Yoga Vasistha [sanskrit]
223,437 words | ISBN-10: 8171101519
The Sanskrit edition of the Yoga-vasistha including English translation and grammatical analysis. The Yogavasistha is a Hindu spiritual text written by Valmiki (who also authored the Ramayana) dealing with the philosophical topics from the Advaita-vedanta school. Chronologically it precedes the Ramayana.
Chapter LXV
vidyādharyuvāca |
atha kālena mahatā so'nurāgo virāgatām |
prāpto mama śaracchāntau virasaḥ pallavo yathā || 1 ||
[Analyze grammar]
vṛddha ekāntarasiko nīrasaḥ snehavarjitaḥ |
bhartā'jihmamatirmaunī kiṃ manye jīvitena me || 2 ||
[Analyze grammar]
varaṃ vaidhavyamābālyādvaraṃ maraṇameva ca |
varaṃ vyādhirathāpadvā nāhṛdyaprakṛtiḥ patiḥ || 3 ||
[Analyze grammar]
etāvajjanmasāphalyaṃ saubhāgyamavikhaṇḍitam |
rasikaḥ peśalācāro yannāryāstaruṇaḥ patiḥ || 4 ||
[Analyze grammar]
hatā nīrasanāthā strī hatā'saṃskāriṇī ca dhīḥ |
hatā durjanabhuktā śrīrhatā veśyāhṛtā ca hrīḥ || 5 ||
[Analyze grammar]
sā strī yānugatā bhartrā sā śrīryānugatā satā |
sā dhīryā madhurodārā sādhutā samadṛṣṭitā || 6 ||
[Analyze grammar]
nādhayo vyādhayo naiva nāpado na durītayaḥ |
kurvanti manaso bādhāṃ daṃpatyoranuraktayoḥ || 7 ||
[Analyze grammar]
utphullāḥ kusumasthalyo nandanodyānabhūmayaḥ |
dhanvāyante kunāthānāṃ vināthānāṃ ca yoṣitām || 8 ||
[Analyze grammar]
sarva eva jagadbhāvā yathecchaṃ guṇaleśataḥ |
saṃtyajyante pramādāttu varjayitvā patiṃ striyā || 9 ||
[Analyze grammar]
sthirayauvanayā duḥkhānyetāni munināyaka |
bhuktāni varṣavṛndāni paśya daurbhāgyajṛmbhitam || 10 ||
[Analyze grammar]
atha krameṇa tenaiva sarāgo me virāgatām |
āyayau himadagdhāyā nalinyā iva nīrasaḥ || 11 ||
[Analyze grammar]
virāgavāsanāstena sarvabhāvānurañjanā |
tavopadeśenecchāmi mune nirvāṇamātmanaḥ || 12 ||
[Analyze grammar]
aprāptābhimatārthānāmaviśrāntadhiyāṃ pare |
maraṇairuhyamānānāṃ jīvitānmaraṇaṃ varam || 13 ||
[Analyze grammar]
sa madbhartādya nirvāṇamīhamāno divāniśam |
rājā rājñeva manasā mano jetuṃ prabudhyate || 14 ||
[Analyze grammar]
brahmaṃstasya ca madbharturmama cājñānaśāntaye |
nyāyopapannayā vācā kuru smaraṇamātmanaḥ o || 15 ||
[Analyze grammar]
yadā māmanapekṣyaiva sa madbhartātmani sthitaḥ |
tadā virāgo vairasyamanayanme jagatsthitim || 16 ||
[Analyze grammar]
saṃsāravāsanāveśavarjitāsmi tato'vasam |
nibadhyābhimatāṃ tīvrāṃ vyomasaṃcāradhāraṇām || 17 ||
[Analyze grammar]
arjayitvā tathā vyomni gatiṃ dhāraṇayā mayā |
abhyastā dhāraṇā bhūyaḥ siddhasaṅgaphalapradā || 18 ||
[Analyze grammar]
tataḥ svajagadādhārapūrvāparanirīkṣayā |
sthitāhaṃ dhāraṇāṃ baddhvā sāpi siddhiṃ samāgatā || 19 ||
[Analyze grammar]
atha svajagato dṛṣṭvā hṛdayaṃ tasya bāhyagā |
ahaṃ dṛṣṭavatī sthūlāṃ lokālokagireḥ śilām || 20 ||
[Analyze grammar]
etāvatāpi kālena daṃpatyorāvayormune |
paraṃ draṣṭumabhūdicchā na kācana kadācana || 21 ||
[Analyze grammar]
madbhartā kevalaṃ śuddhavedārthaikāntacintayā |
na ca yātaṃ na cāyātaṃ vettyaho vigataiṣaṇaḥ || 22 ||
[Analyze grammar]
tenāsau matpatirvidvānapi na prāptavānpadam |
adya so'haṃ ca vāñchāvaḥ prayatnena paraṃ padam || 23 ||
[Analyze grammar]
tadetāmarthitā brahmansaphalāṃ kartumarhasi |
mahatāmarthino vyarthā na kadācana kecana || 24 ||
[Analyze grammar]
bhramantī siddhasenāsu sadā nabhasi mānada |
tvadṛte neha paśyāmi ghanājñānadavānalam || 25 ||
[Analyze grammar]
brahmanvinaiva karuṇākarakāraṇena santo yato'rthijanavāñchitapūraṇāni |
kurvanti tena śaraṇāgatatāmupetāṃ māmarhasīha na tiraskaraṇena yoktum || 26 ||
[Analyze grammar]
Other editions:
Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Yoga Vasistha Chapter LXV
Yoga Vasistha English (four volumes)
by Vihari-Lala Mitra (1891)
Yoga Vasistha Maha Ramayana (Gujarati)
by Sahitya Sangam, Allahabad (0)
[યોગ વસિષ્ઠએ] 9788192776460.
Buy now!
Vasishtha Rama Samvadam (Telugu)
by Ramakrishna Math, Hyderabad (2019)
Set of 4 Volumes; 9789383972142.
Buy now!
The Yogavasistha (Hindi translation)
by Khemraj Shrikrishnadass (2009)
Set of 2 Volumes; Khemraj Edition.
Buy now!