Ashtanga-hridaya-samhita [sanskrit]
273,418 words | ISBN-10: 8121800226 | ISBN-13: 9788121800226
The Sanskrit edition of the Ashtanga-hridaya-samhita, including the commentaries Sarvangasundara and Ayurvedarasayana. The Astangahrdaya-samhita deals with the eight-fold divisions of Ayurveda: (l) Medicine, (2) The science of the special diseases of the supra-clavicular parts of the body (viz. eye, ear, nose, mouth, throat etc.), (3) Surgery, (4) Toxicology, (5) Psycho-therapy, (6) Pediatrics, (7) Rejuvenation and (8) Virilification. Original titles: Vāgbhaṭa Aṣṭāṅgahṛdayasaṃhitā (वाग्भट अष्टाङ्गहृदयसंहिता), Aruṇadatta Sarvāṅgasundarā (अरुणदत्त सर्वाङ्गसुन्दरा), Hemādri Āyurvedarasāyana (हेमाद्रि आयुर्वेदरसायन).
Section 18
svapnena ratrau kālasya sau myatvena ca tarpitā||19||
śītasātmyā dṛgāgneyī sthiratāṃ labhate punaḥ||19||
Commentary: Aruṇadatta’s Sarvāṅgasundarā
yasmātsvapnena rātrau tarpitā, tathā kālasya-rātryākhyasya, sau myatvena tarpitā dṛṣṭiḥ punah sthairyaṃ prāpnoti, tīkṣṇāñjanakṣobhitā'pi| kīdṛgdṛṣṭiḥ? āgneyī,-agnyutkaṭabhūtasambhavā, tathā śītasātmyā| tasmādrātrāvañjanaṃ prayojyam| āgneyīti "sarvatrāgnikalibhyāṃ ḍhagvaktavyaḥ"iti ḍhak| śītaṃ sātmyaṃ yasyāḥ, paittikajvarasyeva| §5227
Commentary: Hemādri’s Āyurvedarasāyana
tīkṣṇasya rātriprayoge yuktimāha-svapneneti| dṛṣṭistāvadāgneyatvātsantāpapīḍitā| ata eva śītasātmyā| sā ca tīkṣṇāñjanenātisantaptā rātrau svapnena saumyena kālena ca gatasantāpā punaḥ sthiratāṃ labhate|