Yoga-sutra with Bhoja Vritti [sanskrit]
9,596 words
The Sanskrit edition of the Rājamārtaṇḍa or Bhojavṛtti by Bhojarāja.—This represents the commentary on the yoga aphorisms of Patañjali by King Bhoja who ruled in the 11th century. The material was typed by Suryansu Ray from a traditional old manuscript belonging to the family Guru.
Sūtra 4.21
nanu buddheḥ svaprakāśatvābhāve buddhyantare cāsaṃvedane kathamayaṃ viṣayasaṃvedanarūpo vyavahāra ityāśaṅkya svasiddhāntamāha —
citterapratisaṅkramāyāstadākārāpattau svabuddhisaṃvedanam || kaivalya 21 ||
vṛttiḥ — puruṣaścidrūpatvāccitiḥ sā'pratisaṃkramā | na vidyate pratisakramo'nyatra gamanaṃ yasyāḥ sā tathoktā | anyenāsaṅkīrṇeti yāvat | yathā guṇā aṅgāṅgibhāvalakṣaṇe pariṇāme aṅginaṃ guṇaṃ saṃkrāmanti tadrūpatāmivā''padyante | yathā vā loke paramāṇavaḥ prasaranto viṣayamārūpayanti [ pā0 āropayanti ] naivaṃ citiśaktistasyāḥ sarvadaikarūpatayā supratiṣṭhitatvena vyavasthitatvāt | atastatsannidhāne yadā buddhistadākāratāmāpadyate cetanevopajāyate [ pā0 cetanopajāyate ] buddhivṛttipratisakrāntā ca yadā cicchaktirbuddhivṛttiviśiṣṭatayā saṃvedyate [pā0 buddhivṛttyāveśāttathā saṃpadyate] tadā buddheḥ svasyā ātmano vedanaṃ saṃvedanaṃ bhavatītyarthaḥ || 21 ||