Harivamsa [appendix] [sanskrit]
101,601 words
The Sanskrit edition of the Harivamsa [appendix version], an important addition to the larger epic Mahabharata, existing in several editions. The text deals with the ancient Indian Solar and Lunar dynasties leading and recounts the history of Krishna.
Chapter 2
janamejaya uvāca manvantarasya saṃkhyānaṃ yugānāṃ ca mahāmate || 1 ||
[Analyze grammar]
brahmaṇo'hnaḥ pramāṇaṃ ca vaktumarhasi me dvija || 2 ||
[Analyze grammar]
vaiśaṃpāyana uvāca ahorātraṃ vibhajate sūryo mānena laukikam || 3 ||
[Analyze grammar]
tāmupādāya gaṇanāṃ śṛṇu saṃkhyāmariṃdama || 4 ||
[Analyze grammar]
nimeṣaiḥ pañcadaśabhiḥ kāṣṭhā triṃśattu tāḥ kalā || 5 ||
[Analyze grammar]
triṃśatkalo muhūrtastu triṃśatā tairmanīṣiṇaḥ || 6 ||
[Analyze grammar]
ahorātramiti prāhuścandrasūryagatiṃ nṛpa || 7 ||
[Analyze grammar]
ravergativiśeṣeṇa sarveṣveteṣu nityaśaḥ || 7 ||
[Analyze grammar]
viśeṣeṇa tu sarveṣu ahorātraṃ ca nityaśaḥ || 8 ||
[Analyze grammar]
ahotrātrāḥ pañcadaśa pakṣa ityabhiśabditaḥ || 9 ||
[Analyze grammar]
pakṣau dvau ca smṛto māso dvau māsāv ṛturucyate || 10 ||
[Analyze grammar]
abdaṃ dvyayanamuktaṃ tu ayanaṃ tv ṛtubhistribhiḥ || 11 ||
[Analyze grammar]
dakṣiṇaṃ cottaraṃ caiva saṃkhyānārthaviśāradaiḥ || 12 ||
[Analyze grammar]
mānenānena yo māsaḥ pakṣadvayasamāhitaḥ || 13 ||
[Analyze grammar]
pitṝṇāṃ tadahorātramiti kālavido viduḥ || 14 ||
[Analyze grammar]
kṛṣṇapakṣastvahasteṣāṃ śuklapakṣastu śarvarī || 15 ||
[Analyze grammar]
kṛṣṇapakṣe tvahaḥśrāddhaṃ pitṝṇāṃ vartate nṛpa || 16 ||
[Analyze grammar]
mānuṣeṇa tu mānena yo vai saṃvatsaraḥ smṛtaḥ || 17 ||
[Analyze grammar]
divyamekamahastena tathā māsābdasaṃsthitiḥ || 17 ||
[Analyze grammar]
devānāṃ tadahorātraṃ divā caivottarāyaṇam || 18 ||
[Analyze grammar]
divyamabdamahorātramahastasyottarāyaṇam || 18 ||
[Analyze grammar]
dakṣiṇāyanaṃ smṛtā rātriḥ prājñaistattvārthakovidaiḥ || 19 ||
[Analyze grammar]
divyamabdaṃ daśaguṇamahorātraṃ manoḥ smṛtam || 20 ||
[Analyze grammar]
ahorātraṃ daśaguṇaṃ mānavaḥ pakṣa ucyate || 21 ||
[Analyze grammar]
pakṣo daśaguṇo māso māsairdvādaśabhirguṇaiḥ || 22 ||
[Analyze grammar]
ṛturmanūnāṃ saṃproktaḥ prājñaistattvārthadarśibhiḥ || 23 ||
[Analyze grammar]
ṛtutrayeṇa tvayanaṃ taddvayenaiva vatsaraḥ || 24 ||
[Analyze grammar]
ṣaḍbhistairvatsaraṃ proktaṃ tena saṃkhyā nibadhyate || 24 ||
[Analyze grammar]
catvāryeva sahasrāṇi varṣāṇāṃ tu kṛtaṃ yugam || 25 ||
[Analyze grammar]
tāvacchatī bhavetsaṃdhyā saṃdhyāṃśaśca tathā nṛpa || 26 ||
[Analyze grammar]
trīṇi varṣasahasrāṇi tretā syātparimāṇataḥ || 27 ||
[Analyze grammar]
