Harivamsa [text] [sanskrit]

76,857 words

The Sanskrit edition of the Harivamsa, an important addition to the larger epic Mahabharata, existing in several editions. The text deals with the ancient Indian Solar and Lunar dynasties leading and recounts the history of Krishna.

Verse 113.44

वरुणेनैवमुक्तस्तु मुक्त्वा गा वै महायशाः ।
एवमुक्तोऽथ बाणस्य गावो मुक्त्वा महायशाः ।
अभेद्यं समयं मत्वा न्यस्तवादो गवां प्रति ।
प्रहस्य वरुणं देवं मानयामास माधवः ।
संप्रहस्य ततो वाक्यं व्याजहारार्थकोविदः ।
मानयन्वरुणं देवो गा बाणस्य व्यमुञ्चत ।
तस्मान्मुक्तोऽसि यद्येवं बाणेन समयः कृतः ।
प्रसृतैर्मधुरैर्वाक्यैस्तत्त्वार्थमनुभाषितैः ॥ कथं पापं करिष्यामि वरुण त्वय्यहं प्रभो ।
गच्छ मुक्तोऽसि वरुण सत्यसंधोऽस्तु नो भवान् ।
त्वत्प्रियार्थं मया मुक्ता बाणगावो न संशयः ॥ ततस्तूर्यनिनादैश्च भेरीणां च महास्वनैः ।
अर्घमादाय वरुणः केशवं प्रत्यपूजयत् ॥ केशवोऽर्धं तदा गृह्य वरुणाद्यदुनन्दनः ।
बलं पूजयते देवः कुशली च समाहितः ॥ वरुणायाभयं दत्त्वा वासुदेवः प्रतापवान् ।
त्वदर्थं धेनवो मुक्ता बाणस्य तु दुरात्मनः ।
इत्युक्त्वा वरुणं देवो गा बाणस्य विमुञ्चत ।
प्रययौ द्वारकां चापि शक्राद्यैरमरैर्वृतः ॥ ४४ ॥

varuṇenaivamuktastu muktvā gā vai mahāyaśāḥ |
evamukto'tha bāṇasya gāvo muktvā mahāyaśāḥ |
abhedyaṃ samayaṃ matvā nyastavādo gavāṃ prati |
prahasya varuṇaṃ devaṃ mānayāmāsa mādhavaḥ |
saṃprahasya tato vākyaṃ vyājahārārthakovidaḥ |
mānayanvaruṇaṃ devo gā bāṇasya vyamuñcata |
tasmānmukto'si yadyevaṃ bāṇena samayaḥ kṛtaḥ |
prasṛtairmadhurairvākyaistattvārthamanubhāṣitaiḥ || kathaṃ pāpaṃ kariṣyāmi varuṇa tvayyahaṃ prabho |
gaccha mukto'si varuṇa satyasaṃdho'stu no bhavān |
tvatpriyārthaṃ mayā muktā bāṇagāvo na saṃśayaḥ || tatastūryaninādaiśca bherīṇāṃ ca mahāsvanaiḥ |
arghamādāya varuṇaḥ keśavaṃ pratyapūjayat || keśavo'rdhaṃ tadā gṛhya varuṇādyadunandanaḥ |
balaṃ pūjayate devaḥ kuśalī ca samāhitaḥ || varuṇāyābhayaṃ dattvā vāsudevaḥ pratāpavān |
tvadarthaṃ dhenavo muktā bāṇasya tu durātmanaḥ |
ityuktvā varuṇaṃ devo gā bāṇasya vimuñcata |
prayayau dvārakāṃ cāpi śakrādyairamarairvṛtaḥ || 44 ||

The English translation of Harivamsa Verse 113.44 is contained in the book Harivamsa Purana in 3 Volumes by Shanti Lal Nagar. This book is available online or you could buy the latest edition:

Read online Buy now! The English translation by Shanti Lal Nagar (2013)

Glossary of Sanskrit terms

Note: This extracts Sanskrit terms and links to English definitions from the glossary, based on an experimental segmentation of verse (113.44). Some terms could be superfluous while some might not be mentioned. Click on the word to show English definitions.

Varuna, Evam, Eva, Ukta, Muktva, Mahayashas, Mahayasha, Atha, Bana, Gava, Abhedya, Abhedi, Samaya, Matu, Matva, Nyastavada, Prati, Prahasya, Deva, Madhava, Madhu, Tatah, Tad, Tata, Vakya, Vyaja, Hara, Arthakovida, Manayat, Devri, Vya, Tasmat, Mukta, Asi, Yadi, Yad, Krit, Krita, Prasrita, Madhura, Tattvartha, Anubhashita, Katham, Katha, Papam, Papa, Yushmad, Aha, Asmad, Prabhu, Gaccha, Satyasandha, Astu, Bhava, Bhavant, Priyartham, Maya, Samshaya, Turya, Ninada, Bheri, Mahasvana, Argha, Ada, Adaya, Keshava, Ardha, Tada, Grihya, Varunadi, Adu, Nandana, Bala, Pujayat, Kushali, Kushalin, Samahita, Abhaya, Dattva, Vasudeva, Pratapavat, Tvadartham, Dhenu, Duratman, Iti, Uktva, Dvaraka, Capin, Capi, Shakra, Yah, Yat, Amara, Vrit, Vrita,

Analysis of Sanskrit grammar

Note: this is an experimental feature and only shows the first possible analysis of the Sanskrit text (Harivamsa Verse 113.44). If the system was successful in segmenting the sentence, you will see of which words it is made up of, generally consisting of Nouns, Pronouns, Verbs, Participles and Indeclinables. Click on the link to show all possible derivations of the word.

