Rig Veda 1.164.1

Sanskrit text [Accents, Plain, Transliterated]:

अ॒स्य वा॒मस्य॑ पलि॒तस्य॒ होतु॒स्तस्य॒ भ्राता॑ मध्य॒मो अ॒स्त्यश्न॑: । तृ॒तीयो॒ भ्राता॑ घृ॒तपृ॑ष्ठो अ॒स्यात्रा॑पश्यं वि॒श्पतिं॑ स॒प्तपु॑त्रम् ॥
अस्य वामस्य पलितस्य होतुस्तस्य भ्राता मध्यमो अस्त्यश्नः । तृतीयो भ्राता घृतपृष्ठो अस्यात्रापश्यं विश्पतिं सप्तपुत्रम् ॥
asya vāmasya palitasya hotus tasya bhrātā madhyamo asty aśnaḥ | tṛtīyo bhrātā ghṛtapṛṣṭho asyātrāpaśyaṃ viśpatiṃ saptaputram ||

English translation:

“I have beheld the Lord of men with seven sons; of which delightful and benevolent (deity), who is the object of our invocation, there is an all-pervading middle brother, and a third brother, well fed with (oblations of) ghee.”

Commentary by Sāyaṇa: Ṛgveda-bhāṣya

Seven sons: seven solar rays; Āditya, the seventh son of Aditi; a third brother: V_yu and Agni, the younger brothers of Āditya: Parameśvara = Āditya, the three sons refer to the attributes of Parameśvara of creating, preserving and destroying; The sūkta enunciates the doctrines of vedānta, the spiritual unity of Brahmā and the universe; Āditya or the sun, is glorified and identified with all creation. Śaunaka explains the sūkta at the level of repentance for a crime: if a brāhmaṇa has committed theft, he may expiate the offence by fasting three nights and repeating the sūkta silently

Details:

Ṛṣi (sage/seer): dīrghatamā aucathyaḥ [dīrghatamas aucathya];
Devatā (deity/subject-matter): viśvedevā:;
Chandas (meter): virāṭtrisṭup ;
Svara (tone/note): Swar;

 

Padapatha [Accents, Plain, Transliterated]:

अ॒स्य । वा॒मस्य॑ । प॒लि॒तस्य॑ । होतुः॑ । तस्य॑ । भ्राता॑ । म॒ध्य॒मः । अ॒स्ति॒ । अश्नः॑ । तृ॒तीयः॑ । भ्राता॑ । घृ॒तऽपृ॑ष्ठः । अ॒स्य॒ । अत्र॑ । अ॒प॒श्य॒म् । वि॒श्पति॑म् । स॒प्तऽपु॑त्रम् ॥
अस्य । वामस्य । पलितस्य । होतुः । तस्य । भ्राता । मध्यमः । अस्ति । अश्नः । तृतीयः । भ्राता । घृतपृष्ठः । अस्य । अत्र । अपश्यम् । विश्पतिम् । सप्तपुत्रम् ॥
asya | vāmasya | palitasya | hotuḥ | tasya | bhrātā | madhyamaḥ | asti | aśnaḥ | tṛtīyaḥ | bhrātā | ghṛta-pṛṣṭhaḥ | asya | atra | apasyam | viśpatim | sapta-putram

Multi-layer Annotation of the Ṛgveda

[Rigveda 1.164.1 English analysis of grammar]