Shringara-manjari Katha (translation and notes)

by Kumari Kalpalata K. Munshi | 1959 | 99,373 words

An English translation of the Shringara-manjari Katha by Bhojadeva. This detailed study includes four sections. The Introduction outlines the manuscript's unique features and provides a content analysis. The second section contains the Sanskrit text complemented by an index of proper names. The third section offers an English translation excluding ...

Section 5 - srngaramanjarya matur-varnanam

Warning! Page nr. 127 has not been proofread. Click the page link to verify the generated OCR text with the original PDF.

[ srngaramanjarya maturvarnanam ] (2) tasyasca nrpatiparivaravaravilasinijanasya nikhilasyapi mananiyayah, jara- prasarajarjaritamurtih, kasakusa kusuma samkasa kesa, dvitradinavikasitasatapatra jarjaraskarasmarita- puratanakantyagantu [ ka ]vitagrasagrbhutayeva pratidinam vivardhamanamananam dadhana, tanutarava- likalitamapandugauram vidhairnasriparni phalakaso "daram lalatapatamudvahanti, sarathavadhaudhyata (1) " jaranmahisavisana sakalapratimam bhruyugalam dharayanti, vaya [ : ] parinativasadisani "manam ragandhajananipatandhaku payugalamitra locanadvayam bibhra "na, alabuvubhopamatisthula- prthulayatacipatanasaputa, udvrttamallikaparnanukaramosthayugalam vibhrati, atipralambataya sakalabhujangabandhana " [ F. 25. A ] pasaviva sravanapasau kalayanti, vayahparinatislatha- 1 kalamkodbhitasya | 2 kusuda | 3 pirvantyah | 4 yuna | 5 prajvale | vasyah | 7 mayove | 8 kadacidyapyekakini | 9 visvarna | 10 sripalli | 12 disanimamam | 6 janatyamlaye- 11 saudaram |

Warning! Page nr. 128 has not been proofread. Click the page link to verify the generated OCR text with the original PDF.

(6) sribhojadevaviracita 15 taya svabhavaprthulayorapi kapolayoratiprthulatamivapadayanti, vigalitadasanataya " muhurmuhurjagamdgrasagrdhumiva pralambamostham samvrnvati, visamavisadharasiprayopalaksya manadvitra- dasana, kimcinimagnamatiprthulasthulatarunavanamahisakandharanukaram kantham dadhana, ati- prthulasthulakandarasantanasandanitakandharabandhataya pararthagamapravesavartaniriva sarvatah samu- dvasa " mana, ksutpida'vasidanjaradajagaradehasakalapratimaca hukanda kurparadadhastat sarvatah samupalaksyamanasirajalakataya tivratapanatapo "tkvathita tyayatasthaputa cipitakosataki- phalaprayabhujayuga, anavarata drdhapraharasanjatakathina kinagranthita [va] yavantarapi kathina- tarahrda " ya, atiprthulakasthapatripratimatundo tanitasthulaslatharaghattaghatipratimapayodhara, atibalat prsthaparsvayoh pa [ F. 25. B] titan sandhin svacaritragopanasthananiva dadhati, atisthula tundantaritataya durvibhavyamatisambhogabhayat palayitamiva nitamba- vimbam darsayanti, vivarddha " manaprthulasphiktaya pratidivasamapivantiva vyomno'vakasam | tailikayantrayastipratimenoruyugalena, dirghapakkatrapusi phalanukarina janghadvitayena sthuladardura- sthaviyasa cara [na] dvandvena ca virajamana | vinatordhvakayata yo paristhausthaputa vidirnaka- taya ca tribhuvanamiva grasitumakanksanti, avirbhutatanujaraparicayacciropacitabhumjala- tamamsaslathataya jaradolanadolamiva prakatayanti, madanadyutakatitra "miva khatika - rekhasapatnibhiranekakitavotpaditabhirjirnapandubhirnakharekharajibhiralankrtasarvavayavataya svacaritra citramiva prakasayanti, aticalabahalamamsataya ca nijamasthiratvam sakalesvapya- vayavesu pratipadayanti, balisthataya sthaputitesu kesucidangesu " [ F. 26. A va kye'pi balya- mitrasrayanti, adhonihitadrstih, sukacanjukutilanasikagra, rasikartumiva patalagatanapi sphuranmaniganan bhujanganakrastumabhilasanti, jagadvasncanacaturya maharthatayodu (ndu 1 ) ra- kandara, tribhuvanamapi trnaya manyamana, kalikalavrttiriva patitadvija ", suniva surata- paramukhi, khagarajacaksukhi kavalitasepabhujanga, udyanabhumiriva madhumatcalisangata, yacakadvijavrttirivabhinandita "grahana, grahapatiriva bahuso bhuktaminamesa, tamraparni va satamuktaphala, vaidalikavrttiriva dambhapradhana, mahapurusacittavrttiriva parartha " baddhakaksa, bamanamurtiriva nijavikramakrantatribhuvana, pancaratrasthitiriva mayavaibhavopapaditabhoga- sthitih, sikatasantatiriva sneho "jjhita, gangeva krodikrtakhilavasuh, visvarupamurti- riva durlaksyasvarupa, vyakaranaprakriyevopasargavasat parasmaipadotpadana kusala " [ F. 26. B] chatramandaliva rupasiddhinipuna, amtijanacittavrttiriva moksaikatatpara, lokayata sthitiriva- nasitaparaloka, canakyanitiriva yo " yenopayena grahyastam tena grhnanti " | kusala kalakalape, catura paracittajnane, nipuna panyanganavyavahare, pravina paravancanayam ", 1 gadvasa 2 laksamana | 3 karpurada | 4 sthala ' | 5 kayatayapari | 6 srksataya | barsikepi | 8 tamrapalliva | 9 vyakaranamivaprakryevopa | 10 pratijana | 11 grhnati |

Warning! Page nr. 129 has not been proofread. Click the page link to verify the generated OCR text with the original PDF.

16 ((4)) srngaramanjarikatha (5) daksa durdamabhujangadamane, vidagdha vipralambhe, pesala vaisikalape, pragalbha sagarbhoktisu, asirnabuddhirvisirnapratisandhane | sarvvasvamapi darsayati na ca prayacchati | kvacit kincit pradaya balapaniyeneva karnapaniyamantargatamapyarthamakarsati | vaisika rahasya - pandita na khandita vitaih | dhurtaih prataranarthamabhyarthita na kadarsita | vancayati na vancayate | stobhayati na stubhyate | kadarthayati na ka " [ F. 27. A ] darsyate | mohayati na muhyete | mrgatrsnikevasavasam prayacchati na ca purayati | vasatirasatyasya, mandiram dambhasya, alayo mayayah, dhama dhurtata " yah, saranam kusrtinam, sthanam mithya- vinayasya, asrayah prasrayasya, ekaprayoktri kapatanatakasya, gatiriva vidhivilasitanam, ghatayisri durghatanam, vighatayitri sughatitanam bhavitavyatevajnatadimadhyanta, avidyevavicaritaramaniya, kimpakaphalabhyavahati riva viruddhaparinama, pratipadita- javapyahitanuriva pracarakutila, samsaravrttiriva paramarthata sunya, nidhanamadharmastha, akarah krtakacatu " nam, jivitam vancakatayah sadanam sahasikatayah, prabhavah patakasya, sthanamasthiteh, grham masrnatayah, niketanam kaitavasya, sadma cchadma " [ F. 27. B ] nah, yasah- pataka kalikalasya, sabrahmacarini visalatayah, sanabhih sunayah, ali bidali- kayah, vayasya vrkivargasya, pitrsvasa " pisacinam sahodari sarpayukteh, srsti- nikrstatayah, bhayasyapi bhitih, marya api mari, trasasyapi trasahetuh, bhavanam lobhasya, " vadavamukhajvala kilalasagarasya | yasyah sakasadiva siksitam drstivancanam bidalya, kramadanam vyaghrena ksiprakarita syenibhih, "arthapriyatvamakhuyuvatibhih, randhanvesi- tvamahivadhubhih | ya candralekheva sada kutila dosasraya ca | yasyascopadesa prabhavadah praptarupa " sampattayo'pyasubhaga api dasamiva kamijanamabhimatesu vyaparesu vyaparayanti vesavilasinyah | ya ca sukacancakotikutila ma "tisalinamapi sali miva nistu- pikrtya bhaksayati | atividagdhamapi dambhayati | sthirama " [F. 28. A ] pyasthiri- karoti " | prajnamapyajnayati | panditamapi khandayati | dhurtamapi nartayati | patumapyapatukaroti | caturamapi vancayati | vipascitamapi pascatkaroti | dhrstamapi dharsayati | daksamapi ksapayati | napitajanenevatiriktamalakatulamiva grhitasaram pariharati | sukrangirasayorapi matima "tisandhatte | srotriyajanam bhaksyamivakanksati | pisaciva suskapisitaikapriya asthinyapi na muncati | madhukariva madhupanalampata | madhura mukhe, kutila manasi, prasanna drsi, daruna cestite, sarala sambhasane, tarala bhujangan prati pratipannapalane | gururakare, laghucestite ", ucca pramane, nica svabhave, sthula vapusi, suksma karyadarsane | (S) ra 1 mohyate | 2 vasavasam | 3 bhyavakrti | 4 marthatasunya | 5 pataka | 6 svanayah 'nvestitvama | 8 va | 9 salamiva | 10 bhavati |

Warning! Page nr. 130 has not been proofread. Click the page link to verify the generated OCR text with the original PDF.

(5) sribhojadevaviracita 17 (6) nativa sabhajanapratapanaya hrdayasunyam roditi | kadacidanimittam hasati | kadacit svasutam tarjayati | kadacidavarjayati | kadacid yodhayati | kadacid bodhayati | kada- [ F. 28. B ] cid grhadapi nirvasayati | kadacidapayantim varayati | nihsaram nihsara- yati | nihsvam nirjivamiva pariharati | muktyapeksini samsaramiva vidita " saramavaganayati | lohakarabhastrevadhmatamurtih | arthasaya'narthakam svasutam prati putkaroti | samsthane bakena, vilumpane vrkena, drsi dvipina, " utpadakatve sarabhena, vrtharatite karabhena sadaivatyakta | avyaktantastava gopanarthamakartavyakandapatikayeva patikaiya sadaiva pravrtamurtih | jnata- paratattvapi papaikarucih | samupacitamamsatvat komalatvaga ' 'yatikathina, sthulapyatilaghuh, atisnigdhapi parusa, santamurtirapi krtantaca "rita | dantapi damayati | ghrstapi dharsayati | nastapi nasayati | avarjitapi varjayati | svikrtapi nihsvikaroti | parada- murtiriva suvarnamadaya pandu karoti | narasimhamurtiriva hiranyakasipukruddha, yoginyapi viyogaikadattahrdaya, [F. 29. A ] saunikavaniteva satatam paramamsavikrayini, atisthulo- darasphikupindoruyugalataya calitu "maksamapyaticala, arthamayyapyanarthadayini, narmadapi tarpani, gambhirapi sambhramavati, jatarupaksayapyasaditarupa | satatam parapisita " bhaksana- paratamakalayya bhiteneva paramamsena samsrita, suratairiva surapanaih prinayitumasakya, pararthairiva mamsaih sadaivanavapta trptih, vipraparsadiva sadaiva bhojyapriya | sankhyasthiti- riviाparamarthopapada ni [ya] purusabhoga, sakyasasanoktavisvasthitiriva " ksanika, kanada- matiriva dravyatattvaikapradhana, aksapadavidyeva sadaiva bahumatesvara, prabhakaraprajneva smrti - pramosotpadananipuna ", kumarilamatirivarthavadapradhana | aindrajalikan balakanivo- pahasati | mayavino mayadinapyunmattaniva na bahumanyate | kutila " [ F. 29. B] mati- kautilyaprabhrtin batunivapatuna ganayati | upanisadvidyasana [sa]prabhrtin varddhaka- dvikalanivakalayati | muladevam mulaharam vyaharati " | sasinam sasamiva bhaksyarthamanvisyati | samva [tsa !]rikan varakaniva karunyena pasyati | somadityam somamitra dharsaniyam ganayati | grismalaksmiriva sakalajanatapakarini, sisirasampadiva sakalajanotkampahetuh paksimi- leva darsitaneka vikara, visvasthitiriva vicaravira "sa, jaladhimathanaveleva paryantottha "- pitakalakuta, puranasthitiriva kamapi kathabhih, kamapyakhyanakaih, kamapi kada [va] kakaih, kamapi mani kulyabhih ", kamapi drstantaih, kamapi nidarsanaih pratibodhayanti, saku- nikasthitiriva paksirutajnanapradhana, vadhyasila bhujanganam, sunastha "nam vitapasunam, 1 cidanamitram | 2 patikaye | 3 komalaba | 7 viprakarsadiva | 8 batunivabapatutvaganayati | 9 sasi | 12 vanikulyabhih | 13 nirdesanaih | bha . 3 AMAAN MAMA. ● 13 4 data | 5 pandu | 6 napani | 10 saleva | 11 paryanto sthapita | °

Warning! Page nr. 131 has not been proofread. Click the page link to verify the generated OCR text with the original PDF.

18 srngaramanjarikatha vagura vimrganam, yogyavanih kapatanatakasya | mayeva nanavidhapasa patitapasuh, jalukeva satatamapitasonitopa [F.30. A ] cita, dindikaparsadiva paragranthisravana- jatanivaha, vaidyavrttiriva prakamaturopajivini, dhurtairapi vyapyamana, vitairapyupasyamana, "kurupayuktapi na krpanvita, munijanasamvardhitatarupamktiriva ghatapanaptapritih, visvambhareva vakroktihrtahrdaya mata visamasila nama | (2)

Let's grow together!

I humbly request your help to keep doing what I do best: provide the world with unbiased sources, definitions and images. Your donation direclty influences the quality and quantity of knowledge, wisdom and spiritual insight the world is exposed to.

Let's make the world a better place together!

Like what you read? Consider supporting this website: