Yoga Vasistha [sanskrit]
223,437 words | ISBN-10: 8171101519
The Sanskrit edition of the Yoga-vasistha including English translation and grammatical analysis. The Yogavasistha is a Hindu spiritual text written by Valmiki (who also authored the Ramayana) dealing with the philosophical topics from the Advaita-vedanta school. Chronologically it precedes the Ramayana.
Chapter CXXVI
śrīrāma uvāca |
anantaraṃ muniśreṣṭha kurvantaḥ kiṃ vipaścitaḥ |
āsaṃsteṣu diganteṣu sadvīpābdhivanādriṣu || 1 ||
[Analyze grammar]
śrīvasiṣṭha uvāca |
śrṛṇu kiṃvṛttameteṣāṃ tāta tatra vipaścitām |
tālītamālamālāḍhyadvīpādrivanacāriṇām || 2 ||
[Analyze grammar]
krauñcadvīpagirereko vipaścitpaścime taṭe |
kaṭenādritaṭe piṣṭaḥ kariṇā kamalaṃ yathā || 3 ||
[Analyze grammar]
dvitīyo nabhasā nīto rakṣasā vikṣatāṅgakaḥ |
nikṣipto vāḍave vahnau tatra bhasmatvamāgataḥ || 4 ||
[Analyze grammar]
tṛtīyastraidaśaṃ deśaṃ nīto vidyādhareṇa vai |
gato'praṇāmakupitaśakraśāpena bhasmatām || 5 ||
[Analyze grammar]
caturthaścaturaṃ gacchankuśadvīpagirestaṭe |
durvāreṇa nadīkacche makareṇāṣṭadhā kṛtaḥ || 6 ||
[Analyze grammar]
iti te pañcatāṃ prāptā diṅmukheṣvākulāśayāḥ |
kṣaye caturṣu catvāro bhūpālā lokapālavat || 7 ||
[Analyze grammar]
atha teṣāṃ dadarśāsau vyomnyeva vyomarūpiṇām |
saṃvitprāktanasaṃskārādvyomātmāvanimaṇḍalam || 8 ||
[Analyze grammar]
saptadvīpābdhivalayaṃ purapattanabhūṣaṇam |
suraśailaśiraḥpīṭhaṃ brahmalokaśiromaṇim || 9 ||
[Analyze grammar]
candrārkabimbanayanaṃ tārāmuktākalāpakam |
vilolameghavasanaṃ nānāvanatanūruham || 10 ||
[Analyze grammar]
dehānvipaścitāṃ saṃviddadarśa caturo'pi sā |
prāgvatkalpaparāvṛttau dyaurdigantānivātatān || 11 ||
[Analyze grammar]
ātivāhikasaṃvitteste'vyomni vyomatātmakāḥ |
ādhibhautikadehatvabhāvāndadṛśuragrataḥ || 12 ||
[Analyze grammar]
asyātmakatve'vidyeyaṃ kiyatī syāditīkṣitum |
catvāro'pi pravṛttāste saṃskāravaśataḥ puraḥ || 13 ||
[Analyze grammar]
dṛśyadarśanayorurvīmaṇḍalānubhavākṛteḥ |
niṣṭhāṃ draṣṭumavidyāyā bhremurdvīpāntarāṇi te || 14 ||
[Analyze grammar]
dvīpasaptakamullaṅghya samahārṇavasaptakam |
vipaścitpaścimaḥ prāpa ghanabhūmau janārdanam || 15 ||
[Analyze grammar]
tasmādanupamaṃ jñānaṃ samāsādya digantare |
tasminneva samādhāne so'tiṣṭhadvarṣapañcakam || 16 ||
[Analyze grammar]
tato dehaṃ parityajya citte sattāmupāgate |
sa tatprāṇa ivākāśaṃ paraṃ nirvāṇamāyayau || 17 ||
[Analyze grammar]
pūrvaḥ parvaṇi śītāṃśubimbapārśve sthitaṃ vapuḥ |
cintayaṃściramunnaṣṭadehaścandrapure sthitaḥ || 18 ||
[Analyze grammar]
dakṣiṇaḥ śālmalidvīpe rājyamutsannaśātravaḥ |
karotyadyāpi na sato vismṛtānyaviniścayaḥ || 19 ||
[Analyze grammar]
uttarastaralāsphālakallole saptamāmbudhau |
sahasramekaṃ varṣāṇāmuvāsa makarodare || 20 ||
[Analyze grammar]
makarodaramāṃsāśī mṛte makaranāyake |
makarodarato'bdheśca nirgato makaro yathā || 21 ||
[Analyze grammar]
tato'śītisahasrāṇi yojanānāṃ ghanāvanim |
himakalpajalāmbhodherullaṅghya sughanodarīm || 22 ||
[Analyze grammar]
prāpto daśasahasrāṇi yojanānāṃ mahāmahīm |
sauvarṇīṃ surasaṃcārasaraṇiṃ mṛtavānasau || 23 ||
[Analyze grammar]
tasyāṃ bhūmau ca madhye ca vipaścinnākitāmagāt |
uttamāmagnimadhyasthaṃ kṣaṇātkāṣṭhamivāgnitām || 24 ||
[Analyze grammar]
pradhānadevo bhūtvāsau lokālokagiriṃ gataḥ |
asya bhūmaṇḍalatarorālavālamiva sthitam || 25 ||
[Analyze grammar]
sa pañcāśatsahasrāṇi yojanānāṃ samunnataḥ |
ālokalokācārāḍhyo bhāga eko'sya netaraḥ || 26 ||
[Analyze grammar]
lokālokaśiraḥprāptaṃ tārakāmārgasaṃsthitam |
adhaḥsthitā apaśyaṃstamuccanakṣatraśaṅkayā || 27 ||
[Analyze grammar]
tasmātpradeśāttatpāre tamastasya mahāgireḥ |
caturdikkaṃ mahākhātaṃ nabhaḥ śūnyamanantakam || 28 ||
[Analyze grammar]
tato bhūgolako'yaṃ hi samāpto vartulākṛtiḥ |
nabhaḥśūnyaṃ mahākhātaṃ tatastimirapūritam || 29 ||
[Analyze grammar]
tatrālikajjalatamālanabhontarālanīlaṃ tamo na ca mahī na ca jaṃgamādi |
nālambanaṃ na ca manāgapi vastujātaṃ kiṃcitkadācidapi saṃbhavatīti viddhi || 30 ||
[Analyze grammar]
Other editions:
Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Yoga Vasistha Chapter CXXVI
Yoga Vasistha English (four volumes)
by Vihari-Lala Mitra (1891)
Yoga Vasistha Maha Ramayana (Gujarati)
by Sahitya Sangam, Allahabad (0)
[યોગ વસિષ્ઠએ] 9788192776460.
Buy now!
Vasishtha Rama Samvadam (Telugu)
by Ramakrishna Math, Hyderabad (2019)
Set of 4 Volumes; 9789383972142.
Buy now!
The Yogavasistha (Hindi translation)
by Khemraj Shrikrishnadass (2009)
Set of 2 Volumes; Khemraj Edition.
Buy now!