Sanskrit quote nr. 858 (Maha-subhashita-samgraha)

Sanskrit text:

अद्यतनो योद्धव्ये शकुनो विहयाय याक्रिकविरुद्वः ।
दिवसान्तरिते युद्धे क्षेमः प्रास्थानिकः शकुनः ॥

adyatano yoddhavye śakuno vihayāya yākrikavirudvaḥ |
divasāntarite yuddhe kṣemaḥ prāsthānikaḥ śakunaḥ ||

Index

  1. Introduction
  2. Glossary of terms
  3. Analysis of Sanskrit grammar
  4. About the Mahāsubhāṣitasaṃgraha

Presented above is a Sanskrit aphorism, also known as a subhāṣita, which is at the very least, a literary piece of art. This page provides critical research material such as an anlaysis on the poetic meter used, an English translation, a glossary explaining technical terms, and a list of resources including print editions and digital links.

Glossary of Sanskrit terms

Note: Consider this as an approximate extraction of glossary words based on an experimental segmentation of the Sanskrit verse. Some could be superfluous while some might not be mentioned.

Adyatana (अद्यतन): defined in 4 categories.
Yoddhavya (योद्धव्य, yoddhavyā, योद्धव्या): defined in 1 categories.
Shakuna (sakuna, śakuna, शकुन): defined in 15 categories.
Vi (वि, vī, वी): defined in 8 categories.
Haya (हय): defined in 13 categories.
Ya (yā, या): defined in 10 categories.
Kavi (कवि): defined in 15 categories.
Dva (द्व): defined in 2 categories.
Divasa (दिवस): defined in 8 categories.
Tarita (taritā, तरिता): defined in 4 categories.
Yuddha (युद्ध, yuddhā, युद्धा): defined in 10 categories.
Kshema (ksema, kṣema, क्षेम): defined in 9 categories.
Prasthanika (prāsthānika, प्रास्थानिक): defined in 2 categories.

Defined according to the following glossaries/dictionaries: Sanskrit, Marathi, Hindi, Kannada, Hinduism, Jainism, Pali, Tibetan Buddhism (Vajrayana or tantric Buddhism), Vastushastra (architecture), Purana (epic history), Natyashastra (theatrics and dramaturgy), Ayurveda (science of life), Jyotisha (astronomy and astrology), Shaivism (Shaiva philosophy), Nepali, Vyakarana (Sanskrit grammar), Theravada (major branch of Buddhism), India history, Prakrit, Ganitashastra (Mathematics and Algebra), Biology (plants and animals), Tamil, Vaishnavism (Vaishava dharma), Shaktism (Shakta philosophy), Kavyashastra (science of poetry), Mahayana (major branch of Buddhism), Kamashastra (the science of Love-making), Rasashastra (chemistry and alchemy)

Analysis of Sanskrit grammar

Note: this is an experimental feature and only shows the first possible analysis of the Sanskrit verse. If the system was successful in segmenting the sentence, you will see of which words it is made up of, generally consisting of Nouns, Pronouns, Verbs, Participles and Indeclinables. Click on the link to show all possible derivations of the word.

