Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 10
atyarthaduṣṭāstu doṣā duṣṭāmabaddhakhāḥ||12||
yāntastiryaktanuṃ sarvāṃ daṇḍavatstambhayanti cet||12||
daṇḍakālasakaṃ nāma taṃ tyajedāśukāriṇam||13||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
cedyadyarthe| atiśayena duṣṭā doṣāḥ, tathā duṣṭāmena baddhāni-pūrṇāni, khāni-srotāṃsi, yaiste duṣṭāmabaddhakhāḥ, tathā tiryaggacchantaḥ, tanuṃ sarvāṃ-śarīraṃ sakalaṃ, daṇḍavadyadi stambhayanti-prasāraṇākuñcanarahitaṃ kurvanti, tadā daṇḍakālasako nāma rogo bhavati| taṃdaṇḍakālasakaṃ, tyajet-nopakramet| yata āśukāriṇam,āśu-śīghraṃ svakarma māraṇaṃ karotītyāśukārī, kṣipraṃ hantītyarthaḥ|
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
daṇḍakālasakaṃ lakṣayati-atyarthe| yadyalasake doṣāḥ sarvāṃ tanuṃ daṇḍavatstambhayanti, tamalasakaṃ daṇḍakālasakasaṃjñamāśukariṇaṃ tyajet| kīddaśā doṣāḥ? anyarthaduṣṭāḥ,-atimātrannasevanena atiduṣṭā| dṛṣṭāmabaddhākhāḥ,cirasañcayāt diṣṭenāmena-kāraṇabhūtena, baddhāniḥ-pūritāni khāni-strotāṃsi, yaiste tathā| tiryaggacchantaḥ-mārgavarothāttiryaṅārge prasarantaḥ|