Yoga-sutra with Bhoja Vritti [sanskrit]
9,596 words
The Sanskrit edition of the Rājamārtaṇḍa or Bhojavṛtti by Bhojarāja.—This represents the commentary on the yoga aphorisms of Patañjali by King Bhoja who ruled in the 11th century. The material was typed by Suryansu Ray from a traditional old manuscript belonging to the family Guru.
Sūtra 1.34
pracchardanavidhāraṇābhyāṃ vā prāṇasya || samādhi 34 ||
vṛttiḥ — pracchardanaṃ kauṣṭyasya vāyoḥ prayatnaviśeṣānmātrāpramāṇena bahirniḥsāraṇam | mātrāpramāṇenaiva prāṇasya vāyorbahirgativicchedo vidhāraṇā | sā ca dvābhyāṃ prakārābhyāṃ bāhyasyābhyantarāpūraṇena pūritasya vā tatraiva nirodhena | tadevaṃ recakapūrakakumbhakastrividhaḥ prāṇāyāmaścittasya sthitimekāgratāyāṃ nibadhnāti sarvāsāmindriyavṛttīnāṃ prāṇavṛttipūrvakatvāt | manaḥprāṇayośca svavyāpāraparasparamekayogakṣematvājjīyamāṇaḥ prāṇaḥ samastendriyavṛttinirodhadvāreṇa cittasyaikāgratāyāṃ prabhavati | samastadoṣakṣayakāritvaṃ cāsyāgame śrūyate | doṣakṛtāśca sarvā vikṣepavṛttayaḥ | ato doṣanirharaṇadvāreṇāpyasyaikāgratāyāṃ sāmarthyam || 34 ||