Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 32
apādacārī surabhiḥ satataṃ dhūpitāmbaraḥ||47||
harmyapṛṣṭhe vasedbāṣpaśītaśīkaravarjite||48||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
pādābhyāṃ carati nityaṃ pādācārī, naiva yaḥ so'pādacārī,yānayāyī syāt| tathā, surabhiḥ-śobhanagandhayogāt| "snānaśīlaḥ susurabhiḥ" (hṛ.sū.a. 2|31) ityanenaivāsyārthasyoktatvāt surabhigrahaṇamatiśayārtham| tathā, satataṃ avirataṃ, dhūpite'mbare yasya sa evam| tathā, harmyapṛṣṭhe-dhavalagṛhatale, vaset-tiṣṭhet| kīdṛśe? bāṣpaśca śītaṃ ca śīkaraśca tairvarjite|
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
apādacāritvādi vidhatte-apādacārīti| apādacārī-satataṃ hastyādivāhanagāmī| dhūpitāmbaraḥ-agurvādidhūpitavastraḥ| satatamiti triṣvapi sambandhanīyam| ataeva "snānaśīlaḥ susurabhiḥ"ityasyāpaunaruktyam| sthānaviśeṣe vāsaṃ vidhatte-harmyapṛṣṭha iti| harmyapṛṣṭhe-harmyamastake|