Yoga-sutra with Bhoja Vritti [sanskrit]
9,596 words
The Sanskrit edition of the Rājamārtaṇḍa or Bhojavṛtti by Bhojarāja.—This represents the commentary on the yoga aphorisms of Patañjali by King Bhoja who ruled in the 11th century. The material was typed by Suryansu Ray from a traditional old manuscript belonging to the family Guru.
Sūtra 3.1
atha vibhūtipādaḥ || 3 ||
yatpādapadmasmaraṇādaṇimādivibhūtayaḥ | bhavanti bhavināmastu bhūtanāthaḥ sa bhūtaye ||
tadevaṃ pūrvoddiṣṭaṃ dhāraṇādyaṅgatrayaṃ nirṇetuṃ saṃyamasaṃjñābhidhānapūrvakaṃ bāhyābhyantarādisiddhipratipādanāya lakṣayitumupakramate | tatra dhāraṇāyāḥ svarūpamāha —
deśabandhaścittasya dhāraṇā || vibhūti 1 ||
vṛttiḥ — deśe nābhicakranāsāgrādau cittasya bandho viṣayāntaraparihāreṇa yat sthirīkaraṇaṃ sā cittasya dhāraṇocyate | ayamarthaḥ — maitryādicittaparikarmavāsitāntaḥkaraṇena yamaniyamavatā jitāsanena parihṛtaprāṇavikṣepeṇa pratyāhṛtendriyagrāmeṇa nirbādhe pradeśa ṛjukāyena jitadvandvena yoginā nāsāgrādau samprajñātasya samādherabhyāsāya cittasya sthirīkaraṇaṃ kartavyamiti || 1 ||