Essay name: Notices of Sanskrit Manuscripts
Author: Rajendralala Mitra
These pages represent a detailed description of Sanskrit manuscripts housed in various libraries and collections around the world. Each notice typically includes the physical characteristics, provenance, script, and sometimes even summaries of the content of the Sanskrit manuscripts. The collection helps preserve and make accessible the vast heritage of Indian literary and philosophical traditions contained within these manuscripts.
Volume 6 (1882)
58 (of 348)
External source: Shodhganga (Repository of Indian theses)
Download the PDF file of the original publication
TAINISTRY OF CULTURE स्विकृति मंत्रालय [svikṛti maṃtrālaya ] VERYMENT OF INDIA सरकार [sarakāra ] 57 No. 2030. तत्त्वाम्टतसारोद्वारे व्यवहारकोवः । [tattvāmṭatasārodvāre vyavahārakovaḥ | ] Substance, country-made
paper, 12x32 inches. Folia, 79. Lines, 11 on a page. Extent, 2,698 Ślokas.
Character, Maithili. Date, ? Place of deposit, Rághavapura, Posi
Vaherá, Darbhángá, Pandit Viśveśvara Jhá. Appearance, new. Prose and
verse. Generally correct.
Tattvamrita-sároddhara. An elaborate Smriti digest. The
text contains only that portion of the work which is devoted to Judicature
and Civil and Criminal law. It is called Tyuvahárakosha. By Vardha-
mána Mis'ra.
Beginning. सारोवारे यथेोद्देशमाचार श्राजयः ।
उदाहृता अथेदानों व्यवहारोऽभिधीयते ॥
मच मनः । ब्राह्मं प्राप्ते च संस्कारं चचियेण यथाविधि ।
सर्व्वस्यास्य यथान्यायं कर्तव्यं परिरक्षणं ।
ब्रा ब्राह्मणेन कृतमभिषेकलचणं चत्रियेणेति भूपतिमाचेोपलचणं । इत्यादि ।
[sārovāre yatheोddeśamācāra śrājayaḥ |
udāhṛtā athedānoṃ vyavahāro'bhidhīyate ||
maca manaḥ | brāhmaṃ prāpte ca saṃskāraṃ caciyeṇa yathāvidhi |
sarvvasyāsya yathānyāyaṃ kartavyaṃ parirakṣaṇaṃ |
brā brāhmaṇena kṛtamabhiṣekalacaṇaṃ catriyeṇeti bhūpatimāceोpalacaṇaṃ | ityādi |
] End.
अस्माभिर्दण्ड विवेके स्लेयप्रकरणे प्रपञ्चितमव। न वितन्यते ॥ इति व्यवहा-
चलो विवादपदकोषः ।
[asmābhirdaṇḍa viveke sleyaprakaraṇe prapañcitamava| na vitanyate || iti vyavahā-
calo vivādapadakoṣaḥ |
] Colophon. इति श्रीवर्द्धमानकृतौ तत्त्वामृतसारोडारे चतुथी व्यवहारकोषः ॥
इत्यं ममादिभ्यचतुभ्यंस्तत्त्वमुतम् ।
धाचा चतुभ्यो वेदेभ्योऽनाद्यवेदा यथोद्धृतः ॥
[iti śrīvarddhamānakṛtau tattvāmṛtasāroḍāre catuthī vyavahārakoṣaḥ ||
ityaṃ mamādibhyacatubhyaṃstattvamutam |
dhācā catubhyo vedebhyo'nādyavedā yathoddhṛtaḥ ||
] + + + + + कृतीनामेव भागे चतुर्भि-
तदपि पृथगमीभ्यो भावेऽसौ निबन्धः ।
स्फुरति हि कुसुमानां केशवे योजितानां
सुघटितसमदाय द्योतितान्येव लक्ष्मीः ॥
दैनन्दिनमा चारं श्राद्धं शुद्धिं विवादपदं ।
प्रायः प्रत्यहमेतत् प्राप्तो जिज्ञासते सर्व्वः ॥
तस्माच्चतुर्भिरभिः कुसुमैरिव गुम्फिता गुणेोपहितैः ।
मालेवेण निबन्धो रामपतेः कण्ठभूषणं भवतु ॥
बहुजेः शोध्यतां बोऽयमष्पज्ञे रुपजीव्यताम् ।
दुब्र्जन दुष्यतां कामं सब्जनैरनुग्टद्यताम् ॥
नास्यति गुणगन्धान्नोद्विजते दोषसम्बन्धात् ।
व्यविदितगणदोषोऽपि परकृतिरित्येव दुर्जना व्यति ॥
इति वर्द्धमानतो तत्त्वामृतसारारः समाप्तः ।
[kṛtīnāmeva bhāge caturbhi-
tadapi pṛthagamībhyo bhāve'sau nibandhaḥ |
sphurati hi kusumānāṃ keśave yojitānāṃ
sughaṭitasamadāya dyotitānyeva lakṣmīḥ ||
dainandinamā cāraṃ śrāddhaṃ śuddhiṃ vivādapadaṃ |
prāyaḥ pratyahametat prāpto jijñāsate sarvvaḥ ||
tasmāccaturbhirabhiḥ kusumairiva gumphitā guṇeोpahitaiḥ |
māleveṇa nibandho rāmapateḥ kaṇṭhabhūṣaṇaṃ bhavatu ||
bahujeḥ śodhyatāṃ bo'yamaṣpajñe rupajīvyatām |
dubrjana duṣyatāṃ kāmaṃ sabjanairanugṭadyatām ||
nāsyati guṇagandhānnodvijate doṣasambandhāt |
vyaviditagaṇadoṣo'pi parakṛtirityeva durjanā vyati ||
iti varddhamānato tattvāmṛtasārāraḥ samāptaḥ |
] 8 SL
