Yoga Vasistha [sanskrit]
223,437 words | ISBN-10: 8171101519
The Sanskrit edition of the Yoga-vasistha including English translation and grammatical analysis. The Yogavasistha is a Hindu spiritual text written by Valmiki (who also authored the Ramayana) dealing with the philosophical topics from the Advaita-vedanta school. Chronologically it precedes the Ramayana.
Chapter XXXV
śrīvasiṣṭha uvāca |
deśāddeśāntaraṃ dūraṃ prāptāyāḥ saṃvidaḥ kṣaṇāt |
yadrūpamamalaṃ madhye paraṃ tadrūmātmanaḥ || 1 ||
[Analyze grammar]
gacchanśrṛṇvanspṛśañjighrannunmiṣannimiṣanhasan |
nūnaṃ nirāmayatvāya nityametanmayo bhava || 2 ||
[Analyze grammar]
tata eva nirābhāsātsatyānnirvāsanaiṣaṇāt |
yathāsthitaṃ yathācāramacalā'maraśailavat || 3 ||
[Analyze grammar]
etadrūpamavidyāyāḥ prekṣitā yanna labhyate |
prekṣitā labhyate cetsā tadvidyaiva parābhavat || 4 ||
[Analyze grammar]
avidyāsaṃbhavāccetyacittve saṃbhavataḥ kva kim |
cetyate kathamevāntaḥ śāntireva baloditā || 5 ||
[Analyze grammar]
satyaṃ brahma jagaccaikaṃ sthitamekamanekavat |
sarvaṃ vā'sarvavadbhāti śuddhaṃ cāśuddhavattatam || 6 ||
[Analyze grammar]
aśūnyaṃ śūnyamiva ca śūnyaṃ vā'śūnyavatsphuṭam |
sphāramasphāramiva tadasphāraṃ sphārasannibham || 7 ||
[Analyze grammar]
avikāraṃ vikārīva samaṃ śāntamaśāntavat |
sadevāsadivādṛśyaṃ tadevātadivoditam || 8 ||
[Analyze grammar]
avibhāgaṃ vibhāgīva nirjāḍyaṃ jaḍavadgatam |
acetyaṃ cetyabhāvīva niraṃśaṃ sāṃśaśobhanam || 9 ||
[Analyze grammar]
anahaṃ so'hamiva tadanāśamiva nāśavat |
akalaṅkaṃ kalaṅkīva nirvedyaṃ vedyavāhivat || 10 ||
[Analyze grammar]
āloki dhvāntaghanavannavavacca purātanam |
paramāṇorapi tanu garbhīkṛtajagadgaṇam || 11 ||
[Analyze grammar]
sarvātmakamapi tyaktadṛṣṭaṃ kaṣṭena bhūyasā |
ajālamapi jālāḍhyaṃ cāśeṣavadanekadhā || 12 ||
[Analyze grammar]
nirmāyamapi māyāṃśumaṇḍalāmalabhāskaram |
brahma viddhi vidāṃnāthamapāmiva mahodadhim || 13 ||
[Analyze grammar]
jagadratnamahākośaṃ tulāyāṃ tūlakāllaghu |
māyāmarīciśaśinamapi nekṣaṇagocaram || 14 ||
[Analyze grammar]
anantamapi niṣpāraṃ na ca kvacidapi sthitam |
ākāśe vanavinyāsanaganirmāṇatatparam || 15 ||
[Analyze grammar]
aṇīyasāmaṇīyāṃsaṃ sthaviṣṭhaṃ ca sthavīyasām |
garīyasāṃ gariṣṭhaṃ ca śreṣṭhaṃ ca śreyasāmapi || 16 ||
[Analyze grammar]
akartṛkarmakaraṇamakāraṇamakārakam |
antaḥśūnyatayaivaitaccirāya paripūritam || 17 ||
[Analyze grammar]
jagatsamudgakamapi nityaṃ śūnyamaraṇyavat |
anantaśailakaṭhinamapyākāśalavānmṛdu || 18 ||
[Analyze grammar]
pratyekaṃ pratyahaṃ prāyaḥ purāṇaṃ pelavaṃ navam |
ālokamandhakārābhaṃ tamastvālokamātatam || 19 ||
[Analyze grammar]
pratyakṣamapi durlakṣyaṃ parokṣamapi cāgragam |
cidrūpameva ca jaḍaṃ jaḍameva cidātmakam || 20 ||
[Analyze grammar]
ahamevānahaṃbhāvamanahaṃ vā'hameva ca |
anyadeva tadevāhamahamevānyadeva tat || 21 ||
[Analyze grammar]
