Yoga Vasistha [sanskrit]
223,437 words | ISBN-10: 8171101519
The Sanskrit edition of the Yoga-vasistha including English translation and grammatical analysis. The Yogavasistha is a Hindu spiritual text written by Valmiki (who also authored the Ramayana) dealing with the philosophical topics from the Advaita-vedanta school. Chronologically it precedes the Ramayana.
Chapter XXXVII
īśvara uvāca |
ityādikānāṃ śabdānāmarthaśrīḥ satyarūpiṇi |
tasminsarveśvare sarvasattāmaṇisamudgake || 1 ||
[Analyze grammar]
kā nāma vimalābhāsāstasminparamacinmaṇau |
na kacanti vicinvanti vicitrāṇi jaganti yāḥ || 2 ||
[Analyze grammar]
eṣā bījakaṇāntasthā citsattā svavapurmayam |
labdhvā mṛtkālavāryādi karotyaṅkuramodanam || 3 ||
[Analyze grammar]
phenāvartavivartāntarvartinī rasarūpiṇī |
kaṭhinendriyasaṃbandhe karoti spandamambhasām || 4 ||
[Analyze grammar]
eṣā kusumaguccheṣu rasarūpeṇa saṃsthitā |
kacati ghrāṇarandhreṣu karoti pariphullatām || 5 ||
[Analyze grammar]
śilāṅgasthā śilāṅgābhāmasatīṃ satyatāpadam |
sargādhāradaśāṃ dhatte girīndraḥ sthitilīlayā || 6 ||
[Analyze grammar]
pavanaspandakośātmarūpiṇīva tvagindriyam |
saṃsādhayatyātmasutaṃ pitevātmatayānayā || 7 ||
[Analyze grammar]
aśeṣasārasaṃpiṇḍamadhyātmānaṃ svasiddhaye |
bhāvayitvā nakiṃcittvamiva khatvaṃ karotyalam || 8 ||
[Analyze grammar]
svasattāpratibimbābhamākāśamukurodare |
dhatte kalpanimeṣāṅkaṃ kālākhyamamalaṃ vapuḥ || 9 ||
[Analyze grammar]
āmahāpañcameśānaṃ pariṇāmamayā ime |
idamitthamidaṃ neti niyatirbhavati svayam || 10 ||
[Analyze grammar]
sākṣiṇi sphāra ābhāse gṛhe dīpa iva kriyāḥ |
satye tasminprakāśante jagaccitraparamparāḥ || 11 ||
[Analyze grammar]
paramākāśanagaranāṭyamaṇḍapabhūmiṣu |
svaśaktivṛttaṃ saṃsāraṃ paśyantī sākṣivatsthitā || 12 ||
[Analyze grammar]
śrīvasiṣṭha uvāca |
śivasyāsya jagannātha śaktayaḥ kāḥ kathaṃ sthitāḥ |
sākṣitā kā ca kiṃ tāsāṃ vṛttaṃ syātkiyadeva tate || 13 ||
[Analyze grammar]
īśvara uvāca |
aprameyasya śāntasya śivasya paramātmanaḥ |
saumya cinmātrarūpasya sarvasyānākṛterapi || 14 ||
[Analyze grammar]
icchāsattā vyomasattā kālasattā tathaiva ca |
tathā niyatisattā ca mahāsattā ca suvrata || 15 ||
[Analyze grammar]
jñānaśaktiḥ kriyāśaktiḥ kartṛtā'kartṛtāpi ca |
ityādikānāṃ śaktīnāmanto nāsti śivātmanaḥ || 16 ||
[Analyze grammar]
śrīvasiṣṭha uvāca |
śaktayaḥ kuta evaitā bahutvaṃ kathamāsu ca |
udayaśca kathaṃ deva bhedābhedaśca kīdṛśaḥ || 17 ||
[Analyze grammar]
īśvara uvāca |
śivasyānantarūpasya saiṣā cinmātratātmanaḥ |
eṣā hi śaktirityuktā tasmādbhinnā manāgapi || 18 ||
[Analyze grammar]
jñatvakartṛtvabhoktṛtvasākṣitvādivibhāvanāt |
śaktayo vividhaṃ rūpaṃ dhārayanti bahūdakam || 19 ||
[Analyze grammar]
evaṃ jagati nṛtyanti brahmāṇḍe nṛtyamaṇḍape |
kālena nartakeneva krameṇa pariśikṣitāḥ || 20 ||
[Analyze grammar]
yaiṣā paraparābhāsā saiṣā niyatirucyate |
kriyātha kṛtiricchā vā kāletyādikṛtābhidhā || 21 ||
[Analyze grammar]
āmahārudraparyantamidamitthamiti sthiteḥ |
ātṛṇāpadmajaspandaṃ niyamānniyatiḥ smṛtā || 22 ||
[Analyze grammar]
niyatirnityamudvegavarjitā'parimārjitā |
eṣā nṛtyati vai nṛtyaṃ jagajjālakanāṭakam || 23 ||
[Analyze grammar]
nānārasavilāsāḍhyaṃ vivartābhinayānvitam |
kalpakṣaṇahatānekapuṣkarāvartaghargharam || 24 ||
[Analyze grammar]
sarvartukusumākīrṇaṃ dhārāgolakamandiram |
bhūyobhūyaḥ patadvarṣabhūrisvedajalotkaram || 25 ||
[Analyze grammar]
payodapallavālolanīlāmbarakṛtabhramam |
pūrṇaṃ saṃśuddhasaptābdhiratnaughavalayākulam || 26 ||
[Analyze grammar]
yāmapakṣadinaprekṣākaṭākṣodbhāsitāmbaram |
majjanonmajjanavyagrakulādrikulaśekharam || 27 ||
[Analyze grammar]
bhramacchaśimaṇiprotagaṅgāmuktāphalatrayam |
saṃdṛṣṭādṛṣṭasaṃdhyābhravilolakarapallavam || 28 ||
[Analyze grammar]
anārataraṇallolalokālaṃkārakomalam |
bhūribhūtalapātālanabhastalapadakramam || 29 ||
[Analyze grammar]
magnonmagnamahānekatārāgharmakaṇotkaram |
candrārkakuṇḍalaspandasmitasphuṭanabhomukham || 30 ||
[Analyze grammar]
kalpitānekabrahmāṇḍakapāṭakavitānakam |
luṭhallokāntaravyūhadhvananmuktāṅkapallavam |
sukhaduḥkhadaśādoṣabhāvābhāvarasāntaram || 31 ||
[Analyze grammar]
asminvikāravalite niyatervilāse saṃsāranāmni ciranāṭakanāṭyasāre |
sākṣī sadoditavapuḥ parameśvaro'yamekaḥ sthito na ca tayā na ca tena bhinnaḥ || 32 ||
[Analyze grammar]
Other editions:
Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Yoga Vasistha Chapter XXXVII
Yoga Vasistha English (four volumes)
by Vihari-Lala Mitra (1891)
Yoga Vasistha Maha Ramayana (Gujarati)
by Sahitya Sangam, Allahabad (0)
[યોગ વસિષ્ઠએ] 9788192776460.
Buy now!
Vasishtha Rama Samvadam (Telugu)
by Ramakrishna Math, Hyderabad (2019)
Set of 4 Volumes; 9789383972142.
Buy now!
The Yogavasistha (Hindi translation)
by Khemraj Shrikrishnadass (2009)
Set of 2 Volumes; Khemraj Edition.
Buy now!