Yavanajataka by Sphujidhvaja [Sanskrit/English]
by Michael D Neely | 2018 | 97,362 words
The Sanskrit text and English translation of the Yavanajataka of Sphujidhvaja (circa 200 to 600 CE). The Yavana-jataka is an ancient text in Indian astrology possibly representing a versification of an earlier translation into Sanskrit of a Greek text, thought to have been written around 120 CE in Alexandria. This edition of the Yavanajataka also includes a word for word rendering from Sanskrit to English with parts of speech annotations. Note: There are a few inconclusive verses in this translation.
Chapter 1 - The Innate Nature of the Zodiac Signs and Planets
...nānāvidhākārakavarṇarūpaiḥ śubhāśubhairdvādaśabhirgṛhākhyaiḥ ||11||
[Analyze grammar]
pradakṣiṇottānasamanvitaṃ tat saptagrahendraprabhavaṃ vadanti |
kramānuṣaṅgena nabhastalādā calaṃ ca paścābhisarārdhadṛśyam ||12||
[Analyze grammar]
camīnāṃ vihitā vikalpāḥ ||13||
[Analyze grammar]
ādyaḥ smṛto meṣasamānamūrtiḥ kālasya mūrdhā gaditaḥ purāṇaiḥ |
so'jāvikāsaṃcarakandarādristenāgnidhātvākararatna-bhūmiḥ ||14||
[Analyze grammar]
vṛṣākṛtistu prathito dvitīyaḥ savaktrakaṇṭhāyatanaṃ vidhātuḥ |
vanādrisānudvipagokulānāṃ kṛṣīvalānāmadhivāsabhūmiḥ ||15||
[Analyze grammar]
vīṇāgadābhṛn mithunaṃ tṛtīyaḥ prajāpateḥ skandhabhujāṃsadeśaḥ |
pranartakīgāyakaśilpakastrīkrīḍāratidyūtavihāra-bhūmiḥ ||16||
[Analyze grammar]
karkī kulīrākṛtirambusaṃstho vakṣaḥ pradeśo'bhihitaścaturthaḥ |
kedāravāpīpulināni tasya devāṅganāramyavicitrabhūmiḥ ||17||
[Analyze grammar]
siṃhastu śaile hṛdayapradeśaḥ prajāpateḥ paṃcamamāhurādyāḥ |
tasyāṭavīdurgaguhāvanādrivyādhāṭavībhugbhavanapra deśāḥ ||18||
[Analyze grammar]
pradīpikāṃ gṛhya kareṇa kanyā nausthā jale ṣaṣṭhamiti bruvanti |
kālārthadhīrā jaṭharaṃ vidhātuḥ sa śādvalastrīratiśilpabhūmiḥ ||19||
[Analyze grammar]
vīthyāṃ tulāpaṇyadharo manuṣyaḥ sthitaḥ sanābhīkaṭivastideśaḥ |
śulkārthavīṇāpaṇapaṭṭanādhvasārthādhivāsonnatasasy abhūmiḥ ||20||
[Analyze grammar]
śvabhre'ṣṭamo vṛścikavigrahastu proktaḥ prabhormeḍhragudapradeśaḥ |
guhābilaśvabhraviṣāśmaguptivalmīkakīṭājagarāhi-bhūmiḥ ||21||
[Analyze grammar]
dhanvī manuṣyo hayapaścimārdhastamāhurūrū bhuvanapranetuḥ |
samasthitavyastasamastavājīsurāstrabhṛdyajñarathāśva bhūmiḥ ||22||
[Analyze grammar]
mṛgārdhapūrvo makaro'mbugārdho jānupradeśaṃ tamuśanti dhātuḥ |
nadīvanāraṇyapathādyanūpaśvabhrādhivāso daśamaḥ pradiṣṭaḥ ||23||
[Analyze grammar]
skandhe tu riktaḥ puruṣasya kumbho jaṃghe tamekādaśamāhurādyāḥ |
tasyodakādhārakusasyapakṣistrīśauṇḍikadyūtaniveśad eśāḥ ||24||
[Analyze grammar]
jale tu mīnadvayamantyarāśiḥ kālasya pādau vihito variṣṭhaiḥ |
sa puṇyadevadvijatīrthabhūmirnadīsamudrāmbucarā-dhivāsaḥ ||25||
[Analyze grammar]
ityeṣa sorvītalamaṇḍalasya sraṣṭurnirukto'ṅgavibhāgacakraḥ |
dehāṅgabhāgeṣu nṛṇāṃ yato'yamanyonyacihnāṅkaguṇaprasaṅgaḥ ||26||
[Analyze grammar]
ye saṅgrahe digjanajātibhedāḥ proktāḥ purāṇaiḥ kramaśo gṛhasya |
te rāśibhūmyaṅgatadīyabhūmiceṣṭāḥ svabhāvairniyatairvidhāryāḥ ||27||
[Analyze grammar]
idaṃ hi sasthāvarajaṅgamākhyaṃ jagadravīndvātmakamāhurādyāḥ |
tasyodbhavaścāpacayaśca dṛṣṭo bhamaṇḍale tena tadātmakaṃ tat ||28||
[Analyze grammar]
tasyārdhamārkaṃ vihitaṃ maghādi sarpādi śāśāṅkamato'parārdham|
krameṇa sūryaḥ pradadau grahebhyaḥ kṣetrāṇi cāndrāṇi tathotkrameṇa ||29||
[Analyze grammar]
anye'pi sāvitramuśanti sarvamojaṃ śaśāṅkaprabhavaṃ tu yugmam |
tatsarvamārkaṃ puruṣākhyamugraṃ strīsaṃjñakaṃ mārdavamaindavaṃ tu ||30||
[Analyze grammar]
pūrvārdhamojeṣu gṛheṣu sauryaṃ teṣveva paścārdhamuśanti cāndram |
yugmeṣu pūrvārdhavibhuḥ śaśāṅkaḥ paścārdhanātho dinakṛt sameṣu ||31||
[Analyze grammar]
yato'pi siṃhaṃ parigṛhya sūryaḥ svakairguṇaiḥ karkaṭakaṃ tu candraḥ |
kṣetrāṇi śeṣāṇi tato grahebhyaḥ kramotkramābhyāṃ dadaturvibhutvāt ||32||
[Analyze grammar]
budhāsphujidbhūmijajīvasaurāḥ saṃjñābhireṇḍa kramaśo nikarṣīt |
dvirdvirgṛheśāḥ prathitāstato'mī tārādhināthasya divākarasya ||33||
[Analyze grammar]
horā prasiddhāḥ |
drekāṇasaṃjñāḥ prathitāstathātra cintākṛtiprāptiprakīrtitātha ||34||
[Analyze grammar]
saptagrahāṇāṃ pravadanti bhāgān yebhyo vikārā grahavanniruktāḥ |
navāṃśakā jātakarūpaceṣṭāḥ phale daśāsvāyuṣi ca prasiddhāḥ ||35||
[Analyze grammar]
rāśau tu ye dvādaśabhāgasaṃsthāḥ svaiḥ svaiḥ phalaiḥ saṅkulayanti rāśim |
triṃśatsusaṃsṛṣṭaphaleṣu sūkṣmāḥ pracāranīcoccavidhau vikārāḥ ||36||
[Analyze grammar]
ṣaṣṭistu saurā bhavanasya bhāgāḥ svasaṅkulārtheṣu bhavanti tulyāḥ |
dvāsaptatiḥ sadviśatāṃśakānāṃ cūḍāpadānāṃ navame nijeṃ'śe ||37||
[Analyze grammar]
śatāni ye'ṣṭādaśa liptakānāṃ triṃśattu ye te'pi samānayogāḥ |
ye'smin yathā ye niyatā viśeṣāḥ svaiḥ svairguṇaiste'pyupadhāraṇīyāḥ ||38||
[Analyze grammar]
ādyā tu horā bhavanasya patyurekādaśakṣetrapaterdvitīyā |
svadvādaśaikādaśarāśipānāṃ drekāṇasaṃjñāḥ kramaśastrayo'tra ||39||
[Analyze grammar]
kṣetrādhipādyāḥ punaruktavarjaṃ kṣetrādhipānāṃ pravadanti sapta |
tadvat svarāśyādigṛheśvarāṇāmuktā gṛhe dvādaśabhāgasaṃjñāḥ ||40||
[Analyze grammar]
ādyāṃśakā meṣamṛgākhyataulikarkīśvarāṇāṃ prathamādiṣūktāḥ |
teṣāṃ prasaṃkhyayā gṛhaistadādyairnavāṃśakā dvidvigṛheśvarāṇām ||41||
[Analyze grammar]
bhaumasya paṃcārkasutasya tadvadaṣṭau guroḥ sapta budhasya bhāgāḥ |
śukrasya paṃcaujagṛheṣu caiṣāṃ yugmeṣu caite syurapakrameṇa ||42||
[Analyze grammar]
saurāḥ sacūḍāpadaliptikākhyā bhājyāstadānyena bhamaṇḍalena |
tasyetarakṣetravaducyateṃ'śo grahasya sarvasya tadātmayogī ||43||
[Analyze grammar]
ityevameṣāmavakalpitānāṃ kriyāvibhāgārthamuśanti rāśim |
anyonyasaṃyogavikalpanābhiridaṃ samudrāmbuvadaprameyam ||44||
[Analyze grammar]
carasthirau dviprakṛtiśca saṃjñā meṣādiṣūktāstrividhā caturdhā |
catuścaturvyantaritaśca sandhiḥ prāṅmadhyamāntā vayasaḥ phaleṣu ||45||
[Analyze grammar]
grāmyasvarūpāśca vṛṣo dvayākhyastvaraṇyasaṃjñā mṛgakīṭasiṃhāḥ |
anūpasaṃjñā jalajāstadākhyāḥ saritsarāḥ sāgarasaṃcarā ye ||46||
[Analyze grammar]
eṣāṃ svabhāvākṛtilakṣaṇānāṃ vikārasaṃsthānakṛtātmabhāvaḥ |
yadyaṃśakaḥ syādgrahamārgasaṃstho jātastadākāraṇa bhavantām ||47||
[Analyze grammar]
horeti yat prāgbhavanaṃ vilagnaṃ tataścaturthaṃ hipakākhyamāhuḥ |
rasātalaṃ tadvijalaṃ ca vindyād gṛhāśrayaṃ vṛddhipadaṃ tadeva ||48||
[Analyze grammar]
lagnādgṛhaṃ saptamamastagaṃ tu jāmitrasaṃjñaṃ yavanābhidhānam |
vilagnabhāvāttu nabhastalasthaṃ meṣūraṇākhyaṃ daśamaṃ vadanti ||49||
[Analyze grammar]
etaccaturlagnamudāharanti horāvido lagnacatuṣṭayaṃ ca |
sthānaṃ tu candrasya catuṣṭayākhyaṃ meṇyaivasaṃjñaṃ yavaneṣu vindyāt ||50||
[Analyze grammar]
ādyāccaturthaṃ caturaśramāhustathāṣṭamaṃ naidhanamapyuśanti |
pṛthaktrikoṇaṃ tvatha paṃcamaṃ hi syāt tritrikoṇaṃ navamaṃ ca vindyāt ||51||
[Analyze grammar]
ṣaṣṭhaṃ tu ṣaṭkoṇamaniṣṭadaṃ tu duścikyasaṃjñaṃ tu tṛtīyamāhuḥ |
ekādaśaṃ sarvata eva bhadraṃ caryāgṛhaṃ dvādaśamapyuśanti ||52||
[Analyze grammar]
caturvilagnaṃ pravadanti kendraṃ tataḥ paraṃ pāṇapharaṃ tu yogam |
āpoklimākhyaṃ tu tṛtīyamāhurlagnāśrayaiṣā trividhaiva saṃjñā ||53||
[Analyze grammar]
svadehacintādiṣu viddhi horāṃ jalaṃ janitrātmasutāśrayārtham |
jāyāprayāṇāgamanāśrayārthaṃ vyādhyādināśādiṣu cāstagastham ||54||
[Analyze grammar]
aiśvaryanānābhyudayāśrayārthaṃ meṣūraṇaṃ kośabale ca viddhi |
saumyairvilagnaṃ kṣaṇavīryayuktairetaiḥ śubhaṃ viddhyaśubhaṃ tvaniṣṭaiḥ ||55||
[Analyze grammar]
ityevameteṣu jagadvidhānaṃ śubhāśubhaṃ kṛtsnaphalaṃ nibaddham |
eṣveva sa ... ... prasūtiḥ ||56||
[Analyze grammar]
ṣaṣṭhaṃ tṛtīyaṃ daśamaṃ ca rāśimekādaśaṃ copacayarkṣamāhuḥ |
horāgṛhasthānaśaśāṅkabhebyaḥ śeṣāṇi caibhyo'pacayarkṣamāhuḥ ||57||
[Analyze grammar]
meṣo vṛṣaḥ karkituleśamīnāḥ kanyā mṛgaścoccagṛhāṇi vindyāt |
ravīndujīvārkiśukraindavārā yathākramaṃ ||58||
[Analyze grammar]
sūryasya bhāge daśame tṛtīye somasya jīvasya tu paṃcame syāt |
saurasya viṃśe tvadhisaptake ca vindyād bhṛgoḥ paṃcadaśe budhasya ||59||
[Analyze grammar]
bhaumasya viṃśe'ṣṭayute prasūtaṃ triṃśallave svoccagṛhe niveśam |
svoccāttu jāmitramuśanti nīcaṃ triṃśallavo yacca samānasaṃkhyam ||60||
[Analyze grammar]
triṃśallavāneva tu kaṇṭakākhyān vadanti kendreṣu caturṣu lagnāt |
sve sve gṛhe tu svagṛhāṃśakākhyā vargottamākhyā yavanairniruktāḥ ||61||
[Analyze grammar]
mūlatrikoṇānyajagopasiṃhakanyātulādhāranarāśva-kumbhāḥ |
bhaumendusūryaindavaśukrajīvasūryātmajānāṃ vihitāḥ krameṇa ||62||
[Analyze grammar]
śīrṣodayā mānuṣasarvarūpāḥ sasiṃhakīṭā yavanairniruktāḥ |
matsyadvayaṃ tūbhayataḥ pravṛttaṃ pṛṣṭhena śeṣāstu sadodayanti ||63||
[Analyze grammar]
dvau paścimau ṣaṣṭhamatha dvitīyaṃ svasthānarāśeḥ parihṛtya rāśīn |
śeṣān grahaḥ paśyati nityakālamiṣṭeṣu caiṣāṃ vihitā dṛgiṣṭā ||64||
[Analyze grammar]
jāmitrabhe dṛṣṭiphalaṃ samagraṃ svapādahīnaṃ caturastrayostu |
trikoṇayordṛṣṭiphalārdhamāhurduścikyasaṃjñe daśame ca pādam ||65||
[Analyze grammar]
triparyayeṇa prathamādivargāḥ krameṇa pūrvādiṣu dikṣu vācyāḥ |
tāsvarkaśukrau dharaṇīsutaśca candrāsitau jīvabudhau digīśāḥ ||66||
[Analyze grammar]
praṇaṣṭavinyastavinirgateṣu kriyāsu sūtau śayane ratau vā |
eṣāṃ balād dvāravidhirdiśaśca vācyā gṛheṣu grahavarjiteṣu ||67||
[Analyze grammar]
ādyantarāśerudayapramāṇaṃ dvau dvau muhūrtau niyataṃ pradiṣṭau |
kramotkramābhyāmadhipaṃcamaṃ syāccakrārdhayorviddhyudayapramāṇam ||68||
[Analyze grammar]
evaṃpramāṇāni gṛhāṇi buddhvā hrasvāni madyāni tathāyatāni |
cakrāṅgabhedaiḥ sadṛśīkṛtāni mārgapramāṇāni vikalpayanti ||69||
[Analyze grammar]
mūrtiṃ tu horāṃ śaśinaśca vindyādrāśiṃ kuṭumbaṃ vihitaṃ dvitīyam |
gṛhaṃ tṛtīyaṃ sahajākhyamāhurbandhvāśrayaṃ tu prathitaṃ caturtham||70||
[Analyze grammar]
proktaṃ gṛhaṃ paṃcamamātmajākhyaṃ ṣaṣṭhaṃ ripusthānamudāharanti |
jāyāśrayaṃ saptamamaṣṭamaṃ tu kṣetraṃ budhā mṛtyupadaṃ vadanti ||71||
[Analyze grammar]
dharmasya vargaṃ navamaṃ vidadhyāt karmākhyamāhurdaśamaṃ gṛhaṃ tu |
ekādaśaṃ tvarthasamudbhavākhyaṃ syād dvādaśaṃ tu vyayasaṃjñamṛkṣam ||72||
[Analyze grammar]
viniśritā yeṣu gṛheṣu ye'rthā bhāveṣu mūrtyādiṣu cānupūrvāt |
te sthānakālādibalairgṛhāṇāṃ vācyā vilagnādiṣu tatsvabhāvāḥ ||73||
[Analyze grammar]
samāgatā dehagṛhādiṣūkteṣviṣṭāstu tatpuṣṭikarāḥ pradiṣṭāḥ |
pāpā vinighnanti tameva tatsthāḥ sthāneṣvaniṣṭeṣvabhimarditāśca ||74||