tasyāśca triśatī saṃdhyā saṃdhyāṃśaśca tathāparaḥ || 28 ||
[Analyze grammar]
tathā varṣasahasre dve dvāparaṃ parikīrtitam || 29 ||
[Analyze grammar]
tasyāpi dviśatī saṃdhyā saṃdhyāśaśca tathāvidhaḥ || 30 ||
[Analyze grammar]
kalirvarṣasahasraṃ tu saṃkhyāto'tra manīṣibhiḥ || 31 ||
[Analyze grammar]
tasyāpi śatikā saṃdhyā saṃdhyāṃśaścaiva tadvidhaḥ || 32 ||
[Analyze grammar]
eṣā dvādaśasāhasrī yugasaṃkhyā prakīrtitā || 33 ||
[Analyze grammar]
divyenānena mānena yugasaṃkhyāṃ nibodha me || 34 ||
[Analyze grammar]
sasarja sa punastāta jagatsarvamidaṃ vibhuḥ || 34 ||
[Analyze grammar]
kṛtaṃ tretā dvāparaṃ ca kaliścaiva caturyugam || 35 ||
[Analyze grammar]
yugaṃ tadekasaptatyā guṇitaṃ nṛpasattama || 36 ||
[Analyze grammar]
manvantaramiti proktaṃ saṃkhyānārthaviśāradaiḥ || 37 ||
[Analyze grammar]
ayanaṃ cāpi tatproktaṃ dve'yane dakṣiṇottare || 38 ||
[Analyze grammar]
manuḥ pralīyate hyatra samāpte'thāyane prabho || 39 ||
[Analyze grammar]
caturyugasahasraṃ tu brahmaṇo dinamucyate || 39 ||
[Analyze grammar]
rātriścaitāvatī tasya tābhyāṃ pakṣādikalpanā || 39 ||
[Analyze grammar]
tato'paro manuḥ kālametāvantaṃ bhavatyuta || 40 ||
[Analyze grammar]
samatīteṣu rājendra proktaḥ saṃvatsaraḥ sa vai || 41 ||
[Analyze grammar]
tadeva cāyutaṃ proktaṃ muninā tattvadarśinā || 42 ||
[Analyze grammar]
brahmaṇastadahaḥ proktaṃ kalpaśceti sa śabdyate || 43 ||
[Analyze grammar]
sahasrayugaparyantamaharyadbrahmaṇo viduḥ || 43 ||
[Analyze grammar]
rātriṃ yugasahasrānte te'horātravido janāḥ || 43 ||
[Analyze grammar]
sahasrayugaparyantā yā niśā procyate budhaiḥ || 44 ||
[Analyze grammar]
nimajjatyapsu yatrorvī saśailavanakānanā || 45 ||
[Analyze grammar]
tasminyugasahasre tu pūrṇe bharatasattama || 46 ||
[Analyze grammar]
brāhme divasaparyante kalpo niḥśeṣa ucyate || 47 ||
[Analyze grammar]
Other editions:
Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Harivamsa Chapter 2
Shri Harivamsa Purana (Narayani Language)
by Ramtej Pandey (2013)
With Commentary (Set Of 3 Volumes); Sanskrit Text with Hindi Translation; [Chaukhamba Sanskrit Pratishthan]
Buy now!
Shri Harivamsha Purana (Telugu)
by Gollapudi Veeraswamy Son (2012)
శ్రీ వారివంశవ్రరాణం [Gollapudi Veeraswamy Son]
Buy now!
Shri Harivamsa Purana in Marathi
by Jitendra Nath Thakur (2021)
श्रीहरिवंशपुराण [Dharmik Prakashan Sanstha, Mumbai]
Buy now!
Harivamsa Purana
by Ras Bihari Lal and Sons (2012)
Set of 10 Volumes; Transliterated Text with English Translation; [5425 pages]
Buy now!
Harivamsa Purana in 3 Volumes
by Shanti Lal Nagar (2013)
Text with English Notes and Index; [Eastern Book Linkers]
Buy now!