Yoga Vasistha [sanskrit]
223,437 words | ISBN-10: 8171101519
The Sanskrit edition of the Yoga-vasistha including English translation and grammatical analysis. The Yogavasistha is a Hindu spiritual text written by Valmiki (who also authored the Ramayana) dealing with the philosophical topics from the Advaita-vedanta school. Chronologically it precedes the Ramayana.
Chapter XL
śrībhagavānuvāca |
sthairyaṃ dehasya dṛṣṭasya jīvitaṃ procyate janaiḥ |
dehāntarārthaṃ dehasya saṃtyāgo maraṇaṃ smṛtam || 1 ||
[Analyze grammar]
dvābhyāṃ caivāsi pakṣābhyāmābhyāṃ mukto mahāmate |
kiṃ te maraṇamastīha kiṃ vā jīvitamasti te || 2 ||
[Analyze grammar]
nidarśanārthametattu mayoktamarimardana |
na tvaṃ jīvasi sarvajña mriyase na kadācana || 3 ||
[Analyze grammar]
dehasaṃstho'pyadehatvādadeho'si videhadṛk |
vyomasaṃstho'pyasaktatvādavyomeva hi mārutaḥ || 4 ||
[Analyze grammar]
sparśasaṃbodhakāritvāddeha evāsti suvrata |
utsedhārodhakatvena khamutsedhasya kāraṇam || 5 ||
[Analyze grammar]
prabuddho jñātavastutvāddehaḥ kva śamināmiha |
idaṃ tvekaṃ paricchinnaṃ rūpamajñeṣu duḥsthitam || 6 ||
[Analyze grammar]
sarvadā sarvamevāsi citprakāśaḥ paraikadhīḥ |
ko dehaḥ ko'pyadehaste yaṃ gṛhṇāsi jahāsi ca || 7 ||
[Analyze grammar]
samudetu vasanto vā vātu vā pralayānilaḥ |
bhāvābhāvavihīnasya kimabhyāgatamātmanaḥ || 8 ||
[Analyze grammar]
praluṭhatsvapi śaileṣu kalpāgniṣu dahatsvapi |
vahatsūtpātavāteṣu svātmanyeva hi tiṣṭhati || 9 ||
[Analyze grammar]
sarvabhūtāni tiṣṭhantu sarvameva prayātu vā |
naśyantu vātha vardhantāmātmanyevābhitiṣṭhati || 10 ||
[Analyze grammar]
kṣīyate na kṣayaṃ prāpte vardhamāne na vardhate |
na spandate spandamāne dehe'sminparameśvaraḥ || 11 ||
[Analyze grammar]
dehasyāhamahaṃ dehīti kṣīṇe cittavibhrame |
tyajāmi na tyajāmīti kiṃ mudhā kalanoditā || 12 ||
[Analyze grammar]
idaṃ kṛtvā karomīdamidaṃ tyaktvedamityalam |
iti tattvavidāṃ tāta saṃkalpāḥ saṃkṣayaṃ gatāḥ || 23 ||
[Analyze grammar]
prabuddhāḥ sarvakartāraḥ kariṣyantīha kiṃcana |
na tasyākaraṇe nityamakartṛtvapadaṃ gatāḥ || 14 ||
[Analyze grammar]
akartṛtvādabhoktṛtvamarthādeva samāgatam |
saṃgṛhītaṃ kilānuptaṃ keneha bhuvanatraye || 15 ||
[Analyze grammar]
śānte kartṛtvabhoktṛtve śāntireveha śiṣyate |
prauḍhimabhyāgatā saiva muktirityucyate budhaiḥ || 16 ||
[Analyze grammar]
prabuddhāścinmayāḥ śuddhāḥ sarvamākramya saṃsthitāḥ |
kiṃ tyaktaṃ parigṛhṇantu kiṃ gṛhītaṃ tyajantu vā || 17 ||
[Analyze grammar]
grāhyagrāhakasaṃbandhapramitāvayavikramaiḥ |
hīnaḥ prameyāvayavaiḥ kiṃ gṛhṇātu jahātu kim || 18 ||
[Analyze grammar]
grāhyagrāhakasaṃbandhe kṣīṇe śāntirudetyalam |
sthitimabhyāgatā śāntirmokṣanāmnābhidhīyate || 19 ||
[Analyze grammar]
tatra sthitāḥ sadā śāntāstvādṛśāḥ puruṣottamāḥ |
suṣuptāvayavaspandasādharmyeṇa caranti hi || 20 ||
[Analyze grammar]
parāvabodhaviśrāntavāsano jagati sthitim |
ardhasupta ivehemāṃ tvaṃ paśyātmasthayā dhiyā || 21 ||
[Analyze grammar]
na ramante hi ramyeṣu svātmanyeva gatāśayāḥ |
nodvijante'nyaduḥkheṣu svātmanyekarasāyanāḥ || 22 ||
[Analyze grammar]
nityaprabuddhā gṛhṇanti kāryāṇīmānyasaṅginaḥ |
mukurā iva bimbāni yathāprāptānyavāñchayā || 23 ||
[Analyze grammar]
jāgrati svātmani svasthāḥ suptāḥ saṃsārasaṃsthitau |
bālavatpravivepante suṣuptasadṛśāśayāḥ || 24 ||
[Analyze grammar]
tvamajitapadavīmupāgato'ntaḥ kamalajavāsaramekameva bhuktvā |
guṇagaṇakalitāmihaiva lakṣmīṃ vraja paramāspadamacyutaṃ mahātman || 25 ||
[Analyze grammar]
Other editions:
Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Yoga Vasistha Chapter XL
Yoga Vasistha English (four volumes)
by Vihari-Lala Mitra (1891)
Yoga Vasistha Maha Ramayana (Gujarati)
by Sahitya Sangam, Allahabad (0)
[યોગ વસિષ્ઠએ] 9788192776460.
Buy now!
Vasishtha Rama Samvadam (Telugu)
by Ramakrishna Math, Hyderabad (2019)
Set of 4 Volumes; 9789383972142.
Buy now!
The Yogavasistha (Hindi translation)
by Khemraj Shrikrishnadass (2009)
Set of 2 Volumes; Khemraj Edition.
Buy now!