Yoga Vasistha [sanskrit]
223,437 words | ISBN-10: 8171101519
The Sanskrit edition of the Yoga-vasistha including English translation and grammatical analysis. The Yogavasistha is a Hindu spiritual text written by Valmiki (who also authored the Ramayana) dealing with the philosophical topics from the Advaita-vedanta school. Chronologically it precedes the Ramayana.
Chapter XV
śrīvasiṣṭha uvāca |
kusumāpūrṇakalpābhrakuntale tasya mūrdhani |
kalpāṅgamahamadrākṣaṃ śākhācakramiva sthitam || 1 ||
[Analyze grammar]
puṣpareṇvabhravalitaṃ ratnastabakadanturam |
utsedhanirjitākāśaṃ śṛṅge śṛṅgamivārpitam || 2 ||
[Analyze grammar]
tārādviguṇapuṣpaughaṃ meghadviguṇapallavam |
raśmidviguṇareṇvabhraṃ taḍiddviguṇamañjarīm || 3 ||
[Analyze grammar]
skandheṣu kinnarīgītadviguṇabhramarasvanam |
dolālolāpsarolokadviguṇīkṛtapallavam || 4 ||
[Analyze grammar]
siddhagandharvasaṃghātadviguṇotthavihaṃgamam |
ratnakāntyacchanīhāradviguṇatvagvṛtāṃśukam || 5 ||
[Analyze grammar]
candrabimbasamāśleṣadviguṇāṅgabṛhatphalam |
mūlasaṃlīnakalpābhradviguṇīkṛtaparvakam || 6 ||
[Analyze grammar]
surasaṃvalitaskandhaṃ patraviśrāntakinnaram |
nikuñjakuñjajīmūtaṃ kacchasuptasurādikam || 7 ||
[Analyze grammar]
svākāravipulaṃ bhṛṅgānutsārya valayasvanaiḥ |
apsarobhramarībhiśca gṛhītakusumāntaram || 8 ||
[Analyze grammar]
surakiṃnaragandharvavidyādharavarānvitam |
jagajjālamivānantadaśāśākāśapūrakam || 9 ||
[Analyze grammar]
nīrandhrakalikājālaṃ nīrandhramṛdupallavam |
nīrandhravikasatpuṣpaṃ nīrandhravanamālitam || 10 ||
[Analyze grammar]
nīrandhramañjarīpuñjaṃ nīrandhramaṇigucchakam |
nīrandhrāṃśukaratnāḍhyaṃ latāvilasanākulam || 11 ||
[Analyze grammar]
sarvatra kusumāpūraiḥ sarvatra phalapallavaiḥ |
sarvāmodarajaḥpuñjaiḥ paraṃ vaicitryamāgatam || 11 ||
[Analyze grammar]
tasya kakṣeṣu kuñjeṣu latāpatreṣu parvasu |
puṣpeṣvālayasaṃlīnānvihagāndṛṣṭavānaham || 13 ||
[Analyze grammar]
niśānāthakalākhaṇḍamṛṇālaśakalaidhitān |
arjunāmbhojinīkandakavalānbrahmasārasān || 14 ||
[Analyze grammar]
viraṃceratha haṃsānāṃ potakānsāmagāyinaḥ |
oṃkāravedasuhṛdo brahmavidyānuśāsanān || 15 ||
[Analyze grammar]
udgīrṇamantranicayānsvāhākāranibhasvanān |
asthinaikataḍitpuñjanīlameghasamopamān || 16 ||
[Analyze grammar]
devairnirīkṣitānnityaṃ yajñavedilatādalān |
śukānkārśānavāñchayāmāñchiśūñchikhiśikhāśikhān || 17 ||
[Analyze grammar]
gaurīrakṣitabarhaughānkaumārānvarabarhiṇaḥ |
skandopanyastaniḥśeṣaśaivavijñānakovidān || 18 ||
[Analyze grammar]
