Yoga Vasistha [sanskrit]
223,437 words | ISBN-10: 8171101519
The Sanskrit edition of the Yoga-vasistha including English translation and grammatical analysis. The Yogavasistha is a Hindu spiritual text written by Valmiki (who also authored the Ramayana) dealing with the philosophical topics from the Advaita-vedanta school. Chronologically it precedes the Ramayana.
Chapter XIX
śrīdevyuvāca |
vittaveṣavayaḥkarmavidyāvibhavaceṣṭitaiḥ |
vasiṣṭhasyaiva sadṛśo natu vāsiṣṭhaceṣṭitaḥ || 1 ||
[Analyze grammar]
vasiṣṭha iti nāmnāsau tasyābhūdindusundarī |
nāmnā tvarundhatī bhāryā bhūmivyomanyarundhatī || 2 ||
[Analyze grammar]
vittaveṣavayaḥkarmavidyāvibhavaceṣṭitaiḥ |
samaiva sāpyarundhatyā natu cetanasattayā || 3 ||
[Analyze grammar]
akṛtrimapremarasā vilāsālasagāminī |
sāsya saṃsārasarvasvamāsītkumudahāsinī || 4 ||
[Analyze grammar]
sa viprastasya śailasya sānau saralaśādvale |
kadācidupaviṣṭaḥ sandadarśādho mahīpatim || 5 ||
[Analyze grammar]
samagraparivāreṇa yāntamākheṭakecchayā |
mahatā sainyaghoṣeṇa meroriva bibhitsayā || 6 ||
[Analyze grammar]
cāmaraiḥ kīrṇacandrāṃśupatākābhirlatāvanam |
kurvāṇaṃ khaṃ sitacchatramaṇḍalai rūpyakuṭṭimam || 7 ||
[Analyze grammar]
aśvapādūsvanatkṣmājareṇupūrāvṛtāmbaram |
hāstikottambhitakaravātāṭṭālakagopitam || 8 ||
[Analyze grammar]
mahākalakalāvartadravaddigbhūtamaṇḍalam |
kacatkāñcanamāṇikyahārakeyūramaṇḍalam || 9 ||
[Analyze grammar]
tamālokya mahīpālamidaṃ cintitavānasau |
aho nu ramyā nṛpatā sarvasaubhāgyabhāsitā || 10 ||
[Analyze grammar]
padātirathahastyaśvapatākācchatracāmaraiḥ |
kadā syāṃ daśadikkuñjapūrako'haṃ mahīpatiḥ || 11 ||
[Analyze grammar]
kadā me vāyavaḥ kundamakarandasugandhayaḥ |
pāsyantyantaḥpurastrīṇāṃ surataśramasīkarān || 12 ||
[Analyze grammar]
karpūreṇa purandhrīṇāṃ pūrṇena yaśasā diśām |
indūdayāvadātāni kadā kuryāṃ mukhānyaham || 13 ||
[Analyze grammar]
itthaṃ tataḥprabhṛtyeṣa vipraḥ saṃkalpavānabhūt |
svadharmanirato nityaṃ yāvajjīvamatandritaḥ || 14 ||
[Analyze grammar]
himāśanirivāmbhojaṃ jarjarīkartumādṛtā |
jale jarjaritevātha jarā dvijamupāyayau || 15 ||
[Analyze grammar]
āsannamaraṇasyātha bhāryā mlānimupāyayau |
tasya śāmyati puṣpartau lateva grīṣmabhītitaḥ || 16 ||
[Analyze grammar]
māmathārādhitavatī sā tatastvamivāṅganā |
amaratvaṃ suduṣprāpaṃ buddhvemaṃ sāvṛṇodvaram || 17 ||
[Analyze grammar]
devi svamaṇḍapādeva jīvo bharturmṛtasya me |
māyāsīdityatastasyāḥ sa evāṅgīkṛto mayā || 18 ||
[Analyze grammar]
atha kālavaśādvipraḥ sa pañcatvamupāyayau |
tasminneva gṛhākāśe jīvākāśatayā sthitaḥ || 19 ||
[Analyze grammar]
saṃpannaḥ prāktanānalpasaṃkalpavaśataḥ svayam |
ākāśavapurevaiṣa patiḥ paramaśaktimān || 20 ||
[Analyze grammar]
prabhāvajitabhūpīṭhaḥ pratāpākrāntaviṣṭapaḥ |
kṛpāpālitapātālastrilokavijayī nṛpaḥ || 21 ||
[Analyze grammar]
kalpāgnirarivṛkṣāṇāṃ strīṇāṃ makaraketanaḥ |
merurviṣayavāyūnāṃ sādhvabjānāṃ divākaraḥ || 22 ||
[Analyze grammar]
ādarśaḥ sarvaśāstrāṇāmarthināṃ kalpapādapaḥ |
pādapīṭhaṃ dvijāgryāṇāṃ rākādharmāmṛtatviṣaḥ || 23 ||
[Analyze grammar]
svagṛhābhyantarākāśe cittākāśamayātmani |
tasmindvije śavībhūte bhūtākāśaśarīriṇi || 24 ||
[Analyze grammar]
sā tasya brāhmaṇī bhāryā śokenātyantakarśitā |
śuṣkeva māṣaśimbīkā hṛdayena dvidhābhavat || 25 ||
[Analyze grammar]
bhartrā saha śavībhūtā dehamutsṛjya dūrataḥ |
ātivāhikadehena bhartāraṃ samupāyayau || 26 ||
[Analyze grammar]
nadīnikhātamiva taṃ bhartāramanusṛtya sā |
ājagāma viśokatvaṃ sā vāsantīva mañjarī || 27 ||
[Analyze grammar]
tatrāsya viprasya gṛhāṇi santi bhūsthāvarādīni dhanāni santi |
adyāṣṭamaṃ vāsaramāptamṛtyorjīvo girigrāmakakandarasthaḥ || 28 ||
[Analyze grammar]
Other editions:
Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Yoga Vasistha Chapter XIX
Yoga Vasistha English (four volumes)
by Vihari-Lala Mitra (1891)
Yoga Vasistha Maha Ramayana (Gujarati)
by Sahitya Sangam, Allahabad (0)
[યોગ વસિષ્ઠએ] 9788192776460.
Buy now!
Vasishtha Rama Samvadam (Telugu)
by Ramakrishna Math, Hyderabad (2019)
Set of 4 Volumes; 9789383972142.
Buy now!
The Yogavasistha (Hindi translation)
by Khemraj Shrikrishnadass (2009)
Set of 2 Volumes; Khemraj Edition.
Buy now!