  • Line 1: “varuṇenaivamuktastu muktvā vai mahāyaśāḥ
  • varuṇenai -
  • varuṇa (noun, masculine)
    [instrumental single]
  • evam -
  • evam (indeclinable adverb)
    [indeclinable adverb]
    evam (indeclinable)
    [indeclinable]
    eva (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    eva (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
    evā (noun, feminine)
    [adverb]
  • uktas -
  • ukta (noun, masculine)
    [nominative single]
    vac -> ukta (participle, masculine)
    [nominative single from √vac class 2 verb], [nominative single from √vac class 3 verb]
  • tu -
  • tu (indeclinable particle)
    [indeclinable particle]
  • muktvā -
  • muktvā (indeclinable)
    [indeclinable]
    muc -> muktvā (absolutive)
    [absolutive from √muc]
    muc -> muktvā (absolutive)
    [absolutive from √muc]
    muj -> muktvā (absolutive)
    [absolutive from √muj]
  • gā* -
  • ga (noun, masculine)
    [nominative plural], [vocative plural]
    (noun, feminine)
    [nominative plural], [vocative plural], [accusative plural]
    go (noun, masculine)
    [accusative plural]
    (verb class 2)
    [injunctive active second single]
    (verb class 3)
    [injunctive active second single]
  • vai -
  • (verb class 1)
    [present middle first single], [imperative middle first single]
  • mahāyaśāḥ -
  • mahāyaśas (noun, masculine)
    [nominative single]
    mahāyaśa (noun, masculine)
    [nominative plural], [vocative plural]
    mahāyaśā (noun, feminine)
    [nominative plural], [vocative plural], [accusative plural]
  • Line 2: “evamukto'tha bāṇasya gāvo muktvā mahāyaśāḥ
  • evam -
  • evam (indeclinable adverb)
    [indeclinable adverb]
    evam (indeclinable)
    [indeclinable]
    eva (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    eva (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
    evā (noun, feminine)
    [adverb]
  • ukto' -
  • ukta (noun, masculine)
    [nominative single]
    vac -> ukta (participle, masculine)
    [nominative single from √vac class 2 verb], [nominative single from √vac class 3 verb]
  • atha -
  • atha (indeclinable)
    [indeclinable]
  • bāṇasya -
  • bāṇa (noun, masculine)
    [genitive single]
    bāṇa (noun, neuter)
    [genitive single]
  • gāvo* -
  • go (noun, masculine)
    [nominative plural], [vocative plural]
    gāva (noun, masculine)
    [nominative single]
    (verb class 2)
    [present active first dual]
    (verb class 2)
    [present active first dual]
  • muktvā -
  • muktvā (indeclinable)
    [indeclinable]
    muc -> muktvā (absolutive)
    [absolutive from √muc]
    muc -> muktvā (absolutive)
    [absolutive from √muc]
    muj -> muktvā (absolutive)
    [absolutive from √muj]
  • mahāyaśāḥ -
  • mahāyaśas (noun, masculine)
    [nominative single]
    mahāyaśa (noun, masculine)
    [nominative plural], [vocative plural]
    mahāyaśā (noun, feminine)
    [nominative plural], [vocative plural], [accusative plural]
  • Line 3: “abhedyaṃ samayaṃ matvā nyastavādo gavāṃ prati
  • abhedyam -
  • abhedya (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    abhedya (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
    abhedyā (noun, feminine)
    [adverb]
    abhedī (noun, masculine)
    [accusative single]
  • samayam -
  • samaya (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    samayā (noun, feminine)
    [adverb]
  • matvā* -
  • matu (noun, feminine)
    [ablative single], [genitive single]
    matvā (noun, feminine)
    [nominative plural], [vocative plural], [accusative plural]
  • nyastavādo* -
  • nyastavāda (noun, masculine)
    [nominative single]
  • gavām -
  • go (noun, masculine)
    [genitive plural]
    gavā (noun, feminine)
    [accusative single]
  • prati -
  • prati (indeclinable adverb)
    [indeclinable adverb]
    prati (noun, masculine)
    [compound], [adverb]
    pratī (noun, masculine)
    [adverb], [vocative single]
    pratī (noun, feminine)
    [compound], [adverb], [vocative single]
    pratī (noun, neuter)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single], [accusative single]
    prati (Preverb)
    [Preverb]
  • Line 4: “prahasya varuṇaṃ devaṃ mānayāmāsa mādhavaḥ
  • prahasya -
  • prahasya (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    prahasya (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • varuṇam -
  • varuṇa (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    varuṇā (noun, feminine)
    [adverb]
  • devam -
  • deva (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    deva (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
    devā (noun, feminine)
    [adverb]
    devan (noun, masculine)
    [adverb]
  • mānayāmā -
  • mān (verb class 10)
    [imperative active first plural]
    man (verb class 0)
    [imperative active first plural]
  • asa -
  • asan (noun, neuter)
    [compound]
  • mādhavaḥ -
  • mādhava (noun, masculine)
    [nominative single]
    mādhu (noun, masculine)
    [nominative plural], [vocative plural]
    mādhu (noun, feminine)
    [nominative plural], [vocative plural]
  • Line 5: “saṃprahasya tato vākyaṃ vyājahārārthakovidaḥ
  • sam -
  • sa (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
  • prahasya -
  • prahasya (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    prahasya (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • tato* -
  • tataḥ (indeclinable adverb)
    [indeclinable adverb]
    tataḥ (indeclinable correlative)
    [indeclinable correlative]
    tataḥ (indeclinable)
    [indeclinable]
    tad (noun, neuter)
