Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 60
vikāranāmākuśalo na jihrīyāt kadācana||64||
na hi sarvavikārāṇāṃ nāmato'sti dhruvā sthitiḥ||64||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
vikārāḥ-rogāḥ, teṣāṃ nāmāni, teṣvakuśalo vaidyo na jātucijjihrīyāt-rogasaṃjñānabhijño'hamiti lajjāṃ na kuryāt, cikitsāmeva vidadhyādityarthaḥ| kuto hetoḥ? ityāha-na hītyādi| yasmātsarvavikārāṇāṃ nāmataḥ-saṃjñāto, dhruvā-niścitā, sthitiḥ-avasthānaṃ, nāsti|
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
śāstre'nuktaṃ svayamūhanīyamityāha-vikāranāmeti| yo vikārasyavātajāditvaṃ jānāti, nāma na jānāti, śāstre'nuktatvātsaṅkīrṇatvādvā,
sa na jihnīyāt-lajjāṃ na kuryāt| na hi nāmādhīnā sarvatra cikitsā| vātajādijñānaṃ hi cikitsāyāṃ pradhānaṃ kāraṇam| §3169