Yoga Vasistha [sanskrit]
223,437 words | ISBN-10: 8171101519
The Sanskrit edition of the Yoga-vasistha including English translation and grammatical analysis. The Yogavasistha is a Hindu spiritual text written by Valmiki (who also authored the Ramayana) dealing with the philosophical topics from the Advaita-vedanta school. Chronologically it precedes the Ramayana.
Chapter CLXXXV
kundadanta uvāca |
jaranmunirapītyuktvā dhyānamīlitalocanaḥ |
āsīdaspanditaprāṇamanāścitra ivārpitaḥ || 1 ||
[Analyze grammar]
āvābhyāṃ praṇayodāraiḥ prārthito'pi punaḥpunaḥ |
vākyaiḥ saṃsāramavidanna vaco dattavānpunaḥ || 2 ||
[Analyze grammar]
āvāṃ pradeśatastasmāccalitvā mandamutsukau |
dinaiḥ katipayaiḥ prāptau gṛhaṃ muditabāndhavam || 3 ||
[Analyze grammar]
atha tatrotsavaṃ kṛtvā kathāḥ procya ciraṃtanīḥ |
sthitāstāvadvayaṃ yāvatsaptāpi bhrātaro'tha te || 4 ||
[Analyze grammar]
krameṇa vilayaṃ prāptāḥ pralayeṣvarṇavā iva |
mukto'sau me sakhaivaika ekārṇava ivāṣṭakaḥ || 5 ||
[Analyze grammar]
tataḥ kālena so'pyastaṃ dinānte'rka ivāgataḥ |
ahaṃ duḥkhaparītātmā paraṃ vaidhuryamāgataḥ || 6 ||
[Analyze grammar]
tato'haṃ duḥkhito bhūyaḥ kadambatarutāpasam |
gato duḥkhopaghātāya tajjñānaṃ praṣṭumādṛtaḥ || 7 ||
[Analyze grammar]
tatra māsatrayeṇāsau samādhivirato'bhavat |
praṇatena mayā pṛṣṭaḥ sannidaṃ proktavānatha || 8 ||
[Analyze grammar]
kadambatāpasa uvāca |
ahaṃ samādhivirataḥ sthātuṃ śaknomi na kṣaṇam |
samādhimeva praviśāmyahamāśu kṛtatvaraḥ || 9 ||
[Analyze grammar]
paramārthopadeśaste nābhyāsena vinānagha |
lagatyatra parāṃ yuktimimāṃ śṛṇu tataḥ kuru || 10 ||
[Analyze grammar]
ayodhyānāma pūrasti tatrāsti vasudhādhipaḥ |
nāmnā daśarathastasya putro rāma iti śrutaḥ || 11 ||
[Analyze grammar]
sakāśaṃ tatra gaccha tvaṃ tasmai kulaguruḥ kila |
vasiṣṭhākhyo muniśreṣṭhaḥ kathayiṣyati saṃsadi || 12 ||
[Analyze grammar]
mokṣopāyakathāṃ divyāṃ tāṃ śrutvā suciraṃ dvija |
viśrāntimeṣyasi pare pade'hamiva pāvane || 13 ||
[Analyze grammar]
ityuktvā sa samādhānarasāyanamahārṇavam |
viveśāhamimaṃ deśaṃ tvatsakāśamupāgataḥ || 14 ||
[Analyze grammar]
eṣo'hametadvṛttaṃ me sarvaṃ kathitavānaham |
yathāvṛttaṃ yathādṛṣṭaṃ yathāśrutamakhaṇḍitam || 13 ||
[Analyze grammar]
śrīrāma uvāca |
sa kundadanta ityādikathākathanakovidaḥ |
sthitastataḥprabhṛtyeva matsamīpagataḥ sadā || 16 ||
[Analyze grammar]
sa eṣa kundadantākhyo dvijaḥ pārśve samāsthitaḥ |
śrutavānsahitāmetāṃ mokṣopāyābhidhāmiha || 17 ||
[Analyze grammar]
sa eṣa kundadantākhyo mama pārśvagato dvija |
adya niḥsaṃśayo jāto na veti paripṛcchyatām || 18 ||
[Analyze grammar]
śrīvālmīkiruvāca |
ityukte rāghaveṇātha provāca vadatāṃvaraḥ |
sa vasiṣṭho muniśreṣṭhaḥ kundadantaṃ vilokayan || 19 ||
[Analyze grammar]
śrīvasiṣṭha uvāca |
kundadanta dvijavara kathyatāṃ kiṃ tvayānagha |
buddhaṃ śrutavatā jñeyaṃ maduktaṃ mokṣadaṃ param || 20 ||
[Analyze grammar]
kundadanta uvāca |
sarvasaṃśayavicchedi ceta eva jayāya me |
sarvasaṃśayavicchedo jñātaṃ jñeyamakhaṇḍitam || 21 ||
[Analyze grammar]
jñātaṃ jñātavyamamalaṃ dṛṣṭaṃ draṣṭavyamakṣatam |
prāptaṃ prāptavyamakhilaṃ viśrānto'smi pare pade || 22 ||
[Analyze grammar]
buddheyaṃ tvadidaṃ sarvaṃ paramārthadhanaṃ ghanam |
ananyenātmano vyomni jagadrūpeṇa jṛmbhitam || 23 ||
[Analyze grammar]
sarvātmakatayā sarvarūpiṇaḥ sarvagātmanaḥ |
sarvaṃ sarveṇa sarvatra sarvadā saṃbhavatyalam || 24 ||
[Analyze grammar]
saṃbhavanti jagantyantaḥ siddhārthakaṇakoṭare |
na saṃbhavanti ca yathā jñātametadaśeṣataḥ || 25 ||
[Analyze grammar]
gṛhe'ntaḥ saṃbhavatyeva saptadvīpā vasuṃdharā |
gehaṃ ca śūnyamevāste satyametadasaṃśayam || 26 ||
[Analyze grammar]
yadyadyadā vastu yathoditātma bhātīha bhūtairanubhūyate ca |
tattattadā sarvaghanastathāste brahmetthamādyantavimuktamasti || 27 ||
[Analyze grammar]
Other editions:
Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Yoga Vasistha Chapter CLXXXV
Yoga Vasistha English (four volumes)
by Vihari-Lala Mitra (1891)
Yoga Vasistha Maha Ramayana (Gujarati)
by Sahitya Sangam, Allahabad (0)
[યોગ વસિષ્ઠએ] 9788192776460.
Buy now!
Vasishtha Rama Samvadam (Telugu)
by Ramakrishna Math, Hyderabad (2019)
Set of 4 Volumes; 9789383972142.
Buy now!
The Yogavasistha (Hindi translation)
by Khemraj Shrikrishnadass (2009)
Set of 2 Volumes; Khemraj Edition.
Buy now!