Volume 20 (1918)

Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir THE SANSKRIT MANUSCRIPTS. 7723 करण्यं न स्यादिति वाच्यम् । अभिधेयेनाभिधायकस्यापि बहुशो व्यपदेश-
दर्शनात् । यथा - [karaṇyaṃ na syāditi vācyam | abhidheyenābhidhāyakasyāpi bahuśo vyapadeśa-
darśanāt | yathā - ] “ जानकीहरणं प्रबन्धः [jānakīharaṇaṃ prabandhaḥ ] ; शिशुपालवधः काव्यम् [śiśupālavadhaḥ kāvyam ] ”
इत्यादिषु इत्यलमतिप्रसङ्गेन ।
प्रकृतमनुसरामः -- उत्तरस्यां दिशि हिमालयः नाम नगाधिराजः अस्ति ।
उत्तरस्यां दिशीत्यनेन हिमवतो देवभूमिष्वन्तर्भाव उक्तः । वक्ष्यति च--- [ityādiṣu ityalamatiprasaṅgena |
prakṛtamanusarāmaḥ -- uttarasyāṃ diśi himālayaḥ nāma nagādhirājaḥ asti |
uttarasyāṃ diśītyanena himavato devabhūmiṣvantarbhāva uktaḥ | vakṣyati ca---] “ ' पितुः.
प्रदेशास्तव देवभूमयः [pituḥ.
pradeśāstava devabhūmayaḥ ] " इति । उत्तरस्यां दिशि देवभूमयः [iti | uttarasyāṃ diśi devabhūmayaḥ ] ; दक्षिणस्यां दिशि
असुरभूमयः [dakṣiṇasyāṃ diśi
asurabhūmayaḥ ] ; मध्ये मनुष्यमयः इति पुराणप्रसिद्धिः । हिमानां तुषाराणामालयो
हिमालयः । नामेति प्रसिद्धिवाचकमव्ययम् । हिमवानिति प्रसिद्ध इत्यर्थः ।
नगानां पर्वतानामधिराजो नगाधिराजः । अधिराजः श्रेष्ठः । अस्ति भवति ।
[madhye manuṣyamayaḥ iti purāṇaprasiddhiḥ | himānāṃ tuṣārāṇāmālayo
himālayaḥ | nāmeti prasiddhivācakamavyayam | himavāniti prasiddha ityarthaḥ |
nagānāṃ parvatānāmadhirājo nagādhirājaḥ | adhirājaḥ śreṣṭhaḥ | asti bhavati |
] End :
अपचितबालपुष्पा इत्यादिना च प्रदर्शितम् । वक्ष्यति च — अथोपनिन्ये
गिरिशाय गौरीमित्यादिना इति सर्वं समङ्गलम् ॥
सर्गोऽयं प्रथमो गुणैश्च गिरिजालावण्यसारं परं
यस्मिन्वर्णयति स्म कर्णमधुरैर्वर्णैः कवि (वे) रग्रणीः ।
तत्राहं कुशधीः करोमि किमतिव्यालोलचित्तं तु मा-
मित्थं किञ्चिदजल्पयन् गिरिसुतापादाब्जभक्तिः स्वयम् ||
गोविन्दाङ्गगुणौघवर्णनविधौ दक्षस्य नारायण -
क्ष्मादेवस्य कृतौ गिरीश गिरिजाभक्तिप्रवृद्धोदये ।
व्याख्यानेऽत्र कुमारसम्भवपदार्थालोचनप्रक्रिया-
निष्णाते प्रथमः समाप्तिमगमत्सर्गे निसर्गोज्ज्वलः ॥
[apacitabālapuṣpā ityādinā ca pradarśitam | vakṣyati ca — athopaninye
giriśāya gaurīmityādinā iti sarvaṃ samaṅgalam ||
sargo'yaṃ prathamo guṇaiśca girijālāvaṇyasāraṃ paraṃ
yasminvarṇayati sma karṇamadhurairvarṇaiḥ kavi (ve) ragraṇīḥ |
tatrāhaṃ kuśadhīḥ karomi kimativyālolacittaṃ tu mā-
mitthaṃ kiñcidajalpayan girisutāpādābjabhaktiḥ svayam ||
govindāṅgaguṇaughavarṇanavidhau dakṣasya nārāyaṇa -
kṣmādevasya kṛtau girīśa girijābhaktipravṛddhodaye |
vyākhyāne'tra kumārasambhavapadārthālocanaprakriyā-
niṣṇāte prathamaḥ samāptimagamatsarge nisargojjvalaḥ ||
] Colophon:
इति श्रीकृष्णशिष्यस्य नारायणस्य कृतौ कुमारसम्भवविवरणे प्रथम-
स्वर्गः ॥
[iti śrīkṛṣṇaśiṣyasya nārāyaṇasya kṛtau kumārasambhavavivaraṇe prathama-
svargaḥ ||
] No. 11529. कुमारसम्भवव्याख्या.
[kumārasambhavavyākhyā.
] KUMĀRASAMBHAVAVYAKHYA.
Substance, paper. Size, 11 x 8 inches. Pages, 72. Lines, 25 on a page.
Character, Dovanāgarī and Grantha. Condition, good. Appearance,
new.
Begins on fol. 13la. The other works herein are Vasavadatta-
vyakhyanam 14, Vasavadattavyakhyanam ( different ) 53a.
For Private and Personal Use Only