    [ablative single], [ablative dual], [ablative plural]
    tata (noun, masculine)
    [nominative single]
    tan -> tata (participle, masculine)
    [nominative single from √tan class 8 verb]
    sa (noun, masculine)
    [ablative single], [ablative dual], [ablative plural]
    (noun, feminine)
    [ablative single], [ablative dual], [ablative plural]
  • vākyam -
  • vākya (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
    vac -> vākya (participle, masculine)
    [accusative single from √vac class 2 verb], [accusative single from √vac class 3 verb]
    vac -> vākya (participle, neuter)
    [nominative single from √vac class 2 verb], [accusative single from √vac class 2 verb], [nominative single from √vac class 3 verb], [accusative single from √vac class 3 verb]
    vak -> vākya (participle, masculine)
    [accusative single from √vak class 1 verb]
    vak -> vākya (participle, neuter)
    [nominative single from √vak class 1 verb], [accusative single from √vak class 1 verb]
  • vyāja -
  • vyāja (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
  • hārā -
  • hāra (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    hāra (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
    hārā (noun, feminine)
    [nominative single]
  • arthakovidaḥ -
  • arthakovida (noun, masculine)
    [nominative single]
  • Line 6: “mānayanvaruṇaṃ devo bāṇasya vyamuñcata
  • mānayan -
  • mān -> mānayat (participle, masculine)
    [nominative single from √mān class 10 verb], [vocative single from √mān class 10 verb]
    man -> mānayat (participle, masculine)
    [nominative single from √man], [vocative single from √man]
  • varuṇam -
  • varuṇa (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    varuṇā (noun, feminine)
    [adverb]
  • devo* -
  • deva (noun, masculine)
    [nominative single]
    devṛ (noun, masculine)
    [vocative single]
  • gā* -
  • ga (noun, masculine)
    [nominative plural], [vocative plural]
    (noun, feminine)
    [nominative plural], [vocative plural], [accusative plural]
    go (noun, masculine)
    [accusative plural]
    (verb class 2)
    [injunctive active second single]
    (verb class 3)
    [injunctive active second single]
  • bāṇasya -
  • bāṇa (noun, masculine)
    [genitive single]
    bāṇa (noun, neuter)
    [genitive single]
  • vya -
  • vi (indeclinable adverb)
    [indeclinable adverb]
    vi (indeclinable preposition)
    [indeclinable preposition]
    vi (noun, masculine)
    [compound], [adverb], [nominative dual], [vocative dual], [accusative dual]
    vi (noun, neuter)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single], [accusative single]
    ve (noun, masculine)
    [adverb]
    vya (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    (noun, feminine)
    [compound], [adverb]
    (noun, masculine)
    [compound], [adverb]
    (noun, neuter)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single], [accusative single]
    vi (Preverb)
    [Preverb]
  • amuñcata -
  • muc (verb class 6)
    [imperfect active second plural], [imperfect middle third single]
    muñc (verb class 1)
    [imperfect active second plural], [imperfect middle third single]
  • Line 7: “tasmānmukto'si yadyevaṃ bāṇena samayaḥ kṛtaḥ
  • tasmān -
  • tasmāt (indeclinable)
    [indeclinable]
    tad (noun, neuter)
    [ablative single]
    sa (noun, masculine)
    [ablative single]
  • mukto' -
  • mukta (noun, masculine)
    [nominative single]
    muc -> mukta (participle, masculine)
    [nominative single from √muc class 6 verb]
    muc -> mukta (participle, masculine)
    [nominative single from √muc class 1 verb]
    muj -> mukta (participle, masculine)
    [nominative single from √muj class 1 verb]
  • asi -
  • asi (noun, feminine)
    [compound], [adverb]
    asi (noun, masculine)
    [compound], [adverb]
    asī (noun, feminine)
    [adverb], [vocative single]
    as (verb class 2)
    [present active second single]
  • yadye -
  • yadi (indeclinable conjunction)
    [indeclinable conjunction]
    yadi (indeclinable relative)
    [indeclinable relative]
    yadi (indeclinable)
    [indeclinable]
    yad (noun, masculine)
    [locative single]
  • evam -
  • evam (indeclinable adverb)
    [indeclinable adverb]
    evam (indeclinable)
    [indeclinable]
    eva (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    eva (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
    evā (noun, feminine)
    [adverb]
  • bāṇena -
  • bāṇa (noun, masculine)
    [instrumental single]
    bāṇa (noun, neuter)
    [instrumental single]
  • samayaḥ -
  • samaya (noun, masculine)
    [nominative single]
  • kṛtaḥ -
  • kṛt (noun, masculine)
    [nominative plural], [vocative plural], [accusative plural], [ablative single], [genitive single]
    kṛt (noun, neuter)
    [ablative single], [genitive single]
    kṛta (noun, masculine)
    [nominative single]
    kṛ -> kṛta (participle, masculine)
    [nominative single from √kṛ class 1 verb], [nominative single from √kṛ class 2 verb], [nominative single from √kṛ class 5 verb], [nominative single from √kṛ class 8 verb]
    kṛ (verb class 2)
    [present active third dual]
  • Line 8: “prasṛtairmadhurairvākyaistattvārthamanubhāṣitaiḥ |
  • prasṛtair -
  • prasṛta (noun, masculine)
    [instrumental plural]
    prasṛta (noun, neuter)
    [instrumental plural]
  • madhurair -
  • madhura (noun, masculine)
    [instrumental plural]
    madhura (noun, neuter)
    [instrumental plural]
  • vākyais -
  • vākya (noun, neuter)
    [instrumental plural]
    vac -> vākya (participle, masculine)
