Yoga Vasistha [sanskrit]

223,437 words | ISBN-10: 8171101519

The Sanskrit edition of the Yoga-vasistha including English translation and grammatical analysis. The Yogavasistha is a Hindu spiritual text written by Valmiki (who also authored the Ramayana) dealing with the philosophical topics from the Advaita-vedanta school. Chronologically it precedes the Ramayana.

Chapter VIII

aṣṭamaḥ sargaḥ vālmīkiruvāca |
tacchrutvā rājaśārdūlo viśvāmitrasya bhāṣitam |
muhūrtamāsīnniśceṣṭaḥ sadainyaṃ cedamabravīt || 1 ||
[Analyze grammar]

ūnaṣoḍaśavarṣo'yaṃ rāmo rājīvalocanaḥ |
na yuddhayogyatāmasya paśyāmi saha rākṣasaiḥ || 2 ||
[Analyze grammar]

iyamakṣauhiṇī pūrṇā yasyāḥ patirahaṃ prabho |
tayā parivṛto yuddhaṃ dāsyāmi piśitāśinām || 3 ||
[Analyze grammar]

ime hi śūrā vikrāntā bhṛtyā mantraviśāradāḥ |
ahaṃ caiṣāṃ dhanuṣpāṇirgoptā samaramūrdhani || 4 ||
[Analyze grammar]

ebhiḥ sahaiva vīrāṇāṃ mahendramahatāmapi |
dadāmi yuddhaṃ mattānāṃ kariṇāmiva kesarī || 5 ||
[Analyze grammar]

bālo rāmastvanīkeṣu na jānāti balābalam |
antaḥpurādṛte dṛṣṭā nānenānyā raṇāvaniḥ || 6 ||
[Analyze grammar]

na śastraiḥ paramairyukto na ca yuddhaviśāradaḥ |
navāstraiḥ śūrakoṭīnāṃ tajjñaḥ samarabhūmiṣu || 7 ||
[Analyze grammar]

kevalaṃ puṣpakhaṇḍeṣu nagaropavaneṣu ca |
udyānavanakuñjeṣu sadaiva pariśīlanam || 8 ||
[Analyze grammar]

vihartumeṣa jānāti saha rājakumārakaiḥ |
kīrṇapuṣpopahārāsu svakāsvajirabhūmiṣu || 9 ||
[Analyze grammar]

adya tvatitarāṃ brahmanmama bhāgyaviparyayāt |
himeneva hi padmābhaḥ saṃpanno hariṇaḥ kṛśaḥ || 10 ||
[Analyze grammar]

nāttumannāni śaknoti na vihartuṃ gṛhāvanim |
antaḥkhedaparītātmā tūṣṇīṃ tiṣṭhati kevalam || 11 ||
[Analyze grammar]

sadāraḥ sahabhṛtyo'haṃ tatkṛte munināyaka |
śaradīva payovāho nūnaṃ niḥsāratāṃ gataḥ || 12 ||
[Analyze grammar]

īdṛśo'sau suto bāla ādhinā'tha vaśīkṛtaḥ |
kathaṃ dadāmi taṃ tubhyaṃ yoddhuṃ saha niśācaraiḥ || 13 ||
[Analyze grammar]

api bālāṅganāsaṅgādapi sādho sudhārasāt |
rājyādapi sukhāyaiva putrasneho mahāmate || 14 ||
[Analyze grammar]

ye durantā mahārambhāstriṣu lokeṣu khedadāḥ |
putrasnehena santo'pi kurvate tānasaṃśayam || 15 ||
[Analyze grammar]

asavo'tha dhanaṃ dārāstyajyante mānavaiḥ sukham |
na putro muniśārdūla svabhāvo hyeṣa jantuṣu || 16 ||
[Analyze grammar]

rākṣasāḥ krūrakarmāṇaḥ kūṭayuddhaviśāradāḥ |
rāmastānyodhayatvitthaṃ yuktirevātiduḥsahā || 17 ||
[Analyze grammar]

viprayukto hi rāmeṇa muhūrtamapi notsahe |
jīvituṃ jīvitākāṃkṣī ca rāmaṃ netumarhasi || 18 ||
[Analyze grammar]

navavarṣasahasrāṇi mama jātasya kauśika |
duḥkhenotpāditāstvete catvāraḥ putrakā mayā || 19 ||
[Analyze grammar]

pradhānabhūtasteṣveva rāmaḥ kamalalocanaḥ |
taṃ vineha trayo'pyanye dhārayanti na jīvitam || 20 ||
[Analyze grammar]

sa eva rāmo bhavatā nīyate rākṣasānprati |
yadi tatputrahīnaṃ tvaṃ mṛtamevāśu viddhi mām || 21 ||
[Analyze grammar]

caturṇāmātmajānāṃ hi prītiratraiva me parā |
jyeṣṭhaṃ dharmamayaṃ tasmānna rāmaṃ netumarhasi || 22 ||
[Analyze grammar]

niśācarabalaṃ hantuṃ mune yadi tavepsitam |
caturaṅgasamāyuktaṃ mayā saha balaṃ naya || 23 ||
[Analyze grammar]

kiṃvīryā rākṣasāste tu kasya putrāḥ kathaṃ ca te |
kiyatpramāṇāḥ ke caiva iti varṇaya me sphuṭam || 24 ||
[Analyze grammar]

kathaṃ tena prakartavyaṃ teṣāṃ rāmeṇa rakṣasām |
māmakairbālakairbrahmanmayā vā kūṭayodhinām || 25 ||
[Analyze grammar]

sarvaṃ me śaṃsa bhagavanyathā teṣāṃ mahāraṇe |
sthātavyaṃ duṣṭabhāgyānāṃ vīryotsiktā hi rākṣasāḥ || 26 ||
[Analyze grammar]

śrūyate hi mahāvīryo rāvaṇo nāma rākṣasaḥ |
sākṣādvaiśravaṇabhrātā putro viśravaso muneḥ || 27 ||
[Analyze grammar]

sa cettava makhe vighnaṃ karoti kila durmatiḥ |
tatsaṃgrāme na śaktāḥ smo vayaṃ tasya durātmanaḥ || 28 ||
[Analyze grammar]

kāle kāle pṛthagbrahmanbhūrivīryavibhūtayaḥ |
bhūteṣvabhyudayaṃ yānti pralīyante ca kālataḥ || 29 ||
[Analyze grammar]

adyāsmiṃstu vayaṃ kāle rāvaṇādiṣu śatruṣu |
na samarthāḥ puraḥ sthātuṃ niyatereṣa niścayaḥ || 30 ||
[Analyze grammar]

tasmātprasādaṃ dharmajña kuru tvaṃ mama putrake |
mama caivālpabhāgyasya bhavānhi paradaivatam || 31 ||
[Analyze grammar]

devadānavagandharvā yakṣāḥ patagapannagāḥ |
na śaktā rāvaṇaṃ yoddhuṃ kiṃ punaḥ puruṣā yudhi || 32 ||
[Analyze grammar]

mahāvīryavatāṃ vīryamādatte yudhi rākṣasaḥ |
tena sārdhaṃ na śaktāḥ sma saṃyuge tasya bālakaiḥ || 33 ||
[Analyze grammar]

ayamanyatamaḥ kālaḥ pelavīkṛtasajjanaḥ |
rāghavo'pi gato dainyaṃ yato vārdhakajarjaraḥ || 34 ||
[Analyze grammar]

athavā lavaṇaṃ brahmanyajñaghnaṃ taṃ madhoḥ sutam |
kathayatvasuraprakhyaṃ naiva mokṣyāmi putrakam || 35 ||
[Analyze grammar]

sundopasundayoścaiva putrau vaivasvatopamau |
yajñavighnakarau brūhi na te dāsyāmi putrakam || 36 ||
[Analyze grammar]

atha neṣyasi cedbrahmaṃstaddhato'smyahameva te |
anyathā tu na paśyāmi śāśvataṃ jayamātmanaḥ || 37 ||
[Analyze grammar]

ityuktvā mṛdu vacanaṃ raghūdvaho'sau kallole munimatasaṃśaye nimagnaḥ |
nājñāsītkṣaṇamapi niścayaṃ mahātmā prodvīcāviva jaladhau sa muhyamānaḥ || 38 ||
[Analyze grammar]

Other editions:

Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Yoga Vasistha Chapter VIII

Cover of edition (1891)

Yoga Vasistha English (four volumes)
by Vihari-Lala Mitra (1891)

Buy now!
Cover of Gujarati edition

Yoga Vasistha Maha Ramayana (Gujarati)
by Sahitya Sangam, Allahabad (0)

[યોગ વસિષ્ઠએ] 9788192776460.

Buy now!
Cover of edition (2019)

Vasishtha Rama Samvadam (Telugu)
by Ramakrishna Math, Hyderabad (2019)

Set of 4 Volumes; 9789383972142.

Buy now!
Cover of edition (2009)

The Yogavasistha (Hindi translation)
by Khemraj Shrikrishnadass (2009)

Set of 2 Volumes; Khemraj Edition.

Buy now!
Let's grow together!

I humbly request your help to keep doing what I do best: provide the world with unbiased sources, definitions and images. Your donation direclty influences the quality and quantity of knowledge, wisdom and spiritual insight the world is exposed to.

Let's make the world a better place together!

Like what you read? Help to become even better: