Yavanajataka by Sphujidhvaja [Sanskrit/English]
by Michael D Neely | 2018 | 97,362 words
The Sanskrit text and English translation of the Yavanajataka of Sphujidhvaja (circa 200 to 600 CE). The Yavana-jataka is an ancient text in Indian astrology possibly representing a versification of an earlier translation into Sanskrit of a Greek text, thought to have been written around 120 CE in Alexandria. This edition of the Yavanajataka also includes a word for word rendering from Sanskrit to English with parts of speech annotations. Note: There are a few inconclusive verses in this translation.
Chapter 3 - One’s Own Form of the Drekkāṇas
ṣaṭ ṣaḍguṇā rāśitṛtīyabhāgā drekāṇasaṃjñā yavanākhyayā ye |
nānāvidhacchādanacitrarūpāstān sarvaliṅgādiguṇairvidhāsye ||1||
[Analyze grammar]
raktāmbaro raktavapuḥ pracaṇḍaḥ krodhaprahāraḥ kṣatagātrapāṇiḥ |
suvarṇavarmāyudhacitrabāṇo meṣe kuṭhārodyatapāṇirādyaḥ ||2||
[Analyze grammar]
gauraḥ prahārī ripudāruṇākṣaḥ śuklāmbaro vāraṇatulyamūrdhā |
bāṇāyudho dhāturasārthavicca meṣe dvitīyo gurulomaśāṅgaḥ ||3||
[Analyze grammar]
nīlāmbaro nīlavapuḥ pracaṇḍo dṇḍāyudho nīlakirīṭamālī |
balottarāṅgaśca gavākṣitāro meṣe tṛtīyaḥ kalikālakalpaḥ ||4||
[Analyze grammar]
śyāmā kaṭākṣākulacittaśastā nārī kadambākulakaṇṭhamālā |
ādyo vṛṣe tatra kuṭhārahastā sambhāti gopālavināmitāṅgī ||5||
[Analyze grammar]
raktānanā raktabhujaikapādā raktādharoṣṭhī kalaśī pradhānā |
bhakṣye ca pāne ca sadābhiyuktā vṛṣe'parodyānavanābhirāmā ||6||
[Analyze grammar]
narī ma komalāṅgī kakudmatī campakacitramālā |
subhrūlatā sā vṛṣabhāntayātā nitambabimbānuvilambakāñcī ||7||
[Analyze grammar]
dhanurdharo bāṇavicitrapāṇiścitrasrajālaṅkṛtalambahāraḥ |
ādyastṛtīye kṛtaśilpabhāṇḍaḥ śastrāstravidvaddhakirīṭavarmā ||8||
[Analyze grammar]
śyāmā vicitrāmbaracārukāṃcī nārī kalāgītakathābhirāmā |
vīṇāṃ pragṛhyābhiratā prakāmā subhrū vilāsī mithune dvitīyā ||9||
[Analyze grammar]
raktāmbarā raktavilambahāro raktāṅgagauro rabhasapracaṇḍaḥ |
raktāgradaṇḍo naravṛndamukhaḥ śastrāstradhārī mithune tṛtīyaḥ ||10||
[Analyze grammar]
nārī vilāsārpitavalguśabdā jale sthitā padmagṛhītahastā |
kāmāturā campakacārugaurī śuklakavastrā prathamā caturthe ||11||
[Analyze grammar]
sarpāsanā madhyamarūpaśobhī dākṣiṇyabhāvapracurāntarātmā |
ratnākarālaṅkṛtacārumūrtirgaurāṃśukā karkaṭake dvitīyaḥ ||12||
[Analyze grammar]
nilotpalābhā nayanābhirāmā kauśeyacitrābharaṇottarīyā |
bandhyā ca saubhāgyamadotkaṭā ca nārī caturthe vihitā tṛtīyā ||13||
[Analyze grammar]
siṃhodaraḥ siṃhavapuḥ pracaṇḍaḥ śastrāyudhaḥ prauḍhabalābhimānī |
raudrograkarmā piśunāśanepsurādyaḥ prabhūtāgrakaraśca siṃhe ||14||
[Analyze grammar]
nārī pragalbhā viralāgrakeśī śaile parasvāharaṇeṣu dṛptā |
tasya pramāraṃ ca karoti bhīmā siṃhe'parā mauṣṭikatulyaceṣṭā ||15||
[Analyze grammar]
nārī kṛtāṭopavidagdhaceṣṭā yantreṣu śilpārthamaṇikriyāsu |
dantāsanasthā prakaroti cintāṃ siṃhe tṛtīyā dviṣatāṃ vadhena ||16||
[Analyze grammar]
śyāmo naraḥ śilpavidagdhaśāstraḥ saṃkhyānakauśalyakathāvidhijñaḥ |
saubhāgyanaipuṇyavidhau niyuktaḥ kanyādibhāgo'rthaviniścitaḥ syāt ||17||
[Analyze grammar]
nārī surupārtavadigdhagātrī naraṃ prajārthe rahasi smarantī |
sā paṇḍitā yatnavatī janārthaṃ ṣaṣṭhe videśaṃ vrajati dvitīyā ||18||
[Analyze grammar]
nārī vilāsārpitahāvabhāvā smitānanā candramukhī tṛtīyā |
aśokapuṣpābharaṇaikaveṇī gatairmadapraskhalitairvibhāti ||19||
[Analyze grammar]
vīthyāṃ manuṣyaḥ kṛtaśilpabhāṇḍaḥ kauśeyacitrābharaṇairvṛtāṅgaḥ |
ādyastule śyāmatanuḥ sunetro hiraṇyapaṇyākarakośabhūmiḥ ||20||
