Volume 21 (1918)

Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 8300 www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
A DESCRIPTIVE CATALOGUE OF
तातो यस्य बुधाग्रणीः कविवरः श्रीश्रीनिवासाह्वयः
नानातन्त्रपरिश्रमः शमधनस्त्रय्यन्तविद्यानिधिः ।
वैराग्यातिशयेन सर्वविरतः श्रीमन्नृसिंहाज्ञया
संप्राप्तो यतिराजतां स जगदाचार्यो गुणैरेधते ॥
मातामहो यस्य महर्षितुल्यो महानुभावो महनीयशीलः ।
आत्रेयवंशाम्बुधिपार्वणेन्दुरासीजगत्यां (ज) पतां वरिष्ठः ॥
श्रीमच्छ्रीवासयोगीश्वरगुरुकरुणालम्भितज्ञानभूमा
श्रारङ्गशाख्ययोगाश्वरगुरुचरणाम्भोजलोलम्बवृत्तिः ।
सोऽयं वत्सान्ववायाम्बुधिहिमकिरणः संहितेषु प्रवीणः
वैकुण्ठस्थाभिधातुं विजयमनघमुज्जृम्भते राघवार्यः ॥
तर्कालङ्कारभूतः फणिभणितमहाभाष्यपारीणबुद्धिः
तन्त्रे चापि स्वतन्त्रः श्रुतिमकुटपरिश्रान्तकान्तान्तरङ्गः ।
काव्यालङ्कारवृत्तेष्वपि च परिचयाच्छिक्षितेश्वार्थजाते
पौराणेऽप्यैतिहासे भृशमिह विबुधैः ख्यायतेऽसौ कवीन्द्रः ||
मलयमरुदुदश्चन्मल्लिका मञ्जरीणां मधुरमधुझरीणां सर्वदा सोदरीणाम् ।
अमृतसहचरीणामब्जहक्किङ्करीणां जयति कविवरस्यामुष्य वाचां विलासः ॥
काव्यं मामकमद्भुतं सुललितं नव्यं रसैरुज्वलं
भव्यं ह्रादमयं सदा हृदि लसत्काव्यान्तराणामपि ।
दिव्यं श्रीशकथामृतं मुनिजनैस्तव्याक्षरं निर्मलं
श्राव्यं श्रीरमणाङ्घ्रिपङ्कजजुषां भाव्यं सुधीभिर्मुहुः ||
काव्यानि पूर्वरचितान्युपजीव्य जाताप्येषा मदीयकविता स्वदते गुणाढ्या |
अम्भोनिधावुदितमप्यवलोक्य चन्द्रं सर्वे जना भुवि परं मुदिता भवन्ति ॥
प्राञ्चः स्युः कवयोऽप्रमत्तमतयो मत्तः प्रकृष्टाः परं
काव्यं कर्तुमपास्तदोषनिचयं ते चापि नालं स्वयम् ।
वक्तारोऽपि वयं च दोषजटिलं काव्यं न लज्जामहे
को भेदोऽस्ति हरेर्गुणौघगणने वाचां श्रुतीनामपि ॥
शक्तयादित्रितयं मिथः समुदितं काव्योद्भवे कारणं
निर्णीतं खल काव्यविद्भिरखिलैर्व्यर्थन्न ते तद्यतः ।
[tāto yasya budhāgraṇīḥ kavivaraḥ śrīśrīnivāsāhvayaḥ
nānātantrapariśramaḥ śamadhanastrayyantavidyānidhiḥ |
vairāgyātiśayena sarvavirataḥ śrīmannṛsiṃhājñayā
saṃprāpto yatirājatāṃ sa jagadācāryo guṇairedhate ||
mātāmaho yasya maharṣitulyo mahānubhāvo mahanīyaśīlaḥ |
ātreyavaṃśāmbudhipārvaṇendurāsījagatyāṃ (ja) patāṃ variṣṭhaḥ ||
śrīmacchrīvāsayogīśvaragurukaruṇālambhitajñānabhūmā
śrāraṅgaśākhyayogāśvaragurucaraṇāmbhojalolambavṛttiḥ |
so'yaṃ vatsānvavāyāmbudhihimakiraṇaḥ saṃhiteṣu pravīṇaḥ
vaikuṇṭhasthābhidhātuṃ vijayamanaghamujjṛmbhate rāghavāryaḥ ||
tarkālaṅkārabhūtaḥ phaṇibhaṇitamahābhāṣyapārīṇabuddhiḥ
tantre cāpi svatantraḥ śrutimakuṭapariśrāntakāntāntaraṅgaḥ |
kāvyālaṅkāravṛtteṣvapi ca paricayācchikṣiteśvārthajāte
paurāṇe'pyaitihāse bhṛśamiha vibudhaiḥ khyāyate'sau kavīndraḥ ||
malayamarududaścanmallikā mañjarīṇāṃ madhuramadhujharīṇāṃ sarvadā sodarīṇām |
amṛtasahacarīṇāmabjahakkiṅkarīṇāṃ jayati kavivarasyāmuṣya vācāṃ vilāsaḥ ||
kāvyaṃ māmakamadbhutaṃ sulalitaṃ navyaṃ rasairujvalaṃ
bhavyaṃ hrādamayaṃ sadā hṛdi lasatkāvyāntarāṇāmapi |
divyaṃ śrīśakathāmṛtaṃ munijanaistavyākṣaraṃ nirmalaṃ
śrāvyaṃ śrīramaṇāṅghripaṅkajajuṣāṃ bhāvyaṃ sudhībhirmuhuḥ ||
kāvyāni pūrvaracitānyupajīvya jātāpyeṣā madīyakavitā svadate guṇāḍhyā |
ambhonidhāvuditamapyavalokya candraṃ sarve janā bhuvi paraṃ muditā bhavanti ||
prāñcaḥ syuḥ kavayo'pramattamatayo mattaḥ prakṛṣṭāḥ paraṃ
kāvyaṃ kartumapāstadoṣanicayaṃ te cāpi nālaṃ svayam |
vaktāro'pi vayaṃ ca doṣajaṭilaṃ kāvyaṃ na lajjāmahe
ko bhedo'sti harerguṇaughagaṇane vācāṃ śrutīnāmapi ||
śaktayāditritayaṃ mithaḥ samuditaṃ kāvyodbhave kāraṇaṃ
nirṇītaṃ khala kāvyavidbhirakhilairvyarthanna te tadyataḥ |
] For Private and Personal Use Only