    [instrumental plural from √vac class 2 verb], [instrumental plural from √vac class 3 verb]
    vac -> vākya (participle, neuter)
    [instrumental plural from √vac class 2 verb], [instrumental plural from √vac class 3 verb]
    vak -> vākya (participle, masculine)
    [instrumental plural from √vak class 1 verb]
    vak -> vākya (participle, neuter)
    [instrumental plural from √vak class 1 verb]
  • tattvārtham -
  • tattvārtha (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
  • anubhāṣitaiḥ -
  • anubhāṣita (noun, neuter)
    [instrumental plural]
  • Line 9: “kathaṃ pāpaṃ kariṣyāmi varuṇa tvayyahaṃ prabho
  • katham -
  • katham (indeclinable interrogative)
    [indeclinable interrogative]
    katham (indeclinable)
    [indeclinable]
    kathā (noun, feminine)
    [adverb]
    katha (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    katha (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
  • pāpam -
  • pāpam (indeclinable)
    [indeclinable]
    pāpa (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    pāpa (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
    pāpā (noun, feminine)
    [adverb]
  • kariṣyāmi -
  • kṛ (verb class 1)
    [future active first single]
    kṛ (verb class 2)
    [future active first single]
    kṛ (verb class 5)
    [future active first single]
    kṛ (verb class 8)
    [future active first single]
    kṛ (verb class 3)
    [future active first single]
    kṛ (verb class 6)
    [future active first single]
    kṝ (verb class 5)
    [future active first single]
    kṝ (verb class 9)
    [future active first single]
  • varuṇa -
  • varuṇa (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
  • tvayya -
  • yuṣmad (pronoun, none)
    [locative single]
  • aham -
  • aha (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
    asmad (pronoun, none)
    [nominative single]
  • prabho -
  • prabhu (noun, masculine)
    [vocative single]
    prabhu (noun, feminine)
    [vocative single]
  • Line 10: “gaccha mukto'si varuṇa satyasaṃdho'stu no bhavān
  • gaccha -
  • gaccha (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    gam (verb class 1)
    [imperative active second single]
  • mukto' -
  • mukta (noun, masculine)
    [nominative single]
    muc -> mukta (participle, masculine)
    [nominative single from √muc class 6 verb]
    muc -> mukta (participle, masculine)
    [nominative single from √muc class 1 verb]
    muj -> mukta (participle, masculine)
    [nominative single from √muj class 1 verb]
  • asi -
  • asi (noun, feminine)
    [compound], [adverb]
    asi (noun, masculine)
    [compound], [adverb]
    asī (noun, feminine)
    [adverb], [vocative single]
    as (verb class 2)
    [present active second single]
  • varuṇa -
  • varuṇa (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
  • satyasandho' -
  • satyasandha (noun, masculine)
    [nominative single]
  • astu -
  • astu (noun, masculine)
    [compound], [adverb]
    astu (noun, feminine)
    [compound], [adverb]
    astu (noun, neuter)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single], [accusative single]
    as (verb class 2)
    [imperative active third single]
  • no* -
  • na (noun, masculine)
    [nominative single]
    asmad (pronoun, none)
    [accusative plural], [dative plural], [genitive plural]
  • bhavān -
  • bhava (noun, masculine)
    [accusative plural]
    bhavant (pronoun, masculine)
    [nominative single]
  • Line 11: “tvatpriyārthaṃ mayā muktā bāṇagāvo na saṃśayaḥ |
  • tvat -
  • yuṣmad (pronoun, none)
    [ablative single]
  • priyārtham -
  • priyārtham (indeclinable)
    [indeclinable]
  • mayā* -
  • maya (noun, masculine)
    [nominative plural], [vocative plural]
    mayā (noun, feminine)
    [nominative plural], [vocative plural], [accusative plural]
  • muktā* -
  • mukta (noun, masculine)
    [nominative plural], [vocative plural]
    muktā (noun, feminine)
    [nominative plural], [vocative plural], [accusative plural]
    muc -> mukta (participle, masculine)
    [nominative plural from √muc class 6 verb], [vocative plural from √muc class 6 verb]
    muc -> muktā (participle, feminine)
    [nominative plural from √muc class 6 verb], [vocative plural from √muc class 6 verb], [accusative plural from √muc class 6 verb]
    muc -> mukta (participle, masculine)
    [nominative plural from √muc class 1 verb], [vocative plural from √muc class 1 verb]
    muc -> muktā (participle, feminine)
    [nominative plural from √muc class 1 verb], [vocative plural from √muc class 1 verb], [accusative plural from √muc class 1 verb]
    muj -> mukta (participle, masculine)
    [nominative plural from √muj class 1 verb], [vocative plural from √muj class 1 verb]
    muj -> muktā (participle, feminine)
    [nominative plural from √muj class 1 verb], [vocative plural from √muj class 1 verb], [accusative plural from √muj class 1 verb]
  • bāṇa -
  • bāṇa (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    bāṇa (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • gāvo* -
  • go (noun, masculine)
    [nominative plural], [vocative plural]
    gāva (noun, masculine)
    [nominative single]
    (verb class 2)
    [present active first dual]
    (verb class 2)
    [present active first dual]
  • na -
  • na (indeclinable particle)
    [indeclinable particle]
    na (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    na (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • saṃśayaḥ -
  • saṃśaya (noun, masculine)
    [nominative single]