[Analyze grammar]
nārī sumadhyā viditālpaśilpā citrāmbarā citravilambahārā |
dūtīvidhāne nipuṇā varārthe tule dvitīyā viṭadhūrtaceṣṭā ||21||
[Analyze grammar]
naraḥ prahārī viralāgradantaḥ prarūḍharomā gurukocapāṃśuḥ |
dhanvī śirastrāṇavibaddhavarmā tule tṛtīyo viṭakūṭaceṣṭaḥ ||22||
[Analyze grammar]
naraḥ pradīpto ripucaṇḍadaṇḍo nikṛṣṭakhaḍgastapanīyavarmā |
prakrīḍate krodhavimūrchitārcirādyo'ṣṭame tīkṣṇaviṣairbhujaṅgaiḥ ||23||
[Analyze grammar]
nārī vikeśī bhujagairnibaddhā caurairaraṇye muṣitāsitāṅgī |
caurāddrutaṃ dhāvati sā vinagnā kīṭe'parā krandati raudramuccaiḥ ||24||
[Analyze grammar]
hiṃsro naraḥ kāṃcanavarmadhārī bile nidhāneṣṭavikarmaṭhaśca |
bhagnavrateccho'stravidaṣṭame'ntyaḥ santapyatesvairmuṣitaḥ sahāyaiḥ ||25||
[Analyze grammar]
vyākṛṣṭacāpo hayacaṇḍavego rathāstraśikṣaḥ kratubhāṇḍadhārī |
ādyo naraḥ kāṃcanadaṃśitāṅgo dhanurdhare kāṃcanakuṇḍalārciḥ ||26||
[Analyze grammar]
narī vilāsārpitacāruśobhā bhadrāsanasthā kanakāṃśugaurī |
ratnākare hemamayaṃ samudgamudghaṭṭya dāne'bhiratā dvitīyā ||27||
[Analyze grammar]
kūrcī naraḥ śyāmatanurvilāsī kauśeyavāsā madanāturātmā |
keyūramuktāguṇalambavakṣā gāndharvagandhapraṇayī tṛtīyaḥ ||28||
[Analyze grammar]
nīlāṃjanābho makarogradaṃṣṭro daṇḍāyudhaḥ kālakṛtāntakarmā |
madhyaśmaśāne gurulomavarmā sthito mṛgākhye'kṛśamūrtirādyaḥ ||29||
[Analyze grammar]
dīptadyutirnīlapiśācadantaḥ prabaddhavarmāsiśiro vapuṣmān |
kurvannadībandhataḍāgavāhān mṛge dvitīyaḥ paricaṃcarīti ||30||
[Analyze grammar]
srastāgrakeśī pravidāritāsyā lambodarī raktakṛśāyatāṅgī |
pāśāgrahastā mṛtacailadhātrī hiṃsābhirāmā makare tṛtīyā ||31||
[Analyze grammar]
daṃṣṭrākarālo viditendrajālo nīlāmbudābho malinordhakeśaḥ |
nistriṃśakarmājinavīravāsā sakṣudrabhāvaḥ prathamo nṛkumbhe ||32||
[Analyze grammar]
pradīptaśastraḥ kapilordhvakeśaḥ kapālamālākulabaddhacarmā |
sandhyāghanābho'pasṛtogradaṃṣṭro vṛtaśca pāśādiguṇaidvitīyaḥ ||33||
[Analyze grammar]
nānāyudhaḥ kāṃcanacandramālī naro varāhākṛtighoramūrtiḥ |
raktān prakurvan malaye tapasvī kumbho tṛtīyaḥ kapipiṅgakeśaḥ ||34||
[Analyze grammar]
nārī sukāyā vipulāyatākṣī kauśeyacāmīkarabhūṣitāṅgī |
potena santīrṇamahārṇavasthā ratnākarārthe ca jhaṣādvayādyā ||35||
[Analyze grammar]
kalau karālā pramukhī pracaṇḍā nārī vivastrā sitalohakālī |
praṇaṣṭavastrābharaṇā virauti vastrārthinī mīnayuge dvitīyā ||36||
[Analyze grammar]
ābhīracihnābharaṇā vikeśī nārī virāvaṃ prakaroti bhītā |
sṛgālamārjāravarāharūpairvibhūṣitā bhūtagaṇairjalasthā ||37||
[Analyze grammar]
ete niruktā yavanairmahadbhirhorārthadharmaśrutividbhirādyaiḥ |
drekkābhidhānā bhavanatribhāgāścintāśrayaiḥ svaprakṛtānubandhaiḥ ||38||
[Analyze grammar]
aṃśeśvarāṃśagrahadarśayogā vikalpanādindriyadṛṣṭireṣā |
jagatyanekākṛtibhāvaliṅgairnidarśanākāraṇato yathārthā ||39||
[Analyze grammar]
kṣetrāṃśakāle gaditā viśeṣā grahasya ye vā karaṇasvabhāvāḥ |
teṣāṃ phalaṃ kṛtsnamanūnaśaktaṃ tathaiva sarvārthaparikriyāsu ||40||
[Analyze grammar]
grahasya rāśeśca yadīritaṃ prāgrūpaṃ svabhāvo guṇalakṣaṇaṃ ca |
anyonyasaṃyogavikārajaṃ tu rūpaṃ vidhāryaṃ viduṣā krameṇa ||41||
[Analyze grammar]
gṛhagrahāṃśairvividhairvikārair navāṃśakasyākṛtiliṅgamāhuḥ |
rāśeḥ svarāśikramasaṃniveśādbaddhātiśaktaṃ bhavanāṃśamāhuḥ ||42||
[Analyze grammar]
Other editions:
Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the One’s Own Form of the Drekkāṇas
Yavanajātaka of Sphujidhvaja
by Michael D Neely (2008)
Edition includes original Sanskrit text, English translation and word-for-word analysis.