Yavanajataka by Sphujidhvaja [Sanskrit/English]

by Michael D Neely | 2018 | 97,362 words

The Sanskrit text and English translation of the Yavanajataka of Sphujidhvaja (circa 200 to 600 CE). The Yavana-jataka is an ancient text in Indian astrology possibly representing a versification of an earlier translation into Sanskrit of a Greek text, thought to have been written around 120 CE in Alexandria. This edition of the Yavanajataka also includes a word for word rendering from Sanskrit to English with parts of speech annotations. Note: There are a few inconclusive verses in this translation.

Chapter 1 - The Innate Nature of the Zodiac Signs and Planets

...nānāvidhākārakavarṇarūpaiḥ śubhāśubhairdvādaśabhirgṛhākhyaiḥ ||11||
[Analyze grammar]

pradakṣiṇottānasamanvitaṃ tat saptagrahendraprabhavaṃ vadanti |
kramānuṣaṅgena nabhastalādā calaṃ ca paścābhisarārdhadṛśyam
||12||
[Analyze grammar]

camīnāṃ vihitā vikalpāḥ ||13||
[Analyze grammar]

ādyaḥ smṛto meṣasamānamūrtiḥ kālasya mūrdhā gaditaḥ purāṇaiḥ |
so'jāvikāsaṃcarakandarādristenāgnidhātvākararatna-bhūmiḥ
||14||
[Analyze grammar]

vṛṣākṛtistu prathito dvitīyaḥ savaktrakaṇṭhāyatanaṃ vidhātuḥ |
vanādrisānudvipagokulānāṃ kṛṣīvalānāmadhivāsabhūmiḥ
||15||
[Analyze grammar]

vīṇāgadābhṛn mithunaṃ tṛtīyaḥ prajāpateḥ skandhabhujāṃsadeśaḥ |
pranartakīgāyakaśilpakastrīkrīḍāratidyūtavihāra-bhūmiḥ
||16||
[Analyze grammar]

karkī kulīrākṛtirambusaṃstho vakṣaḥ pradeśo'bhihitaścaturthaḥ |
kedāravāpīpulināni tasya devāṅganāramyavicitrabhūmiḥ
||17||
[Analyze grammar]

siṃhastu śaile hṛdayapradeśaḥ prajāpateḥ paṃcamamāhurādyāḥ |
tasyāṭavīdurgaguhāvanādrivyādhāṭavībhugbhavanapra deśāḥ
||18||
[Analyze grammar]

pradīpikāṃ gṛhya kareṇa kanyā nausthā jale ṣaṣṭhamiti bruvanti |
kālārthadhīrā jaṭharaṃ vidhātuḥ sa śādvalastrīratiśilpabhūmiḥ
||19||
[Analyze grammar]

vīthyāṃ tulāpaṇyadharo manuṣyaḥ sthitaḥ sanābhīkaṭivastideśaḥ |
śulkārthavīṇāpaṇapaṭṭanādhvasārthādhivāsonnatasasy abhūmiḥ
||20||
[Analyze grammar]

śvabhre'ṣṭamo vṛścikavigrahastu proktaḥ prabhormeḍhragudapradeśaḥ |
guhābilaśvabhraviṣāśmaguptivalmīkakīṭājagarāhi-bhūmiḥ
||21||
[Analyze grammar]

dhanvī manuṣyo hayapaścimārdhastamāhurūrū bhuvanapranetuḥ |
samasthitavyastasamastavājīsurāstrabhṛdyajñarathāśva bhūmiḥ
||22||
[Analyze grammar]

mṛgārdhapūrvo makaro'mbugārdho jānupradeśaṃ tamuśanti dhātuḥ |
nadīvanāraṇyapathādyanūpaśvabhrādhivāso daśamaḥ pradiṣṭaḥ
||23||
[Analyze grammar]

skandhe tu riktaḥ puruṣasya kumbho jaṃghe tamekādaśamāhurādyāḥ |
tasyodakādhārakusasyapakṣistrīśauṇḍikadyūtaniveśad eśāḥ
||24||
[Analyze grammar]

jale tu mīnadvayamantyarāśiḥ kālasya pādau vihito variṣṭhaiḥ |
sa puṇyadevadvijatīrthabhūmirnadīsamudrāmbucarā-dhivāsaḥ
||25||
[Analyze grammar]

ityeṣa sorvītalamaṇḍalasya sraṣṭurnirukto'ṅgavibhāgacakraḥ |
dehāṅgabhāgeṣu nṛṇāṃ yato'yamanyonyacihnāṅkaguṇaprasaṅgaḥ
||26||
[Analyze grammar]

ye saṅgrahe digjanajātibhedāḥ proktāḥ purāṇaiḥ kramaśo gṛhasya |
te rāśibhūmyaṅgatadīyabhūmiceṣṭāḥ svabhāvairniyatairvidhāryāḥ
||27||
[Analyze grammar]

idaṃ hi sasthāvarajaṅgamākhyaṃ jagadravīndvātmakamāhurādyāḥ |
tasyodbhavaścāpacayaśca dṛṣṭo bhamaṇḍale tena tadātmakaṃ tat
||28||
[Analyze grammar]

tasyārdhamārkaṃ vihitaṃ maghādi sarpādi śāśāṅkamato'parārdham|
krameṇa sūryaḥ pradadau grahebhyaḥ kṣetrāṇi cāndrāṇi tathotkrameṇa
||29||
[Analyze grammar]

anye'pi sāvitramuśanti sarvamojaṃ śaśāṅkaprabhavaṃ tu yugmam |
tatsarvamārkaṃ puruṣākhyamugraṃ strīsaṃjñakaṃ mārdavamaindavaṃ tu
||30||
[Analyze grammar]

pūrvārdhamojeṣu gṛheṣu sauryaṃ teṣveva paścārdhamuśanti cāndram |
yugmeṣu pūrvārdhavibhuḥ śaśāṅkaḥ paścārdhanātho dinakṛt sameṣu
||31||
[Analyze grammar]

yato'pi siṃhaṃ parigṛhya sūryaḥ svakairguṇaiḥ karkaṭakaṃ tu candraḥ |
kṣetrāṇi śeṣāṇi tato grahebhyaḥ kramotkramābhyāṃ dadaturvibhutvāt
||32||
[Analyze grammar]

budhāsphujidbhūmijajīvasaurāḥ saṃjñābhireṇḍa kramaśo nikarṣīt |
dvirdvirgṛheśāḥ prathitāstato'mī tārādhināthasya divākarasya
||33||
[Analyze grammar]

horā prasiddhāḥ |
drekāṇasaṃjñāḥ prathitāstathātra cintākṛtiprāptiprakīrtitātha
||34||
[Analyze grammar]

saptagrahāṇāṃ pravadanti bhāgān yebhyo vikārā grahavanniruktāḥ |
navāṃśakā jātakarūpaceṣṭāḥ phale daśāsvāyuṣi ca prasiddhāḥ
||35||
[Analyze grammar]

rāśau tu ye dvādaśabhāgasaṃsthāḥ svaiḥ svaiḥ phalaiḥ saṅkulayanti rāśim |
triṃśatsusaṃsṛṣṭaphaleṣu sūkṣmāḥ pracāranīcoccavidhau vikārāḥ
||36||
[Analyze grammar]

ṣaṣṭistu saurā bhavanasya bhāgāḥ svasaṅkulārtheṣu bhavanti tulyāḥ |
dvāsaptatiḥ sadviśatāṃśakānāṃ cūḍāpadānāṃ navame nijeṃ'śe
||37||
[Analyze grammar]

śatāni ye'ṣṭādaśa liptakānāṃ triṃśattu ye te'pi samānayogāḥ |
ye'smin yathā ye niyatā viśeṣāḥ svaiḥ svairguṇaiste'pyupadhāraṇīyāḥ
||38||
[Analyze grammar]

ādyā tu horā bhavanasya patyurekādaśakṣetrapaterdvitīyā |
svadvādaśaikādaśarāśipānāṃ drekāṇasaṃjñāḥ kramaśastrayo'tra
||39||
[Analyze grammar]

kṣetrādhipādyāḥ punaruktavarjaṃ kṣetrādhipānāṃ pravadanti sapta |
tadvat svarāśyādigṛheśvarāṇāmuktā gṛhe dvādaśabhāgasaṃjñāḥ
||40||
[Analyze grammar]