vyomnaiva jātanaṣṭānāṃ mahatāṃ vyomapakṣiṇām |
bandhūnābaddhanilayāñcharadabhrasamākṛtīn || 19 ||
[Analyze grammar]
viraṃcihaṃsajānanyānanyānagniśukodbhavān |
kaumārabarhijānanyānanyānambarapakṣijān || 20 ||
[Analyze grammar]
dvituṇḍāṃśca bharadvājānhemacūḍānvihaṃgamān |
kalaviṅkabalāngṛdhrānkokilānkrauñcakukkuṭān || 21 ||
[Analyze grammar]
bhāsacāṣabalākādīnbahūnanyāṃśca rāghava |
bhūtaughaṃ jagatīvāhaṃ dṛṣṭavāṃstatra pakṣiṇaḥ || 22 ||
[Analyze grammar]
dakṣiṇaskandhaśākhāyāṃ sthitāyāṃ vai davīyasi |
athāhaṃ dṛṣṭavānpuṣṭapatrāyāmambarasthitaḥ || 23 ||
[Analyze grammar]
kāle kākolavalayaṃ mañjarījālamālitam |
lokālokācale'raṇye kalpābhraughamiva sthitam || 24 ||
[Analyze grammar]
tatra paśyāmyahaṃ yāvadekānte skandhakoṭare |
vicitrakusumāstīrṇe vividhāmodaśālini || 25 ||
[Analyze grammar]
puṇyakṛdyoṣitāṃ svarge priyastabakavāsitāḥ |
aparikṣubhitākārāḥ sabhāyāṃ vāyasāḥ sthitāḥ || 26 ||
[Analyze grammar]
vibhedyameghā vātena samenevāpasāritāḥ |
teṣāṃ madhye sthitaḥ śrīmānbhuśuṇḍaḥ pronnatākṛtiḥ || 27 ||
[Analyze grammar]
madhye ca kācakhaṇḍānāmindranīla ivonnataḥ |
paripūrṇamanā mānī samaḥ sarvāṅgasundaraḥ || 28 ||
[Analyze grammar]
prāṇaspandāvadhānena nityamantarmukhaḥ sukhī |
ciraṃjīvīti vikhyātaścirajīvitayā tayā || 29 ||
[Analyze grammar]
jagadviditadīrghāyurbhuśuṇḍa iti viśrutaḥ |
yugāgamāpāyadaśādaśanaprauḍhamānasaḥ || 30 ||
[Analyze grammar]
pratikalpaṃ ca gaṇayankhinnaścakraparamparām |
janmanāṃ lokapālānāṃ śarvaśakramarutvatām || 31 ||
[Analyze grammar]
saṃsmartā samatītānāṃ surāsuramahībhṛtām |
prasannagambhīramanāḥ peśalaḥ snigdhamugdhavāk || 32 ||
[Analyze grammar]
avyaktavaktā vijñātā nirmamo nirahaṃkṛtiḥ |
suhṛdbandhustathā mitraṃ mṛtyuputro guruprabhuḥ |
sarvadā sarvathā satyaṃ sarvaṃ sarvasya saṃstave || 33 ||
[Analyze grammar]
saumyaḥ prasannamadhuro rasavānmahātmā hṛdyaḥ sarovara ivāntarakhaṇḍaśaityaḥ |
hṛtpuṇḍarīkakuharaṃ vyavahāravettā gāmbhīryamacchamajahātprakaṭāśayaśrīḥ || 34 ||
[Analyze grammar]
Other editions:
Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Yoga Vasistha Chapter XV
Yoga Vasistha English (four volumes)
by Vihari-Lala Mitra (1891)
Yoga Vasistha Maha Ramayana (Gujarati)
by Sahitya Sangam, Allahabad (0)
[યોગ વસિષ્ઠએ] 9788192776460.
Buy now!
Vasishtha Rama Samvadam (Telugu)
by Ramakrishna Math, Hyderabad (2019)
Set of 4 Volumes; 9789383972142.
Buy now!
The Yogavasistha (Hindi translation)
by Khemraj Shrikrishnadass (2009)
Set of 2 Volumes; Khemraj Edition.
Buy now!