Apastamba Grihya-sutra [sanskrit]
41,347 words | ISBN-10: 8186937838 | ISBN-13: 9788186937839
The Sanskrit edition of the Apastamba Grihya-sutra with the commentaries of Haradatta (called the Anakula-vritti) and Sudarshana (called the Grihyatatparyadarshana-vyakhya). The Apastamba Grihyasutra is a short treatise on Vedic rituals which, together with the Hiranyakeshin-grihya-sutra, belongs to the Taittiriya School of the Black Yajur-Veda. Original titles: Āpastambagṛhyasūtra (आपस्तम्बगृह्यसूत्र), Haradatta Anākulāvṛtti (हरदत्त अनाकुलावृत्ति), Sudarśana Gṛhyatātparyadarśanavyākhyā (सुदर्शन गृह्यतात्पर्यदर्शनव्याख्या)
Sutra 19.10
dakṣiṇataḥ pitottarā mātaivamavaśiṣṭānāṃ jyeṣṭho jyeṣṭho'nantaraḥ // ĀpGs_19.10 //
(pa.7.khaṃ19-10)
tayoranyonyāpekṣa dakṣiṇottaratvaṃ"sāmātyaḥ prākśirā udaṅmukhaḥ"(āśva-ga.2-3-6) ikatyāśvalāyanaḥ /
"mantravido mantrān japeyuḥ'(aśva.gṛ.2-3-9) iti ca //9//
avaśiṣṭā amātyāsteṣāṃ yo yo jyeṣṭaḥ kumāraḥ kumārī vā sa piturdakṣiṇataḥ tadanantaro māturuttarataḥ /
tṛtīyaḥ prathamasya dakṣiṇataḥ caturtho dvitīyasyottarata ityādi /
aneyo māturevottarato'nujyeṣṭhaṃ saṃveśanamicchanti /
sarve prākśrasaḥ udaṅmukhāḥ mantravidaśca mantrān japeyuḥ /
anantaravacanaṃ saṃśleṣārtham //10//
________________________
avaśiṣṭānāṃ putrādīnāṃ madhye yo yo jyeṣṭhaḥ putro duhitā vā sa sa dakṣiṇo'nantaraśca, yo yaḥ kanīyān sa sa uttaro'nantaraśca;evamityatideśāt /
etaduktaṃ bhavati-yassarvajyoṣṭhassa māturuttaro'nantaraḥ,yo dvitīyo jyeṣṭhassa sarvajyeṣṭhasya uttaro'nantara ityādi /
kecit-sarvajyeṣṭhaḥ piturdakṣiṇastadanantarajyeṣṭho māturuttara ityādīti //10//
3 utthāya pṛthivyabhimarśanam /
(pa.7.khaṃ19-10)
Haradatta’s Anākulā-vṛtti (sūtra 19.10)
teṣāṃ saṃviśatāṃ yaḥ pitā sa dakṣiṇaśśete yā mātā sottarā /tayoranyonyāpekṣa dakṣiṇottaratvaṃ"sāmātyaḥ prākśirā udaṅmukhaḥ"(āśva-ga.2-3-6) ikatyāśvalāyanaḥ /
"mantravido mantrān japeyuḥ'(aśva.gṛ.2-3-9) iti ca //9//
avaśiṣṭā amātyāsteṣāṃ yo yo jyeṣṭaḥ kumāraḥ kumārī vā sa piturdakṣiṇataḥ tadanantaro māturuttarataḥ /
tṛtīyaḥ prathamasya dakṣiṇataḥ caturtho dvitīyasyottarata ityādi /
aneyo māturevottarato'nujyeṣṭhaṃ saṃveśanamicchanti /
sarve prākśrasaḥ udaṅmukhāḥ mantravidaśca mantrān japeyuḥ /
anantaravacanaṃ saṃśleṣārtham //10//
________________________
Sudarśana’s Gṛhyatātparyadarśana-vyākhyā (sūtra 19.10)
dakṣiṇataḥ pitottarā māteti dakṣiṇottaratvamanyonyāpekṣam /avaśiṣṭānāṃ putrādīnāṃ madhye yo yo jyeṣṭhaḥ putro duhitā vā sa sa dakṣiṇo'nantaraśca, yo yaḥ kanīyān sa sa uttaro'nantaraśca;evamityatideśāt /
etaduktaṃ bhavati-yassarvajyoṣṭhassa māturuttaro'nantaraḥ,yo dvitīyo jyeṣṭhassa sarvajyeṣṭhasya uttaro'nantara ityādi /
kecit-sarvajyeṣṭhaḥ piturdakṣiṇastadanantarajyeṣṭho māturuttara ityādīti //10//
3 utthāya pṛthivyabhimarśanam /