Chapter 162

śrīlakṣmīruvāca |
satī ca pārvatī devī gaṇeśajananī prabho |
bhavatā kathitā pūrvaṃ kathaṃ satī kadā hyabhūt || 1 ||
[Analyze grammar]

yā tu nārāyaṇamūrtau sattā ca sārvabhaumikī |
satīrūpā samudbhūtā seyaṃ vā'nyeti kā satī || gra |
saiva satī pārvatī vā pārvatyanyā śivapriyā |
iti me saṃśayaṃ kṛṣṇa chindhi nārāyaṇā'cyuta || 3 ||
[Analyze grammar]

śrīnārāyaṇa uvāca |
samīcīnaṃ tvayā pṛṣṭaṃ guhyaṃ cānādikālikam |
jānanto'pi na jānanti cānye vṛttāntamīdṛśam || 4 ||
[Analyze grammar]

śṛṇu lakṣmi kathayāmi yāthātathyena tatkathām |
yacchrutvā te'pi bhānaṃ syāt satī kimātmikā'sti yat || 5 ||
[Analyze grammar]

sarvaiśvaryasarvaśaktiyutaḥ śrīpuruṣottamaḥ |
mahatyeva pratisarge'kṣare dhāmnyeka eva saḥ || 6 ||
[Analyze grammar]

virājate tadanyadvai sarvaṃ saṃhṛtya cātmani |
rājādhirājo bhagavānekākī ramate nahi || 7 ||
[Analyze grammar]

ciraṃ dvitīyamaicchatsa mūrtervāmāṃgatastadā |
muktāndhāmānyanekāni guṇānaiśvaryapārṣadān || 8 ||
[Analyze grammar]

avatārānīśvarāṃśceśvarāṇīrdivyamūrtikān |
dāsīṭadāsānanekāṃśca trīnguṇānśāśvatāṃstathā || 9 ||
[Analyze grammar]

prāduścakāra bhagavān sarvasattādhipo hariḥ |
sarvaniyāmikā sārvabhaumā sattā ca yā harau || 10 ||
[Analyze grammar]

anādinī sthitā cāsītprādurbhāvamavāpa sā |
triguṇātmā ca sā sattā sarvasṛṣṭijananyatha || 11 ||
[Analyze grammar]

mahāmāyā sattvarajastamaātmā hyabhūddhi sā |
sāmyāvasthā ca sā māyā brahmarūpā haripriyā || 12 ||
[Analyze grammar]

rādhārūpā mahālakṣmīrūpā ramāsvarūpiṇī |
lakṣmīrūpā ca sāvitrīrūpā bhavati vai muhuḥ || 13 ||
[Analyze grammar]

vairājasya lalāṭādvai yadā rudro bhavāmyaham |
rudrāṇī ca tadā māyā patnī me jāyate hi sā || 14 ||
[Analyze grammar]

so'haṃ śivasvarūpeṇa tatra prāvirbhavāmi tu |
tatra tatra mayā sākaṃ jāyate me sahāyinī || 15 ||
[Analyze grammar]

saiva madaṃganā mātā śivā sā satīrūpiṇī |
yathā janmavatī jātā tatsarvaṃ śṛṇu me priye || 16 ||
[Analyze grammar]

vairājasya yathā patnī brahmādīnsuṣuve tu sā |
tadā mānā tu sā devī brahmādīnāṃ hyabhūt khalu || 17 ||
[Analyze grammar]

brahmaṇaśca lalāṭādvai rudraḥ śaṃbhurajāyata |
yadā tadā śaṃbhupatnī snuṣā sā brahmaṇo hyabhūt || 18 ||
[Analyze grammar]

dakṣaputrī yadā jātā tadā sā brahmaṇaḥ khalu |
putrasya putrī samabhūt sattārūpā tu sā satī || 19 ||
[Analyze grammar]

bhrātā tu brahmaṇaḥ śabhurvirāṭputro'bhavadyadā |
tadā sā bhrātṛjāyā vai brahmaṇaḥ parikīrtitā || 20 ||
[Analyze grammar]

ityevaṃ tu mahāmāyā mahālakṣmīsvarūpiṇī |
yathākāryaṃ svayaṃ bhūtvā vartate sṛṣṭidhāriṇī || 21 ||
[Analyze grammar]

vairājanābheḥ kamalād brahmā yadā tvajāyata |
tadā tasya tapo dṛṣṭvā viṣṇurbhrātā hyajāyata || 22 ||
[Analyze grammar]

dvayormahattve kalaho'bhavat tasya nivṛttaye |
madhye tu śrīharestejaḥkiraṇaṃ hyabhūt || 22 ||
[Analyze grammar]