  • Line 12: “tatastūryaninādaiśca bherīṇāṃ ca mahāsvanaiḥ
  • tatas -
  • tataḥ (indeclinable adverb)
    [indeclinable adverb]
    tataḥ (indeclinable correlative)
    [indeclinable correlative]
    tataḥ (indeclinable)
    [indeclinable]
    tad (noun, neuter)
    [ablative single], [ablative dual], [ablative plural]
    tata (noun, masculine)
    [nominative single]
    tan -> tata (participle, masculine)
    [nominative single from √tan class 8 verb]
    sa (noun, masculine)
    [ablative single], [ablative dual], [ablative plural]
    (noun, feminine)
    [ablative single], [ablative dual], [ablative plural]
  • tūrya -
  • tūrya (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    tūrya (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
    tvar -> tūrya (absolutive)
    [absolutive from √tvar]
  • ninādaiś -
  • nināda (noun, masculine)
    [instrumental plural]
  • ca -
  • ca (indeclinable conjunction)
    [indeclinable conjunction]
    ca (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    ca (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • bherīṇām -
  • bherī (noun, feminine)
    [genitive plural]
  • ca -
  • ca (indeclinable conjunction)
    [indeclinable conjunction]
    ca (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    ca (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • mahāsvanaiḥ -
  • mahāsvana (noun, masculine)
    [instrumental plural]
    mahāsvana (noun, neuter)
    [instrumental plural]
  • Line 13: “arghamādāya varuṇaḥ keśavaṃ pratyapūjayat |
  • argham -
  • argha (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
  • ādāya -
  • ādāya (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    ādāya (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
    āda (noun, masculine)
    [dative single]
    āda (noun, neuter)
    [dative single]
  • varuṇaḥ -
  • varuṇa (noun, masculine)
    [nominative single]
  • keśavam -
  • keśava (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    keśava (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
    keśavā (noun, feminine)
    [adverb]
  • pratya -
  • prati (indeclinable adverb)
    [indeclinable adverb]
    prati (noun, masculine)
    [compound], [adverb], [nominative dual], [vocative dual], [accusative dual]
    pratī (noun, masculine)
    [compound], [adverb], [vocative single]
    pratī (noun, feminine)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single]
    pratī (noun, neuter)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single], [accusative single]
    prati (Preverb)
    [Preverb]
  • apūjayat -
  • pūj (verb class 10)
    [imperfect active third single]
  • Line 14: “keśavo'rdhaṃ tadā gṛhya varuṇādyadunandanaḥ
  • keśavo' -
  • keśava (noun, masculine)
    [nominative single]
  • ardham -
  • ardha (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    ardha (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
    ardhā (noun, feminine)
    [adverb]
  • tadā* -
  • tadā (noun, feminine)
    [nominative plural], [vocative plural], [accusative plural]
    tada (noun, masculine)
    [nominative plural], [vocative plural]
  • gṛhya -
  • gṛhya (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    gṛhya (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
    grah -> gṛhya (absolutive)
    [absolutive from √grah]
    grah -> gṛhya (participle, masculine)
    [vocative single from √grah class 9 verb]
    grah -> gṛhya (participle, neuter)
    [vocative single from √grah class 9 verb]
  • varuṇādya -
  • varuṇādi (noun, masculine)
    [compound], [adverb], [nominative dual], [vocative dual], [accusative dual]
    varuṇādi (noun, feminine)
    [compound], [adverb], [nominative dual], [vocative dual], [accusative dual]
    varuṇādi (noun, neuter)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single], [accusative single]
  • adu -
  • adū (noun, masculine)
    [adverb], [vocative single]
    adū (noun, neuter)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single], [accusative single]
    adū (noun, feminine)
    [adverb], [vocative single]
  • nandanaḥ -
  • nandana (noun, masculine)
    [nominative single]
  • Line 15: “balaṃ pūjayate devaḥ kuśalī ca samāhitaḥ |
  • balam -
  • bala (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    bala (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
    balā (noun, feminine)
    [adverb]
  • pūjayate -
  • pūj -> pūjayat (participle, masculine)
    [dative single from √pūj class 10 verb]
    pūj -> pūjayat (participle, neuter)
    [dative single from √pūj class 10 verb]
    pūjayat (noun, masculine)
    [dative single]
    pūjayat (noun, feminine)
    [dative single]
    pūjayat (noun, neuter)
    [dative single]
    pūj (verb class 10)
    [present middle third single]
  • devaḥ -
  • deva (noun, masculine)
    [nominative single]
    devṛ (noun, masculine)
    [vocative single]
  • kuśalī -
  • kuśalī (noun, feminine)
    [compound], [nominative single]
    kuśalin (noun, masculine)
    [nominative single]
  • ca -
  • ca (indeclinable conjunction)
    [indeclinable conjunction]
    ca (noun, masculine)
    [compound], [vocative single]
    ca (noun, neuter)
    [compound], [vocative single]
  • samāhitaḥ -
  • samāhita (noun, masculine)
    [nominative single]
  • Line 16: “varuṇāyābhayaṃ dattvā vāsudevaḥ pratāpavān
  • varuṇāyā -
  • varuṇa (noun, masculine)
    [dative single]
  • abhayam -
  • abhaya (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    abhaya (noun, neuter)
    [adverb], [nominative single], [accusative single]
    abhayā (noun, feminine)
