Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 25
śrāvaṇe kārtike caitre māsi sādhāraṇe kramāt||33||
grīṣmavarṣāhimacitān vāyvādīnāśu nirharet||34||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
kramāt-yathākramam| grīṣmacitaṃ vāyuṃ śrāvaṇe nirharet| varṣācitaṃ pittaṃ kārtike nirharet| hemantaśiśiracitaṃ kaphaṃ caitre nirharet| ete hi sādhāraṇāḥ kālāḥ ata eteṣu śodhanaṃ yuktam|
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
athauṣadhakālāḥ| tatrauṣadhaṃ dvividhaṃ,-śodhanaṃ śamanaṃ ca| tatra svasthasya śodhanakālamāha-āvaṇa iti| sādhāraṇe-vṛṣṭiśītoṣṇ-tiśayarahite, hetugarbhaṃ cedaṃ viśeṣaṇam|
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
sandhiniyamenāsandhau śodhanaṃ niṣedhati-atyuṣṇavarṣaśītā iti, sandhāviti, svasthavṛttamiti| uṣṇavṛṣṭyorvṛṣṭiśītayoḥ śītoṣṇayoścāpagamodgamāvasthā-sandhiḥ| ā ra0-svasthavṛttamabhipretyasvasthopacārābhiprāyeṇa| svasthasyāpi rogānutpattaye śodhanamucitam|