Chapter 20

śrīlakṣmīruvāca |
bhagavan devadeveśa jagatāmabhayaṃkara |
santo yathā'nvahaṃ sevyāḥ puṃvargā brahmacāriṇaḥ || 1 ||
[Analyze grammar]

satyo'pi brahmacāriṇyaḥ sevārhāḥ santi vā na vā |
yābhirmokṣagatiścāpi jīvānāṃ tu bhaved dhruvā || 2 ||
[Analyze grammar]

sajātīyagurūṇāṃ vai sevā hyārāmakāriṇī |
nārīṇāṃ tu kṛte sādhvyaḥ satyo gurvyo hi mokṣadāḥ || 3 ||
[Analyze grammar]

snāpane mardane pāne bhojane śayane'rthane |
saṃvāde sparśane yāne vāhane ramaṇe'rhaṇe || 4 ||
[Analyze grammar]

āśleṣe bhūṣaṇe rūpe śṛṃgāre dehavāhane |
narmaṇi protsave cāpi samāje ca pravāsane || 5 ||
[Analyze grammar]

jñāne vijñāpane hārde śārīre lokamānane |
ārtave śuddhikaraṇe vrate vidyāgame vane || 6 ||
[Analyze grammar]

gṛhe'raṇye sthale rātrau divā cā'pyekale jane |
daive paitrye ghane devapūjane mārjane tathā || 7 ||
[Analyze grammar]

śauce vā sūtake svāpe mūrchāyāṃ nartane'thavā |
vivāhe vipadi vāci viveke'tha pravāsake || 8 ||
[Analyze grammar]

palāyane sakhīyoge brahmamantrādidhāraṇe |
śaraṇāgatisaṃgrāhe vivastrasthitivartane || 9 ||
[Analyze grammar]

nārīṇyāmiṅgite samyak sadā sevyatayā guruḥ |
sādhvī satī bhaved gurvī hyasaṃkocādasaṃśayam || 10 ||
[Analyze grammar]

tasmātsādhvyaḥ samutpannāḥ santi vā nahi me vada |
yajjñātvā lokakalyāṇyaḥ syurupāsyāḥ striyāḥ sadā || 11 ||
[Analyze grammar]

śrīnārāyaṇa uvāca |
śṛṇu lakṣmi pravakṣyāmi pṛṣṭhametadanuttamam |
sādhvyaḥ kumārikā bahvyo muktidā brahmaṇā kṛtāḥ || 12 ||
[Analyze grammar]

akṣatā vai saṭā tāstu vivāhaparivarjitāḥ |
sadā dvādaśavārṣikyo rājasvalyā'navaplutāḥ || 13 ||
[Analyze grammar]

ṛtudharmamanāpannā nityaṃ brahmaparāstu tāḥ |
sādhvyaḥ sādhudharmaparā brahmamūrtyaṃganiḥsṛtāḥ || 14 ||
[Analyze grammar]

tatra mukhyāṃ mahāgītāṃ nārāyaṇasarūpiṇīm |
brahmarūpāṃ brahmabhūtāṃ saccidānanda lakṣaṇām || 15 ||
[Analyze grammar]

divyāṃ muktamayīṃ muktāṃ śrīharimūrtisaṃsthitām |
dravarūpāṃ sadā śāntāṃ sadānandamayīṃ parām || 16 ||
[Analyze grammar]

utpādayāmāsa hariḥ parabrahma svayaṃprabhuḥ |
gītāṃ kumārikāmekāṃ bhagavān hṛdayātsvakāt || 17 ||
[Analyze grammar]

sarvatejomayīṃ sarvāvayavaiḥ kamanīyakām |
sarvakāmasamāpūrṇāṃ puruṣārthakṛtārhaṇām || 18 ||
[Analyze grammar]

divyāṃ surūpāṃ dvādaśavārṣikīṃ subhagāṃ śubhām |
ekaikāṃgānandapūrṇāṃ sarvāṃgapūrṇasudṛḍhām || 19 ||
[Analyze grammar]

sarvāvayavasughaṭasuyogarūpasaṃyutām |
sarvaprakāśasaṃdātrīṃ sarvamuktikarīṃ priyām || 20 ||
[Analyze grammar]

