Skanda Purana [sanskrit]
876,996 words | ISBN-10: 8170800978 | ISBN-13: 9788170800972
This Sanskrit edition of the Skandapurana. It is one of the largest of the eighteen Mahapuranas, covering over 80,000 shlokas (verses). It is divided into seven large section each covering holy regions detailing their background and legends.
Chapter 278
[English text for this chapter is available]
īśvara uvāca |
tato gacchenmahādevi śūlasthānamiti śrutam |
devikāyāstaṭe ramye bhāskaraṃ vāritaskaram || 1 ||
[Analyze grammar]
yatrātapattapo ghoraṃ vālmīkirmunipuṃgavaḥ |
vālmīkināmā viprarṣiryatra siddho mahāmuniḥ || 2 ||
[Analyze grammar]
yatra saptarṣayo muṣṭāstenaiva muninā priye |
tasyaiva paścime bhāge marīcipramukhā dvijāḥ || 3 ||
[Analyze grammar]
devyuvāca |
kathaṃ tu siddho vālmīkiḥ kathaṃ caurye'karonmanaḥ |
kathaṃ saptarṣayo muṣṭā etanme vada śaṃkara || 4 ||
[Analyze grammar]
īśvara uvāca |
āsītpūrvaṃ dvijo devi nāmnā khyātaḥ śamīmukhaḥ |
gārhasthye vartamānasya tasya putro vyajāyata |
vaiśākha iti nāmnā'sau raudrakarmā vyajāyata || 5 ||
[Analyze grammar]
muktvaikāṃ guruśuśrūṣāṃ nānyatkiṃcidasau dvijaḥ |
akarocchobhanaṃ karma divāprabhṛti nityaśaḥ || 6 ||
[Analyze grammar]
atha kālena mahatā pitarau tasya tau priye |
vārddhakyabhāvamāpannau bhartavyau tasya vihvalau || 7 ||
[Analyze grammar]
sa nityaṃ padavīṃ gatvā muṣṭvā lokānsvaśaktitaḥ |
dravyamādāya pitarau bhāryāṃ cāpi pupoṣa ca || 8 ||
[Analyze grammar]
kasyacittvatha kālasya tena mārgeṇa gacchataḥ |
saptarṣīṃśca tadāpaśyattīrthayātrāparāyaṇān || 9 ||
[Analyze grammar]
tāndṛṣṭvā yaṣṭimudyamya bhartsayanpa ruṣākṣaraiḥ |
vākyairuvāca tānsarvāṃstiṣṭhadhvamiti bhūriśaḥ || 10 ||
[Analyze grammar]
atha te munayaḥ śāṃtāḥ samaloṣṭāśmakāṃcanāḥ |
samāḥ śatrau ca mitre ca roṣarāgavivarjitāḥ || 11 ||
[Analyze grammar]
asmākaṃ darśanaṃ cāsya saṃbhāṣyamṛṣibhiḥ saha |
saṃjātaṃ niṣphalaṃ mā syādityuvācāṃgirā vacaḥ || 12 ||
[Analyze grammar]
aṃgirā uvāca |
bhobhostaskara me vākyaṃ śṛṇuṣvāvahitaḥ kṣaṇāt |
ātmanastu hitārthāya satyaṃ caiva vadāmyaham |
tava kaḥ poṣyavargo'sti tacca sarvaṃ vadasva me || 13 ||
[Analyze grammar]
taskara uvāca |
syātāṃ me pitarau vṛddhau bhāryaikā'patyavarjjitā |
ekā dāsī hyahaṃ ṣaṣṭho nānyadastyadhikaṃ mune || 14 ||
[Analyze grammar]
aṃgirā uvāca |
gatvā pṛcchasva tānsarvānpuṣṭānpāpārjitairdhanaiḥ |
ahaṃ karomi pāpāni sarve yūyaṃ tu bhakṣakāḥ || 15 ||
[Analyze grammar]
tatpāpaṃ bhavitā kasya kathayaṃtviti me laghu |
tathaiva gatvā papraccha pitarau tāvathocatuḥ || 16 ||
[Analyze grammar]
mātāpitarāvūcatuḥ |
ekaḥ pāpāni kurute phalaṃ bhuṃkte mahā janaḥ |
bhoktāro vipramucyaṃte kartā doṣeṇa lipyate || 17 ||
[Analyze grammar]
yaḥ karotyaśubhaṃ karma kuṭuṃbārthaṃ tu maṃdadhīḥ |
ātmā na vallabhastasya nūnaṃ puṃsaḥ supāpinaḥ || 18 ||
[Analyze grammar]
īśvara uvāca |
tayoḥ sa vacanaṃ śrutvā punarbhītamanāstadā |
tayostu saṃnatiṃ kṛtvā pitarau punarabravīt || 19 ||
[Analyze grammar]
yuvābhyāṃ hitamevāhaṃ yatkaromyaśubhaṃ kvacit |
tasyāṃśaṃ bhujyate kiṃcidyuvābhyāṃ vā na vocyatām || 20 ||
[Analyze grammar]
pitarāvūcatuḥ |
pūrve vayasi putra tvamāvābhyāṃ pālya eva hi |
uttare tu vayaṃ pālyāḥ samyakputra tvayā punaḥ || 21 ||
[Analyze grammar]
itaretaradharmo'yaṃ nirdiṣṭaḥ padmayoninā |
āvābhyāṃ yatkṛtaṃ karma yuṣmadarthaṃ śubhāśubham |
bhokṣyāmo vayameveha tatsarvaṃ nātra saṃśayaḥ || 22 ||
[Analyze grammar]
atha tvamapi yadvatsa prakaroṣi śubhāśubham |
bhokṣyase sakalaṃ tadvatsvayaṃ nānyaḥ paratra ca || 23 ||
[Analyze grammar]
avaśyaṃ svayamaśnāti kṛtaṃ karma śubhāśubham |
tasmānnareṇa kartavyaṃ śubhaṃ karma vipaścitā || 24 ||
[Analyze grammar]
cauryaṃ vātha kṛṣiṃ vātha kusīdaṃ vātha putraka |
vāṇijyamathavā preṣyaṃ kṛtvā'smākaṃ ca bhojanam |
aharniśaṃ tvayā deyaṃ na doṣo'smāsu putraka || 25 ||
[Analyze grammar]
tābhyāṃ tadvacanaṃ śrutvā tato bhāryāmabhāṣata |
tadeva vākyaṃ sā'vocadyatproktaṃ gurubhiḥ purā |
tato vairāgyamāpanno vaiśākho munisattamaḥ || 26 ||
[Analyze grammar]
garhayannevamātmānaṃ bhūyobhūyaḥ suduḥkhitaḥ |
dhiṅmāṃ duṣkṛtakarmāṇaṃ pāpakarmarataṃ sadā || 27 ||
[Analyze grammar]
vivekena parityaktaṃ satsaṃgena vivarjitam |
yaḥ karoti naraḥ pāpaṃ na sevayati paṃḍitān |
na cātmā vallabhastasya etanme vartate hṛdi || 28 ||
[Analyze grammar]
evaṃ vikalpahṛdayo gatvā sa ṛṣisannidhau |
uvāca ślakṣṇayā vācā gamyatāmiti sādaram || 29 ||
[Analyze grammar]
vṛsī pragṛhyatāmeṣā tathaiva ca kamaṇḍaluḥ |
valkalāni ca cīrāṇi mṛgacarmāṇyaśeṣataḥ || 30 ||
[Analyze grammar]
kṣamyatāmaparādho me dīnasya kṛpaṇasya ca |
satsaṃgena viyuktasya mūrkhasya munisattamāḥ || 31 ||
[Analyze grammar]
adyaprabhṛti nivṛttaḥ karmaṇo'syāhameva ca |
raudrasya sunṛśaṃsasya sādhubhirgarhitasya ca |
tasmātkathayatāsmākaṃ nivṛttiṃ cāsya karmaṇaḥ || 32 ||
[Analyze grammar]
yena yuṣmatprasādena pāpānmokṣamahaṃ vraje |
upavāso'tha mantro vā niyamo vātha saṃyamaḥ || 33 ||
[Analyze grammar]
ṛṣaya ūcuḥ |
sādhu pṛṣṭaṃ tvayā vatsa tattvamekamanāḥ śṛṇu |
saṃgṛhya kīrtayiṣyāmastvayā'khyeyaṃ na kasyacit || 34 ||
[Analyze grammar]
tena japtena pāpatmanmokṣaṃ prāpsyasi niścitam |
jhāṭaghoṭastvayā kīrttyo mantro'yaṃ caturakṣaraḥ || 35 ||
[Analyze grammar]
sarvapāpaharo nṛṇāṃ svargamokṣaphalapradaḥ |
sa tadaivaṃ hi taiḥ prokto vaiśākho munipuṃgavaiḥ |
tasthau jāpyaparo nityaṃ gatāste munipuṃgavāḥ || 36 ||
[Analyze grammar]
tasyaivaṃ japato devi devikāyāstaṭe śubhe |
aniśaṃ guru bhaktasya samādhiḥ samapadyata || 37 ||
[Analyze grammar]
kṣutpipāsā tadā naṣṭā śuddhimāyātkalevaram || 38 ||
[Analyze grammar]
maṃtre tīrthe dvije deve daivajñe bheṣaje gurau |
yādṛśī bhāva nā yasya siddhirbhavati tādṛśī || 39 ||
[Analyze grammar]
nirmalo'yaṃ svabhāvena paramātmā yathā hitaḥ |
upādhisaṃgamāsādya vikāraṃ sphaṭiko yathā || 40 ||
[Analyze grammar]
yathā ca bhramarī vaṃdhyā labdhvā jīvamaṇuṃ kvacit |
svasthāne sthāpya taṃ dhyāyedbhramarī dhyānasaṃyutā || 41 ||
[Analyze grammar]
sa tu taddhyānasaṃvṛddho jīvo bhavati tādṛśaḥ |
anyayonyudbhavo vāpi tathā nidarśanaṃ satām || 42 ||
[Analyze grammar]
ādiṣṭo guruṇā yaśca vikalpaṃ yadi gacchati |
nāsau siddhimavāpnoti maṃdabhāgyo yathā nidhim || || 43 ||
[Analyze grammar]
evaṃ varṣasahasrāṇi samatītāni bhūriśaḥ |
tasya jāpyaparasyaiva amṛtatvaṃ gatasya ca || 44 ||
[Analyze grammar]
tataḥ kālakrameṇaiva valmīkena sa veṣṭitaḥ |
yenāsau sarvato vyāpto na ca taṃ sa bubodha vai || 45 ||
[Analyze grammar]
kasyacittvathakālasya munayaste samāgatāḥ |
taṃ pradeśaṃ tu saṃprekṣya sahāyyamitaretaram |
ūcuḥ parasparaṃ sarve dattvā caiva karaiḥ karam || 46 ||
[Analyze grammar]
ṛṣaya ūcuḥ |
atrāsau taskaraḥ prāpto vaiśākho dāruṇākṛtiḥ |
yena sarve vayaṃ muṣṭā asmi nsthāne samāgatāḥ || 47 ||
[Analyze grammar]
evaṃ saṃjalpamānāste śuśruvuḥ śabdamuttamam |
valmīkamadhyato vyaktaṃ tataste kautukānvitāḥ || 48 ||
[Analyze grammar]
akhanaṃstatra valmīkaṃ kuśībhiḥ parvatopamam || 49 ||
[Analyze grammar]
atha te dadṛśustatra viśākhaṃ munisattamāḥ |
japaṃtamasakṛnmatraṃ tameva caturakṣaram || 50 ||
[Analyze grammar]
taṃ samādhigataṃ jñātvā bheṣajairyogasaṃmataiḥ |
mamarduḥ sarvato viprāstatra suptatanau bhṛśam || 51 ||
[Analyze grammar]
tato'bravīdṛṣrīnsarvānsvamarthaṃ gṛhyatāṃ dvijāḥ |
yuṣmadīyaṃ gṛhītaṃ yatpā penākṛtabuddhinā || 52 ||
[Analyze grammar]
gamyatāṃ tīrthayātrāyāṃ sarve muktā mayā dvijāḥ |
vācyau me pitarau gatvā tathā bhāryā dvijottamāḥ || 53 ||
[Analyze grammar]
sarva saṃgaparityakto viśākhaḥ samapadyata |
darśanaṃ kāṃkṣate naiva bhavadbhistu yathā purā || 54 ||
[Analyze grammar]
ṛṣaya ūcuḥ |
bahuvarṣāṇyatītāni tavātra vasato mune |
sarve te nidhanaṃ prāptā ye cānye te kuṭuṃbinaḥ || 55 ||
[Analyze grammar]
vayaṃ cirātsamāyātāḥ sthāne'sminmunisattamāḥ |
sa tvaṃ siddhimanuprāpto maṃtrādasmādasaṃśayam || 56 ||
[Analyze grammar]
yasmāttvaṃ maṃtramekāgro dhyāyanvalmīkamāśritaḥ |
tasmādvālmīkināmā tvaṃ bhaviṣyasi mahītale || 57 ||
[Analyze grammar]
svacchaṃdā bhāratī devī jihvāgre te bhaviṣyati |
kṛtvā rāmāyaṇaṃ kāvyaṃ tato mokṣaṃ gamiṣyasi || 58 ||
[Analyze grammar]
viśākha uvāca |
gṛhyatāṃ dvijaśārdūlāḥ prasannā gurudakṣiṇām |
yenāhamanṛṇo bhūtvā karomi sumahattapaḥ || 59 ||
[Analyze grammar]
ṛṣaya ūcuḥ |
eṣā no dakṣiṇā vipra yastvaṃ siddhimupāgataḥ |
sarvakāmasamṛddhātmā kṛtakṛtyā vayaṃ mune || 60 ||
[Analyze grammar]
varaṃ varaya bhūyastvaṃ yaste manasi vartate || 61 ||
[Analyze grammar]
vālmīkiruvāca |
bhavaṃto yadi tuṣṭā me yadi deyo varo mama |
kathyatāṃ tarhi me śīghraṃ ko devo hyatra saṃsthitaḥ |
devikāyāstaṭe ramye sarvakāmaphalapradaḥ || 62 ||
[Analyze grammar]
ṛṣaya ūcuḥ |
śṛṇuṣvaikamanā vipra yo devaścātra saṃsthitaḥ |
paśya niṃbamimaṃ vipra bahuśākhāpravistaram || 63 ||
[Analyze grammar]
asya mūle sthitaḥ sūryyaḥ kalpādau brahmaṇoṃ'śajaḥ |
tamārādhaya yattesāvasya sthānasya devatā || 64 ||
[Analyze grammar]
sūryakṣetraṃ samākhyātamidaṃ gavyūtimātrakam |
atra sthāne sthitā yepi teṣāṃ svargo dhruvaṃ bhavet || 65 ||
[Analyze grammar]
adyaprabhṛti viprendra mūlasthānamiti śrutam |
sthānaṃ sūryasya viprendra kāryā cātra tvayā sthitiḥ || 66 ||
[Analyze grammar]
adyaprabhṛti vipreṃdra tīrthametanmahītale |
gamiṣyati parāṃ khyātiṃ devikātaṭamāśritam || 67 ||
[Analyze grammar]
vayaṃ muṣṭā yato vipra mūlasthāne purā sthitāḥ |
mūlasthāneti vai nāma loke khyātiṃ gamiṣyati || 68 ||
[Analyze grammar]
atra ye mānavā bhaktyā snānaṃ sūryasya saṃgame |
uttare tu kariṣyaṃti te yāsyaṃti triviṣṭapam || 69 ||
[Analyze grammar]
tarpaṇaṃ tilamiśreṇa jalena dvijasattamāḥ |
gayāśrāddhasamā tuṣṭiḥ pitṝṇāṃ ca bhaviṣyati || 70 ||
[Analyze grammar]
atra ye mānavā bhaktyā śrāddhaṃ dāsyaṃti sattamāḥ |
śākamūlaphalairvāpi samyakchraddhāsamanvitāḥ || 71 ||
[Analyze grammar]
teṣāṃ yāsyaṃti pitaro mokṣaṃ naivātra saṃśayaḥ || 72 ||
[Analyze grammar]
api kīṭapataṃgā ye pakṣiṇaḥ paśavo mṛgāḥ |
tṛṣārtā jalasaṃsparśādyāsyaṃti paramāṃ gatim || 73 ||
[Analyze grammar]
vayameva sadātrasthāḥ śrāvaṇe māsi sattama |
paurṇamāsyāṃ bhaviṣyāmastava snehādasaṃśayam || 74 ||
[Analyze grammar]
tasminnahani yastoyaiḥ pitṝnsaṃtarpayiṣyati |
tasyāṣṭādaśakuṣṭhāni kṣayaṃ yāsyaṃti tatkṣaṇāt || 75 ||
[Analyze grammar]
kapālodumbarākhyeṃdramaṇḍalākhyavicarcikāḥ |
ṛṣyacarmaikakiṭibhasidhmālasavipādikāḥ || 76 ||
[Analyze grammar]
dadrusitā rucisphoṭaṃ puṇḍarīkaṃ sakākaṇam |
pāmā carmadalaṃ ceti kuṣṭhānyaṣṭādaśaiva tu || 77 ||
[Analyze grammar]
gamiṣyaṃti na saṃdeha ityuktvāṃtardadhuśca te |
ṛṣiḥ siṣeve ca raviṃ cakre rāmāyaṇaṃ tataḥ || 78 ||
[Analyze grammar]
tasmātpaśyecca taṃ devaṃ sarvayajñaphalapradam |
śṛṇuyācca kathāṃ caināṃ sarvapātakanāśinīm || 79 ||
[Analyze grammar]
iti śrīskānde mahāpurāṇa ekāśītisāhasryāṃ sahitāyāṃ saptame prabhāsakhaṇḍe prathame prabhāsakṣetramāhātmye devikāmāhātmyamūlasthānamāhātmyavarṇanaṃnāmāṣṭasaptatyuttara dviśatatamo'dhyāyaḥ || 278 ||
[Analyze grammar]
Other editions:
Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Skandapurana Chapter 278
The Skanda-Purana
by G. V. Tagare (2007)
(23 Volumes) - Motilal Banarsidass Publishers Pvt. Ltd.
Buy now!
Skanda Purana (Hindi Translation)
by S. N. Khandelwal (2016)
(Set of 10 Books) - Chowkhamba Sanskrit Series Office
Buy now!
Skanda Purana in Bengali
by Navabharat Publishers, Kolkata (0)
স্কন্ধ পুরাণম: - (Set of 7 Volumes)
Buy now!
Skanda Purana in Kannada
by Vandana Book House, Bangalore (0)
ಶ್ರೀ ಸ್ಕಾಂದ ಮಹಾಪುರಣಂ: (Set of 25 Volumes)
Buy now!
Skanda Mahapurana (Gujarati)
by Sahitya Sangam, Ahemdabad (2017)
સ્કંદ મહાપુરાણ: (Condensed/Summary)
Buy now!
Shri Skanda purana (Malayalam)
by M.P. Pillai kaniyanthara (2015)
(Condensed/Summary) - Devi Book Stall, Kodungallur
Buy now!