Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 4
athāvanatamunnamyamunnataṃ cāvapīḍayet||11||
ācchedatikṣiptamadhogataṃ copari vartayet||12||
āñchanotpīḍanonnāmacarmasaṅkṣepabandhanaiḥ||12||
sandhīn śarīragān sarvān calānapyacalānapi||13||
ityetaiḥ sthāpanopāyaiḥ samyak saṃsthāpya niścalam||13||
paṭṭaiḥ prabhūtasarpirbhirveṣṭayitvā sukhaistataḥ||14||
kadambodumbarāśvatthasarjārjunapalāśajaiḥ||14||
vaṃśodbhavairvā pṛthubhistanubhiḥ suniveśitaiḥ||15||
suślakṣṇaiḥ sapratistambhairvalkalaiḥ śakalairapi||15||
kuśāhvayaiḥ samaṃ bandhaṃ paṭṭasyopari yojayet||16||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
atha-eṣāṃ bhaṅgasthitiṃ jñātvā, avanatamasthyunnamanīyam| unnataṃ cāsthyavapīḍayet| atikṣiptamasthyāñchet| adhastādgataṃ copari vartayet| saṃ-iti-evaṃprakāraiḥ, etaiḥ-āñchanādibhiḥ sthāpanopāyaiḥ, sarvāñcharīragān sandhīṃścalānacalāṃśca niścalaṃ saṃsthāpya vastrakhaṇḍajaiḥ paṭṭairbahusarpiṣkaiḥ sukhāvahairveṣṭayitvā'nantaraṃ kadambādijairvalkalairvaṃśotthairvā śakalaiḥ-khaṇḍaiḥ, vistīrṇaistathā tanubhiḥ-na tu sthūlaiḥ, suniveśitaistathā komalaistathā pratistambhayuktaiḥ kuśāsaṃjñaiḥ samaṃ bandhaṃ paṭṭasyopari kuryāt|5