sarvajñānamayīṃ ramyāṃ prakāśā'mṛtavarṣiṇīm |
yāvaddharmasamopetāṃ sarvabhaktyadhikāriṇīm || 21 ||
[Analyze grammar]

pāpānāṃ pāparāśīnāṃ nāśikāṃ bodhasaṃbhṛtām |
rūpānurūpalāvaṇyāṃ svāśritānāṃ sukhāvahām || 22 ||
[Analyze grammar]

yathākathaṃcidapi svaprapattimabhiyāyinaḥ |
śrīhareḥ śaraṇaṃ divyaṃ nayitrīṃ mokṣakāriṇīm || 23 ||
[Analyze grammar]

caturdaśavivarasthanaikadehasudhāriṇām |
śrayamātrāt parabrahmaprāpiṇīṃ brahmamūrtikām || 24 ||
[Analyze grammar]

akṣarabrahmaṇi yastu śrīharirvartate sadā |
nityaṃ tatra harau nityajñānarūpā virājate || 25 ||
[Analyze grammar]

śrīhariṇā samaṃ sā tu sarvatra cābhigacchati |
yatra yatra hareḥ prāvirbhāvo bhavati tatra sā || 26 ||
[Analyze grammar]

śrīhariṇā samaṃ gītā sumūrtā gacchati dhruvam |
kadācidbhagavanmūrtau kadācidvartate bahiḥ || 27 ||
[Analyze grammar]

svargamṛtyusupātāleṣvabhiyāti sumuktidā |
vartate sarvadā tejasvinī pāpapraṇāśikā || 28 ||
[Analyze grammar]

sādhvī sādhuparāśīlā sādhudharmasupālinī |
satāṃ hṛdayasaṃkṛtavāsā vijñānarūpiṇī || 29 ||
[Analyze grammar]

brahmaśīlavratā doṣahāriṇī śuddhidā smṛtā |
nityaśuddhā sadā buddhā śaśvannirdoṣamūrtikā || 30 ||
[Analyze grammar]

parā nārāyaṇī devī gītā nārāyaṇātmikā |
sādhvī svasmātsamutpādya śrīhariṇā svayaṃ hi prāk || 31 ||
[Analyze grammar]

brahmadhāmasthamuktebhyo'rpitā''nandapralabdhaye |
tataḥ sā muktilābhāya hīśvarebhyaḥ samarpitā || 32 ||
[Analyze grammar]

tato'pi mokṣadānāya jīvebhyo'pyarpitā sadā |
yāvatsaṣṭeḥ sanniveśo vartate māyayā kṛtaḥ || 33 ||
[Analyze grammar]

tatra sarvatra sṛṣṭau sā gītā sādhvī supoṣitā |
yadā śrībhagavān gītāṃ preṣayatyavarāṃ gatim || 34 ||
[Analyze grammar]

tadā tu gītayā devātprārthitaṃ svasya rakṣaṇam |
mā māṃ pratārayet kaścit tathā'stviti harirvadan || 35 ||
[Analyze grammar]

gītāyā rakṣaṇaṃ yāvat sarvathā prakaroti hi |
gītāyāḥ sevikānāṃ tu sahasrāṇyayutāni ca || 36 ||
[Analyze grammar]

utpāditāni gītāyāḥ sajātīyāni tāni vai |
tāstu sarvāśca gītāyāḥ samarūpā guṇaiḥ samāḥ || 37 ||
[Analyze grammar]

sarvā gītāstu muktānyo brahmacāriṇya iṣṭadāḥ |
mokṣadāḥ puṇyadāḥ puṇyāḥ pavitrāḥ pāvanāḥ parāḥ || 38 ||
[Analyze grammar]

dāsyo gītāstu sevanta mahāgītāṃ maheśvarīm |
mahāgītā ca gītāśca hyanugītāstathā parāḥ || 39 ||
[Analyze grammar]

sundaryo lokasundaryo mūrtimatyo mahābalāḥ |
vicaranti sadā sādhvyaḥ sanyāsinyo'tra golake || 40 ||
[Analyze grammar]

pāpā'pāpaprasaktānāṃ nārīṇāṃ pāpināṃ tathā |
bālaśūdrā'ntyajānāṃ ca varṇasaṃkarakāriṇām || 41 ||
[Analyze grammar]

pitṝṣidevayakṣādipretamartyāghaśālinām |
bhūtavetālakūṣmāṇḍanāgasarpatamojuṣām || 42 ||
[Analyze grammar]

carāṇāmacarāṇāṃ ca guṇakarmā'bhidhājuṣām |
sarveṣāṃ tārikā gītāḥ sādhvyaścaranti golake || 43 ||
[Analyze grammar]

divyadṛśāṃ tu sākṣāttā dṛśyā bhavanti sarvadā |
pāpakṛtāmadivyānāṃ jñānaśabdātmikāstu tāḥ || 44 ||
[Analyze grammar]

jñānaśāstrātmikāstāstu tiṣṭhanti sulabhāḥ śubhāḥ |
tāsāṃ śaraṇamādāya taranti bhavavāridhim || 45 ||
[Analyze grammar]

maithunasthā rajaḥsaṃsthāḥ sūtakasthā aśuddhigāḥ |
patyaṅkasthāḥ parāṅkasthāḥ kāmaśayyāsthitāśca vā || 46 ||
[Analyze grammar]

vipattau parahastasthā asaṃskārahatāśca vā |
daivādhīnaparādhīnā naṭabhāṇḍasamāśrayāḥ || 47 ||
[Analyze grammar]

nṛtyanāṭakacāṇḍālasraṃsatkāryaniyogagāḥ |
apsaro gaṇikā guptapatikā bālaghātikāḥ || 48 ||
[Analyze grammar]

pātivratyādirahitā dharmahīnā madāndhikāḥ |
madyamāṃsaparābhraṣṭavāsagehādibṛṃhitāḥ || 49 ||
[Analyze grammar]

upaplavādidāridryadoṣakṛtparabhogadāḥ |
bhujiṣyā pramadāḥ sarvā gītāśrayāt taranti tāḥ || 50 ||
[Analyze grammar]

garbhapātapatihantṛdharmakāmavihantṛjāḥ |
doṣā naśyanti tāsāṃ vai gītādevīsamāśrayāt || 51 ||
[Analyze grammar]

nāsti pāpaṃ paraṃ tvevaṃ nāsti doṣo mahāniti |
kriyā nāstyadhamā yadvai gītā tanna viśodhayet || 52 ||
[Analyze grammar]

yaṃ yaṃ dehamabhigṛhya jñānagītāṃ prakāśitā |
tattannāmnā tu sā gītā jñānaśabdātmikā matā || 53 ||
[Analyze grammar]

ṛṣīṇāṃ ca munīnāṃ ca parabrahmavidāṃ tathā |
devānāṃ devagurūṇāṃ mānavānāṃ vimāninām || 54 ||
[Analyze grammar]

śrīhareravatārāṇāmīśvarāṇāṃ ca vedinām |
anantattvāddhi gītānāmapyanto naiva vidyate || 55 ||
[Analyze grammar]

brahmagītā muktagītā viṣṇugītā tathā parā |
nārāyaṇakṛtā gītā harigītā'tha tatparā || 56 ||
[Analyze grammar]

satīgītā vadhūgītā gītāḥ santi tu koṭiśaḥ |
tāsāṃ samāśrayānmlecchaḥ sadyo bhavati pāvanaḥ || 57 ||
[Analyze grammar]

hṛtkapāṭaṃ samuddhāṭyā''ntarā nāśayatīṣaṇām |
prasannayati cātmānaṃ samunnayati dhāma tat || 58 ||
[Analyze grammar]

tasmād gītā sadā sevyā nārībhiraghamarṣaṇā |
bhavahartrī muktikartrī brahmasāyujyadāyinī || 59 ||
[Analyze grammar]

iti te kathitā lakṣmi sādhvī svasevikānvitā |
mahāgītā'nyagītābhiḥ sakhībhiḥ saha muktidā || 60 ||
[Analyze grammar]

iti śrīlakṣmīnārāyaṇīyasaṃhitāyāṃ prathame kṛtayugasantāne mokṣapradamahāsatīsādhvīmahāgītāmāhātmyakathananāmā viṃśo'dhyāyaḥ || 20 ||
[Analyze grammar]