  • Line 1: “adyatano yoddhavye śakuno vihayāya yākrikavirudvaḥ
  • adyatano* -
  • adyatana (noun, masculine)
    [nominative single]
  • yoddhavye -
  • yoddhavya (noun, masculine)
    [locative single]
    yoddhavya (noun, neuter)
    [nominative dual], [vocative dual], [accusative dual], [locative single]
    yoddhavyā (noun, feminine)
    [nominative dual], [vocative single], [vocative dual], [accusative dual]
    yudh -> yoddhavya (participle, masculine)
    [locative single from √yudh class 1 verb], [locative single from √yudh class 4 verb]
    yudh -> yoddhavya (participle, neuter)
    [nominative dual from √yudh class 1 verb], [vocative dual from √yudh class 1 verb], [accusative dual from √yudh class 1 verb], [locative single from √yudh class 1 verb], [nominative dual from √yudh class 4 verb], [vocative dual from √yudh class 4 verb], [accusative dual from √yudh class 4 verb], [locative single from √yudh class 4 verb]
    yudh -> yoddhavyā (participle, feminine)
    [nominative dual from √yudh class 1 verb], [vocative single from √yudh class 1 verb], [vocative dual from √yudh class 1 verb], [accusative dual from √yudh class 1 verb], [nominative dual from √yudh class 4 verb], [vocative single from √yudh class 4 verb], [vocative dual from √yudh class 4 verb], [accusative dual from √yudh class 4 verb]
  • śakuno* -
  • śakuna (noun, masculine)
    [nominative single]
  • vi -
  • vi (indeclinable adverb)
    [indeclinable adverb]
    vi (indeclinable preposition)
    [indeclinable preposition]
    vi (noun, masculine)
    [compound], [adverb]
    vi (noun, neuter)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single], [accusative single]
    ve (noun, masculine)
    [adverb]
    (noun, feminine)
    [adverb]
    (noun, masculine)
    [adverb]
    (noun, neuter)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single], [accusative single]
  • hayāya -
  • haya (noun, masculine)
    [dative single]
  • -
  • (indeclinable relative)
    [indeclinable relative]
    (noun, feminine)
    [nominative single]
    (pronoun, feminine)
    [nominative single]
  • akri -
  • kṛ (verb class 1)
    [aorist middle first single]
    kṛ (verb class 2)
    [imperfect middle first single], [aorist middle first single]
    kṛ (verb class 5)
    [aorist middle first single]
    kṛ (verb class 8)
    [aorist middle first single]
  • kavi -
  • kavi (noun, masculine)
    [compound], [adverb]
    kavi (noun, neuter)
    [compound], [adverb], [nominative single], [vocative single], [accusative single]
    kavi (noun, feminine)
    [compound], [adverb]
  • ru -
  • ru (noun, masculine)
    [compound], [adverb]
  • dvaḥ -
  • dva (noun, masculine)
    [nominative single]
  • Line 2: “divasāntarite yuddhe kṣemaḥ prāsthānikaḥ śakunaḥ
  • divasān -
  • divasa (noun, masculine)
    [accusative plural]
  • tarite -
  • taritā (noun, feminine)
    [nominative dual], [vocative single], [vocative dual], [accusative dual]
  • yuddhe -
  • yuddha (noun, masculine)
    [locative single]
    yuddha (noun, neuter)
    [nominative dual], [vocative dual], [accusative dual], [locative single]
    yuddhā (noun, feminine)
    [nominative dual], [vocative single], [vocative dual], [accusative dual]
    yudh -> yuddha (participle, masculine)
    [locative single from √yudh class 1 verb], [locative single from √yudh class 4 verb]
    yudh -> yuddha (participle, neuter)
    [nominative dual from √yudh class 1 verb], [vocative dual from √yudh class 1 verb], [accusative dual from √yudh class 1 verb], [locative single from √yudh class 1 verb], [nominative dual from √yudh class 4 verb], [vocative dual from √yudh class 4 verb], [accusative dual from √yudh class 4 verb], [locative single from √yudh class 4 verb]
    yudh -> yuddhā (participle, feminine)
    [nominative dual from √yudh class 1 verb], [vocative single from √yudh class 1 verb], [vocative dual from √yudh class 1 verb], [accusative dual from √yudh class 1 verb], [nominative dual from √yudh class 4 verb], [vocative single from √yudh class 4 verb], [vocative dual from √yudh class 4 verb], [accusative dual from √yudh class 4 verb]
  • kṣemaḥ -
  • kṣema (noun, masculine)
    [nominative single]
  • prāsthānikaḥ -
  • prāsthānika (noun, masculine)
    [nominative single]
  • śakunaḥ -
  • śakuna (noun, masculine)
    [nominative single]

About the Mahāsubhāṣitasaṃgraha

This quote is included within the Mahāsubhāṣitasaṃgraha (महासुभाषितसंग्रह, maha-subhashita-samgraha / subhasita-sangraha), which is a compendium of Sanskrit aphorisms (subhāṣita), collected from various sources. Subhāṣita is a genre of Sanskrit literature, exposing the vast and rich cultural heritage of ancient India.

It has serial number 858 and can be found on page . (read on archive.org)

Sanskrit is the oldest living language and bears testimony to the intellectual past of ancient India. Three major religions (Hinduism, Buddhism, Jainism) share this language, which is used for many of their holy books. Besides religious manuscripts, much of India’s ancient culture has been preserved in Sanskrit, covering topics such as Architecture, Music, Botany, Surgery, Ethics, Philosophy, Dance and much more.

< Back to list with quotes

Like what you read? Consider supporting this website: