Yoga-sutra with Bhoja Vritti [sanskrit]
9,596 words
The Sanskrit edition of the Rājamārtaṇḍa or Bhojavṛtti by Bhojarāja.—This represents the commentary on the yoga aphorisms of Patañjali by King Bhoja who ruled in the 11th century. The material was typed by Suryansu Ray from a traditional old manuscript belonging to the family Guru.
Sūtra 4.1
atha kaivalyapādaḥ yadājñayaiva kaivalyaṃ vinopāyaiḥ prajāyate | tamekamajamīśānaṃ cidānandamayaṃ stumaḥ ||
idānīṃ vipratipattisamutthabhrāntinirākaraṇena yuktyā kaivalyasvarūpajñāpanāya [pā0 jñānāya] kaivalyapādo'yamārabhyate | tatra yāḥ pūrvamuktāḥ siddhayastāsāṃ nānāvidhajanmādikāraṇapratipādanadvāreṇaivaṃ bodhayati — madīyā yā etāḥ siddhayastāḥ sarvāḥ pūrvajanmābhyastasamādhibalājjanmādinimittamātratvenā''śritya pravartante | tataścānekabhavasādhyasya samādherna kṣatirastītyāśvāsotpādanāya samādhisiddheśca prādhānyakhyāpanārthaṃ kaivalyopayogārthaṃ cāha —
janmauṣadhimantratapaḥsamādhijāḥ siddhayaḥ || kaivalya 1 ||
vṛttiḥ — kāścana janmanimittā eva siddhayo yathā pakṣyādīnāmākāśagamanādayaḥ | yathā vā kapilamaharṣiprabhṛtīnāṃ janmasamanantaramevopajāyamānā jñānādayaḥ sāṃsiddhikā guṇāḥ | oṣadhisiddhayo yathā pāradādirasāyanādyupayogāt | mantrasiddhiryathā mantrajapāt keṣāṃcidākāśagamanādiḥ | tapaḥsiddhiryathā viśvāmitrādīnām | samādhisiddhiḥ prākpratipāditā | etāḥ siddhayaḥ pūrvajanmakṣayitakleśānāmevopajāyante | tasmāt samādhisiddhāvivā'nyāsāṃ siddhīnāṃ samādhireva janmāntarābhyastaḥ kāraṇm | mantrādīni nimittamātrāṇi || 1 ||