    [adverb]
    bhī (verb class 1)
    [imperfect active first single]
  • dattvā -
  • dattvā (indeclinable)
    [indeclinable]
    -> dattvā (absolutive)
    [absolutive from √]
    -> dattvā (absolutive)
    [absolutive from √]
    dad -> dattvā (absolutive)
    [absolutive from √dad]
  • vāsudevaḥ -
  • vāsudeva (noun, masculine)
    [nominative single]
  • pratāpavān -
  • pratāpavat (noun, masculine)
    [nominative single]
  • Line 17: “tvadarthaṃ dhenavo muktā bāṇasya tu durātmanaḥ
  • tvadartham -
  • tvadartham (indeclinable)
    [indeclinable]
  • dhenavo* -
  • dhenu (noun, feminine)
    [nominative plural], [vocative plural]
    dhenu (noun, masculine)
    [nominative plural], [vocative plural]
  • muktā* -
  • mukta (noun, masculine)
    [nominative plural], [vocative plural]
    muktā (noun, feminine)
    [nominative plural], [vocative plural], [accusative plural]
    muc -> mukta (participle, masculine)
    [nominative plural from √muc class 6 verb], [vocative plural from √muc class 6 verb]
    muc -> muktā (participle, feminine)
    [nominative plural from √muc class 6 verb], [vocative plural from √muc class 6 verb], [accusative plural from √muc class 6 verb]
    muc -> mukta (participle, masculine)
    [nominative plural from √muc class 1 verb], [vocative plural from √muc class 1 verb]
    muc -> muktā (participle, feminine)
    [nominative plural from √muc class 1 verb], [vocative plural from √muc class 1 verb], [accusative plural from √muc class 1 verb]
    muj -> mukta (participle, masculine)
    [nominative plural from √muj class 1 verb], [vocative plural from √muj class 1 verb]
    muj -> muktā (participle, feminine)
    [nominative plural from √muj class 1 verb], [vocative plural from √muj class 1 verb], [accusative plural from √muj class 1 verb]
  • bāṇasya -
  • bāṇa (noun, masculine)
    [genitive single]
    bāṇa (noun, neuter)
    [genitive single]
  • tu -
  • tu (indeclinable particle)
    [indeclinable particle]
  • durātmanaḥ -
  • durātman (noun, masculine)
    [accusative plural], [ablative single], [genitive single]
    durātman (noun, neuter)
    [ablative single], [genitive single]
  • Line 18: “ityuktvā varuṇaṃ devo bāṇasya vimuñcata
  • ityu -
  • iti (indeclinable particle)
    [indeclinable particle]
    iti (noun, feminine)
    [compound], [adverb], [nominative dual], [vocative dual], [accusative dual]
  • uktvā -
  • uktvā (indeclinable)
    [indeclinable]
    vac -> uktvā (absolutive)
    [absolutive from √vac]
    vac -> uktvā (absolutive)
    [absolutive from √vac]
  • varuṇam -
  • varuṇa (noun, masculine)
    [adverb], [accusative single]
    varuṇā (noun, feminine)
    [adverb]
  • devo* -
  • deva (noun, masculine)
    [nominative single]
    devṛ (noun, masculine)
    [vocative single]
  • gā* -
  • ga (noun, masculine)
    [nominative plural], [vocative plural]
    (noun, feminine)
    [nominative plural], [vocative plural], [accusative plural]
    go (noun, masculine)
    [accusative plural]
    (verb class 2)
    [injunctive active second single]
    (verb class 3)
    [injunctive active second single]
  • bāṇasya -
  • bāṇa (noun, masculine)
    [genitive single]
    bāṇa (noun, neuter)
    [genitive single]
  • vi -
  • vi (indeclinable adverb)
    [indeclinable adverb]
    vi (indeclinable preposition)
    [indeclinable preposition]
    vi (noun, masculine)
    [compound], [adverb]
    vi (noun, neuter)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single], [accusative single]
    ve (noun, masculine)
    [adverb]
    (noun, feminine)
    [adverb]
    (noun, masculine)
    [adverb]
    (noun, neuter)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single], [accusative single]
    vi (Preverb)
    [Preverb]
  • muñcata -
  • muc (verb class 6)
    [imperative active second plural]
    muñc (verb class 1)
    [imperative active second plural]
  • Line 19: “prayayau dvārakāṃ cāpi śakrādyairamarairvṛtaḥ
  • prayayau -
  • dvārakām -
  • dvārakā (noun, feminine)
    [accusative single]
  • cāpi -
  • cāpin (noun, masculine)
    [compound], [adverb]
    cāpin (noun, neuter)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single], [accusative single]
    cāpī (noun, masculine)
    [compound], [adverb]
    cāpī (noun, feminine)
    [compound], [adverb], [vocative single]
    cāpī (noun, neuter)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single], [accusative single]
    cāpi (noun, masculine)
    [compound], [adverb]
    cāpi (noun, feminine)
    [compound], [adverb]
    cāpi (noun, neuter)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single], [accusative single]
  • śakrād -
  • śakra (noun, masculine)
    [adverb], [ablative single]
    śakra (noun, neuter)
    [adverb], [ablative single]
  • yair -
  • ya (noun, masculine)
    [instrumental plural]
    yaḥ (pronoun, masculine)
    [instrumental plural]
    yat (pronoun, neuter)
    [instrumental plural]
  • amarair -
  • amara (noun, masculine)
    [instrumental plural]
  • vṛtaḥ -
  • vṛt (noun, masculine)
    [nominative plural], [vocative plural], [accusative plural], [ablative single], [genitive single]
    vṛt (noun, neuter)
    [ablative single], [genitive single]
    vṛta (noun, masculine)
    [nominative single]
    vṛ -> vṛta (participle, masculine)
    [nominative single from √vṛ class 1 verb], [nominative single from √vṛ class 5 verb], [nominative single from √vṛ class 9 verb]
    vṛ -> vṛta (participle, masculine)
    [nominative single from √vṛ class 5 verb], [nominative single from √vṛ class 9 verb]

Other editions:

Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Harivamsa Verse 113.44

Cover of edition (2012)

Harivamsa Purana
by Ras Bihari Lal and Sons (2012)

Set of 10 Volumes; Transliterated Text with English Translation; [5425 pages]

Buy now!
Cover of edition (2021)

Shri Harivamsa Purana in Marathi
by Jitendra Nath Thakur (2021)

श्रीहरिवंशपुराण [Dharmik Prakashan Sanstha, Mumbai]

Buy now!
Cover of edition (2012)

Shri Harivamsha Purana (Telugu)
by Gollapudi Veeraswamy Son (2012)

శ్రీ వారివంశవ్రరాణం [Gollapudi Veeraswamy Son]

Buy now!

Preview of verse 113.44 in Telugu sript:
వరుణేనైవముక్తస్తు ముక్త్వా గా వై మహాయశాః ।
ఏవముక్తోఽథ బాణస్య గావో ముక్త్వా మహాయశాః ।
అభేద్యం సమయం మత్వా న్యస్తవాదో గవాం ప్రతి ।
ప్రహస్య వరుణం దేవం మానయామాస మాధవః ।
సంప్రహస్య తతో వాక్యం వ్యాజహారార్థకోవిదః ।
మానయన్వరుణం దేవో గా బాణస్య వ్యముఞ్చత ।
తస్మాన్ముక్తోఽసి యద్యేవం బాణేన సమయః కృతః ।
ప్రసృతైర్మధురైర్వాక్యైస్తత్త్వార్థమనుభాషితైః ॥
కథం పాపం కరిష్యామి వరుణ త్వయ్యహం ప్రభో ।
గచ్ఛ ముక్తోఽసి వరుణ సత్యసంధోఽస్తు నో భవాన్ ।
త్వత్ప్రియార్థం మయా ముక్తా బాణగావో న సంశయః ॥
తతస్తూర్యనినాదైశ్చ భేరీణాం చ మహాస్వనైః ।
అర్ఘమాదాయ వరుణః కేశవం ప్రత్యపూజయత్ ॥
కేశవోఽర్ధం తదా గృహ్య వరుణాద్యదునన్దనః ।
బలం పూజయతే దేవః కుశలీ చ సమాహితః ॥
వరుణాయాభయం దత్త్వా వాసుదేవః ప్రతాపవాన్ ।
త్వదర్థం ధేనవో ముక్తా బాణస్య తు దురాత్మనః ।
ఇత్యుక్త్వా వరుణం దేవో గా బాణస్య విముఞ్చత ।
ప్రయయౌ ద్వారకాం చాపి శక్రాద్యైరమరైర్వృతః ॥ ౪౪ ॥

Cover of Gujarati edition

Harivamsa Purana in Gujarati
by Gita Press, Gorakhpur (2017)

હરિવંશપુરાણ

Buy now!