ādyāṃśakā meṣamṛgākhyataulikarkīśvarāṇāṃ prathamādiṣūktāḥ |
teṣāṃ prasaṃkhyayā gṛhaistadādyairnavāṃśakā dvidvigṛheśvarāṇām
||41||
[Analyze grammar]

bhaumasya paṃcārkasutasya tadvadaṣṭau guroḥ sapta budhasya bhāgāḥ |
śukrasya paṃcaujagṛheṣu caiṣāṃ yugmeṣu caite syurapakrameṇa
||42||
[Analyze grammar]

saurāḥ sacūḍāpadaliptikākhyā bhājyāstadānyena bhamaṇḍalena |
tasyetarakṣetravaducyateṃ'śo grahasya sarvasya tadātmayogī
||43||
[Analyze grammar]

ityevameṣāmavakalpitānāṃ kriyāvibhāgārthamuśanti rāśim |
anyonyasaṃyogavikalpanābhiridaṃ samudrāmbuvadaprameyam
||44||
[Analyze grammar]

carasthirau dviprakṛtiśca saṃjñā meṣādiṣūktāstrividhā caturdhā |
catuścaturvyantaritaśca sandhiḥ prāṅmadhyamāntā vayasaḥ phaleṣu
||45||
[Analyze grammar]

grāmyasvarūpāśca vṛṣo dvayākhyastvaraṇyasaṃjñā mṛgakīṭasiṃhāḥ |
anūpasaṃjñā jalajāstadākhyāḥ saritsarāḥ sāgarasaṃcarā ye
||46||
[Analyze grammar]

eṣāṃ svabhāvākṛtilakṣaṇānāṃ vikārasaṃsthānakṛtātmabhāvaḥ |
yadyaṃśakaḥ syādgrahamārgasaṃstho jātastadākāraṇa bhavantām
||47||
[Analyze grammar]

horeti yat prāgbhavanaṃ vilagnaṃ tataścaturthaṃ hipakākhyamāhuḥ |
rasātalaṃ tadvijalaṃ ca vindyād gṛhāśrayaṃ vṛddhipadaṃ tadeva
||48||
[Analyze grammar]

lagnādgṛhaṃ saptamamastagaṃ tu jāmitrasaṃjñaṃ yavanābhidhānam |
vilagnabhāvāttu nabhastalasthaṃ meṣūraṇākhyaṃ daśamaṃ vadanti
||49||
[Analyze grammar]

etaccaturlagnamudāharanti horāvido lagnacatuṣṭayaṃ ca |
sthānaṃ tu candrasya catuṣṭayākhyaṃ meṇyaivasaṃjñaṃ yavaneṣu vindyāt
||50||
[Analyze grammar]

ādyāccaturthaṃ caturaśramāhustathāṣṭamaṃ naidhanamapyuśanti |
pṛthaktrikoṇaṃ tvatha paṃcamaṃ hi syāt tritrikoṇaṃ navamaṃ ca vindyāt
||51||
[Analyze grammar]

ṣaṣṭhaṃ tu ṣaṭkoṇamaniṣṭadaṃ tu duścikyasaṃjñaṃ tu tṛtīyamāhuḥ |
ekādaśaṃ sarvata eva bhadraṃ caryāgṛhaṃ dvādaśamapyuśanti
||52||
[Analyze grammar]

caturvilagnaṃ pravadanti kendraṃ tataḥ paraṃ pāṇapharaṃ tu yogam |
āpoklimākhyaṃ tu tṛtīyamāhurlagnāśrayaiṣā trividhaiva saṃjñā
||53||
[Analyze grammar]

svadehacintādiṣu viddhi horāṃ jalaṃ janitrātmasutāśrayārtham |
jāyāprayāṇāgamanāśrayārthaṃ vyādhyādināśādiṣu cāstagastham
||54||
[Analyze grammar]

aiśvaryanānābhyudayāśrayārthaṃ meṣūraṇaṃ kośabale ca viddhi |
saumyairvilagnaṃ kṣaṇavīryayuktairetaiḥ śubhaṃ viddhyaśubhaṃ tvaniṣṭaiḥ
||55||
[Analyze grammar]

ityevameteṣu jagadvidhānaṃ śubhāśubhaṃ kṛtsnaphalaṃ nibaddham |
eṣveva sa ... ... prasūtiḥ
||56||
[Analyze grammar]

ṣaṣṭhaṃ tṛtīyaṃ daśamaṃ ca rāśimekādaśaṃ copacayarkṣamāhuḥ |
horāgṛhasthānaśaśāṅkabhebyaḥ śeṣāṇi caibhyo'pacayarkṣamāhuḥ
||57||
[Analyze grammar]

meṣo vṛṣaḥ karkituleśamīnāḥ kanyā mṛgaścoccagṛhāṇi vindyāt |
ravīndujīvārkiśukraindavārā yathākramaṃ
||58||
[Analyze grammar]

sūryasya bhāge daśame tṛtīye somasya jīvasya tu paṃcame syāt |
saurasya viṃśe tvadhisaptake ca vindyād bhṛgoḥ paṃcadaśe budhasya
||59||
[Analyze grammar]

bhaumasya viṃśe'ṣṭayute prasūtaṃ triṃśallave svoccagṛhe niveśam |
svoccāttu jāmitramuśanti nīcaṃ triṃśallavo yacca samānasaṃkhyam
||60||
[Analyze grammar]

triṃśallavāneva tu kaṇṭakākhyān vadanti kendreṣu caturṣu lagnāt |
sve sve gṛhe tu svagṛhāṃśakākhyā vargottamākhyā yavanairniruktāḥ
||61||
[Analyze grammar]

mūlatrikoṇānyajagopasiṃhakanyātulādhāranarāśva-kumbhāḥ |
bhaumendusūryaindavaśukrajīvasūryātmajānāṃ vihitāḥ krameṇa
||62||
[Analyze grammar]

śīrṣodayā mānuṣasarvarūpāḥ sasiṃhakīṭā yavanairniruktāḥ |
matsyadvayaṃ tūbhayataḥ pravṛttaṃ pṛṣṭhena śeṣāstu sadodayanti
||63||
[Analyze grammar]

dvau paścimau ṣaṣṭhamatha dvitīyaṃ svasthānarāśeḥ parihṛtya rāśīn |
śeṣān grahaḥ paśyati nityakālamiṣṭeṣu caiṣāṃ vihitā dṛgiṣṭā
||64||
[Analyze grammar]

jāmitrabhe dṛṣṭiphalaṃ samagraṃ svapādahīnaṃ caturastrayostu |
trikoṇayordṛṣṭiphalārdhamāhurduścikyasaṃjñe daśame ca pādam
||65||
[Analyze grammar]

triparyayeṇa prathamādivargāḥ krameṇa pūrvādiṣu dikṣu vācyāḥ |
tāsvarkaśukrau dharaṇīsutaśca candrāsitau jīvabudhau digīśāḥ
||66||
[Analyze grammar]

praṇaṣṭavinyastavinirgateṣu kriyāsu sūtau śayane ratau vā |
eṣāṃ balād dvāravidhirdiśaśca vācyā gṛheṣu grahavarjiteṣu
||67||
[Analyze grammar]

ādyantarāśerudayapramāṇaṃ dvau dvau muhūrtau niyataṃ pradiṣṭau |
kramotkramābhyāmadhipaṃcamaṃ syāccakrārdhayorviddhyudayapramāṇam
||68||
[Analyze grammar]

evaṃpramāṇāni gṛhāṇi buddhvā hrasvāni madyāni tathāyatāni |
cakrāṅgabhedaiḥ sadṛśīkṛtāni mārgapramāṇāni vikalpayanti
||69||
[Analyze grammar]

mūrtiṃ tu horāṃ śaśinaśca vindyādrāśiṃ kuṭumbaṃ vihitaṃ dvitīyam |
gṛhaṃ tṛtīyaṃ sahajākhyamāhurbandhvāśrayaṃ tu prathitaṃ caturtham||70||
[Analyze grammar]

proktaṃ gṛhaṃ paṃcamamātmajākhyaṃ ṣaṣṭhaṃ ripusthānamudāharanti |
jāyāśrayaṃ saptamamaṣṭamaṃ tu kṣetraṃ budhā mṛtyupadaṃ vadanti
||71||
[Analyze grammar]

dharmasya vargaṃ navamaṃ vidadhyāt karmākhyamāhurdaśamaṃ gṛhaṃ tu |
ekādaśaṃ tvarthasamudbhavākhyaṃ syād dvādaśaṃ tu vyayasaṃjñamṛkṣam
||72||
[Analyze grammar]

viniśritā yeṣu gṛheṣu ye'rthā bhāveṣu mūrtyādiṣu cānupūrvāt |
te sthānakālādibalairgṛhāṇāṃ vācyā vilagnādiṣu tatsvabhāvāḥ
||73||
[Analyze grammar]

samāgatā dehagṛhādiṣūkteṣviṣṭāstu tatpuṣṭikarāḥ pradiṣṭāḥ |
pāpā vinighnanti tameva tatsthāḥ sthāneṣvaniṣṭeṣvabhimarditāśca
||74||
[Analyze grammar]

bhāveśabhāvasthitibhasvabhāvapradhānamadhyādham adarśanādyaiḥ |
tadbhāvasaṃvṛddhivipattyapāyairnairyāṇikaṃ pākamupaiti puṃsām
||75||
[Analyze grammar]

caturguṇaṃ svoccagṛhe vidhatte grahaḥ phalaṃ mūlagṛhe tadardham |
tulyaṃ gṛhe sve suhṛdo gṛhe'rdhaṃ dviṣe tribhāgaṃ caraṇaṃ ca nīce
||76||
[Analyze grammar]

dviṣveśmagā nīcagṛhe jitāśca durmārgagāḥ sūryamanupraviṣṭāḥ |
uktāni nighnanti śubhāni caite phalānyaniṣṭāni ca vardhayanti
||77||
[Analyze grammar]

cakrārdhameṣyaṃ balavadvilagnādabhyudgataṃ tvalpabalaṃ vadanti |
kendrāṇi caibhyo'pyadhivīryavanti tatrāpi horābalamagramāhuḥ
||78||
[Analyze grammar]

śreṣṭhā manuṣyākṛtayo vilagne catuṣpadāścāmbaramadhyasaṃsthāḥ |
jalodbhavākhyā balino jalasthāḥ kīṭo'stago vyomatale dvimūrtyaḥ
||79||
[Analyze grammar]

manuṣyarūpā balino divādau catuṣpadāścārdhadine sakīṭāḥ |
siṃho dinānte niśi vārijāḥ syurlagneṣu sarve vibhavā niruktāḥ
||80||
[Analyze grammar]

ādyaṃ catuṣkaṃ mṛgadhanvinau ca kṣapāpatīndrā balino bhavanti |
tajjñā dvitīyaṃ tu catuṣṭayaṃ tu dinākhyamāhuḥ sajalopapannam
||81||
[Analyze grammar]

svāmyuccabhṛjjīvabudhaiśca yuktā horādayastairavalokitā vā |
śeṣairadṛṣṭāśca balapradhānāḥ syū rāśayastvarthakuṭumbasaṃsthaiḥ
||82||
[Analyze grammar]

divā syurarkātmajasūryajīvāḥ śukrendubhaumā niśi vīryavantaḥ |
dine kṣapāyāṃ ca budho balī syācchukle ca saumyā balino'site'nye
||83||
[Analyze grammar]

udaggatāḥ śukrakujārkajīvā yāmye'sitendū dvayago budhastu |
svavargasaṃsthā balinaśca sarve jitārayo raśmivapurdharāśca
||84||
[Analyze grammar]

vakrānuvakre balino bhavanti sūryādvinirgamya navoditāśca |
ādyantamadhyopagatāḥ pradhānāḥ kṣetreṣu puṃstryākhyanapuṃsakākhyāḥ
||85||
[Analyze grammar]

prāgrātribhāge'dhibalaḥ śaśāṅkaḥ śukro niśārdhe'vanijo niśānte |
prātarbudho madhyadine ca sūryaḥ sarvatra jīvo'rkasuto dinānte
||86||
[Analyze grammar]

svoccasthitāḥ śreṣṭhabalā bhavanti mūlatrikoṇe svagṛhe ca madhyāḥ |
iṣṭekṣitā mitragṛhāśritā vā vīryaṃ kanīyaḥ samupodvahanti
||87||
[Analyze grammar]

gurvendavau pūrvavilagnasaṃsthau nabhastalasthau ca divākarārau |
sauro'stagaḥ śukraniśākarau tu jale sthitāvagryabalau bhavetām
||88||
[Analyze grammar]

māse tu śuklapratipatpravṛtte pūrve śaśī madhyabalo daśāhe |
śreṣṭho dvitīye'lpabalastṛtīye saumyaistu dṛṣṭo balavān sadaiva
||89||
[Analyze grammar]

kālāśrayaṃ sthānaguṇāśrayaṃ ca pradhānasaṃdṛṣṭisamāśrayaṃ ca |
balaṃ grahasya trividhaṃ vyavasthet sarvakriyāṇāmavanirṇayeṣu
||90||
[Analyze grammar]

