Yoga Vasistha [sanskrit]
223,437 words | ISBN-10: 8171101519
The Sanskrit edition of the Yoga-vasistha including English translation and grammatical analysis. The Yogavasistha is a Hindu spiritual text written by Valmiki (who also authored the Ramayana) dealing with the philosophical topics from the Advaita-vedanta school. Chronologically it precedes the Ramayana.
Chapter IV
śrīvālmīkiruvāca |
meghagambhīrayā vācā viśrabdhapadasundaram |
idaṃ daśaratho vākyamuvāca munināyakam || 1 ||
[Analyze grammar]
bhagavanhyastanena tvaṃ vākyasaṃdarbhajanmanā |
kaccinmukto'si khedena tapaḥkārśyātiśāyinā || 2 ||
[Analyze grammar]
hyastanokto ya ānandī vivikto vacasāṃ gaṇaḥ |
amṛtāvarṣaṇeneva tenaivāśvāsitā vayam || 3 ||
[Analyze grammar]
candrāṃśava ivotsārya tamāṃsyamṛtanirmalāḥ |
antaḥśītalayantyetā mahatāmamalā giraḥ || 4 ||
[Analyze grammar]
apūrvāhlādadāyinya uccaistarapadāśrayāḥ |
atimohāpahāriṇyaḥ sūktayo hi mahīyasām || 5 ||
[Analyze grammar]
ātmaratnāvalokaikadīpikā sarasātmikā |
yamādyuktilatodeti sa vandyaḥ sujanadrumaḥ || 6 ||
[Analyze grammar]
durīhitaṃ durvihitaṃ sarva sajjanasūktayaḥ |
pramārjayanti śītāṃśostamaḥkāṇḍamivāṅghrayaḥ || 7 ||
[Analyze grammar]
tṛṣṇālobhādayo'smākaṃ saṃsāranigaḍā mune |
tavoktyā tanutāṃ yātāḥ śaradīvāsitāmbudāḥ || 8 ||
[Analyze grammar]
saṃpravṛttā vayaṃ draṣṭumātmānamapakalmaṣam |
rasāñjanānītadṛśo jātyandhā iva kāñcanam || 9 ||
[Analyze grammar]
saṃsāravāsanānāmnī mihikā hṛdayāmbare |
pravṛttā tanutāṃ gantuṃ tvaduktiśaradeva naḥ || 10 ||
[Analyze grammar]
mune mandāramañjaryastaraṅgā vāmṛtāmbhasaḥ |
na tathā hlādayantyantaryathodāradhiyāṃ giraḥ || 11 ||
[Analyze grammar]
yadyadrāghava saṃyāti mahājanasaparyayā |
dinaṃ tadiha sālokaṃ śeṣāstvandhā dinālayaḥ || 12 ||
[Analyze grammar]
rāma rājīvapatrākṣa prakṛtārthamihāvyayam |
munimābodhaya punaḥ prasāde samavasthitam || 13 ||
[Analyze grammar]
ityukto bhūbhṛtā tatra rāmābhimukhamāsthitaḥ |
uvācedamudārātmā vasiṣṭho bhagavānmuniḥ || 14 ||
[Analyze grammar]
śrīvasiṣṭha uvāca |
rāghava svakulaikendo yanmayoktaṃ mahāmate |
kaccitsmarasi vākyārthaṃ pūrvāparavicāritam || 15 ||
[Analyze grammar]
utpattīnāṃ vicitrāṇāṃ sattvādiguṇabhedataḥ |
kaccitsmarasi sarvāsāṃ vibhāgamarimardana || 16 ||
[Analyze grammar]
kaścitsarvamasarvaṃ ca sadasacca sadoditam |
rūpaṃ smarasi vetsyeva viviktaṃ paramātmanaḥ || 17 ||
[Analyze grammar]
yathedamuditaṃ viśvaṃ viśveśādeva ceśvarāt |
kaccitsmarasi tatsādho sādhuvādaikabhājana || 18 ||
[Analyze grammar]
rūpaṃ kaccidavidyāyā balādbhaṅguramātatam |
anantamantavaccaiva samyaksmarasi sanmate || 19 ||
[Analyze grammar]
cittameva naro nānyaditi yatpratipāditam |
lakṣaṇādivicāreṇa kaccitsmarasi sādhu tat || 20 ||
[Analyze grammar]
vākyārthaścākhilaḥ kaccittvayā rāma vicāritaḥ |
hyastanasya vicārasya rātrau hṛdi niveśitaḥ || 21 ||
[Analyze grammar]
bhūyobhūyaḥ parāmṛṣṭaṃ hṛdaye suniyojitam |
prayojanaṃ phalatyuccairna helāhatasaṃsthiteḥ || 22 ||
[Analyze grammar]
bhājanaṃ tvaṃ viviktānāṃ vacasāṃ śuddhiśālinām |
viviktahṛdayaḥ kaṇṭhe muktānāmiva rāghava || 23 ||
[Analyze grammar]
śrīvālmīkiruvāca |
kamalāsanaputreṇa muninā samahaujasā |
evaṃ vitīrṇāvasaro rāmo vākyamuvāca ha || 24 ||
[Analyze grammar]
śrīrāma uvāca |
bhagavansarvadharmajña tavaivaitadvijṛmbhitam |
yadahaṃ paramodāro buddhavānvacanaṃ tava || 25 ||
[Analyze grammar]
yadādiśasi tatsarvaṃ tathaiva na tadanyathā |
apāstanidreṇa mayā vākyārtho hṛdi cintitaḥ || 26 ||
[Analyze grammar]
bhavāndhakārakṣataye bhavatoktivivasvatā |
hyaḥ prasāditamāhlādi vāgraśmipaṭalaṃ prabho || 27 ||
[Analyze grammar]
tadatītamadīnātmansarvamantaḥkṛtaṃ mayā |
ramyaṃ puṇyaṃ pavitraṃ ca ratnavṛndamivānvitam || 28 ||
[Analyze grammar]
hitānubandhi hṛdyaṃ ca puṇyamānandasādhanam |
śirasā dhriyate kairno siddhaistvadanuśāsanam || 29 ||
[Analyze grammar]
pratikṣipantaḥ saṃsāramihikāvaraṇaṃ vayam |
prasannāstvatprasādena varṣānta iva vāsarāḥ || 30 ||
[Analyze grammar]
āpātamadhurārambhaṃ madhye saubhāgyavardhanam |
anuttamaphalodarkaṃ puṇyaṃ tvadanuśāsanam || 31 ||
[Analyze grammar]
vikāsisitamamlānamāhlāditaśubhāśubham |
tvadvacaḥkusumaṃ nityaṃ śrīmatphaladamastu naḥ || 32 ||
[Analyze grammar]
sakalaśāstravicāraviśārada prasṛtapuṇyajalaikamahāhrada |
bhaja bhṛśaṃ vitatavrata saṃprati prasṛtatāṃ hatakilbiṣa saṃtatim || 33 ||
[Analyze grammar]
Other editions:
Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Yoga Vasistha Chapter IV
Yoga Vasistha English (four volumes)
by Vihari-Lala Mitra (1891)
Yoga Vasistha Maha Ramayana (Gujarati)
by Sahitya Sangam, Allahabad (0)
[યોગ વસિષ્ઠએ] 9788192776460.
Buy now!
Vasishtha Rama Samvadam (Telugu)
by Ramakrishna Math, Hyderabad (2019)
Set of 4 Volumes; 9789383972142.
Buy now!
The Yogavasistha (Hindi translation)
by Khemraj Shrikrishnadass (2009)
Set of 2 Volumes; Khemraj Edition.
Buy now!