[Analyze grammar]
bhāveśabhāvasthitibhasvabhāvapradhānamadhyādham adarśanādyaiḥ |
tadbhāvasaṃvṛddhivipattyapāyairnairyāṇikaṃ pākamupaiti puṃsām ||75||
[Analyze grammar]
caturguṇaṃ svoccagṛhe vidhatte grahaḥ phalaṃ mūlagṛhe tadardham |
tulyaṃ gṛhe sve suhṛdo gṛhe'rdhaṃ dviṣe tribhāgaṃ caraṇaṃ ca nīce ||76||
[Analyze grammar]
dviṣveśmagā nīcagṛhe jitāśca durmārgagāḥ sūryamanupraviṣṭāḥ |
uktāni nighnanti śubhāni caite phalānyaniṣṭāni ca vardhayanti ||77||
[Analyze grammar]
cakrārdhameṣyaṃ balavadvilagnādabhyudgataṃ tvalpabalaṃ vadanti |
kendrāṇi caibhyo'pyadhivīryavanti tatrāpi horābalamagramāhuḥ ||78||
[Analyze grammar]
śreṣṭhā manuṣyākṛtayo vilagne catuṣpadāścāmbaramadhyasaṃsthāḥ |
jalodbhavākhyā balino jalasthāḥ kīṭo'stago vyomatale dvimūrtyaḥ ||79||
[Analyze grammar]
manuṣyarūpā balino divādau catuṣpadāścārdhadine sakīṭāḥ |
siṃho dinānte niśi vārijāḥ syurlagneṣu sarve vibhavā niruktāḥ ||80||
[Analyze grammar]
ādyaṃ catuṣkaṃ mṛgadhanvinau ca kṣapāpatīndrā balino bhavanti |
tajjñā dvitīyaṃ tu catuṣṭayaṃ tu dinākhyamāhuḥ sajalopapannam ||81||
[Analyze grammar]
svāmyuccabhṛjjīvabudhaiśca yuktā horādayastairavalokitā vā |
śeṣairadṛṣṭāśca balapradhānāḥ syū rāśayastvarthakuṭumbasaṃsthaiḥ ||82||
[Analyze grammar]
divā syurarkātmajasūryajīvāḥ śukrendubhaumā niśi vīryavantaḥ |
dine kṣapāyāṃ ca budho balī syācchukle ca saumyā balino'site'nye ||83||
[Analyze grammar]
udaggatāḥ śukrakujārkajīvā yāmye'sitendū dvayago budhastu |
svavargasaṃsthā balinaśca sarve jitārayo raśmivapurdharāśca ||84||
[Analyze grammar]
vakrānuvakre balino bhavanti sūryādvinirgamya navoditāśca |
ādyantamadhyopagatāḥ pradhānāḥ kṣetreṣu puṃstryākhyanapuṃsakākhyāḥ ||85||
[Analyze grammar]
prāgrātribhāge'dhibalaḥ śaśāṅkaḥ śukro niśārdhe'vanijo niśānte |
prātarbudho madhyadine ca sūryaḥ sarvatra jīvo'rkasuto dinānte ||86||
[Analyze grammar]
svoccasthitāḥ śreṣṭhabalā bhavanti mūlatrikoṇe svagṛhe ca madhyāḥ |
iṣṭekṣitā mitragṛhāśritā vā vīryaṃ kanīyaḥ samupodvahanti ||87||
[Analyze grammar]
gurvendavau pūrvavilagnasaṃsthau nabhastalasthau ca divākarārau |
sauro'stagaḥ śukraniśākarau tu jale sthitāvagryabalau bhavetām ||88||
[Analyze grammar]
māse tu śuklapratipatpravṛtte pūrve śaśī madhyabalo daśāhe |
śreṣṭho dvitīye'lpabalastṛtīye saumyaistu dṛṣṭo balavān sadaiva ||89||
[Analyze grammar]
kālāśrayaṃ sthānaguṇāśrayaṃ ca pradhānasaṃdṛṣṭisamāśrayaṃ ca |
balaṃ grahasya trividhaṃ vyavasthet sarvakriyāṇāmavanirṇayeṣu ||90||
[Analyze grammar]
svasvāmisaṃyoganirīkṣaṇena horābalaṃ svoccapateśca vindyāt |
jīvendusūnusphujidāṃ ca yoge dvisandhyayoralpabalā tu horā ||91||
[Analyze grammar]
balābalasyaiṣa vidhirnirukto gṛhagrahāṇāṃ yavanopadeśāt |
kṛtsnasya horāphalasaṅgrahasya prāhuḥ kṛtodāramudārasaṃkhyā ||92||
[Analyze grammar]
pradhānamadhyāntabalābalaiśca kṣetrairatha kṣetraparigrahaiśca |
nṝṇāṃ samudbhūtividhau tathaiva syuḥ śreṣṭhamadhyāntabalāḥ prasūtāḥ ||93||
[Analyze grammar]
pūrve tu kendropagatāḥ phalanti madhye vayasyāntarasanniviṣṭāḥ |
āpoklimasthāḥ phaladā vayo'ntye yathā balaṃ svaṃ samupetya pūrvam ||94||
[Analyze grammar]
vayomukhe prāha trayaḥ syurete ...lasaṃ niyoge |
yathā balaṃ bālavidhānakāla ebhyastvavasthaṃ tribhireva vindyāt ||95||
[Analyze grammar]
janmeśvaro lagnapatiśca yeṣāṃ catuṣṭaye syādbalavān gururvā |
caturṣu horādiṣu saṅgataḥ syāccaturvayaḥkālaphalapradaḥ syāt ||96||
[Analyze grammar]
yaḥ svoccabhṛt kendragataḥ svavarge svarkṣe'pi vānyairaśubhairadṛṣṭaḥ |
janmādhipastadguṇavīryabhāgvā sotpattikāleṣu phalapradaḥ syāt ||97||
[Analyze grammar]
evaṃ bahūnāmapi saṅgrahāṇāmatyantasaukhyāya vadanti yogān |
nīcāribheṣvādiṣu tadvadevamatyantaduḥkhāya vadedvidhānam ||98||
[Analyze grammar]
śīrṣodayeṣvādigatāḥ pradhānāḥ pṛṣṭhodayeṣvantagatāśca bheṣu |
madhyaṃ gatāścobhayasaṃjñakeṣu grahā vayaḥsveva phalaṃ ca dadyuḥ ||99||
[Analyze grammar]
ādyantamadhyāśrayiṇo grahāḥ syuḥ prāglagnagā janmani candragā vā |
ādyantamadhyaprabhavā vayaḥsu dāyairaniṣṭairupakāribhiśca ||100||
[Analyze grammar]
kṣetreṣu ye sandhisamāpitāṃśāste rāśiyātābhimatāḥ prasūtau |
vargottamākhyān parihṛtya sarve hyaniṣṭadā lagnasamāpitāstu ||101||
[Analyze grammar]
lagnācchubhāstūpacayarkṣasaṃsthāḥ kurvanti janmāni dhanānvitānām |
candrādapi sphītaguṇānvitānāṃ pāpāstu kuṣṭhīnyadhanālasānām ||102||
[Analyze grammar]
mūrkhān daridrāṃścapalān viśīlān candraḥ prasūte'rkacatuṣṭayasthaḥ |
kuryād dvitīye dhanināṃ prasūtimāpoklimākhye tu kulāgrajānām ||103||
[Analyze grammar]
yeṣāṃ svamūrtau svacatuṣṭaye vā samudbhavā bhrātṛgṛhe ca puṃsām |
bhavanti te'nyonyahitā manuṣyāstvanyonyamitrarkṣasamudbhavāśca ||104||
[Analyze grammar]
mūlatrikoṇāddhanabandhudharmaputravyayasthāna-gatā grahendrāḥ |
tātkālikāḥ syuḥ suhṛdo grahasya svocco ca yo yasya vikṛṣṭavīryaḥ ||105||
[Analyze grammar]
jāmitraṣaṣṭhāṣṭamakhāyamūrtimūlatrikoṇaikagṛhe niviṣṭāḥ |
tatkālamete ripavo bhavanti maulāni mitrāṇi ripūṃśca vakṣye ||106||
[Analyze grammar]
ravergururmitramato'rayo'nye gurośca bhaumaṃ parihṛtya sarve |
cāndreranarkā bhṛgunandanasya tvarkenduvarjāḥ suhṛdaḥ pradiṣṭāḥ ||107||
[Analyze grammar]
bhaumasya śukraṃ śaśijaṃ ca mitramindorbudhaṃ devaguruṃ ca vindyāt |
saurasya mitrāṇyakujendusūryāḥ śeṣān ripūn viddhi nṛṇāṃ ca tadvat ||108||
[Analyze grammar]
krūragraho'rko'rkikujau ca nityaṃ pāpau śubhā jīvaśaśāṅkaśukrāḥ |
saumyastu saumyo'pyavimiśrito'nyairvargaiśca tulyaprakṛtitvameti ||109||
[Analyze grammar]
krūrāśca gharmā mṛdavaśca śitā miśrasvabhāvo hi śaśāṅkasūnuḥ |
ebhyos jagatkālaphalaṃ samānamutpattipākāgamasaṃśrayeṣu ||110||
[Analyze grammar]
bhūragnirāpaḥ khamathānilaścetmuktāni bhūtāni mahānti paṃca |
śaśāṅkajāṅgārakaśukrajīvasaurā nṛdehāditi bandhanāni ||111||
[Analyze grammar]
sarvāṇi sattvāni hi jīvakāmavijñānavāktattvatamomanāṃsi |
samāviśanti kramaśo'rkaśukrajīvaindavārārkiniśākarebhyaḥ ||112||
[Analyze grammar]
pittaṃ kujāt pittakaphaṃ ca sūryāt kaphānilaṃ jīvaniśākarābhyām |
śukrāt kaphaṃ mārutamarkaputrād vātaṃ budhāt sthānaguṇāvapṛktam ||113||
[Analyze grammar]
sattvādhikā bhāskarabhaumajīvā bhṛgvātmajo rājasikaḥ śaśī ca |
śanaiścarastāmasiko budhastu saṃyagato'nyāṃllabhate viśeṣān ||114||
[Analyze grammar]
bhaumārkajīvāḥ puruṣāḥ pradiṣṭāḥ strīsaṃjñakāveva śaśāṅkaśukrau |
napuṃsakākhyāvasitenduputrāveṣāṃ samānasthitayo bhavanti ||115||
[Analyze grammar]
rājānamarkaṃ śaśinaṃ ca vindyānnetāramāraṃ śaśijaṃ kumāram |
sācivyasaṃjñau gurubhārgavau tu preṣyaḥ śaniḥ syādbhuvi bhāgayoge ||116||
[Analyze grammar]
gururdvijānāṃ bhṛgunandanaśca kṣatrasya sūryo dharaṇīsutaśca |
viśāṃ śaśāṅkaḥ śaśinandanaśca varṇaprabhuḥ śūdrajanasya sauraḥ ||117||
[Analyze grammar]
eṣāṃ jaye varṇajayo'pi bhaṅge tadvarṇabhaṅgo guṇasaṅgrahaśca ||118||
[Analyze grammar]
samāgamaprāptivirodhalābhāsteṣāṃ samānasthitayo bhavanti |
kalyāṇamitrārthasutāṅganābhisteṣāṃ svabhāvairanuvarttayanti ||119||
[Analyze grammar]
dravyāni pālāśakatāmraraktasitāsitaśvetakapītakāni|
budhārkabhaumośanasārkicandrabṛhaspatīnāṃ sadṛśāḥ svavarṇāḥ ||120||
[Analyze grammar]
pitā janitrī sahajaḥ kalatraṃ bandhuḥ suto dāsajanaḥ svapuṃsām |
sūryendubhūmyātmajaśukrajīvasaumyārkajānāṃ sadṛśāḥ svabhāvāḥ ||121||
[Analyze grammar]
balaṃ jarā karma sukhaṃ ratiśca buddhirnarāṇāṃ sthitirebhya eva |
kujārkajārkāmarasūriśukrasaumyoḍupebhyo niyatairvidhānaiḥ ||122||
[Analyze grammar]
sūryaḥ surūpo mṛdukuṃcitālpasrastāntakeśaścaturasragātraḥ |
madhvāyatākṣo yavanendrakalpe prataptacāmīkaradīptamūrtiḥ ||123||
[Analyze grammar]
gambhīradhīraprakṛtiḥ pracaṇḍaḥ śūraḥ sthiro duḥprasaho'sthisāraḥ |
viśuddhajāmbūnadapiṅgaromā mukhyo mahojāstvaritograkarmā ||124||
[Analyze grammar]
candraḥ prasannāmbuvapuḥ surūpaḥ snigdhaḥ sitaḥ kuṃcitasūkṣmakeśaḥ |
viśālanetraḥ samacārudehaḥ kānto yuvā saumyaviśuddhamūrtiḥ ||125||
[Analyze grammar]
prājñaḥ kṣamī mānavasaṃyatātmā priyopacāro ratiraktabhāvaḥ |
snigdhābhidhāno mṛduvatsuhāsī viśuddhavāsā śubhadṛgvilāsī ||126||
[Analyze grammar]
śukro vilāsī nayanābhirāmo viśālavaktrākṣikapolavakṣāḥ |
susnigdhasūkṣmāsitakuṃcitāntavyālambakeśo rajatāvadātaḥ ||127||
[Analyze grammar]
gurupralamborubhujodarāṃso vicitramālyāmbaracārurūpaḥ |
śukrādhiko vāditanṛttagītasaubhāgyalīlāratikāmavaśyaḥ ||128||
[Analyze grammar]
bṛhaspatirdantasuvarṇagauro viśālapīnonnatahrasvadehaḥ |
gambhīrabhāṣī madhudṛṣṭiromā buddhismṛtisthairyadhṛtipradhānaḥ ||129||
[Analyze grammar]
vedāṅgayajñaśrutanītidharmakāvyakriyā-saṃśrayanirṇayeṣu |
suniścito duḥprasaho'timedāḥ śuklāmbaro baddhajaṭordhvamūrdhā ||130||
[Analyze grammar]
budhastu sampūrṇaviśuddhabuddhirdūrvālakaśyāmatanuḥ sunetraḥ |
kāvyakriyāśilpakalāpradhāno vilāsahāsyādimanobhirāmaḥ ||131||
[Analyze grammar]
pālāśavāsāḥ kṛśahīnavṛttastvaksāradehaḥ sphuṭahṛṣṭavākyaḥ |
calasvabhāvo mṛdumadhyarūpaḥ parasvabhāvo vigatātmabhāvaḥ ||132||
[Analyze grammar]
aṅgārakaḥ kuṃcitadīptakeśastīkṣṇaḥ pracaṇḍaḥ kapilogramūrtiḥ |
raktāntacakṣurjvalitānalābhaḥ saṃvegavikrāntakumārabhīṣmaḥ ||133||
[Analyze grammar]
hrasvastanaḥ snigdhanakho dṛḍhāṅgo majjādhikaḥ spaṣṭaviśuddhavākyaḥ |
śūro vadhādānavighātaśīlo raktāmbaraḥ sāhasavīryakarmā ||134||
[Analyze grammar]
śanaiścaraḥ piṅgabhīradṛṣṭirbalī śirobhaṅgataraṅgitāṅgaḥ |
dīrgho'sitasthalakharograkeśo vivarṇabhinnairdaśanairnakhaiśca ||135||
[Analyze grammar]
kṣudro'tiraudraprakṛtiḥ kukarmā pradveśaśīlaḥ piśuno niyantā |
kṛṣṇāmbarastyaktamudoṃ'janābhaḥ kṛśo'lasaḥ snāyunidhānasāraḥ ||136||
[Analyze grammar]
eṣāṃ samānasthitivarṇarūpasattvaprabhāvān puruṣān vadanti |
ete svavargopagatā yadi syuḥ kendreṣu kālādibalādhikāśca ||137||
[Analyze grammar]
ete yathā vīryabalādhikāḥ syurbhāgāṃśakasthānaparigrahāśca |
tathāvidhāneva vidhānasiddhān kurvanti bhāgotprasaveṣu puṃsām ||138||
[Analyze grammar]
rāśyādayo yairadhivīryavanto vargeṣu tūktā grahavarjiteṣu |
tebhyo vikārān grahavadvidadhyād vargasvabhāvairabhisaṅkulāṃśca ||139||
[Analyze grammar]
Other editions:
Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the The Innate Nature of the Zodiac Signs and Planets

Yavanajātaka of Sphujidhvaja
by Michael D Neely (2008)
Edition includes original Sanskrit text, English translation and word-for-word analysis.