tadā tatra tu kiraṇe śivo'dṛśyata sa prabhuḥ |
tenāpi saha māyā sā śivā'dṛśyata vai tadā || 24 ||
[Analyze grammar]

brahmaṇā tu tadā tau dvau prārthitau svasahāyakau |
sa eva prārthitaḥ sadāśivo vairājabhālataḥ || 25 ||
[Analyze grammar]

samutpannaḥ śaṃbhurūpastadā śivāpi cāṃganā |
samaṃ śivena sañjātā śivavāme vyavasthitā || 26 ||
[Analyze grammar]

ardhanārīnararūpaḥ śivo vai vartate tadā |
atha kāryavaśānnārīrūpā pṛthak śivā tvabhūt || 27 ||
[Analyze grammar]

śṛṇu lakṣmi kathayāmi yathā'bhūd daityanāśinī |
devānāṃ kāryasiddhyarthamāvirbhavati sā yadā || 58 ||
[Analyze grammar]

utpanneti tadā loke sā nityā'pyabhidhīyate |
ekadā tu svayaṃ brahmā prathame vai kṛte yuge || 29 ||
[Analyze grammar]

tapasi sthita evā'bhūt kamale'tha tadā śivaḥ |
samādhau dhyānamagno'bhūt sṛṣṭicintanavarjitaḥ || 30 ||
[Analyze grammar]

viṣṇustu śeṣaśayane virāme'bhūcca yogivat |
prātaḥ sṛṣṭeḥ samāraṃbhe prāyaḥ kāle hyupasthite || 31 ||
[Analyze grammar]

jāgradbhāve tadā viṣṇoḥ karṇayormalayogataḥ |
kaṇḍūḥ punaḥpunastatra samajāyata padmaje || 32 ||
[Analyze grammar]

viṣṇunā ca tadā svarṇaśalākāprāntayojanāt |
kaṇḍūrnirasitā karṇamalāttu guṭikādvayam || 33 ||
[Analyze grammar]

bahirniṣkāsya ca dve te prakṣipte guṭike jale |
tato dvāvasurau ghorau vikhyātau madhukaiṭabhau || 34 ||
[Analyze grammar]

karṇamalātsamutpannau mahābalaparākramau |
viṣṇumānamya sahasā jalopari samāgatau || 35 ||
[Analyze grammar]

tābhyāṃ tatrā''lokitaṃ vai kamalaṃ brahmaṇā yutam |
vicitraṃ tadvilokyaitau hantu brahmāṇamudyatau || 36 ||
[Analyze grammar]

brahmā tadā bhayaṃ prāpya tuṣṭāva tu janārdanam |
ekāgramānaso bhūtvā santuṣṭāva muhurmuhuḥ || 37 ||
[Analyze grammar]

muhuraprārthayat svasya rakṣaṇāya tadā punaḥ |
samutthāya tatastābhyāṃ yuyudhe bhagavān hariḥ || 38 ||
[Analyze grammar]

pañcavarṣasahasrāṇi bāhupraharaṇo vibhuḥ |
tadā tāvasurau mohayituṃ ca bhagavān hariḥ || 39 ||
[Analyze grammar]

sasmāra tu mahāmāyāṃ tāṃ śivā''rdhāṃgasaṃsthitām |
drāgeva śivamūrteḥ sā pṛthaṅnārīsvarūpiṇī || 40 ||
[Analyze grammar]

bhūtvā dāsīva deveśī samāgatya puraḥsthitā |
bhagavāṃstāṃ tadā svasya netrayoḥ svīcakāra hi || 41 ||
[Analyze grammar]

uvācaināṃ mahāmāye mayi vyāpnotu sarvathā |
netrā''syanāsikābāhuhṛdayorvaṃghriṣu drutam || 42 ||
[Analyze grammar]

māṃ yathā tau prapaśyetāṃ nārīṃ mohakarīṃ śubhām |
svīkṛtyā''jñāṃ yathā māyā śivā mohamayī svayam || 43 ||
[Analyze grammar]

viṣṇumūrtau tadā jātā mayā javanikā yathā |
antarviṣṇurbahirmāyā viṣṇugarbhā ca mātṛvat || 44 ||
[Analyze grammar]

dṛśyate ca tadā tāvat dadṛśāte ca tāṃ ca tau |
daityau mumuhaturtāṃ tu dṛṣṭvā tejaḥsvarūpiṇīm || 45 ||
[Analyze grammar]

tau tadā'tibalonmattau mahāmāyāvimohitau |
uktavantau varo'smadbhyāṃ vṛṇu tvaṃ śubhadarśane || 46 ||
[Analyze grammar]

