Bhagavad-gita with four Commentaries [sanskrit]

140,673 words | ISBN-10: 8189564072 | ISBN-13: 9788189564070

The Sanskrit edition of the Bhagavad Gita with four commentaries: (1) The Subodhini by Shridhara (Sridhara Swami), (2) The Gudharthadipika by Madhusudana (Saraswati), (3) The Sararthavarshini by Vishvanatha (Vishwanath Chakravarti) and (4) The Gitabhushana by Baladeva (Vidyabhushan). Original titles: Bhagavadgītā (भगवद्गीता), Śrīdhara (श्रीधर), Madhusūdana (मधुसूदन), Viśvanātha (विश्वनाथ), Baladeva (बलदेव)

śrībhagavānuvāca
kutastvā kaśmalamidaṃ viṣame samupasthitam |
anāryajuṣṭamasvargyamakīrtikaramarjuna ||2||

The Subodhinī commentary by Śrīdhara

tadeva vākyamāha śrībhagavānuvāca kuta iti | kuto hetostvā tvāṃ viṣame saṅkaṭe idaṃ kuśalaṃ samupasthitamayaṃ mohaḥ prāptaḥ, yata āryairasevitam | asvargyamadharmyamayaśaskaraṃ ca ||2||

The Gūḍhārthadīpikā commentary by Madhusūdana

tadeva bhagavato vākyamavatārayati kutastveti |

aiśvaryasya samagrasya dharmasya yaśasaḥ śriyaḥ |
vairāgyasyātha mokṣasya ṣaṇṇāṃ bhaga itīṅganā || [ViP 6.74]

samagasyeti pratyekaṃ sambandhaḥ | mokṣasyeti tatsādhanasya jñānasya | iṅganā saṃjñā | etādṛśaṃ samagramaiśvaryādikaṃ nityamapratibandhena yatra vartate sa bhagavān | nityayoge matup | tathā

utpattiṃ ca vināśaṃ ca bhūtānāmāgatiṃ gatim |
vetti vidyāmavidyāṃ ca sa vācyo bhagavāniti || [ViP 6.78]

atra bhūtānāmiti pratyekaṃ sambadhyate | utpattivināśaśabdau tatkāraṇasyāpyupalakṣakau | āgatigatī āgaminyau sampadāpadau | etādṛśo bhagavacchabdārthaḥ śrīvāsudeva eva paryavasita iti tathocyate |

idaṃ svadharmātparāṅmukhatvaṃ kṛpāvyāmohāśrupātādipuraḥsaraṃ kaśmalaṃ śiṣṭagarhitatvena malinaṃ viṣame sabhaye sthāne tvā tvāṃ sarvakṣatriyapravaraṃ kuto hetoḥ samupasthitaṃ prāptam ? kiṃ mokṣecchātaḥ ? kiṃ svargecchātaḥ ? iti kiṃśabdenākṣipyate | hetutrayamapi niṣedhati tribhirviśesaṇairuttarārdhena | āryairmumukṣubhirna juṣṭamasevitam | svadharmairāśayaśuddhidvārā moksicchadbhirapakvakaṣāyairmumukṣubhiḥ kathaṃ svadharmastyājya ityarthaḥ | saṃnyāsādhikārī
tu pakvakaṣāyo'gre vakṣyate | asvargyaṃ svargahetudharmavirodhitvānna svargecchayā sevyam | akīrtikaraṃ kīrtyabhāvakaramapakīrtikaraṃ na kīrtīcchayā sevyam | tathā ca mokṣakāmaiḥ svargakāmaiḥ kīrtikāmaiśca varjanīyam | tatkāma eva tvaṃ sevasva ityaho anucitaṃ ceṣṭitaṃ taveti bhāvaḥ ||2||

The Sārārthavarṣiṇī commentary by Viśvanātha

kaśmalaṃ mohaḥ | viṣame'tra saṅgrāmasaṅkaṭe | kuto hetoḥ | upasthitaṃ tvāṃ prāptamabhūt | anāryajuṣṭaṃ supratiṣṭhitalokairasevitam | asvargyamakīrtikaramiti pāratrikaihikasukhapratikūlamityarthaḥ ||2||

The Gītābhūṣaṇa commentary by Baladeva

tadvākyamanuvadati śrībhagavāniti |

aiśvaryasya samagrasya dharmasya yaśasaḥ śriyaḥ |
vairāgyasyātha mokṣasya ṣaṇṇāṃ bhaga itīṅganā || [ViP 6.74]

iti parāśaroktaiśvaryādibhiḥ ṣaḍbhirnityaṃ viśiṣṭaḥ | samagrasyetyetatṣaṭsu yojyam | he arjuna ! idaṃ svadharmavaimukhyaṃ kaśmalaṃ śiṣṭanindyatvānmalinaṃ kuto hetostvāṃ kṣatriyacūḍāmaṇiṃ samupasthitamabhūt? viṣame yuddhasamaye | na ca mokṣāya svargāya kīrtaye vaitadyuddhavairāgyamityāha anāryeti | āryairmumukṣubhirna juṣṭaṃ sevitam | āryāḥ khalu hṛdviśuddhaye svadharmānācaranti | asvargyaṃ svargopalambhakadharmaviruddham | akīrtikaraṃ kīrtiviplāvakam ||2||

__________________________________________________________

Let's grow together!

I humbly request your help to keep doing what I do best: provide the world with unbiased sources, definitions and images. Your donation direclty influences the quality and quantity of knowledge, wisdom and spiritual insight the world is exposed to.

Let's make the world a better place together!

Like what you read? Help to become even better: