Yoga Vasistha [sanskrit]
223,437 words | ISBN-10: 8171101519
The Sanskrit edition of the Yoga-vasistha including English translation and grammatical analysis. The Yogavasistha is a Hindu spiritual text written by Valmiki (who also authored the Ramayana) dealing with the philosophical topics from the Advaita-vedanta school. Chronologically it precedes the Ramayana.
Chapter L
śrīvasiṣṭha uvāca |
tasmiṃstadā vartamāne ghore samaravibhrame |
sarvārisainyanāśārthamekaṃ svabalaśāntaye || 1 ||
[Analyze grammar]
sasmāra smṛtimānanto mahodārādhidhairyabhṛt |
astramastreśvaraṃ śrīmadvaiṣṇavaṃ śaṃkaropamam || 2 ||
[Analyze grammar]
atha yo'sau śarastena vaiṣṇavāstrābhimantritaḥ |
muktastasya phalaprāntādulmukā divi niryayau || 3 ||
[Analyze grammar]
paṅktayaḥ sphāracakrāṇāṃ śatārkīkṛtadiktaṭāḥ |
gadānāmabhiyāntīnāṃ śatavaṃśīkṛtāmbarāḥ || 4 ||
[Analyze grammar]
vajrāṇāṃ śatadhārāṇāṃ tṛṇarājīkṛtāmbarāḥ |
paṭṭiśānāṃ sapadmānāṃ dīnavṛkṣīkṛtāmbarāḥ || 5 ||
[Analyze grammar]
śarāṇāṃ śitadhārāṇāṃ puṣpajālīkṛtāmbarāḥ |
khaṅgānāṃ śyāmalāṅgānāṃ patrarāśīkṛtāmbarāḥ || 6 ||
[Analyze grammar]
atha rājā dvitīyo'pi vaiṣṇavāstrasya śāntaye |
dadau vaiṣṇavamevāstraṃ śatruniṣṭhāvapūrakam || 7 ||
[Analyze grammar]
tato'pi niryayurnadyo hetīnāṃ hatahetayaḥ |
śaraśaktigadāprāsapaṭṭiśādipayomayāḥ || 8 ||
[Analyze grammar]
śastrāstrasaritāṃ tāsāṃ vyomni yuddhamavartata |
rodorandhrakṣayakaraṃ kulaśailendradāraṇam || 9 ||
[Analyze grammar]
śarapātitaśūlāsikhaḍgakuṭṭitapaṭṭiśam |
musalapratanāprāsaśūlaśātitaśaktikam || 10 ||
[Analyze grammar]
śarāmburāśimathanamattamudgaramandaram |
gadāvadanato yuktaṃ durvārāstrinibhāsini || 11 ||
[Analyze grammar]
riṣṭāriṣṭapraśamanabhramatkuntendumaṇḍalam |
prāsaprasarasaṃrabdhaprodyatāntakṛtāntakam || 12 ||
[Analyze grammar]
cakrāvakuṇṭhitordhvāstraṃ sarvāyudhakṣayaṃkaram |
śabdasphuṭadviriñcāṇḍaṃ ghātabhagnakulācalam || 13 ||
[Analyze grammar]
dhārānikṛttaśastraughamastrayoryudhyamānayoḥ |
madastravāraṇeneva vajrāvijaraparvatam || 14 ||
[Analyze grammar]
śaṅkuśaṅkitasūtkārakāśiśūlaśilāśatam |
bhuśuṇḍīnirjitoddaṇḍabhindipālogramaṇḍalam || 15 ||
[Analyze grammar]
paraśūlakarābhaikaparaśūlaikalampitam |
vahaducchinnacañcūracāraṇaṃ śatruvāraṇam || 16 ||
[Analyze grammar]
sphuṭaccaṭacaṭāsphoṭaruddhattripathagārayam |
hetyastrīcūrṇasaṃbhāramahādhūmavitānakam || 17 ||
[Analyze grammar]
anyonyaśastrasaṃghaṭṭādbhramajjālollasattaḍit |
śabdasphuṭadviriñcāṇḍaṃ dhātamagnakulācalam || 18 ||
[Analyze grammar]
dhārānikṛttaśastraughamastrayoryudhyamānayoḥ |
madastravāraṇenaiva kālopāyo'calātmanaḥ || 19 ||
[Analyze grammar]
ayaṃ kiyadbala iti sindhau tiṣṭhati helayā |
vidūratho'stramāgneyaṃ tatyājāśaniśabdavat || 20 ||
[Analyze grammar]
jvālayāmāsa sa rathaṃ sindhoḥ kakṣamivārasam |
etasminnantare vyomni hetinirvivarodare || 21 ||
[Analyze grammar]
sasannāha iva prāvṛṭpayodataṭinīva yaḥ |
astre rājñoḥ kṣaṇaṃ kṛtvā yuddhaṃ paramadāruṇam || 22 ||
[Analyze grammar]
anyonyaṃ śamamāyāte savīrye subhaṭāviva |
etasminnantare so'gnī rathaṃ kṛtvā tu bhasmasāt || 23 ||
[Analyze grammar]
prāpa dagdhvā vanaṃ sindhuṃ mṛgendramiva kandarāt |
sindhurabhyāsato'gnyastraṃ vāruṇāstreṇa śāmayan || 24 ||
[Analyze grammar]
rathaṃ tyaktvāvaniṃ prāpya khaḍgāsphoṭakavānabhūt |
akṣṇornimeṣamātreṇa rathāśvānāṃ ripoḥ khurān || 25 ||
[Analyze grammar]
lulāva karavālena mṛṇālānīva lāghavāt |
vidūratho'pi viratho babhūvāsphoṭakāsimān || 26 ||
[Analyze grammar]
samāyudhau samotsāhau ceraturmaṇḍalāni tau |
khaḍgau krakacatāṃ yātau mithaḥ praharatostayoḥ || 27 ||
[Analyze grammar]
dantamāleyamasyeva bale carvayataḥ prajāḥ |
śaktimādāya cikṣepa khaṅgaṃ tyaktvā vidūrathaḥ || 28 ||
[Analyze grammar]
sindhvambughargharārāvo mahotpāta ivāśaniḥ |
avicchinnā samāyātā patitā sāsya vakṣasi || 29 ||
[Analyze grammar]
apriyasya yathā bharturanicchantī svakāminī |
tena śaktiprahāreṇa nāsau maraṇamāptavān || 30 ||
[Analyze grammar]
kevalaṃ rudhiravrātaṃ nāgo jalamivātyajat |
taddeśalīlā taṃ dṛṣṭvā bhagnaṃ tama ivendunā || 31 ||
[Analyze grammar]
savikāsaghanānandā pūrvalīlāmuvāca ha |
devi paśya nṛsiṃhena hato bhartrāyamāvayoḥ || 32 ||
[Analyze grammar]
śaktikoṭinakhairdaityaḥ sindhurudghurakandharaḥ |
saraḥsthalasthanāgendrakaraphūtkṛtavārivat || 33 ||
[Analyze grammar]
piṣṭo raso'sya niryāti raktaṃ culaculāravaiḥ |
hā kaṣṭaṃ rathamānītaṃ sindhurāroḍhumudyataḥ || 34 ||
[Analyze grammar]
sauvarṇaṃ mairavaṃ śṛṅgaṃ puṣkarāvartako yathā |
paśya devi ratho'syāsau mudgareṇa vicūrṇitaḥ || 35 ||
[Analyze grammar]
bhramatpārthanipātena sauvarṇaṃ nagaraṃ yathā |
pravṛtto rathamāroḍhumānītaṃ patireṣa me || 36 ||
[Analyze grammar]
kaṣṭaṃ vajramivendreṇa musalaṃ sindhunekṣitam |
javātpatiḥ prayāto me saindhavaṃ musalāyudham || 37 ||
[Analyze grammar]
vañcayitvā vilāsena rathamāruhya lāghavāt |
hā dhikkaṣṭamasau sindhurāryaputrarathaṃ rayāt || 38 ||
[Analyze grammar]
hariśvabhramivārūḍhaṃ plavenordhvamiva drumam |
krīḍitvā pīḍayāmāsa śaravarṣairvidūratham || 39 ||
[Analyze grammar]
chinnadhvajaṃ chinnarathaṃ chinnāśvaṃ chinnasārathim |
chinnakārmukavarmāṇaṃ bhinnasarvāṅgamākulam || 40 ||
[Analyze grammar]
hṛdi sphoṭaśilāpaṭṭadṛḍhe pīvaramūrdhani |
bhittvā vajrasamairbāṇaiḥ pātayatyeva bhūtale || 41 ||
[Analyze grammar]
athānyaṃ rathamānītaṃ kṛcchreṇa prāpya cetanām |
khaṅgenārohato'syāṃsaṃ chinnaṃ bharturvilokaya || 42 ||
[Analyze grammar]
padmarāgagiridyotamivarddhāsṛgvimuñcati |
hā hā dhikkaṣṭametena sindhunā khaḍgadhārayā || 43 ||
[Analyze grammar]
jaṅghayorme patiśchinnaḥ krakaceneva pādapaḥ |
hā hā hatāsmi dagdhāsmi mṛtāsmyupahatāsmi ca || 44 ||
[Analyze grammar]
mṛṇāle iva patyurme lūne dve api jānunī |
ityuktvā sā tadālokya bharturbhāvabhayāturā || 45 ||
[Analyze grammar]
latā paraśukṛtteva mūrcchitā bhuvi sāpatat |
vidūratho'pi nirjānuḥ praharanneva vidviṣi || 46 ||
[Analyze grammar]
papāta syandanasyādhaśchinnamūla iva drumaḥ |
patannevaiṣa sūtena rathenaivāpavāhitaḥ || 47 ||
[Analyze grammar]
yadā tadāhatiṃ tasya kaṇṭhe'dātsindhuruddhataḥ |
ardhavicchinnakaṇṭho'sāvanuyāto'tha sindhunā || 48 ||
[Analyze grammar]
syandanenāviśatsadma padmaṃ ravikaro yathā |
sarasvatyāḥ prabhāvāḍhyaṃ tatpraveṣṭumasau gṛham |
nāśakanmaśako matto mahājvālodaraṃ yathā || 49 ||
[Analyze grammar]
khaṅgāvakṛttagalagartagalatsavātaraktacchaṭāchuritavastratanutragātram |
tatyāja taṃ bhagavatīmabhito gṛhāntaḥ sūtaḥ praveśya mṛtitalpatale gato'riḥ || 50 ||
[Analyze grammar]
Other editions:
Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Yoga Vasistha Chapter L
Yoga Vasistha English (four volumes)
by Vihari-Lala Mitra (1891)
Yoga Vasistha Maha Ramayana (Gujarati)
by Sahitya Sangam, Allahabad (0)
[યોગ વસિષ્ઠએ] 9788192776460.
Buy now!
Vasishtha Rama Samvadam (Telugu)
by Ramakrishna Math, Hyderabad (2019)
Set of 4 Volumes; 9789383972142.
Buy now!
The Yogavasistha (Hindi translation)
by Khemraj Shrikrishnadass (2009)
Set of 2 Volumes; Khemraj Edition.
Buy now!