pracchanno bhagavāṃstatra māyājavanikāgataḥ |
uvāca tau mahāpremṇā tayorākarṣayanmanaḥ || 47 ||
[Analyze grammar]

bhavetāmadya me tuṣṭau mama vadhyāvubhāvapi |
kimanyena vareṇātra mama tvetāvatā kṛtam || 48 ||
[Analyze grammar]

mohitau kāmasaṃkalpāt vaṃcitau jñānamārgataḥ |
bhānahīnau tadā jātau kāryā'kāryāvivekinau || 49 ||
[Analyze grammar]

brahmakamalavāsātmajalaṃ dṛṣṭvā samantataḥ |
ūcaturjahi yatrāsti jalahīnā kṣitistu nau || 50 ||
[Analyze grammar]

tāvadādye kṛtayuge jalaṃ vai līnatāṃ gatam |
pṛthivī jalaśūnyā cādṛśyata golakātmikī || 51 ||
[Analyze grammar]

tadā bhagavatā tatra śaṃkhacakragadābhṛtā |
kṛtvā cakreṇa vai chinne jaghane śirasī tayoḥ || 52 ||
[Analyze grammar]

seyaṃ mohakarī māyā mohanī nāmato'bhavat |
tasyai prasanno bhagavān brahmā tuṣṭāva sāṃjaliḥ || 53 ||
[Analyze grammar]

namo mātre namaḥ svasre duhitre'stu namonamaḥ |
namo'stu bhrātṛjāyāyai śivāyai te namonamaḥ || 54 ||
[Analyze grammar]

namaḥ patnyai namaḥ kāryasādhikāśaktaye namaḥ |
namo'stu vaiṣṇavīdevyai vāmāṃgāyai namonamaḥ || 55 ||
[Analyze grammar]

lakṣmīstvaṃ sā ca sāvitrī tvaṃ devī jananī parā |
tvayaiva dhāryate sarvaṃ tvayaitatsṛjyate jagat || 56 ||
[Analyze grammar]

tvayaitatpālyate devi tvamatsyante ca sarvadā |
mahāvidyā mahāmāyā mahāmedhā mahāsmṛtiḥ || 57 ||
[Analyze grammar]

mahāmohā ca bhavatī mahādevī mahāsurī |
tvaṃ śrīstvamīśvarī tvaṃ brahmāṇī devasahāyinī || 58 ||
[Analyze grammar]

khaḍgaśūlagadācakraśaṃkhacāpakṛtā''yudhā |
bhuśuṇḍīparighaprāśabāṇasattomarāyudhā || 59 ||
[Analyze grammar]

yacca kiñcit kvacidvastu sadasadvā'khilātmakam |
tasya sarvasya yā śaktistvametatkāryasādhikā || 60 ||
[Analyze grammar]

śaṃbhorardhāṃganā tanvī viṣṇorardhāṃganā ramā |
vedhaso'rdhāṃganā brāhmī sṛjyadeveṣu saṃvasa || 61 ||
[Analyze grammar]

ityarthyamānā sā devī brahmaviṣṇupinākiṣu |
mohinī mohikā svasya nivāsamakarottathā || 62 ||
[Analyze grammar]

adṛśyabhāvamāpannā yayau viṣṇuḥ payonidhim |
brahmā viṣṇostanau sṛṣṭiṃ dṛṣṭvā prāgvat sasarja tām || 63 ||
[Analyze grammar]

ṛṣīn munīṃstathā pitṝn devān surāṃśca mānavān |
daityān sarpān sthāvarāṃśca teṣu mohinyuvāsa sā || 64 ||
[Analyze grammar]

tejobalaprasaundaryarūpiṇī sā'vasat khalu |
indriyeṣu mahāmāyā sarvakāryaprasādhikā || 65 ||
[Analyze grammar]

tattajjātīyarūpāṇi vyatanod dehasundarī |
saundaryaṃ naranārīṣu vyajāyata tayaiva tat || 66 ||
[Analyze grammar]

atha kālāntare sā ca mahiṣāsuranāśinī |
prādurabhūtsurakāryakāriṇī jagadīśvarī || 67 ||
[Analyze grammar]

itiśrīlakṣmīnārāyaṇīyasaṃhitāyāṃ prathame kṛtayugasantāne parabrahmaṇo'rdhāṃganātmakamahāmāyayā dhṛtarādhālakṣmīsāvitrīśivādirūpāṇāṃ varṇanaṃ madhukaiṭabha |
nāśārthaṃ dhṛtamohinīsvarūpavarṇanaṃ cetyādi nirūpaṇanāmā dviṣaṣṭhyadhikaśatatamo'dhyāyaḥ || 162 ||
[Analyze grammar]