Yoga-sutra with Bhasya [sanskrit]
9,932 words
The Sanskrit edition of the Patañjali: Yogasūtra with Bhāṣya (= Pātañjalayogaśāstra). Based on the edition by Kāśinātha Śāstrī Āgāśe. The Yoga Sutras of Patañjali is a collection of Sanskrit aphorisms (Sūtras) on the theory and practice of Yoga. It includes the theory of ashtanga (eight elements of practice culminating in samadhi)—Yama (abstinences), Niyama (observances), Āsana (yoga posture), Prāṇāyāma (breath control), Pratyāhāra (withdrawal of the senses), Dhāraṇā (concentration of the mind), Dhyāna (meditation) and Samādhi (absorption).
Sūtra 1.35
viṣayavatī vā pravṛttirutpannā manasaḥ sthitinibandhanī || YS_1.35 ||
nāsikāgre dhārayato'sya yā divyagandhasaṃvitsā gandhapravṛttiḥ. jihvāgre rasasaṃvit. tāluni rūpasaṃvit. jihvāmadhye sparśasaṃvit. jihvāmūle śabdasaṃvidityetā vṛttaya utpannāścittaṃ sthitau nibadhnanti, saṃśayaṃ vidhamanti, samādhiprajñāyāṃ ca dvārībhavantīti. etena candrādityagrahamaṇipradīparaśmyādiṣu pravṛttirutpannā viṣayavatyeva veditavyā yadyapi hi tattacchāstrānumānācāryopadeśairavagatamarthatattvaṃ sadbhūtameva bhavati. eteṣāṃ yathābhūtārthapratipādanasāmarthyāt, tathāpi yāvadekadeśo'pi kaścinna svakaraṇasaṃvedyo bhavati tāvatsarvaṃ parokṣamivāpavargādiṣu sūkṣmeṣvartheṣu na dṛḍhāṃ buddhimutpādayati. tasmācchāstrānumānācāryopadeśopodbalanārthamevāvaśyaṃ kaścidarthaviśeṣaḥ pratyakṣīkartavyaḥ. tatra tadupadiṣṭārthaikadeśapratyakṣatve sati sarvaṃ sūkṣmaviṣayamapi āpavargācchraddhīyate. etadarthamevedaṃ cittaparikarma nirdiśyate. aniyatāsu vṛttiṣu tadviṣayāyāṃ vaśīkārasaṃjñāyāmupajātāyāṃ samarthaṃ syāttasya tasyārthasya pratyakṣīkaraṇāyeti. tathā ca sati śraddhāvīryasmṛtisamādhayo'syāpratibandhena bhaviṣyantīti. 1.35