Samarangana-sutradhara [sanskrit]
61,230 words | ISBN-10: 8171103022
The Sanskrit edition of the Samarangana Sutradhara including grammatical analysis. The Samarangana Sutradhara is an encyclopedic work on classical Indian architecture (Vastu Shastra). Alternative titles: Samaranganasutradhara, Samarāṅgaṇa Sūtradhāra (समराङ्गण सूत्रधार), Samarāṅgaṇasūtradhāra (समराङ्गणसूत्रधार).
Chapter 57b: (appendix)
kumbhakaḥ sārdhabhāgena tadardhena ma--- |
pañjarāt |
tribhāgena tu bhāgasya aṣṭaśṛṅgasya pakṣakaḥ |
naṣṭaśṛṅgasya śṛṅgasya cāntare salilāntaram || 1 ||
[Analyze grammar]
anyonyaṃ śṛṅganiṣkāso bhāgenaikena śasyate |
daśabhāgāyataṃ bhadraṃ caturthāṃśena nirgama || 2 ||
[Analyze grammar]
evameṣa talacchandaḥ kathitaḥ surasundare |
ūrvamānamatha brūmo bhāgaśuddhyā yathākramam || 3 ||
[Analyze grammar]
pīṭhādārabhya vistāro dviguṇā syātsamunnatiḥ |
upapīṭhe'pyalaṃkuryādbhāgamekaṃ samunnatam || 4 ||
[Analyze grammar]
padena pādahīnena dvārasamunnatiḥ |
ucchritirjāḍyakumbhasya sārdhabhāgā vidhīyate || 5 ||
[Analyze grammar]
kalaśottarapatre ca pādahīnapadonnate |
asyādūrdhvaṃ tu kartavyā padārdhaṃ grāsapaṭṭikā || 6 ||
[Analyze grammar]
āyapīṭhocchadā proktā mūlabhūtobhivāstunaḥ |
khurakaśca padārdhena sārdhabhāge kumbhapūrakaḥ || 7 ||
[Analyze grammar]
bhāgenaikena kalaśaḥ samavṛtto'tisundaraḥ |
bhāgaṃ sapādaṃ kurvīta mekhalāntarapatrake || 8 ||
[Analyze grammar]
ṣaḍbhāgenu cchritā jaṅghā bhāgārdhaṃ grāsapaṭṭikā |
karṇe caikena bhāgena bhāgārdhaṃ kuṇapo bhavet |
bhāgena hīrakaṃ kuryādyathā śobhā prajāyate |
mekhalāntarapatre ca sārdhabhāgena kārayet |
ūrdhvataḥ padayormadhye syātsārdhadvādaśāṃśakam |
tanmadhye sārdhabhāgaṃ tu rājasenaṃ sapaṭṭakam || 9 ||
[Analyze grammar]
dvau bhāgau vedikā bhāgasyārdhamāsanapaṭṭakaḥ |
bhāgaṃ candrā valokaṃ syāt stambhamāsanamūrdhani || 10 ||
[Analyze grammar]
niveśayetpañcabhāgaṃ bharaṇaṃ bhāgikaṃ tataḥ |
bhāgamekaṃ samucchrāyāṃ śīrṣakaṃ dviguṇāyatam || 11 ||
[Analyze grammar]
paṭṭasya kuryādutsedhaṃ bhāgamardhasamanvitam |
sārdhabhāgadvayaṃ bāhyaṃ tadrū paṃ dūtāvalaṃ chivitam || 12 ||
[Analyze grammar]
dvau bhāgau chādyakasyordhve kāryā vāsanapaṭṭikā |
virājamānā sā kāryā rūpagrāsavarālakaiḥ || 13 ||
[Analyze grammar]
mekhalāntarapatreṣu tu bhāgādrū pasamanvite |
bhāgadvayena kartavyā dvitīyā mekhalā budhaiḥ || 14 ||
[Analyze grammar]
kūṭānyataḥ paraṃ kuryātkarmayuktāni sarvataḥ |
kūṭeṣu kuryātpratyekaṃ siṃhakumbhasamanvitam || 15 ||
[Analyze grammar]
uromañjarikā tāni bhavatyeva yathākramam |
aṣṭāṇḍakatrayānteṣu ṣaḍaṇḍaṃ syāccatuṣṭayam |
caturaṇḍaṃ dvayaṃ kṛtvā tvevaṃ karṇe vidurbudhāḥ |
nava kuṇḍāni tulyāni vistāreṇa padadvayam |
sādhaṃ bhavati pratyekaṃ sārdhamuccaiḥ padadvayam |
evaṃ nikarta ekaikaṃ syāttatpadaṃ vāṃśadaṇḍakam || 16 ||
[Analyze grammar]
siṃhakarṇaḥ ṣaḍucchrāyo bhadre syātplavavistṛtiḥ |
dvitīyaścānudantaścā śobhitaścārukarmaṇā || 17 ||
[Analyze grammar]
tṛtīyo dvipadaḥ kāryaḥ siṃhakarṇo manoramaḥ |
vistāro mūlamañjaryāścaturdaśapado bhavet |
bhāgasaptadaśocce tu mātṛbhiḥ padmakośavat |
skandhaścāṣṭapadaḥ prokto grīvā sārdhapadocchritā || 18 ||
[Analyze grammar]
dvipadaścāṇḍakotsedhaścandri kārdhapadonnataḥ |
kalaśaṃ tripadaṃ prāhurmātuliṅgasya mudbhavam || 19 ||
[Analyze grammar]
madhye tu mūlamañjaryāḥ kurvīta śikharatrayam |
surekhaṃ suprasannaṃ ca sarvadeśivibhūṣitam || 20 ||
[Analyze grammar]
ṣaṭpañcāśaṃ bhavedasminnaṇḍakānāṃ śatadvayam |
evaṃ śreṣṭho'yamākhyātaḥ prāsādo'ṇḍakamānataḥ || 21 ||
[Analyze grammar]
saptaśatamekānnasaptatyā yutaṃ syānmadhyame punaḥ |
ekottaraṃ śataṃ prāhuraṇḍakānāṃ kanīyasām || 22 ||
[Analyze grammar]
mandārakusumākārāṇyāni surasundare |
kuryādenaṃ prāsādamīdṛśaṃ surasundaram || 23 ||
[Analyze grammar]
sa vairiñcaṃ yugaśataṃ sūryaloke mahīyate |
surasundaraḥ ||
nandyāvartamatha brūmaḥ prāsādaṃ nṛpavṛddhidam || 24 ||
[Analyze grammar]
bhūṣitaṃ manānāgakanyābhirvallabhaṃ pṛthivībhujām |
caturaśrīkṛte kṣetre daśadhā pravibhājite || 25 ||
[Analyze grammar]
padadvayamidaṃ yatra nādāya brahmaṇaḥ padāt |
vṛttaṃ samālikhedgarbhā vasmailaṃ ca tulaṃ bhavet || 26 ||
[Analyze grammar]
bhāgena ca tulo bhittirbhāgena syādbhramantikā |
bhāgena bāhyabhittiḥ syātpadapañcakavarjitā || 27 ||
[Analyze grammar]
kande vibhāgaṃ kurvīta puṣpaśekharakaṃ tataḥ |
dvipadā bāhyataḥ karṇā vidhātavyāstu vartulāḥ || 28 ||
[Analyze grammar]
yathāgātraṃ vidhātavyāḥ svastikākṛtayaśca te |
catvāro rathikākando koṇe karṇe catuṣṭayam || 29 ||
[Analyze grammar]
pañcabhāgāyataṃ bhadraṃ sārdhabhāgavinirgamam |
bhadrā ntapātinī kuryātpa---ṅge padasaṃmite || 30 ||
[Analyze grammar]
śeṣaṃ bhadraṃ tu kartavyaṃ vistāreṇa tribhāgikam |
bhāgasyārdhena vistīrṇaṃ tathā bhāgapraveśakam || 31 ||
[Analyze grammar]
etatpramāṇaṃ kartavyamiha prājñairjalāntaram |
talacchandānugaṃ bhadraṃ nandyāvarttaṃ yathākramam || 32 ||
[Analyze grammar]
ūrdhvamānamatha brūmo nandyāvartaṃ yathākramam |
sārdhabhāgadvayocchrāyāmāsanaṃ tasya ūrdhvataḥ || 33 ||
[Analyze grammar]
kāryatulodayasya madhye bhāgaistathāṣṭabhiḥ |
tulodayasya madhye syādvedībandho dvibhāgike || 34 ||
[Analyze grammar]
bhāgikaḥ kumbhakosena mekhalākalaśānvitaḥ |
