Yoga-sutra with Bhoja Vritti [sanskrit]
9,596 words
The Sanskrit edition of the Rājamārtaṇḍa or Bhojavṛtti by Bhojarāja.—This represents the commentary on the yoga aphorisms of Patañjali by King Bhoja who ruled in the 11th century. The material was typed by Suryansu Ray from a traditional old manuscript belonging to the family Guru.
Sūtra 3.15
ekasya dharmiṇaḥ kathamaneke pariṇāmā ityāśaṅkāmapanetumāha —
kramānyatvaṃ pariṇāmānyatve hetuḥ || vibhūti 15 ||
vṛttiḥ — dharmāṇāmuktalakṣaṇānāṃ yaḥ kramastasya yat pratikṣaṇamanyatvaṃ paridṛśyamānaṃ pariṇāmasyoktalakṣaṇasyānyatve nānāvidhatve heturliṅgaṃ jñāpakaṃ bhavati | ayamarthaḥ — yo'yaṃ niyataḥ kramo mṛccūrṇānmṛtpiṇḍastataḥ kapālāni tebhyaśca ghaṭa ityevaṃ kramarūpaḥ paridṛśyamānaḥ pariṇāmasyā'nyatvamāvedayati | tasminneva dharmiṇi yo lakṣaṇapariṇāmasyā'vasthāpariṇāmasya ca kramaḥ so'pyanenaiva nyāyena pariṇāmānyatve gamako'vagantavyaḥ | sarva eva bhāvā niyatenaiva krameṇa pratikṣaṇaṃ pariṇamyamānāḥ paridṛśyante | ataḥ siddhaṃ kramānyatvāt pariṇāmānyatvam | sarveṣāṃ cittādīnāṃ pariṇamamānānāṃ keciddharmāḥ pratyakṣeṇaivopalabhyante | yathā sukhādayaḥ saṃsthānādayaśca | kecidekāntenānumānagamyāḥ | yathā dharmasaṃskāraśaktiprabhṛtayaḥ | dharmiṇaśca bhinnābhinnarūpatayā sarvatrānugamaḥ || 15 ||