Kautilya Arthashastra [sanskrit]
37,100 words | ISBN-13: 9788171106417
The Sanskrit edition of Kautilya’s Arthashastra, an ancient encyclopedic treatise dealing with the ssience of politics, economics and warfare. Other topics include internal and foreign affairs, civil, military, commercial, fiscal, judicial, tables of weights, measures of length and divisions of time. Kautilya is also named Vishnugupta and Chanakya and his Artha-shastra can be dated to 321-296 B.C. Original title: Kauṭilya-Arthaśāstra (कौटिल्य-अर्थशास्त्र).
Chapter 9.2
[English text for this chapter is available]
maulabhṛtakaśreṇīmitrāmitrāṭavībalānāṃ samuddānakālāḥ || KAZ_09.2.01 ||
mūlarakṣaṇādatiriktaṃ maulabalamatyāvāpayuktā vā maulā mūle vikurvīranbahulānuraktamaulabalaḥ sārabalo vā pratiyoddhā vyāyāmena yoddhavyam prakṛṣṭe'dhvani kāle vā kṣayavyayasahatvānmaulānām bahulānuraktasampāte ca yātavyasyopajāpabhayādanyasainyānāṃ bhṛtādīnāmaviśvāse balakṣaye vā sarvasainyānāṃ iti maulabalakālaḥ || KAZ_09.2.02 ||
prabhūtaṃ me bhṛtabalamalpaṃ ca maulabalamṇ parasyālpaṃ viraktaṃ vā maulabalam phalguprāyamasāraṃ vā bhṛtasainyamṇ mantreṇa yoddhavyamalpavyāyāmenaṇ hrasvo deśaḥ kālo vā tanukṣayavyayahṇ alpāvāpaṃ śāntopajāpaṃ viśvastaṃ vā me sainyamṇ parasyālpaḥ prasāro hantavyahṇ iti bhṛtabalakālaḥ || KAZ_09.2.03 ||
prabhūtaṃ me śreṇībalaṃ śakyaṃ mūle yātrāyāṃ cādhātumṇ hrasvaḥ pravāsaḥ śreṇībalaprāyaḥ pratiyoddhā mantravyāyāmābhyāṃ pratiyoddhukāmaḥ daṇḍabalavyavahāraḥ iti śreṇībalakālaḥ || KAZ_09.2.04 ||
prabhūtaṃ me mitrabalaṃ śakyaṃ mūle yātrāyāṃ cādhātumṇ alpaḥ pravāso mantrayuddhācca bhūyo vyāyāmayuddhamṇ mitrabalena vā pūrvamaṭavīṃ nagarasthānamāsāraṃ vā yodhayitvā paścātsvabalena yoddhayiṣyāmiṇ mitrasādhāraṇaṃ vā me kāryamṇ mitrāyattā vā me kāryasiddhihṇ āsannamanugrāhyaṃ vā me mitramṇ atyāvāpaṃ vāsya sādayiṣyāmi iti mitrabalakālaḥ || KAZ_09.2.05 ||
prabhūtaṃ me śatrubalaṃ śatrubalena yodhayiṣyāmi nagarasthānamaṭavīṃ vā tatra me śvavarāhayoḥ kalahe caṇḍālasyevānyatarasiddhirbhaviṣyatiṇ āsārāṇāmaṭavīnāṃ vā kaṇṭakamardanametatkariṣyāmiṇ atyupacitaṃ vā kopabhayānnityamāsannamaribalaṃ vāsayedanyatrābhyantarakopaśaṅkāyāḥ śatruyuddhāvarayuddhakālaśca ityamitrabalakālaḥ || KAZ_09.2.06 ||
tenāṭavībalakālo vyākhyātaḥ || KAZ_09.2.07 ||
mārgādeśikam parabhūmiyogyamariyuddhapratilomamaṭavībalaprāyaḥ śatrurvā bilvaṃ bilvena hanyatāmṇ alpaḥ prasāro hantavyaḥ ityaṭavībalakālaḥ || KAZ_09.2.08 ||
sainyamanekamanekasthamuktamanuktaṃ vā vilopārthaṃ yaduttiṣṭhati tadautsāhikaṃ abhaktavetanaṃ vilopaviṣṭipratāpakaraṃ bhedyaṃ pareṣāmabhedyaṃ tulyadeśajātiśilpaprāyaṃ saṃhataṃ mahat | iti balopādānakālāh || KAZ_09.2.09 ||
teṣāṃ kupyabhṛtamamitrāṭavībalaṃ vilopabhṛtaṃ vā kuryāt || KAZ_09.2.10 ||
amitrasya vā balakāle pratyutpanne śatrubalamavagṛhṇīyāt anyatra vā preṣayet aphalaṃ vā kuryāt vikṣiptaṃ vā vāsayetkāle vātikrānte visṛjet || KAZ_09.2.11 ||
parasya caitadbalasamuddānaṃ vighātayet ātmanaḥ sampādayet || KAZ_09.2.12 ||
pūrvaṃ pūrvaṃ caiṣāṃ śreyaḥ samnāhayitum || KAZ_09.2.13 ||
tadbhāvabhāvitvānnityasatkārānugamācca maulabalaṃ bhṛtabalācchreyaḥ || KAZ_09.2.14 ||
nityānantaraṃ kṣiprotthāyi vaśyaṃ va bhṛtabalaṃ śreṇībalācchreyaḥ || KAZ_09.2.15 ||
jānapadamekārthopagataṃ tulyasaṃgharṣāmarṣasiddhilābhaṃ ca śreṇībalaṃ mitrabalācchreyaḥ || KAZ_09.2.16 ||
aparimitadeśakālamekārthopagamācca mitrabalamamitrabalācchreyaḥ || KAZ_09.2.17 ||
āryādhiṣṭhitamamitrabalamaṭavībalācchreyaḥ || KAZ_09.2.18 ||
tadubhayaṃ vilopārtham || KAZ_09.2.19 ||
avilope vyasane ca tābhyāmahibhayaṃ syāt || KAZ_09.2.20 ||
brāhmaṇakṣatriyavaiśyaśūdrasainyānāṃ tejaḥprādhānyātpūrvaṃ pūrvaṃ śreyaḥ samnāhayitumityācāryāḥ || KAZ_09.2.21 ||
neti kauṭilyaḥ || KAZ_09.2.22 ||
praṇipātena brāhmaṇabalaṃ paro'bhihārayet || KAZ_09.2.23 ||
praharaṇavidyāvinītaṃ tu kṣatriyabalaṃ śreyaḥ bahulasāraṃ vā vaiśyaśūdrabalamiti || KAZ_09.2.24 ||
tasmādevaṃ balaḥ paraḥ tasyaitatpratibalamiti balasamuddānaṃ kuryāt || KAZ_09.2.25 ||
hastiyantraśakaṭagarbhakuntaprāsahāṭakaveṇuśalyavad hastibalasya pratibalam || KAZ_09.2.26 ||
tadeva pāṣāṇalaguḍāvaraṇāṅkuśakacagrahaṇīprāyaṃ rathabalasya pratibalam || KAZ_09.2.27 ||
tadevāśvānāṃ pratibalam varmiṇo vā hastino'śvā vā varmiṇaḥ || KAZ_09.2.28 ||
kavacino rathā āvaraṇinaḥ pattayaśca caturaṅgabalasya pratibalam || KAZ_09.2.29 ||
evaṃ balasamuddānaṃ parasainyanivāraṇam || KAZ_09.2.30ab ||
vibhavena svasainyānāṃ kuryādaṅgavikalpaśaḥ || KAZ_09.2.30cd ||
Other editions:
Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Arthashastra Chapter 9.2
The Kautiliya Arthasastra: 3 Volumes
by R.P. Kangle (2019)
[Publisher: Motilal Banarsidass Publishers Pvt. Ltd.]
Buy now!
A Dictionary of Technical Terms in Kautilya's Arthasastra
by Bijoya Goswami Dev And Debarchana Sarkar Dev (2005)
DSA (Sanskrit), Jadavpur University Series; [Publisher: Sanskrit Pustak Bhandar]
Buy now!
Kautilya's Arthasastra with Five Commentaris
by Acharya Vishnu Gupta (आचार्य विष्णु गुप्त) (1991)
1947 pages; Set of 4 Volumes; [Sampurnanand Sanskrit University]
Buy now!
The Arthasastra of Kautilya (Bengali Translation)
by Radhagovinda Basak (2015)
971 pages; Set of 2 Volumes; [Sanskrit Book Depot]
Buy now!
Arthasastra of Kautilya (Hindi Translation)
by Vachaspati Gairola (वाचस्पति गैरोला) (2017)
910 pages; कौटिलीय अर्थशास्त्रम् (संस्कृत एवम् हिन्दी अनुवाद); [Publisher: Chaukhambha Vidya Bhawan]
Buy now!
Kautiliya Arthasastra (Gujarati translation)
by Niteen R. Desai (નીતીન ર દેસાઈ) (2010)
359 pages; [Philosophical-Cultural Test] કૌટિલીય અર્થશાસ્ત્ર (દાર્શનિક -સાંસ્કૃતિક પરીક્ષણ); [Publisher: Lalbhai Dalpatbhai Bharatiya Sanskriti Vidyamandir, Ahemdabad]
Buy now!
Kautilya Arthashastra (Kannada translation)
by Ankita Pustaka, Bangalore (2010)
632 pages; ಕೌತಲಿಯ ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ;
Buy now!
Kautilya Economics (Marathi)
by B R Hivargaonkar (0)
586 pages; कौटिलीय अर्थशास्त्र; [Publisher: Varada Books, Pune]
Buy now!
Arthasastram Kautilyan (Malayalam)
by K.V.M. (2016)
568 pages; कौटिलीय अर्थशास्त्र; [Publisher: Kerala Sahitya Akademi, Thrissur]; ISBN: 9788176903004
Buy now!