caturbhāgā bhavejjaṅghā bhāgikaṃ bharaṇaṃ bhavet || 35 ||
[Analyze grammar]
mekhalāntarapatre tu bhāgenaikena kalpayet |
pādena rājasenaṃ syādvadvattaca paṭṭataḥ || 36 ||
[Analyze grammar]
vedī sāṣṭapadotsedhā bhāgapādena cāsanam |
bhāgārdhena nataṃ kuryādbhāgaṃ pañcavalokata || 37 ||
[Analyze grammar]
pādonatripadaḥ stambhaḥ pallavairupaśobhitaḥ |
hīragrahaṇaśīrṣaṃ ca kuryādbhāgasamuchriti || 38 ||
[Analyze grammar]
paṭṭamekapadotsedhaṃ chādyakaṃdvipadāyatam |
bhāgena kuryādupari paṭṭikāṃ cārukarmaṇām || 39 ||
[Analyze grammar]
aṃśāṃstrīnucchritaḥ siṃhakarṇaḥ syāccaturāyataḥ |
bhūṣitaḥ svarase --- na sa ca kāryo'tiśobhanaḥ || 40 ||
[Analyze grammar]
vistārāddvipade śṛṅge sārdhaṃbhāgadvayocchrite |
asyordhvamanyaśṛṅgaṃ syātsadṛśocchaparistṛti |
pratyaṅgastu vaṅgeṣu ca kūṭāni sārdhāṃśocchrāyavanti ca |
dvitīyaḥ siṃhakarṇaḥ syātsiṃhakarṇasya mastake || 41 ||
[Analyze grammar]
tato śṛṅgaṃ tṛtīyaḥ syāccaturthastasya copari |
ṣaḍabhāgavistṛtā karṇa kūṭasthā mūlamañjarī || 42 ||
[Analyze grammar]
saptabhāgocchritā ca syāṭskandhasyacca śocchritiḥ |
syāduromañjarī mūlamañjaryā madhyasaṃśrayā || 43 ||
[Analyze grammar]
bhāgaiścaturbhirvistāraḥ ṣaḍbhiścāsyāḥ samucchritiḥ |
kalaśāṇḍakasaṃyuktā karṇābhyantaramañjarī || 44 ||
[Analyze grammar]
syādaṇḍakaikaviṃśatyā nandyāvartaḥ sulakṣaṇaḥ |
bhaktyā ye kārayantyenaṃ nadyāvartamanuttamam || 45 ||
[Analyze grammar]
vimānaṃ śubhamāruhya śakralokaṃ vrajanti te |
nandyāvartaḥ ||
prāsādamatha vakṣyāmaḥ pūrṇaṃ pūritavāñchitam || 46 ||
[Analyze grammar]
vanditaiḥ kinnarairyakṣairmanuṣyapitṛvallabham |
caturaśrīkṛte kṣetre daśabhāgavibhājite || 47 ||
[Analyze grammar]
vistāra dvipado garbhaḥ kāryā bhittistu bhāgikaḥ |
dvipadaṃ kandabhadraṃ ca nirgamo'syārdhabhāgikaḥ || 48 ||
[Analyze grammar]
śobhanā diṣu sarvāsu dvipadā ca bhramantikā |
padikā bāhyabhittistu dvipadā karṇavistṛtiḥ || 49 ||
[Analyze grammar]
āyatyā caturo bhāgāvaṇḍabhittervinirgamā |
bhadraṃ suśobhanaṃ tasyā dvidhātavyaṃ dvibhāgikam || 50 ||
[Analyze grammar]
parṇastu padikā pakṣabhadraṃ bhāgārdhanirgatam |
jalāntaraṃ tu bhāgārdhamāyāmakṣepayoḥ samam || 51 ||
[Analyze grammar]
caturbhāgo valasyāsya garbho bhittistu bhāgikī |
yāmāyurvittagostrīṇāṃ valabhī kīrtikārayet || 52 ||
[Analyze grammar]
pūrvataḥ kārayeddvāraṃ caturgarbhe'tra mandire |
ūrdhvamānaṃ tu vakṣyāmaḥ prāsādasyāsya samprati || 53 ||
[Analyze grammar]
pīṭhaṃ dvibhāgikaṃ kāryaṃ vedībandho dvibhāgikaḥ |
jaṅghā padacatuṣkaṃ ca śobhitā rūpakarmaṇā || 54 ||
[Analyze grammar]
padadvayaṃ tu kartavyaṃ sātapatrakam |
kalaśāṇḍakayuktānāmucchrāyastripado budhaiḥ || 55 ||
