Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 41
bimyāḥ punarnavāyā vā kāsamardasya vā rase||39||
ekaṃ dhāmārgavaṃ dve vā mānase mṛditaṃ pibet||40||
tacśṛtakṣīrajaṃ sarpiḥ sādhitaṃ vā phalādibhiḥ||40||
iti dhāmārgavakalpaḥ||4||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
bimbyādīnāmanyatamasya rase-kvāthe, dhāmārgavaphalamekaṃ mṛditaṃ kṛtvā, athavā dve phale, mānasemānovikāre, vamanaṃ (nārthaṃ) pibet| athavā, tacchṛtakṣīrajaṃ sarpiḥ-dhāmārgavaphalasādhitaṃ kṣīrodbhavaṃ [ghṛtaṃ], phalādibhiḥ sādhitaṃ-madanaphalajīmūtakekṣvākudhāmārgavakośātakīkuṭajaiḥ ṣaḍbhiḥ pakvaṃ,mānase vamanārthaṃ pibet|
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
anyadaha-bimbyā iti| phalādibhiḥ-ṣaḍbhiḥśreṣṭhaiḥ| saṅgrahe tu (ka. a. 1)-"sumanaḥ saumanasyāyanīharidrācorakahaimavatīmahāsahākṣudrasahāvṛścīvabimbīpunarnavākāsamardānyatamakaṣāyeṇa dhāmārgavamekaṃ dve vā manovikāreṣu|" iti|