Yoga Vasistha [sanskrit]
223,437 words | ISBN-10: 8171101519
The Sanskrit edition of the Yoga-vasistha including English translation and grammatical analysis. The Yogavasistha is a Hindu spiritual text written by Valmiki (who also authored the Ramayana) dealing with the philosophical topics from the Advaita-vedanta school. Chronologically it precedes the Ramayana.
Chapter V
śrīrāma uvāca |
bhagavanmuniśārdūla kimiveha manobhrame |
vidyate kathamutpannaṃ mano māyāmayaṃ kutaḥ || 1 ||
[Analyze grammar]
utpattimādāviti me samāsena vada prabho |
pravakṣyasi tataḥ śiṣṭaṃ vaktavyaṃ vadatāṃ vara || 2 ||
[Analyze grammar]
śrīvasiṣṭha uvāca |
mahāpralayasaṃpattāvasatāṃ samupāgate |
aśeṣadṛśyasargādau śāntamevāvaśiṣyate || 3 ||
[Analyze grammar]
āste'nastamito bhāsvānajo devo nirāmayaḥ |
sarvadā sarvakṛtsarvaḥ paramātmā maheśvaraḥ || 4 ||
[Analyze grammar]
yato vāco nivartante yo muktairavagamyate |
yasya cātmādikāḥ saṃjñāḥ kalpitā na svabhāvajāḥ || 5 ||
[Analyze grammar]
yaḥ pumānsāṃkhyadṛṣṭīnāṃ brahma vedāntavādinām |
vijñānamātraṃ vijñānavidāmekāntanirmalam || 6 ||
[Analyze grammar]
yaḥ śūnyavādināṃ śūnyo bhāsako yo'rkatejasām |
vaktā mantā ṛtaṃ bhoktā draṣṭā kartā sadaiva saḥ || 7 ||
[Analyze grammar]
sannapyasadyo jagati yo dehastho'pi dūragaḥ |
citprakāśo hyayaṃ yasmādāloka iva bhāsvataḥ || 8 ||
[Analyze grammar]
yasmādviṣṇvādayo devāḥ sūryādiva marīcayaḥ |
yasmājjagantyanantāni budbudā jaladheriva || 9 ||
[Analyze grammar]
yaṃ yānti dṛśyavṛndāni payāṃsīva mahārṇavam |
ya ātmānaṃ padārthaṃ ca prakāśayati dīpavat || 10 ||
[Analyze grammar]
ya ākāśe śarīre ca dṛṣatsvapsu latāsu ca |
pāṃsuṣvadriṣu vāteṣu pātāleṣu ca saṃsthitaḥ || 11 ||
[Analyze grammar]
yaḥ plāvayati saṃrabdhaṃ puryaṣṭakamitastataḥ |
yena mūkīkṛtā mūḍhāḥ śilā dhyānamivāsthitāḥ || 12 ||
[Analyze grammar]
vyoma yena kṛtaṃ śūnyaṃ śailā yena ghanīkṛtāḥ |
āpo drutāḥ kṛtā yena dīpo yasya vaśo raviḥ || 13 ||
[Analyze grammar]
prasaranti yataścitrāḥ saṃsārāsāravṛṣṭayaḥ |
akṣayāmṛtasaṃpūrṇādambhodādiva vṛṣṭayaḥ || 14 ||
[Analyze grammar]
āvirbhāvatirobhāvamayāstribhuvanormayaḥ |
sphurantyatitate yasminmarāviva marīcayaḥ || 15 ||
[Analyze grammar]
nāśarūpo vināśātmā yo'ntaḥsthaḥ sarvajantuṣu |
gupto yo'pyatirikto'pi sarvabhāveṣu saṃsthitaḥ || 16 ||
[Analyze grammar]
prakṛtivratatirvyomni jātā brahmāṇḍasatphalā |
cittamūlendriyadalā yena nṛtyati vāyunā || 17 ||
[Analyze grammar]
yaścinmaṇiḥ prakacati pratidehasamudgake |
yasminnindau sphurantyetā jagajjālamarīcayaḥ || 18 ||
[Analyze grammar]
praśānte ciddhane yasmisphurantyamṛtavarṣiṇi |
dhārājalāni bhūtāni sṛṣṭayastaḍitaḥ sphuṭāḥ || 19 ||
[Analyze grammar]
camatkurvanti vastūni yadālokatayā mithaḥ |
asajjātamasadyena yena satsattvamāgatam || 20 ||
[Analyze grammar]
calatīdamanicchasya kāyo yo yasya saṃnidhau |
jaḍaṃ paramaraktasya śāntamātmani tiṣṭhataḥ || 21 ||
[Analyze grammar]
niyatirdeśakālau ca calanaṃ spandanaṃ kriyā |
iti yena gatāḥ sattāṃ sarvasattātigāminā || 22 ||
[Analyze grammar]
śuddhasaṃvinmayatvādyaḥ khaṃ bhavedvyomacintayā |
padārthacintayārthatvamiva tiṣṭhatyadhiṣṭhitaḥ || 23 ||
[Analyze grammar]
kurvannapīha jagatāṃ mahatāmanantavṛndaṃ na kiṃcana karoti na kāścanāpi |
svātmanyanastamayasaṃvidi nirvikāre tyaktodayasthitimati sthita eka eva || 24 ||
[Analyze grammar]
Other editions:
Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Yoga Vasistha Chapter V
Yoga Vasistha English (four volumes)
by Vihari-Lala Mitra (1891)
Yoga Vasistha Maha Ramayana (Gujarati)
by Sahitya Sangam, Allahabad (0)
[યોગ વસિષ્ઠએ] 9788192776460.
Buy now!
Vasishtha Rama Samvadam (Telugu)
by Ramakrishna Math, Hyderabad (2019)
Set of 4 Volumes; 9789383972142.
Buy now!
The Yogavasistha (Hindi translation)
by Khemraj Shrikrishnadass (2009)
Set of 2 Volumes; Khemraj Edition.
Buy now!