[Analyze grammar]
kartavyaḥ karṇaśṛṅgāṇāṃ sarveṣāmapi mānataḥ |
catuṣpadoccā valabhī ghaṇṭākalaśasaṃyutā || 56 ||
[Analyze grammar]
mallacchādyatrayaṃ kuryātkarṇaśṛṅgasya copari |
yuktamantarapatreṇa bhāgocchrāyaṃ pṛthakpṛthak || 57 ||
[Analyze grammar]
bhāgenaikena ghaṇṭā syādbhadrā bhyāṃ kalaśāṇḍake |
samūlakalaśe karṇe sūtraṃ sampātayedbudhaḥ || 58 ||
[Analyze grammar]
mallacchādyaṃ vidhātavyaṃ sūtreṇaikena lāñchitam |
prāsādamevaṃ pūrṇāyuryaḥ kuryādbhaktimānimam || 59 ||
[Analyze grammar]
saptakāmaḥ --- puruṣaḥ sarvaloke mahīyate |
pūrṇaḥ ||
siddhārthamatha vakṣyāmaḥ sarvakāmārthasiddhikam || 60 ||
[Analyze grammar]
kāmāḥ sidhyanti yatkarturihaloke paratra ca |
caturaśre same kṣetre vibhakte daśabhiḥ padaiḥ || 61 ||
[Analyze grammar]
kurvīta ṣaṭpadaṃ garbhaṃ --- cāsya catuṣpadam |
bhāgenaikena ramaṇīṃ bāhyabhittiṃ ca bhāgikīm || 62 ||
[Analyze grammar]
kurvīta dvipadān karṇāñśālāṃ ṣaḍbhiḥ padairbudhaiḥ |
tadūrdhvaṃ karṇaśṛṅgāśca yathāśobhaṃ prakalpayet || 63 ||
[Analyze grammar]
tripadaṃ nirgamaṃ tasyāścatuṣkīśca caturdiśam |
madhye bahiśca kurvīta tasyā dvāracatuṣṭayam || 64 ||
[Analyze grammar]
unnataṃ bhāgaviṃśatyā mānamasyordhvato bhavet |
tripadaḥ pīṭhabandhaḥ syād dviguṇocchrāyabāhyataḥ || 65 ||
[Analyze grammar]
sārdhaṃ bhāgadvayaṃ kāryo vedibandhastu śobhanaḥ |
ardhakumbhekamarde ca mekhalāṃ samasūrakaḥ || 66 ||
[Analyze grammar]
jaṅghā sārdhacaturbhāgā kāryocchrāyeṇa śobhanā |
mekhalāntarapatre ca bhāgenaikena kārayet || 67 ||
[Analyze grammar]
khurakā mekhalā yāvatsaptabhāgāntaraṃ bhavet |
bhāgābhyāṃ rājasenaṃ ca kuryādvedīṃ ca sāsanām || 68 ||
[Analyze grammar]
tribhāgaṃ stambhamutsedhādbhāgasyārdhena hīrakam |
bhāgārdhaṃ stambhaśīrṣaṃ syādbhāgaḥ paṭṭasya connatiḥ || 69 ||
[Analyze grammar]
sūryacchādyo dvibhāgaḥ syādbhāgenaikena lambanā |
śṛṅgotsedhastribhāgaśca kalaśāṇḍakasaṃyutam || 70 ||
[Analyze grammar]
caturbhāgonnataḥ siṃhakarṇaḥ ṣaḍbhāgavistṛtaḥ |
kurvīta śṛṅgayorūrdhvaṃ śobhanāṃ mūlamañjarīm || 71 ||
[Analyze grammar]
aṣṭabhāgapravistīrṇāṃ navabhāgasamucchrita |
skandhaḥ pañcapado jñeyo grīvā cārdhapadocchritā || 72 ||
[Analyze grammar]
aṇḍakaṃ bhāgamātraṃ syādūrdhvaṃ bhāgena candri kā |
vartulaḥ samavistāraḥ kalaśastu dvibhāgikaḥ || 73 ||
[Analyze grammar]
bhadre varāṭakāśceha kartavyā hemakūṭavat |
yaḥ kuryātkārayedyastu siddhāthaṃ sarvakāmadam || 74 ||
[Analyze grammar]
sa bhavetsarvakāmāptiḥ śivaloke ca śāśvataḥ |
siddhārthaḥ ||
athābhidhīyate sarvapāpaghnaḥ śaṅkhavardhanaḥ || 75 ||
[Analyze grammar]
ālayaḥ sarvadevānāṃ prāsādo bhūbhṛtāṃ priyaḥ |