asya pūrṇārṇavasyāntarime tribhuvanormayaḥ |
sphuranta iva tiṣṭhanti svabhāvadravatātmakāḥ || 22 ||
[Analyze grammar]
bibharti sarvamaṅgasthaṃ tuṣāramiva śuklatām |
bhāti sarvastvanenaiva tuṣāreṇeva śuklatā || 23 ||
[Analyze grammar]
adeśakālāvayavo'pyeṣa devo divāniśam |
asajjagattanotīva yathā vāritaraṅgakam || 24 ||
[Analyze grammar]
etasminvikasantīmā vipulākāśakānane |
jagajjaraṭhamañjaryaḥ prasaratpatrapañcakāḥ || 25 ||
[Analyze grammar]
eṣa svapratibimbasya svayamālokanecchayā |
atyantanirmalākāraḥ svayaṃ mukuratāṃ gataḥ || 26 ||
[Analyze grammar]
vyomavṛkṣaphalasyāsya svecchāvayava ujjvalā |
sargopalambha udyacca camatkurvanti saṃvidi || 27 ||
[Analyze grammar]
antasthena bahiṣṭhena nānānānātayātmani |
eṣa so'ntarbahirbhāti bhāvābhāvavibhāvayā || 28 ||
[Analyze grammar]
etadrūpā padārthaśrīretasminnetadicchayā |
camatkarotyetadarthaṃ jihveva svāsyakoṭare || 29 ||
[Analyze grammar]
asyāmbhaso dravatvaṃ yattadidaṃ jagaducyate |
saṃvitsyādūpalambhāṅgaṃ bhuvanāvartavṛttimat || 30 ||
[Analyze grammar]
śāmyatyatra padārthaśrīḥ sarvāsāmeva bhāsvati |
etasmādeva codeti svāloka iva tejasaḥ || 31 ||
[Analyze grammar]
idameva jagatsarvaṃ śuklatvaṃ tuhine yathā |
ata etāḥ pravartante vida indorivāṃśavaḥ || 32 ||
[Analyze grammar]
etasmādraṅgato'naṅgājjagaccitramidaṃ sthitam |
viddhyabhāvavikārādiśāntametanmayaṃ tatam || 33 ||
[Analyze grammar]
asmādvanataroretāḥ svarūḍhā gaganāṅgaṇe |
dṛśyaśākhāḥ pravartante jagajjālagulucchakāḥ || 34 ||
[Analyze grammar]
vyayodayavatī nūnamatra dṛśyataraṅgiṇī |
nānātānantakusumā vahatyavicalācale || 35 ||
[Analyze grammar]
asminvyomātmake raṅge bhuvanābhinayabhramaiḥ |
mṛtyatyaviratārambhaṃ vārairniyatinartakī || 36 ||
[Analyze grammar]
jagatkoṭimahākalpakalponmeṣanimeṣaṇaḥ |
vitāne nāṭyate bhūyo janyate kālabālakaḥ || 37 ||
[Analyze grammar]
udyatsvapi jagatsveṣa śāntamevāvatiṣṭhate |
aniccha eva mukuraḥ pratibimbaśateṣviva || 38 ||
[Analyze grammar]
bhūtānāṃ vartamānānāṃ sargāṇāṃ saṃbhaviṣyatām |
eṣo'kāraṇakaṃ bījaṃ sargāṇāmiva kāraṇam || 39 ||
[Analyze grammar]
asyonmeṣo jagallakṣmīrnimeṣaḥ pralayāgamaḥ |
anunmeṣanimeṣo'sāvātmanyevāvatiṣṭhate || 40 ||
[Analyze grammar]
udyantyamūni subahūni mahāmahānti sargāgamapralayajanmadaśā jaganti |
sarvāṇi tānyayamapārasvarūpa eva praspandanāni marudeva yathāsva śāntam || 41 ||
[Analyze grammar]
Other editions:
Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Yoga Vasistha Chapter XXXV
Yoga Vasistha English (four volumes)
by Vihari-Lala Mitra (1891)
Yoga Vasistha Maha Ramayana (Gujarati)
by Sahitya Sangam, Allahabad (0)
[યોગ વસિષ્ઠએ] 9788192776460.
Buy now!
Vasishtha Rama Samvadam (Telugu)
by Ramakrishna Math, Hyderabad (2019)
Set of 4 Volumes; 9789383972142.
Buy now!
The Yogavasistha (Hindi translation)
by Khemraj Shrikrishnadass (2009)
Set of 2 Volumes; Khemraj Edition.
Buy now!