Yoga Vasistha [sanskrit]
223,437 words | ISBN-10: 8171101519
The Sanskrit edition of the Yoga-vasistha including English translation and grammatical analysis. The Yogavasistha is a Hindu spiritual text written by Valmiki (who also authored the Ramayana) dealing with the philosophical topics from the Advaita-vedanta school. Chronologically it precedes the Ramayana.
Chapter VI
śrīvasiṣṭha uvāca |
asya devādhidevasya parasya paramātmanaḥ |
jñānādeva parā siddhirna tvanuṣṭhānaduḥkhataḥ || 1 ||
[Analyze grammar]
atra jñānamanuṣṭhānaṃ natvanyadupayujyate |
mṛgatṛṣṇājalabhrāntiśāntau cedaṃ nirūpitam || 2 ||
[Analyze grammar]
nahyeṣa dūre nābhyāśe nālabhyo viṣame na ca |
svānandābhāsarūpo'sau svadehādeva labhyate || 3 ||
[Analyze grammar]
kiṃcinnopakarotyatra tapodānavratādikam |
svabhāvamātre viśrāntimṛte nātrāsti sādhanam || 4 ||
[Analyze grammar]
sādhusaṃgamasacchāstraparataivātra kāraṇam |
sādhanaṃ bādhanaṃ mohajālasya yadakṛtrimam || 5 ||
[Analyze grammar]
aryaṃ sadeva ityeva saṃparijñānamātrataḥ |
jantorna jāyate duḥkhaṃ jīvanmuktatvameti ca || 6 ||
[Analyze grammar]
śrīrāma uvāca |
saṃparijñātamātreṇa kilānenātmanātmanā |
punardoṣā na bādhante maraṇādyāḥ kadācana || 7 ||
[Analyze grammar]
devadevo mahāneṣa kuto dūrādavāpyate |
tapasā kena tīvreṇa kleśena kiyatāthavā || 8 ||
[Analyze grammar]
śrīvasiṣṭha uvāca |
svapauruṣaprayatnena vivekena vikāsinā |
sa devo jñāyate rāma na tapaḥsnānakarmabhiḥ || 9 ||
[Analyze grammar]
rāgadveṣatamaḥkrodhamadamātsaryavarjanam |
vinā rāma tapodānaṃ kleśa eva na vāstavam || 10 ||
[Analyze grammar]
rāgādyupahate citte vañcayitvā paraṃ dhanam |
yadarjyate tasya dānādyasyārthāstasya tatphalam || 11 ||
[Analyze grammar]
rāgādyupahate citte vratādi kriyate ca yat |
taddambhaḥ procyate tasya phalamasti manāṅga ca || 12 ||
[Analyze grammar]
tasmātpuruṣayatnena mukhyamauṣadhamāharet |
sacchāstrasajjanāsaṅgau saṃsṛtivyādhināśanau || 13 ||
[Analyze grammar]
atraikaṃ pauruṣaṃ yatnaṃ varjayitvetarā gatiḥ |
sarvaduḥkhakṣayaprāptau na kācidupapadyate || 14 ||
[Analyze grammar]
śrṛṇu tatpauruṣaṃ kīdṛgātmajñānasya labdhaye |
yena śāmyatyaśeṣeṇa rāgadveṣaviṣūcikā || 15 ||
[Analyze grammar]
yathāsaṃbhavayā vṛttyā lokaśāstrāviruddhayā |
saṃtoṣasaṃtuṣṭamanā bhogagandhaṃ parityajet || 16 ||
[Analyze grammar]
yathāsaṃbhavamudyogādanudvignatayā svayā |
sādhusaṃgamasacchāstraparatāṃ prathamaṃ śrayet || 17 ||
[Analyze grammar]
yathāprāptārthasaṃtuṣṭo yo garhitamupekṣate |
sādhusaṃgamasacchāstraparaḥ śīghraṃ sa mucyate || 18 ||
[Analyze grammar]
vicāreṇa parijñātasvabhāvasya mahāmateḥ |
anukampyā bhavantyete brahmaviṣṇvindraśaṃkarāḥ || 19 ||
[Analyze grammar]
deśe yaṃ sujanaprāyā lokāḥ sādhuṃ pracakṣate |
sa viśiṣṭaḥ sa sādhuḥ syāttaṃ prayatnena saṃśrayet || 20 ||
[Analyze grammar]
adhyātmavidyā vidyānāṃ pradhānaṃ tatkathāśrayam |
śāstraṃ sacchāstramityāhurmucyate tadvicāraṇāt || 21 ||
[Analyze grammar]
sacchāstrasatsaṃgamajairvivekaistathā vinaśyanti balādavidyāḥ |
yathā jalānāṃ katakānuṣaṅgādyathā janānāṃ matayo'pi yogāt || 22 ||
[Analyze grammar]
Other editions:
Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Yoga Vasistha Chapter VI
Yoga Vasistha English (four volumes)
by Vihari-Lala Mitra (1891)
Yoga Vasistha Maha Ramayana (Gujarati)
by Sahitya Sangam, Allahabad (0)
[યોગ વસિષ્ઠએ] 9788192776460.
Buy now!
Vasishtha Rama Samvadam (Telugu)
by Ramakrishna Math, Hyderabad (2019)
Set of 4 Volumes; 9789383972142.
Buy now!
The Yogavasistha (Hindi translation)
by Khemraj Shrikrishnadass (2009)
Set of 2 Volumes; Khemraj Edition.
Buy now!