Volume 23 (1918)

Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir THE SANSKRIT MANUSCRIPTS. 8998 कृतेषु चरकं प्रोक्तं त्रेते सिद्धरसार्णवम् ।
द्वापरे सिद्धविद्याभूः कलौ बसवकं स्मृतम् ॥
श्रुत्वा समस्तं क्रियते च सारं धन्वन्तरोक्तं बहुजालयुक्तम् ।
कायादिबालग्रहरोगसङ्घान् चिकित्सकाद्या रसधातुशोधनम् ॥
कषायचूर्णाघुटिकानुपाने तैलादिलेां घृतयन्त्रमन्त्रान् ।
रत्नादिशुद्धिं विषमर्भवारणं पाषाणमाद्यं सकलं च शुद्धिम् ॥
अस्य प्रवक्ष्ये अथ देशकालान् लिङ्गाख्यदेहान् विकृतिं मलादीन् ।
सनाडिकारव्ये अथ दूतचिह्नं कुपथ्यपध्यानधमामयादीन् ॥
ज्वरादिमूलान् सकलांश्च रोगान् ज्ञात्वा भिषक् कर्म समारभामहे ||
ज्वरोत्पत्तिः-
युगक्रमा धर्मवरस्य नाशो तथाकमा जीवगतश्शरीरे ।
कृतौ युगे मस्तिगतस्सजीवो त्रेतायुगे मज्जगतो विधेयः ||
द्वापार के मांसगतरसजीवो कलौ युगे तिष्ठति चान्नपानैः ॥
ज्ञात्वा प्रयोग क्रियते बुधो कलौं प्रयोगभिच्छां सुतरां सर्वेद्यम् ।
[kṛteṣu carakaṃ proktaṃ trete siddharasārṇavam |
dvāpare siddhavidyābhūḥ kalau basavakaṃ smṛtam ||
śrutvā samastaṃ kriyate ca sāraṃ dhanvantaroktaṃ bahujālayuktam |
kāyādibālagraharogasaṅghān cikitsakādyā rasadhātuśodhanam ||
kaṣāyacūrṇāghuṭikānupāne tailādileाṃ ghṛtayantramantrān |
ratnādiśuddhiṃ viṣamarbhavāraṇaṃ pāṣāṇamādyaṃ sakalaṃ ca śuddhim ||
asya pravakṣye atha deśakālān liṅgākhyadehān vikṛtiṃ malādīn |
sanāḍikāravye atha dūtacihnaṃ kupathyapadhyānadhamāmayādīn ||
jvarādimūlān sakalāṃśca rogān jñātvā bhiṣak karma samārabhāmahe ||
jvarotpattiḥ-
yugakramā dharmavarasya nāśo tathākamā jīvagataśśarīre |
kṛtau yuge mastigatassajīvo tretāyuge majjagato vidheyaḥ ||
dvāpāra ke māṃsagatarasajīvo kalau yuge tiṣṭhati cānnapānaiḥ ||
jñātvā prayoga kriyate budho kalauṃ prayogabhicchāṃ sutarāṃ sarvedyam |
] Colophon :
इति श्रीनीलकण्ठचरणारविन्दतीर्थ प्रसाद पारावार भोगविहारपारणिनिडिमामि-
डिभगीयसत्सम्प्रदायकाराध्यरामदेशिकशिष्योत्तमन मश्शिवाय सत्पुत्र पवित्रकविताच -
मत्कारवैद्यजनशिरे। भूषण नीलकण्ठको द्दूरु (बसवराज) नामधेयप्रणीतं श्रीबसवराजीय-
मष्टधातुनिदानं ज्वरनिदानसाध्यासाध्यलङ्कणपथ्यापथ्यतच्चिकित्सालक्षणं
प्रथमं प्रकरणम् ॥
[iti śrīnīlakaṇṭhacaraṇāravindatīrtha prasāda pārāvāra bhogavihārapāraṇiniḍimāmi-
ḍibhagīyasatsampradāyakārādhyarāmadeśikaśiṣyottamana maśśivāya satputra pavitrakavitāca -
matkāravaidyajanaśire| bhūṣaṇa nīlakaṇṭhako ddūru (basavarāja) nāmadheyapraṇītaṃ śrībasavarājīya-
maṣṭadhātunidānaṃ jvaranidānasādhyāsādhyalaṅkaṇapathyāpathyataccikitsālakṣaṇaṃ
prathamaṃ prakaraṇam ||
] See under the next number for the end.
नाम
[nāma
] No. 13348. बसवराजीयम्, आन्ध्रटीकासहितम्.
[basavarājīyam, āndhraṭīkāsahitam.
] BASAVARAJIYAM WITH TELUGU MEANING.
Substance, palm-leaf. Size, 18 × 1 inches. Pages, 68. Lines, 6 on a
page. Character, Teluga. Condition, good. Appearance, new.
Begins on fol. la. The other works herein are Vaidyacintāmaṇi
(with Telugu meaning) 360, Satayāgagrantha (with Telugu meaning)
53a.
Contains the 25th Prakarana only.
For Private and Personal Use Only