svasvāmisaṃyoganirīkṣaṇena horābalaṃ svoccapateśca vindyāt |
jīvendusūnusphujidāṃ ca yoge dvisandhyayoralpabalā tu horā
||91||
[Analyze grammar]

balābalasyaiṣa vidhirnirukto gṛhagrahāṇāṃ yavanopadeśāt |
kṛtsnasya horāphalasaṅgrahasya prāhuḥ kṛtodāramudārasaṃkhyā
||92||
[Analyze grammar]

pradhānamadhyāntabalābalaiśca kṣetrairatha kṣetraparigrahaiśca |
nṝṇāṃ samudbhūtividhau tathaiva syuḥ śreṣṭhamadhyāntabalāḥ prasūtāḥ
||93||
[Analyze grammar]

pūrve tu kendropagatāḥ phalanti madhye vayasyāntarasanniviṣṭāḥ |
āpoklimasthāḥ phaladā vayo'ntye yathā balaṃ svaṃ samupetya pūrvam
||94||
[Analyze grammar]

vayomukhe prāha trayaḥ syurete ...lasaṃ niyoge |
yathā balaṃ bālavidhānakāla ebhyastvavasthaṃ tribhireva vindyāt
||95||
[Analyze grammar]

janmeśvaro lagnapatiśca yeṣāṃ catuṣṭaye syādbalavān gururvā |
caturṣu horādiṣu saṅgataḥ syāccaturvayaḥkālaphalapradaḥ syāt
||96||
[Analyze grammar]

yaḥ svoccabhṛt kendragataḥ svavarge svarkṣe'pi vānyairaśubhairadṛṣṭaḥ |
janmādhipastadguṇavīryabhāgvā sotpattikāleṣu phalapradaḥ syāt
||97||
[Analyze grammar]

evaṃ bahūnāmapi saṅgrahāṇāmatyantasaukhyāya vadanti yogān |
nīcāribheṣvādiṣu tadvadevamatyantaduḥkhāya vadedvidhānam
||98||
[Analyze grammar]

śīrṣodayeṣvādigatāḥ pradhānāḥ pṛṣṭhodayeṣvantagatāśca bheṣu |
madhyaṃ gatāścobhayasaṃjñakeṣu grahā vayaḥsveva phalaṃ ca dadyuḥ
||99||
[Analyze grammar]

ādyantamadhyāśrayiṇo grahāḥ syuḥ prāglagnagā janmani candragā vā |
ādyantamadhyaprabhavā vayaḥsu dāyairaniṣṭairupakāribhiśca
||100||
[Analyze grammar]

kṣetreṣu ye sandhisamāpitāṃśāste rāśiyātābhimatāḥ prasūtau |
vargottamākhyān parihṛtya sarve hyaniṣṭadā lagnasamāpitāstu
||101||
[Analyze grammar]

lagnācchubhāstūpacayarkṣasaṃsthāḥ kurvanti janmāni dhanānvitānām |
candrādapi sphītaguṇānvitānāṃ pāpāstu kuṣṭhīnyadhanālasānām
||102||
[Analyze grammar]

mūrkhān daridrāṃścapalān viśīlān candraḥ prasūte'rkacatuṣṭayasthaḥ |
kuryād dvitīye dhanināṃ prasūtimāpoklimākhye tu kulāgrajānām
||103||
[Analyze grammar]

yeṣāṃ svamūrtau svacatuṣṭaye vā samudbhavā bhrātṛgṛhe ca puṃsām |
bhavanti te'nyonyahitā manuṣyāstvanyonyamitrarkṣasamudbhavāśca
||104||
[Analyze grammar]

mūlatrikoṇāddhanabandhudharmaputravyayasthāna-gatā grahendrāḥ |
tātkālikāḥ syuḥ suhṛdo grahasya svocco ca yo yasya vikṛṣṭavīryaḥ
||105||
[Analyze grammar]

jāmitraṣaṣṭhāṣṭamakhāyamūrtimūlatrikoṇaikagṛhe niviṣṭāḥ |
tatkālamete ripavo bhavanti maulāni mitrāṇi ripūṃśca vakṣye
||106||
[Analyze grammar]

ravergururmitramato'rayo'nye gurośca bhaumaṃ parihṛtya sarve |
cāndreranarkā bhṛgunandanasya tvarkenduvarjāḥ suhṛdaḥ pradiṣṭāḥ
||107||
[Analyze grammar]

bhaumasya śukraṃ śaśijaṃ ca mitramindorbudhaṃ devaguruṃ ca vindyāt |
saurasya mitrāṇyakujendusūryāḥ śeṣān ripūn viddhi nṛṇāṃ ca tadvat
||108||
[Analyze grammar]

krūragraho'rko'rkikujau ca nityaṃ pāpau śubhā jīvaśaśāṅkaśukrāḥ |
saumyastu saumyo'pyavimiśrito'nyairvargaiśca tulyaprakṛtitvameti
||109||
[Analyze grammar]

krūrāśca gharmā mṛdavaśca śitā miśrasvabhāvo hi śaśāṅkasūnuḥ |
ebhyos jagatkālaphalaṃ samānamutpattipākāgamasaṃśrayeṣu
||110||
[Analyze grammar]

bhūragnirāpaḥ khamathānilaścetmuktāni bhūtāni mahānti paṃca |
śaśāṅkajāṅgārakaśukrajīvasaurā nṛdehāditi bandhanāni
||111||
[Analyze grammar]

sarvāṇi sattvāni hi jīvakāmavijñānavāktattvatamomanāṃsi |
samāviśanti kramaśo'rkaśukrajīvaindavārārkiniśākarebhyaḥ
||112||
[Analyze grammar]

pittaṃ kujāt pittakaphaṃ ca sūryāt kaphānilaṃ jīvaniśākarābhyām |
śukrāt kaphaṃ mārutamarkaputrād vātaṃ budhāt sthānaguṇāvapṛktam
||113||
[Analyze grammar]

sattvādhikā bhāskarabhaumajīvā bhṛgvātmajo rājasikaḥ śaśī ca |
śanaiścarastāmasiko budhastu saṃyagato'nyāṃllabhate viśeṣān
||114||
[Analyze grammar]

bhaumārkajīvāḥ puruṣāḥ pradiṣṭāḥ strīsaṃjñakāveva śaśāṅkaśukrau |
napuṃsakākhyāvasitenduputrāveṣāṃ samānasthitayo bhavanti
||115||
[Analyze grammar]

rājānamarkaṃ śaśinaṃ ca vindyānnetāramāraṃ śaśijaṃ kumāram |
sācivyasaṃjñau gurubhārgavau tu preṣyaḥ śaniḥ syādbhuvi bhāgayoge
||116||
[Analyze grammar]

gururdvijānāṃ bhṛgunandanaśca kṣatrasya sūryo dharaṇīsutaśca |
viśāṃ śaśāṅkaḥ śaśinandanaśca varṇaprabhuḥ śūdrajanasya sauraḥ
||117||
[Analyze grammar]

eṣāṃ jaye varṇajayo'pi bhaṅge tadvarṇabhaṅgo guṇasaṅgrahaśca ||118||
[Analyze grammar]

samāgamaprāptivirodhalābhāsteṣāṃ samānasthitayo bhavanti |
kalyāṇamitrārthasutāṅganābhisteṣāṃ svabhāvairanuvarttayanti
||119||
[Analyze grammar]

dravyāni pālāśakatāmraraktasitāsitaśvetakapītakāni|
budhārkabhaumośanasārkicandrabṛhaspatīnāṃ sadṛśāḥ svavarṇāḥ
||120||
[Analyze grammar]

pitā janitrī sahajaḥ kalatraṃ bandhuḥ suto dāsajanaḥ svapuṃsām |
sūryendubhūmyātmajaśukrajīvasaumyārkajānāṃ sadṛśāḥ svabhāvāḥ
||121||
[Analyze grammar]

balaṃ jarā karma sukhaṃ ratiśca buddhirnarāṇāṃ sthitirebhya eva |
kujārkajārkāmarasūriśukrasaumyoḍupebhyo niyatairvidhānaiḥ
||122||
[Analyze grammar]

sūryaḥ surūpo mṛdukuṃcitālpasrastāntakeśaścaturasragātraḥ |
madhvāyatākṣo yavanendrakalpe prataptacāmīkaradīptamūrtiḥ
||123||
[Analyze grammar]

gambhīradhīraprakṛtiḥ pracaṇḍaḥ śūraḥ sthiro duḥprasaho'sthisāraḥ |
viśuddhajāmbūnadapiṅgaromā mukhyo mahojāstvaritograkarmā
||124||
[Analyze grammar]

candraḥ prasannāmbuvapuḥ surūpaḥ snigdhaḥ sitaḥ kuṃcitasūkṣmakeśaḥ |
viśālanetraḥ samacārudehaḥ kānto yuvā saumyaviśuddhamūrtiḥ
||125||
[Analyze grammar]

prājñaḥ kṣamī mānavasaṃyatātmā priyopacāro ratiraktabhāvaḥ |
snigdhābhidhāno mṛduvatsuhāsī viśuddhavāsā śubhadṛgvilāsī
||126||
[Analyze grammar]

śukro vilāsī nayanābhirāmo viśālavaktrākṣikapolavakṣāḥ |
susnigdhasūkṣmāsitakuṃcitāntavyālambakeśo rajatāvadātaḥ
||127||
[Analyze grammar]

gurupralamborubhujodarāṃso vicitramālyāmbaracārurūpaḥ |
śukrādhiko vāditanṛttagītasaubhāgyalīlāratikāmavaśyaḥ
||128||
[Analyze grammar]

bṛhaspatirdantasuvarṇagauro viśālapīnonnatahrasvadehaḥ |
gambhīrabhāṣī madhudṛṣṭiromā buddhismṛtisthairyadhṛtipradhānaḥ
||129||
[Analyze grammar]

vedāṅgayajñaśrutanītidharmakāvyakriyā-saṃśrayanirṇayeṣu |
suniścito duḥprasaho'timedāḥ śuklāmbaro baddhajaṭordhvamūrdhā
||130||
[Analyze grammar]

budhastu sampūrṇaviśuddhabuddhirdūrvālakaśyāmatanuḥ sunetraḥ |
kāvyakriyāśilpakalāpradhāno vilāsahāsyādimanobhirāmaḥ
||131||
[Analyze grammar]

pālāśavāsāḥ kṛśahīnavṛttastvaksāradehaḥ sphuṭahṛṣṭavākyaḥ |
calasvabhāvo mṛdumadhyarūpaḥ parasvabhāvo vigatātmabhāvaḥ
||132||
[Analyze grammar]

aṅgārakaḥ kuṃcitadīptakeśastīkṣṇaḥ pracaṇḍaḥ kapilogramūrtiḥ |
raktāntacakṣurjvalitānalābhaḥ saṃvegavikrāntakumārabhīṣmaḥ
||133||
[Analyze grammar]

hrasvastanaḥ snigdhanakho dṛḍhāṅgo majjādhikaḥ spaṣṭaviśuddhavākyaḥ |
śūro vadhādānavighātaśīlo raktāmbaraḥ sāhasavīryakarmā
||134||
[Analyze grammar]

śanaiścaraḥ piṅgabhīradṛṣṭirbalī śirobhaṅgataraṅgitāṅgaḥ |
dīrgho'sitasthalakharograkeśo vivarṇabhinnairdaśanairnakhaiśca
||135||
[Analyze grammar]

kṣudro'tiraudraprakṛtiḥ kukarmā pradveśaśīlaḥ piśuno niyantā |
kṛṣṇāmbarastyaktamudoṃ'janābhaḥ kṛśo'lasaḥ snāyunidhānasāraḥ
||136||
[Analyze grammar]

eṣāṃ samānasthitivarṇarūpasattvaprabhāvān puruṣān vadanti |
ete svavargopagatā yadi syuḥ kendreṣu kālādibalādhikāśca
||137||
[Analyze grammar]

ete yathā vīryabalādhikāḥ syurbhāgāṃśakasthānaparigrahāśca |
tathāvidhāneva vidhānasiddhān kurvanti bhāgotprasaveṣu puṃsām
||138||
[Analyze grammar]

rāśyādayo yairadhivīryavanto vargeṣu tūktā grahavarjiteṣu |
tebhyo vikārān grahavadvidadhyād vargasvabhāvairabhisaṅkulāṃśca
||139||
[Analyze grammar]

Other editions:

Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the The Innate Nature of the Zodiac Signs and Planets

Cover of edition (2008)

Yavanajātaka of Sphujidhvaja
by Michael D Neely (2008)

Edition includes original Sanskrit text, English translation and word-for-word analysis.

Let's grow together!

I humbly request your help to keep doing what I do best: provide the world with unbiased sources, definitions and images. Your donation direclty influences the quality and quantity of knowledge, wisdom and spiritual insight the world is exposed to.

Let's make the world a better place together!

Like what you read? Help to become even better: