![Apastamba Grihya-sutra [sanskrit] - book cover](/uploads/a/Apastamba-Grihya-Sanskrit.jpg)
Apastamba Grihya-sutra [sanskrit]
41,347 words | ISBN-10: 8186937838 | ISBN-13: 9788186937839
The Sanskrit edition of the Apastamba Grihya-sutra with the commentaries of Haradatta (called the Anakula-vritti) and Sudarshana (called the Grihyatatparyadarshana-vyakhya). The Apastamba Grihyasutra is a short treatise on Vedic rituals which, together with the Hiranyakeshin-grihya-sutra, belongs to the Taittiriya School of the Black Yajur-Veda. Original titles: Āpastambagṛhyasūtra (आपस्तम्बगृह्यसूत्र), Haradatta Anākulāvṛtti (हरदत्त अनाकुलावृत्ति), Sudarśana Gṛhyatātparyadarśanavyākhyā (सुदर्शन गृह्यतात्पर्यदर्शनव्याख्या)
Sutra 3.13-14
nakṣatranāmā nadīnāmā vṛkṣanāmāśca garhitāḥ // ĀpGs_3.13 //
sarvāśca rephalakāropāntā varaṇe parivarjayet // ĀpGs_3.14 //
tāśca vivāhe garhitāḥ /
tathā
sarvāśca rephalakāropāntyāḥ evaṃ bhūtaṃ nāma ityartaḥ /
karā kālā suveletyādayaḥ /
tāḥ varaṇe parivarjayet varaṇamapyāsāṃ na kartavyamityarthaḥ // 12 //
________________________
ekasya nāmaśabdasya lepaḥ, uṣṭramukhādivat /
evamikhādivat vigrahaḥ rohiṇī citretyevamādayo nakṣatranāmāḥ /
gaṅgetyādayo nadīnāmāḥ /
śiṃśupetyādyā vṛkṣanāmāḥ /
garhītāḥ varjanīyāḥ //13//
repho vā lakāro vā yāsāṃ nāmnaupānta upadhetyarthaḥ yathā gaurī śālītyādi /
śeṣaṃ vyaktam /
atra cakāreṇa garhitā ityanukarṣaṇāt āsāṃ varjanīyatve siddhe'sarvā varaṇe parivarjayat'iti vyartham /
na;sugrahārthatvāt /
atha vā yā etā rephalakāropāntā gaurī śālītyādyā-, yāśca prakārāntareṇāpi smṛtyantaroktā rephalakāropāntāḥ, yathā sagotrā samānapravarā puṃścalīti tāssarvā varaṇe parirjayediti jñāpanārtham /
idaṃ tvihavaktavyam- asatyapi gatyantare vyakte'pyṛddhiliṅge sragotrādīnāṃ sarvathāniṣedha eva /
gauryādīnāṃ tu na tathā guptādīnāmiveti //
kecit nakṣatranāmetyādikeyaṃ śāstrāntaragītā gātā, tasyāḥ pādapūraramāni'sarvā varaṇe parivarjaye'diti padānīti parikalpayanto, yasmānnakṣatrādināmā rephalakāropāntāśca garhitāḥ tasmāttāssarvo varaṇe parivarjayediti vyācakṣate //14//
11 ṛdviparīkṣā /
sarvāśca rephalakāropāntā varaṇe parivarjayet // ĀpGs_3.14 //
Haradatta’s Anākulā-vṛtti (sūtra 3.14)
nakṣatraṃ nāma yāsāṃ tā tathā nakṣatranāmāḥ, nadīnāmāḥ vṛkṣanāmāśca rohiṇī gaṅgā karejotyādayaḥ /tāśca vivāhe garhitāḥ /
tathā
sarvāśca rephalakāropāntyāḥ evaṃ bhūtaṃ nāma ityartaḥ /
karā kālā suveletyādayaḥ /
tāḥ varaṇe parivarjayet varaṇamapyāsāṃ na kartavyamityarthaḥ // 12 //
________________________
Sudarśana’s Gṛhyatātparyadarśana-vyākhyā (sūtra 3.14)
nakṣatrasya nāmeva nāma yāsāṃ nakṣatranāmāḥ /ekasya nāmaśabdasya lepaḥ, uṣṭramukhādivat /
evamikhādivat vigrahaḥ rohiṇī citretyevamādayo nakṣatranāmāḥ /
gaṅgetyādayo nadīnāmāḥ /
śiṃśupetyādyā vṛkṣanāmāḥ /
garhītāḥ varjanīyāḥ //13//
repho vā lakāro vā yāsāṃ nāmnaupānta upadhetyarthaḥ yathā gaurī śālītyādi /
śeṣaṃ vyaktam /
atra cakāreṇa garhitā ityanukarṣaṇāt āsāṃ varjanīyatve siddhe'sarvā varaṇe parivarjayat'iti vyartham /
na;sugrahārthatvāt /
atha vā yā etā rephalakāropāntā gaurī śālītyādyā-, yāśca prakārāntareṇāpi smṛtyantaroktā rephalakāropāntāḥ, yathā sagotrā samānapravarā puṃścalīti tāssarvā varaṇe parirjayediti jñāpanārtham /
idaṃ tvihavaktavyam- asatyapi gatyantare vyakte'pyṛddhiliṅge sragotrādīnāṃ sarvathāniṣedha eva /
gauryādīnāṃ tu na tathā guptādīnāmiveti //
kecit nakṣatranāmetyādikeyaṃ śāstrāntaragītā gātā, tasyāḥ pādapūraramāni'sarvā varaṇe parivarjaye'diti padānīti parikalpayanto, yasmānnakṣatrādināmā rephalakāropāntāśca garhitāḥ tasmāttāssarvo varaṇe parivarjayediti vyācakṣate //14//
11 ṛdviparīkṣā /