Yoga Vasistha [sanskrit]
223,437 words | ISBN-10: 8171101519
The Sanskrit edition of the Yoga-vasistha including English translation and grammatical analysis. The Yogavasistha is a Hindu spiritual text written by Valmiki (who also authored the Ramayana) dealing with the philosophical topics from the Advaita-vedanta school. Chronologically it precedes the Ramayana.
Chapter XLIX
śrīvasiṣṭha uvāca |
atha kānanamadhyasthaṃ cumbitāmbudamaṇḍalam |
madhyāhnakhinnasūryāśvasevitaskandhamaṇḍalam || 1 ||
[Analyze grammar]
vitānamiva dikkukṣidīrghaṃ viṭapabāhubhiḥ |
ālokayantaṃ kakubho vikāsikusumekṣaṇaiḥ || 2 ||
[Analyze grammar]
vātāvadhūlitānalpabhramadbhramarakuntalam |
pramārjayantamāśānāṃ mukhaṃ pallavapāṇibhiḥ || 3 ||
[Analyze grammar]
kacchairuruguḍḍacchācchamañjarīpuñjakañjaraiḥ |
āsyairiva satāmbūlairhasantaṃ vanamālikāḥ || 4 ||
[Analyze grammar]
latāvilasitollāsaiḥ puṣpakesaradhūlibhiḥ |
ābaddhamaṇḍalābhogaṃ pūrṇendumiva dīptibhiḥ || 5 ||
[Analyze grammar]
saṃkaṭaṃ viṭapāvalyā kuñjakūjaccakorayā |
channayā siddhavīthyeva jagaduccatayā śritam || 6 ||
[Analyze grammar]
skandhapīṭhopaviṣṭānāṃ lambamānaiḥ kalāpinām |
kalāpaiḥ śobhitaṃ vyoma sendracāpairivāmbudaiḥ || 7 ||
[Analyze grammar]
magnonmagnaiḥ pratiskandhamāśritaiścamaraiḥ sitaiḥ |
pūrṇaṃ muhurdṛṣṭanaṣṭaiḥ saṃvatsaramivendubhiḥ || 8 ||
[Analyze grammar]
kapiñjalakulālāpaiḥ kalakokilakūjitaiḥ |
jīvaṃjīvavirāvaiśca pragāyantamivocchritaiḥ || 9 ||
[Analyze grammar]
kādambakakadambaiśca kulāyakṛtakelibhiḥ |
svargakoṭaraviśrāntaiḥ siddhairjagadivāvṛtam || 10 ||
[Analyze grammar]
pravālacalahastābhiralinetrābhirāśritam |
apsarobhiriva svargaṃ mañjarībhiritastataḥ || 11 ||
[Analyze grammar]
sendracāpavilāsena kumudotkarareṇunā |
mañjarīpiñjarāśyāmaṃ vidyutvantamivāmbudam || 12 ||
[Analyze grammar]
sahasrabhujaśākhākhyaṃ pūritākāśakoṭaram |
viśvarūpamivonnṛttaṃ candrārkakṛtakuṇḍalam || 13 ||
[Analyze grammar]
tale niṣaṇṇanāgendraṃ vyomni tārāgaṇākulam |
latāpuṣpamayaṃ madhye khamaṇḍalamivāparam || 14 ||
[Analyze grammar]
pitāmahamivāśeṣaśailakānanaśālinam |
phalapallavapuṣpāṇāṃ kośamekamivāvanau || 15 ||
[Analyze grammar]
dadhānaṃ kalikājālaṃ sthagitaṃ puṣpadhūlibhiḥ |
kaccheṣvarkakaracchannatārājālamivāmbaram || 16 ||
[Analyze grammar]
vilolavihagaiḥ skandhaiḥ kulāyakulasaṃkulaiḥ |
valitaṃ bhūtalaṃ loke pūrṇairjanapadairiva || 17 ||
[Analyze grammar]
mañjarīsupatākāḍhyaṃ latāmaṇḍalamaṇḍitam |