caturaśre same kṣetre garbhākarṇe viśodhitam || 76 ||
[Analyze grammar]
kārayetpaścātsarvakoṇeṣu lāñchitam |
vistārārdhe bhavedgarbho yaccheṣaṃ tena bhartivaḥ || 77 ||
[Analyze grammar]
dviguṇaṃ kārayedūrdhvaṃ bhāgaviṃśatibhājite |
tulodayo'ṣṭabhāgaḥ syāddvādaśāṃśā ca mañjarī || 78 ||
[Analyze grammar]
kumbhakaṃ kalaśaṃ dvābhyāṃ kapotālīṃ ca kalpayet |
pañcabhāgocchritā jaṅghā madhye'syā grāsapaṭṭikā || 79 ||
[Analyze grammar]
mekhalāntarapatre ca bhāgenaikena kārayet |
bhāgārdhaṃ kārayetprājñaḥ saṃkhyā vartakamañjarīm || 80 ||
[Analyze grammar]
śaṅkhavartakakūṭāṃśca vidadhīta vistarāt |
śatavāstuvibhakte'smin yā mānānusārataḥ || 81 ||
[Analyze grammar]
skandho vidheyo grīvā ca bhagārdhena samucchritā |
candri kā śirasā sārdhaṃ kāryā sārdhapadonnatā || 82 ||
[Analyze grammar]
dvipadaḥ kalaśocchrāyaḥ kartavyaḥ śaṅkhavardhane |
garbhaścācchādanaṃ kuryātsaṃkhyā vartavitānakam || 83 ||
[Analyze grammar]
yaḥ śaṅkhavardhanaṃ kuryātsa bhunakti ciraṃ mahīm |
vaśagā cāsya satataṃ bhavellakṣmījalāñcaliḥ || 84 ||
[Analyze grammar]
śaṅkhavardhanaḥ ||
trailokyabhūṣaṇaṃ brūmo vanditaṃ tridaśairapi |
āśrayaṃ sarvadevānāṃ pāpasya ca vināśanam || 85 ||
[Analyze grammar]
triṃśaddhastaḥ kanīyān syānmadhyamastridaśādhikaḥ |
pañcāśaddhasta utkṛṣṭastrividhaṃ hastasaṃkhyayā || 86 ||
[Analyze grammar]
caturaśre same kṣetre triṃśadbhaktopakalpayet |
daśabhāgāyataṃ garbhaṃ kandaṃ dviguṇasaptakam || 87 ||
[Analyze grammar]
catuṣpadaṃ kandakartaṃ bhadraṃ cāsya dvibhāgikam |
kurvīta ṣaṭpadāṃ śālāṃ bhāgenaikena nirgatām || 88 ||
[Analyze grammar]
andho'rdhadvipade cāsya dvipadāścātra bhittayaḥ |
śṛṅgamekaṃ bhavenmadhye vistāreṇa catuṣpadam |
madhye śṛṅgasya cāntaḥ --- ṣaḍdārukaṃ bhavet |
dvyaṃśā dvitīyā ramaṇī bāhyabhittirdvibhāgikā || 89 ||
[Analyze grammar]
karṇaśṛṅgadvayaṃ kāryaṃ vistāreṇa catuṣpadam |
dvāḍaśāṃśamitā śālā nirgamo'syāḥ padatrayam || 90 ||
[Analyze grammar]
prākkarṇaśṛṅgamaṣṭāṃstisyādurjanaphalopamam |
dviśṛṅgabhāgena viniṣkrāntaṃ catuṣpadam || 91 ||
[Analyze grammar]
dvipadaṃ tasya bhadraṃ ca nirgamo dvipadaṃ bhavet |
śṛṅgayorubhayormadhye padārdhaṃ pakṣabhadra kam || 92 ||
[Analyze grammar]
padārdhaṃ vārimārgaśca prakṣepaḥ padasaṃmitaḥ |
ūrdhvamānamatha brūmaḥ ṣaṣṭibhāgasamucchritam || 93 ||
[Analyze grammar]
tulodayastato viṃśapañcasūdanumañjarī |
sa nṛptaṃsatyadocchrāyo bhāgeṣveṣu vidhīyate || 94 ||
[Analyze grammar]
tulodayasya madhye tu vedī pañcapadodayā |
tadardhaṃ kumbhakaṃ kuryāttadvatkalaśamekhalā || 95 ||
[Analyze grammar]
ekādaśapadā jaṅghā hīrakaṃ tu padatrayam |
dvau bhāgau mekhalā tadvad dvitīyāpi satārakā || 96 ||
[Analyze grammar]
ūrdhvatastalapaṭṭasya pa---ṣoḍaśabhiḥ padaiḥ |
rājasenaṃ sārdhabhāgaṃ vedī kāryā dvibhāgikā || 97 ||
[Analyze grammar]
padārdhamāsanaṃ sārdhapadaṃ candrā valokanam |
stambhaḥ saptapado dairghyahāra sārdhatribhāgikam || 98 ||
[Analyze grammar]
śīrṣaṃ sārdhapadotsedhaṃ pakṣastu dvipado bhavet |
tripadaṃ chādyakaṃ kuryād bhāgenaikena lambitam || 99 ||
[Analyze grammar]
dvipadāṃ chedahārāṃ tu dvyaṃśā vā santu paṭṭikāḥ |
tadūrdhvaṃ mañjarīṃ kuryāddrāviḍakramabhūṣitam || 100 ||
[Analyze grammar]
saptocchritaṃ koṇakūṭaṃ saghaṇṭākalaśāṇḍakam |
dvitīyāmetadūrdhvaṃ ca tanmānenaiva kārayet || 101 ||
[Analyze grammar]
karṇe karṇaṃ samāśritya ṣaṭpadāni tu kārayet |
ṣaṣṭhāṇḍake dve kurvīta ṣaḍaṇḍakacatuṣṭayam || 102 ||
[Analyze grammar]
evaṃ karṇāṇḍakāni syuścatvāriṃśatsamāsataḥ |
dvādaśāṃśakavistāramucchrāyānnavabhāgikam || 103 ||
[Analyze grammar]
ādyakrame vijānīyād drā viḍābhakriyānvitam |
aṣṭāṇḍakaṃ samutsedhādvistārād daśabhāgikam || 104 ||
[Analyze grammar]
bhadra kramaṃ dvitīyaṃ tu vidyātkarmavibhūṣitam |
vistāro mūlamañjaryā dvāviṃśatyaṃśasaṃmitaḥ || 105 ||
[Analyze grammar]
trayoviṃśatirucchrāyaḥ skandhāścaiva trayodaśa |
grīvā paṭṭadvayotsedhāttripadonnatamaṇḍakam || 106 ||
[Analyze grammar]
karparaṃ dvipadaṃ bhāgacatuṣkaṃ kalaśocchrayaḥ |
prāsādāde dvādaśaitasminnuromañjarikā matāḥ || 107 ||
[Analyze grammar]
aṇḍakānāṃ tu vijñeyaṃ trisaptatyadhikaṃ matam |
trailokyabhūṣaṇaṃ kṛtvā tridaśānandakārakam || 108 ||
[Analyze grammar]
kalpāntaṃ yāvadadhyāste puruṣastridaśālayam |
trailokyabhūṣaṇaḥ ||
prāsādamatha padmākhyaṃ kathayāmo'śvinoḥ priyam || 109 ||
[Analyze grammar]
caturaśrīkṛte kṣetre saptabhāgavibhājite |
trīn bhāgān madhyame tyaktvā dvau koṇeṣu lāñchayet || 110 ||
[Analyze grammar]
sā dvayedvabhiraṣṭau ca paścādapi ca ṣoḍaśa |
vistārārdhena garbhaḥ syādvistārārdhaṃ tathā bahiḥ || 111 ||
[Analyze grammar]
ūrdhvamānamatha brūmaḥ padmākhyasya yathākramam |
vistārād dviguṇotsedhaṃ bhāgaviṃśatibhājitam || 112 ||
[Analyze grammar]
vedī jaṅghā tathaitasmin kāryā mālātha mañjarī |
grīvāṇḍakalaśāśceha śaṅkhavardhanavartmanā || 113 ||
[Analyze grammar]
padmākhyaḥ kārito yena prāsādo daśa vallabhaḥ |
ātmā samuddhṛtastena pāpapaṅkamahodadheḥ || 114 ||
[Analyze grammar]
padmākhyaḥ ||
pakṣabāhumatha brūmaḥ prāsādaṃ kulanandanam |
sarvarogaharaṃ puṇyaṃ sarvalokakṣaṇaṃ bhavaṃ || 115 ||
[Analyze grammar]
caturaśrīkṛte kṣetre dvādaśāṃśavibhājite |
aṣṭabhāgāyataṃ garbhaṃ kuryād bhittirdvibhāgikā || 116 ||
[Analyze grammar]
dvipadaṃ kārayetkarṇaṃ bhāgārdhamudakāntaram |
pratyaṅgaṃ sārdhabhāge sā śālā caiva catuṣpadā || 117 ||
[Analyze grammar]
niṣkrāmamubhayorbhāgādbhāgārdhena pṛthakpṛthak |
kartavyā pakṣayorbāhū vistāreṣvaṣṭabhāgikau || 118 ||
[Analyze grammar]
catuṣpadastayorgarbho dvipadā bhittivistṛtiḥ |
caturbhāgaṃ bhavedbhadraṃ koṇaścaiva dvibhāgikaḥ || 119 ||
[Analyze grammar]
ūrdhvamānamatha brūmaścaturviṃśatibhāgikam |
tripado vedikābandho jaṅghā pañcapadonnatā || 120 ||
[Analyze grammar]
dvau bhāgau kalaśaḥ kāryo dvau bhāgau candri kāṇḍakam |
madhye tu mañjarī kāryā ghaṇṭābadha capārśvayoḥ || 121 ||
[Analyze grammar]
pakṣabāhuḥ kṛto yena trigarbhaḥ karmabhūṣitaḥ |
sa trinetrapratāpaḥ syāccaturaṅgavrātanāyakaḥ || 122 ||
[Analyze grammar]
pakṣabāhuḥ ||
viśālaṃ sampravakṣyāmi viśālairanvitaṃ guṇaiḥ |
dayitaṃ kṛttikāsūnoḥ pūjitaṃ gaṇakinnaraiḥ || 123 ||
[Analyze grammar]
kṣetre daśāṃśaṃ kurvīta ṣaḍbhāgā madhyamañjarī |
bhāgikyo bhittayaḥ kāryā bhramantyabhi tathāvidhāḥ || 124 ||
[Analyze grammar]
bhāgadvayaṃ bhavetkarṇo vārimārgeṇa saṃyutaḥ |
padena tilakaṃ kuryādbhāgārdhena vinirgatam || 125 ||
[Analyze grammar]
āyāmanirgamā cāsya caturbhāgā catuṣkikā |
catuṣpado madhyagarbhaḥ caturdvārasya śasyate || 126 ||
[Analyze grammar]
vistārād dviguṇocchrāyānyūrdhvamānaṃ vidhīyate |
vidadhyādvedikābandhaṃ sārdhabhāgaya saṃmitam || 127 ||
[Analyze grammar]
sārdhaiścaturbhiḥ kurvīta bhāgairjaṅghocchritiṃ budhaḥ |
mālāmantarapatraṃ ca bhāgenaikena kārayet || 128 ||
[Analyze grammar]
sādhadvibhāgikaṃ śṛṅgaṃ kalaśāṇḍakasaṃyutam |
tasyārdhamaparaṃ śṛṅgaṃ tāvanmānaṃ vidhīyate || 129 ||
[Analyze grammar]
ṣaḍbhāgavistṛtāṃ jaṅghāmantaryā bhāgasaptakam |
tadvistāradaśāṃśai syāt ṣaḍbhiḥ skandhasya vistṛtiḥ || 130 ||
[Analyze grammar]
grīvāyāstu vidhātavyā padasyārdhaṃ samunnatiḥ |
bhāgenāṇḍakamucchrāyo bhāgenārdhena candri kā || 131 ||
[Analyze grammar]
dvipadaṃ kalaśaṃ kuryātsamasūtraṃ suśobhanam |
prāsādo'yaṃ viśālaḥ syādevaṃ saptadaśāṇḍakam || 132 ||
[Analyze grammar]
yaḥ karoti sa loke'smin nāgādhipo bhavet |
labhate ca bahūn kāmān dehānte cottamaṃ padam || 133 ||
[Analyze grammar]
viśālaḥ ||
brūmo'tha lakṣmadayitaṃ prāsādaṃ kamalodbhavam |
siddhagandharvasahitaṃ skando yatra vyavasthitaḥ || 134 ||
[Analyze grammar]
caturaśraṃ samaṃ kṣetraṃ bhuvi dikṣu vidikṣu ca |
kṛtvā vṛttaṃ samālikhya bhāgairdvātriṃśatā bhavet || 135 ||
[Analyze grammar]
bhāgau dvau dvau tataḥ kuryādekaikāṃ dalapaṭṭikām |
karṇaṃ ṣoḍaśabhiḥ kāryādambhojasadṛśākṛtiḥ || 136 ||
[Analyze grammar]
pañcabhirbhājite sīmni garbho bhāgatrayaṃ bhavet |
