Yoga Vasistha [sanskrit]
223,437 words | ISBN-10: 8171101519
The Sanskrit edition of the Yoga-vasistha including English translation and grammatical analysis. The Yogavasistha is a Hindu spiritual text written by Valmiki (who also authored the Ramayana) dealing with the philosophical topics from the Advaita-vedanta school. Chronologically it precedes the Ramayana.
Chapter CXCII
śrīrāma uvāca |
aho nu suciraṃ kālaṃ saṃbhrāntā vayamantare |
aparijñātamātreṇa saṃsāraparamāmbare || 1 ||
[Analyze grammar]
buddhe yāvadiyaṃ nāma jagadbhrāntirna kiṃcana |
na cābhūnna ca vāstīyaṃ na ca nāma bhaviṣyati || 2 ||
[Analyze grammar]
sarvaṃ śāntaṃ nirālambaṃ vijñānaṃ kevalaṃ sthitam |
anantaṃ ciddhanaṃ vyoma nīrāgamapakalpanam || 3 ||
[Analyze grammar]
paramākāśamevedamaparijñātamātrakam |
saṃsāratāmivāsmākaṃ gataṃ citramaho nu bhoḥ || 4 ||
[Analyze grammar]
itthaṃ dvaitamidaṃ bhātamime lokā ime'drayaḥ |
paramākāśamityacchamevānacchamiva sthitam || 5 ||
[Analyze grammar]
sargādau paralokādau svapnādau kalpanādike |
cideva cetyavadbhāti kuto'nyā kila dṛśyadhīḥ || 6 ||
[Analyze grammar]
svarge vā narake vāpi sthito'smīti matiryadi |
tattasyā narakasyānto dṛśyaṃ saṃvinmayātmakam || 7 ||
[Analyze grammar]
nedaṃ dṛśyaṃ na ca draṣṭā na sargo na jaganna cit |
na jāgratsvapnasiddhādi kimapīdaṃ tadapyasat || 8 ||
[Analyze grammar]
kuto'syāḥ saṃbhavo bhrānteriti ceddṛśyate mune |
tadetadapi no yuktaṃ bhrāntyabhāvānubhūtitaḥ || 9 ||
[Analyze grammar]
bhrāntirna saṃbhavatyeva nirvikāre jñatāpade |
yattvidaṃ bhrāntitājñānaṃ tattadevetaranna tat || 10 ||
[Analyze grammar]
nirantare nirādyante vyomni śailodare'thavā |
kuto'nyatākalpakaṃ syājjñapade cāvikāriṇi || 11 ||
[Analyze grammar]
mithyaivānubhavo bhrānteḥ svapne svamaraṇopamaḥ |
yadanālokanaṃ nāma śāmyatīdaṃ vilokanāt || 12 ||
[Analyze grammar]
mṛgatṛṣṇāmbugandharvanagaradvīnduvibhramaḥ |
tathā'vidyābhramaścāyaṃ vicārānnopalabhyate || 13 ||
[Analyze grammar]
bālavetālavadbhrāntirna vidyā jāgragāpi hi |
avicāreṇa saṃrūḍhā vicāreṇopaśāmyati || 14 ||
[Analyze grammar]
kuta āsīditi mune nātra praśno virājate |
sata eva vicāreṇa lābho bhavati nāsataḥ || 15 ||
[Analyze grammar]
prāmāṇikavicāreṇa prekṣitaṃ yanna labhyate |
tadetadasadevādi tattarhyanubhavo bhramaḥ || 16 ||
[Analyze grammar]
yannāstīti paricchinnaṃ pramāṇaiḥ suvicāritam |
khapuṣpaśaśaśṛṅgābhaṃ tatkathaṃ labhyate sataḥ || 17 ||
[Analyze grammar]
sarvataḥ prekṣyamāṇo'pi yaḥ kutaścinna labhyate |
tasya syātkīdṛśī sattā vandhyātanayarūpiṇaḥ || 18 ||
[Analyze grammar]
bhrāntirna saṃbhavatyeva tasmātkācitkadācana |
nirāvaraṇavijñānaghanamevedamātatam || 19 ||
[Analyze grammar]
yatkiṃcijjagadadyātra bhātīdaṃ parameva tat |
paraṃ pare parāpūrṇe pūrṇamevāvatiṣṭhate || 20 ||
[Analyze grammar]
na bhātaṃ na ca nābhātamiha kiṃcitkadācana |
idamitthaṃ sthitaṃ svacchaṃ śāntameva jagadvapuḥ || 21 ||
[Analyze grammar]
ajamamaramahāryamāryajuṣṭaṃ paramavikāri nirāmayaṃ samantāt |
padamahamuditaṃ tataṃ hi śuddhaṃ nirahamanekamathādvayaṃ vikāsi || 22 ||
[Analyze grammar]
Other editions:
Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Yoga Vasistha Chapter CXCII
Yoga Vasistha English (four volumes)
by Vihari-Lala Mitra (1891)
Yoga Vasistha Maha Ramayana (Gujarati)
by Sahitya Sangam, Allahabad (0)
[યોગ વસિષ્ઠએ] 9788192776460.
Buy now!
Vasishtha Rama Samvadam (Telugu)
by Ramakrishna Math, Hyderabad (2019)
Set of 4 Volumes; 9789383972142.
Buy now!
The Yogavasistha (Hindi translation)
by Khemraj Shrikrishnadass (2009)
Set of 2 Volumes; Khemraj Edition.
Buy now!