puṣpamaṅkoladhavalaṃ puṣpaprakarapūritam || 18 ||
[Analyze grammar]
kūjaccakorabhramaraśukakokilasārikam |
ghanastabakasaṃchannakuharogragavākṣakam || 19 ||
[Analyze grammar]
saṃcaratpakṣibahulaṃ janamantharakoṭaram |
sarvāsāṃ vanadevīnāmantaḥpuramivottamam || 20 ||
[Analyze grammar]
kūjadbhṛṅgataraṅgaughaiḥ puṣpakesararājibhiḥ |
rājamānaṃ patantībhiḥ saridbhiriva parvatam || 21 ||
[Analyze grammar]
bhramadbhiḥ puṣpapatraughairmandavātavilāsibhiḥ |
vardhamānairvṛtaskandhaṃ śubhrābhrairiva bhūdharam || 22 ||
[Analyze grammar]
mātaṅgakaṭaghṛṣṭena jānustabdhena pīṭhinā |
ābhoginā baddhapadaṃ taruṇeva mahācalam || 23 ||
[Analyze grammar]
vicitravarṇapakṣāṇāṃ skandhakoṭaracāriṇām |
vṛtaṃ khagānāṃ vṛndena bhūtānāmiva śārṅgiṇam || 24 ||
[Analyze grammar]
stabakāṅgulijālena lolenābhinayakriyām |
diśantamiva vallīnāṃ pravṛttānāṃ vanānilaiḥ || 25 ||
[Analyze grammar]
kaścideva nivāso me nārthināmiti tuṣṭitaḥ |
nṛtyantamiva bahvāḍhyalatāvalayavalganaiḥ || 26 ||
[Analyze grammar]
latākāntaikakāntatvācchṛṅgārarasanirbharam |
kākalyeva pragāyantaṃ mattālinijaniḥsvanaiḥ || 27 ||
[Analyze grammar]
ādaronmuktakusumaṃ siddhānāṃ vyomacāriṇām |
svāgatānīva kurvāṇaṃ kokilālikulāravaiḥ || 28 ||
[Analyze grammar]
latāpuṣpaphalollāsaṃ prāntapañcamahīruhām |
vihasantamivācchābhiḥ puṣpakuḍmaladīptibhiḥ || 29 ||
[Analyze grammar]
pārijātamivājetumūrdhvagaiḥ khagamaṇḍalaiḥ |
vyomāntarābhidhāvantamalamuddhatakandharam || 30 ||
[Analyze grammar]
madhyabhāgasphurattuṅgaiḥ stabakairghanapaṅktibhiḥ |
sahasrākṣatvamatulairjetumindramivodyatam || 31 ||
[Analyze grammar]
kvacitkusumagucchācchaphaṇāmaṇigaṇāvṛtam |
pātālādutthitaṃ śeṣamiva vyomadidṛkṣayā || 32 ||
[Analyze grammar]
rajasodbhūlitākāraṃ dvitīyamiva śaṃkaram |
chāyayā phalaśālinyā samastajanaśaṃkaram || 33 ||
[Analyze grammar]
nibiḍadalanivāhabhinnakośaiḥ kusumalatānavamaṇḍapairupetam |
puramiva gagane kadambavṛkṣaṃ khagakulanāgarasaṃkulaṃ dadarśa || 34 ||
[Analyze grammar]
Other editions:
Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Yoga Vasistha Chapter XLIX
Yoga Vasistha English (four volumes)
by Vihari-Lala Mitra (1891)
Yoga Vasistha Maha Ramayana (Gujarati)
by Sahitya Sangam, Allahabad (0)
[યોગ વસિષ્ઠએ] 9788192776460.
Buy now!
Vasishtha Rama Samvadam (Telugu)
by Ramakrishna Math, Hyderabad (2019)
Set of 4 Volumes; 9789383972142.
Buy now!
The Yogavasistha (Hindi translation)
by Khemraj Shrikrishnadass (2009)
Set of 2 Volumes; Khemraj Edition.
Buy now!