Preview of verse 113.44 in Gujarati sript:
વરુણેનૈવમુક્તસ્તુ મુક્ત્વા ગા વૈ મહાયશાઃ ।
એવમુક્તોઽથ બાણસ્ય ગાવો મુક્ત્વા મહાયશાઃ ।
અભેદ્યં સમયં મત્વા ન્યસ્તવાદો ગવાં પ્રતિ ।
પ્રહસ્ય વરુણં દેવં માનયામાસ માધવઃ ।
સંપ્રહસ્ય તતો વાક્યં વ્યાજહારાર્થકોવિદઃ ।
માનયન્વરુણં દેવો ગા બાણસ્ય વ્યમુઞ્ચત ।
તસ્માન્મુક્તોઽસિ યદ્યેવં બાણેન સમયઃ કૃતઃ ।
પ્રસૃતૈર્મધુરૈર્વાક્યૈસ્તત્ત્વાર્થમનુભાષિતૈઃ ॥
કથં પાપં કરિષ્યામિ વરુણ ત્વય્યહં પ્રભો ।
ગચ્છ મુક્તોઽસિ વરુણ સત્યસંધોઽસ્તુ નો ભવાન્ ।
ત્વત્પ્રિયાર્થં મયા મુક્તા બાણગાવો ન સંશયઃ ॥
તતસ્તૂર્યનિનાદૈશ્ચ ભેરીણાં ચ મહાસ્વનૈઃ ।
અર્ઘમાદાય વરુણઃ કેશવં પ્રત્યપૂજયત્ ॥
કેશવોઽર્ધં તદા ગૃહ્ય વરુણાદ્યદુનન્દનઃ ।
બલં પૂજયતે દેવઃ કુશલી ચ સમાહિતઃ ॥
વરુણાયાભયં દત્ત્વા વાસુદેવઃ પ્રતાપવાન્ ।
ત્વદર્થં ધેનવો મુક્તા બાણસ્ય તુ દુરાત્મનઃ ।
ઇત્યુક્ત્વા વરુણં દેવો ગા બાણસ્ય વિમુઞ્ચત ।
પ્રયયૌ દ્વારકાં ચાપિ શક્રાદ્યૈરમરૈર્વૃતઃ ॥ ૪૪ ॥

Cover of edition (2021)

Harivansha Mahapurana (Kannada)
by Saraswati Prakashan, Belgaum (2021)

1568 pages

Buy now!

Preview of verse 113.44 in Kannada sript:
ವರುಣೇನೈವಮುಕ್ತಸ್ತು ಮುಕ್ತ್ವಾ ಗಾ ವೈ ಮಹಾಯಶಾಃ ।
ಏವಮುಕ್ತೋಽಥ ಬಾಣಸ್ಯ ಗಾವೋ ಮುಕ್ತ್ವಾ ಮಹಾಯಶಾಃ ।
ಅಭೇದ್ಯಂ ಸಮಯಂ ಮತ್ವಾ ನ್ಯಸ್ತವಾದೋ ಗವಾಂ ಪ್ರತಿ ।
ಪ್ರಹಸ್ಯ ವರುಣಂ ದೇವಂ ಮಾನಯಾಮಾಸ ಮಾಧವಃ ।
ಸಂಪ್ರಹಸ್ಯ ತತೋ ವಾಕ್ಯಂ ವ್ಯಾಜಹಾರಾರ್ಥಕೋವಿದಃ ।
ಮಾನಯನ್ವರುಣಂ ದೇವೋ ಗಾ ಬಾಣಸ್ಯ ವ್ಯಮುಞ್ಚತ ।
ತಸ್ಮಾನ್ಮುಕ್ತೋಽಸಿ ಯದ್ಯೇವಂ ಬಾಣೇನ ಸಮಯಃ ಕೃತಃ ।
ಪ್ರಸೃತೈರ್ಮಧುರೈರ್ವಾಕ್ಯೈಸ್ತತ್ತ್ವಾರ್ಥಮನುಭಾಷಿತೈಃ ॥
ಕಥಂ ಪಾಪಂ ಕರಿಷ್ಯಾಮಿ ವರುಣ ತ್ವಯ್ಯಹಂ ಪ್ರಭೋ ।
ಗಚ್ಛ ಮುಕ್ತೋಽಸಿ ವರುಣ ಸತ್ಯಸಂಧೋಽಸ್ತು ನೋ ಭವಾನ್ ।
ತ್ವತ್ಪ್ರಿಯಾರ್ಥಂ ಮಯಾ ಮುಕ್ತಾ ಬಾಣಗಾವೋ ನ ಸಂಶಯಃ ॥
ತತಸ್ತೂರ್ಯನಿನಾದೈಶ್ಚ ಭೇರೀಣಾಂ ಚ ಮಹಾಸ್ವನೈಃ ।
ಅರ್ಘಮಾದಾಯ ವರುಣಃ ಕೇಶವಂ ಪ್ರತ್ಯಪೂಜಯತ್ ॥
ಕೇಶವೋಽರ್ಧಂ ತದಾ ಗೃಹ್ಯ ವರುಣಾದ್ಯದುನನ್ದನಃ ।
ಬಲಂ ಪೂಜಯತೇ ದೇವಃ ಕುಶಲೀ ಚ ಸಮಾಹಿತಃ ॥
ವರುಣಾಯಾಭಯಂ ದತ್ತ್ವಾ ವಾಸುದೇವಃ ಪ್ರತಾಪವಾನ್ ।
ತ್ವದರ್ಥಂ ಧೇನವೋ ಮುಕ್ತಾ ಬಾಣಸ್ಯ ತು ದುರಾತ್ಮನಃ ।
ಇತ್ಯುಕ್ತ್ವಾ ವರುಣಂ ದೇವೋ ಗಾ ಬಾಣಸ್ಯ ವಿಮುಞ್ಚತ ।
ಪ್ರಯಯೌ ದ್ವಾರಕಾಂ ಚಾಪಿ ಶಕ್ರಾದ್ಯೈರಮರೈರ್ವೃತಃ ॥ ೪೪ ॥

Cover of edition (2013)

Shri Harivamsa Purana (Narayani Language)
by Ramtej Pandey (2013)

With Commentary (Set Of 3 Volumes); Sanskrit Text with Hindi Translation; [Chaukhamba Sanskrit Pratishthan]

Buy now!
Like what you read? Consider supporting this website: