Sanghabhedavastu [sanskrit]

79,275 words

The Sanskrit edition of the Sanghabhedavastu: The 17th and last section of the Vinaya of the Mulasarvastivadin. The text includes descriptions of the life of the Buddha Original titles: Saṅghabhedavastu (सङ्घभेदवस्तु), Saṃghabhedavastu (संघभेदवस्तु, Samghabhedavastu)

Chapter 6 - The appearance of the pṛthivīparpaṭake, etc.

antarhite pṛthivīrase teṣāṃ satvānāṃ pṛthivīparpaṭakaḥ prādurbhūto varṇasaṃpanno gandhasaṃpanno rasasaṃpannaḥ; evaṃrūpo varṇena tadyathā karṇikārapuṣpam; (a 352 ) evaṃrūpo rasena tadyathā kṣaudramadhvaneḍakam | te tadbhakṣāstadāhārāḥ dīrghāyuṣo dīrghamadhvānaṃ tiṣṭhanti | teṣāṃ yo'lpataramāhāramāharati sa varṇavān bhavati; yaḥ prabhūtataramāhāramāharati sa durvarṇaḥ; ityāhāradvimātratāṃ pratītya varṇadvimātratā prajñāyate | varṇadvimātratāyāṃ satyāṃ satvaḥ satvamavamanyate: hambhoḥ satva varṇavānahamasmi; durvarṇastvamiti; teṣāṃ varṇābhimānikānāṃ satāṃ teṣāmeva pāpakānāmakuśalānāṃ dharmāṇāṃ samādānahetoḥ pṛthivīparpaṭako'ntarhitaḥ | antarhite pṛthivīparpaṭake te satvāḥ saṃgamya samāgamya śocanti klāmyanti paridevante | evaṃ cāhuraho bata aho bateti | tadyathaitarhi manuṣyāḥ kenacideva duḥkhadaurmanasyena (10) spṛṣṭāḥ tānyeva purāṇānyakṣarapadavyañjanānyanuvyavaharanta evamāhuraho bata aho bateti | evameva te satvā antarhite pṛthivīparpaṭake saṃgamya samāgamya śocanti klāmyanti paridevante | evaṃ cāhuraho bata aho bateti | arthaṃ cāsya na jānanty: ayamasya bhāṣitasyārtho'yamasya bhāṣitasyārtha iti
antarhite pṛthivīparpaṭake teṣāṃ satvānāṃ vanalatā prādurbhūtā varṇasaṃpannā gandhasaṃpannā rasasaṃpannā; evaṃrūpā varṇena tadyathā kadambakāpuṣpam; evaṃrūpā rasena tadyathā kṣaudramadhvaneḍakam | te tadbhakṣāstadāhārā dīrghāyuṣo dīrghamadhvānaṃ tiṣṭhanti | teṣāṃ yo'lpataramāhāramāharati sa varṇavān bhavati; yaḥ prabhūtamāhāramāharati sa durvarṇo bhavatītyāhāradvimātratāṃ pratītya varṇadvimātratā prajñāyate | varṇadvimātratāyāṃ satyāṃ satvaḥ satvamavamanyate: hambhoḥ satva varṇavānahaṃ; durvarṇastvamiti; teṣāṃ varṇābhimānikānāṃ satāṃ teṣāmeva pāpakānāmakuśalānāṃ dharmāṇāṃ samādānahetoḥ vanalatā antarhitā |
antarhitāyāṃ vanalatāyāṃ te satvāḥ saṃgamya samāgamya śocanti klāmyanti paridevante | evaṃ cāhurapaihi purastādapaihi purastāditi | evameva te satvā antarhitāyāṃ vanalatāyāṃ saṃgamya samāgamya śocanti klāmyanti paridevante | evamāhurapaihi purastādapaihi purastāditi | arthaṃ cāsya na jānanty: ayamasya bhāṣitasyārtho'yamasya bhāṣitasyārtha iti | antarhitāyāṃ gautamā vanalatāyāṃ teṣāṃ satvānāmakṛṣṭoptaṃ taṇḍulaphalaśāliḥ prādurbhūta akaṇa atuṣaḥ śuddhaḥ śuciḥ caturaṅgulaḥ paryavanaddhaḥ | sa sāyaṃ lūnaḥ kālyaṃ pakvaśca bhavati (11) prativirūḍhaśca | kālyāṃ lūnaḥ sāyaṃ pakvaśca bhavati prativirūḍhaśca iti lūno lūnaḥ prativirohatyalūnaśca prajñāyate | te tadbhakṣāstadāhārāḥ dīrghāyuṣo dīrghamadhvānaṃ tiṣṭhanti | tataśca te satvā akṛṣṭoptaṃ taṇḍulaphalaśāliṃ kavaḍīkārāhāropakrameṇa paribhuktavantaḥ | (a 352 ) tatasteṣāmindriyanānātvaṃ prādurbhūtam | ekeṣāṃ strīndriyamekeṣāṃ puruṣendriyam | tatra yeṣāṃ strīndriyaṃ yeṣāṃ ca puruṣendriyaṃ te'nyonyaṃ cakṣuṣā cakṣurupanidhyāya paśyanti | ye yathā cakṣuṣā cakṣurupanidhyāya paśyanti tathā tathā saṃraktāḥ; yathā yathā saṃraktāstathā tathāvadīrṇāḥ; yathā yathāvadīrṇāstathā tathā vipratipannāḥ | adrākṣuranye'pi satvāḥ satvaṃ satve vipratipannaṃ; dṛṣṭvā ca punaḥ pāṃśumapi kṣipanti, loṣṭamapi śarkarā api kapālānyapi; evaṃ cāhuḥ: dhiggrāmyasatva akāryakāraka dhiggrāmyasatva akāryakāraka kathamidānīṃ tvaṃ bhoḥ satva satvaṃ dūṣayasīti | tadyathaitarhi manuṣyā vadhukāyāmudvāhyamānāyāṃ cūrṇamapi kṣipanti gandhamapi mālyamapi vastrajālānyapi kṣipanti | evaṃ cāhuḥ sukhinī bhava vadhūke sukhinī bhava vadhūke iti | evameva te satvāḥ satvaṃ satve vipratipannaṃ dṛṣṭvā pāṃśumapi kṣipanti, loṣṭamapi śarkarā api kapālānyapi; evaṃ cāhuḥ: dhiggrāmyasatva <dhiggrāmyasatva akāryakāraka> kathamidānīṃ tvaṃ bhoḥ satva satvaṃ dūṣayasīti | iti hi gautamā yatpūrvamadharmasaṃmataṃ tadetarhi dharmasaṃmataṃ; yatpūrvamavinayasaṃmataṃ tadetarhi vinayasaṃmataṃ; yatpūrvaṃ garhyasaṃmataṃ tadetarhi praśasyasaṃmatam | te tamekāhamapi pravāsayanti dvistriḥ saptāhamapi pravāsayanti | yataśca te satvāstasmin pāpake asaddharme'tyarthaṃ pātakavratamāpannāstataste udyuktā agārāṇi māpayitumiha vayamakāryaṃ kariṣyāma iha vayamakāryaṃ kariṣyāma iti; agāramagāramiti saṃjñā udapādi | ayaṃ gautamā purāṇo'graṇīragāre (12) karmāntānāṃ loke prādurbhāvaḥ | yataśca te dharmeṇa nādharmeṇa tatrāyaṃ dharmaḥ śreṣṭho jinendrāṇāṃ; te sāyaṃ ca sāyamāśārthinaḥ śālikāraṇātsamavasaranti prātaśca prātarāśārthinaḥ | athānyatareṇālasajātīyena satvena sāyaṃprātikaḥ śālirānītaḥ | athānyataraḥ satvastaṃ satvamidamavocat: ehi tvaṃ bhoḥ satva śālikāraṇātsamavasarāma iti | atha sa satvastamidamavocat: pratijānīhi tvaṃ bhoḥ satva svaṃ śālim; ānīto mayā sāyaṃprātikaḥ śāliriti | atha tasya satvasyaitadabhavat: etadbata sādhvetadbata suṣṭhu yanvahaṃ dvaiyahnikaṃ traiyahnikaṃ yāvatsaptāhikaṃ śālimānayeyamiti | sa dvaiyahnikaṃ yāvatsāptāhikaṃ śālimānītavān | athānyataraḥ satvastaṃ satvamidam
avocat: ehi tvaṃ bhoḥ satva śālikāraṇātsamavasarāma iti | atha sa satvastamidamavocat: pratijānīhi tvaṃ bhoḥ satva svaṃ śālim; ānīto mayā sa dvaiyahnikaṃ traiyahnikaṃ yāvatsāptāhnikaṃ śāliriti | atha tasya satvasyaitadabhavat: etadbata sādhvetadbata (a 353 ) suṣṭhu yanvardhamāsikaṃ māsikaṃ śālimānayeyamiti | so'rdhamāsikaṃ māsikaṃ śālimānītavān | yataśca te satvā akṛṣṭoptaṃ taṇḍulaphalaśāliṃ saṃnidhīkāraparibhogena paribhuktāstatastasya śāleḥ kaṇaśca tuṣaśca taṇḍulaṃ paryavanahyati; lūno lūno na prativirohatyabalaśca prajñāyate | ṣaṇḍavanaṣaṇḍeṣu vyavasthitaḥ śāliḥ | atha te satvāḥ saṃgamya samāgamya śocanti klāmyanti paridevante vayaṃ sma bhavantaḥ pūrvaṃ (13) rūpiṇo bhavāmo manomayā avikalā ahīnendriyāḥ sarvāṅgapratyaṅgopetāḥ śubhā varṇasthāyinaḥ svayaṃprabhā vihāyasaṃgamāḥ prītibhakṣāḥ prītyāhārāḥ dīrghāyuṣo dīrghamadhvānaṃ tiṣṭhāmaḥ | teṣāmasmākaṃ pṛthivīrasaḥ prādurbhūto varṇasaṃpanno gandhasaṃpanno rasasaṃpannaḥ | te vayaṃ pṛthivīrasaṃ kavaḍīkārāhāropakrameṇa paribhuktā yataśca pṛthivīrasaṃ kavaḍīkārāhāropakrameṇa paribhuktā tato asmākaṃ kharatvaṃ gurutvaṃ ca kāye'vakrāntaṃ; yāsau śubhā varṇanibhā sāntarhitā; andhakāraṃ loke prādurbhūtam | te vayaṃ tadbhakṣāstadāhārā dīrghāyuṣo dīrghamadhvānaṃ tiṣṭhāmaḥ | teṣāmasmākaṃ yo'lpamāhāramāhṛtavān sa varṇavān bhavati; yaḥ prabhūtamāhāramāhṛtavān sa durvarṇa ityāhāradvimātratāṃ pratītya varṇadvimātratā prajñāyate | varṇadvimātratāyāṃ satyāṃ satvaḥ satvamavamanyate: hambhoḥ satva varṇavānahaṃ; durvarṇastvamiti; teṣāmasmākaṃ varṇābhimānikānāṃ satāṃ teṣāmeva pāpakānāmakuśalānāṃ dharmāṇāṃ samādānahetoḥ pṛthivīraso'ntarhitaḥ | antarhite pṛthivīrase pṛthivīparpaṭakaḥ prādurbhūto varṇasaṃpanno gandhasaṃpanno rasasaṃpannaḥ; teṣāmasmākaṃ varṇābhimānikānāṃ satāṃ teṣāmeva pāpakānāmakuśalānāṃ dharmāṇāṃ samādānahetoḥ pṛthivīparpaṭako'ntarhitaḥ | antarhite pṛthivīparpaṭake vanalatā prādurbhūtā varṇasaṃpannā gandhasaṃpannā rasasaṃpannā | teṣāmasmākaṃ varṇābhimānikānāṃ satāṃ teṣāmeva pāpakānāmakuśalānāṃ dharmāṇāṃ samādānahetoḥ vanalatā antarhitā | antarhitāyāṃ vanalatāyāmakṛṣṭoptaṃ taṇḍulaphalaśāliḥ prādurbhūtaḥ akaṇa atuṣṭaḥ śuddhaḥ śuciḥ caturaṅgulaḥ paryavanaddhaḥ | sa sāyaṃ lūnaḥ kālyaṃ pakvaśca bhavati prativirūdhaśca iti lūnaḥ lūnaḥ prativirohati alūnaśca prajñāyate sma | te vayaṃ tadbhakṣāstadāhārā dīrghāyuṣo dīrghamadhvānaṃ tiṣṭhāmaḥ | yataḥ vayamakṛṣṭoptaṃ taṇḍulaphalaśāliṃ saṃnidhikāraparibhogena paribhuktavantaḥ | tato'sya śāleḥ kuṇaśca tuṣaśca tanḍulaṃ (14) paryavanahyati | lūno lūno na prativirohatyabalaśca prajñāyate | ṣaṇḍavanaṣaṇḍeṣu vyavasthitaḥ śāliḥ

Let's grow together!

I humbly request your help to keep doing what I do best: provide the world with unbiased sources, definitions and images. Your donation direclty influences the quality and quantity of knowledge, wisdom and spiritual insight the world is exposed to.

Let's make the world a better place together!

Like what you read? Help to become even better: