Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 9
śīto'lpo vā'dhike vāte pitte'tyuṣṇaḥ kaphe mṛduḥ||29||
atibhukte gururvarcaḥsañcaye'lpabalastathā||29||
dattastairāvṛtaḥ sneho nāyātyabhibhavādapi||30||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
śīto bastiralpo vā'dhike vāte dattaḥ, tathā pitte'tyuṣṇaḥ, tathā kaphe mṛduḥ, ayogaḥ sampadyate| atibhukte gururbastirdattaḥ, tathā varcasaḥ-purīṣasya, sañcaye'lpabalaḥubhayathā mātrayā vīryataśca, dattaḥ, taiḥ-śītādikāraṇādvātādibhiḥ, snehabastirāvṛto nāyāti-gudamārgānna pratyāgacchati, abhibhavādapyetaireva|
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
tatra pañcānāṃ vyāpadāṃ kāraṇamāha-śīto'lpa iti| guruḥ-cirapākaḥ| alpabalaḥ-anulomanāsamarthaḥ| śītādiguṇasvāvṛtatvam| alpasyābhibhavaḥ|