Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 31
atha śaṅkhinīsaptalayoḥ kalpaḥ||49||
nātiśuṣkaṃ phalaṃ grāhyaṃ śaṅkhinyā nistuṣīkṛtam||49||
saptalāyāstathā mūlaṃ te tu tīkṣṇavikāṣiṇī||49||
śleṣmāmayodaragaraśvayathvādiṣu kalpayet||50||
akṣamātraṃ tayoḥ piṇḍaṃ madirālavaṇānvitam||50||
hṛdroge vātakaphaje tadvadgulme'pi yojayet||51||
iti śaṅkhinīsaptalayoḥ kalpaḥ||5||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
śaṅkhinyāḥ phalaṃ nistuṣīkṛtaṃ nātiśuṣkaṃ grāhyam| saptalāyāśca mūlaṃ grāhyam| te ca-śaṅkhinīphalasātalāmūle, tīkṣṇavikāṣiṇī-taikṣṇyāt vikāśitvācca, śleṣmāmayādyeṣu kalpayet| tayoḥ-śaṅkhinīsaptalayoḥ pūrvoktayoḥ, karṣamātraṃ piṇḍaṃ surālavaṇayuktaṃ vātakaphajahṛdrogādiṣu kalpayet|