adhastādāsamattasyātpadmapīṭhaṃ prakalpayet || 137 ||
[Analyze grammar]
kṛtvā dviguṇamūrdhvānadviṃśatyā pravibhājayet |
tulodayo'tha bhāgaḥ syād dvādaśāṃśā ca mañjarī || 138 ||
[Analyze grammar]
vedī jaṅghā ca mālā ca syādyathā śaṅkhavardhane |
tadūrdhvaṃ padmakūṭāni connattaṃ padmapatravat || 139 ||
[Analyze grammar]
bhūmikā pañca kartavyā padahīnā yathottaram |
devikā tasya kartavyā vikāsiśatapatravat || 140 ||
[Analyze grammar]
pādonabhāgo grīvā ca sapādaṃ padamaṇḍakam |
candri kā caiva bhāgena vikāsikamalākṛtiḥ || 141 ||
[Analyze grammar]
dvipadaṃ kalaśaṃ kuryātsābjapatraṃ sapallavam |
ārogyaṃ syātpurodeśe kārite kamalodbhave || 142 ||
[Analyze grammar]
āyuḥśrīvṛddhiputrāḥ syurapayānāṃ ca saṃkhyayā |
kamalodbhavaḥ ||
haṃsadhvajamatha brūmo haṃsakrīḍāvibhūṣitam || 143 ||
[Analyze grammar]
sevitaṃ surasaṅghena vallabhaṃ padmajanmanaḥ |
vibhajya daśadhā kṣetramārabhya brahmaṇaḥ padāt || 144 ||
[Analyze grammar]
ādāya pārśvayorbhāgāṃstrīṃstrīn vṛttaṃ prakalpayet |
evaṃ garbho vidhātavyaśchādyasya jagatālubhiḥ || 145 ||
[Analyze grammar]
dvipadā bāhyato bhittiḥ karṇaḥ kāryo dvibhāgikaḥ |
bhadraṃ pañcapadaṃ kāryaṃ padārghamudakāntaram || 146 ||
[Analyze grammar]
dvau bhāgau nirgataṃ bhadraṃ stambhadvayasamanvitam |
madhye tu cchādakaṃ kuryādvātocchrāyaṃ dvivistṛtam || 147 ||
[Analyze grammar]
kuryādbhāgaṃ savistāraṃ toraṇaṃ caturunnatam |
varālamakarairyuktaṃ stambheṣu syāttathellikāḥ || 148 ||
[Analyze grammar]
purastānmaṇḍapaṃ prājño ravāyanmānapūrvakam |
ūrdhvamānamatha brūmaḥ sūtraṃ syādbhāgaviṃśatiḥ || 149 ||
[Analyze grammar]
mekhalāvedikājaṅghāḥ śaṅkhavardhanavanmatāḥ |
kartavyāḥ karṇarathikāstripadāḥ kalaśānvitāḥ || 150 ||
[Analyze grammar]
catuṣkikā pañcapadā varāṭīghaṭayānvitā |
kāryā kalaśasaṃyuktā vistārocchrāyayoḥ samā || 151 ||
[Analyze grammar]
kāṇaśṛṅgordvayaḥ kuryādaṣṭāṃśāṃ mūlamañjarīm |
ucchritā navabhirbhāgaiḥ pañcabhaumāstu saṃvṛtāḥ || 152 ||
[Analyze grammar]
prathamā dvipadā bhūmirhemakūṭakriyopamā |
anyāstu padapādārdhahīnāḥ kāryā yathottaram || 153 ||
[Analyze grammar]
mahāratnapunaḥ kāryo bhūmikāparivartane |
bhāgena vedikocchrāyaḥ skandhastu śatavāstuvat || 154 ||
[Analyze grammar]
grīvāṇḍakasamutsedhaṃ vidadhīta padadvayam |
aṇḍake vartanā kāryā kaṅkatīphalasannibhā || 155 ||
[Analyze grammar]
candri kā bhāgamekaṃ ca dvau bhāgau cet --- |
haṃsadhvajaḥ kṛto yena vallabhaḥ padyajanmanaḥ || 156 ||
[Analyze grammar]
sa yāti vividhairyānairdehānte vasu--- gatim |
haṃsadhvajaḥ ||
atha lakṣmīdharaṃ brūmo yaṃ kṛtvā vijayaṃ naraḥ || 157 ||
[Analyze grammar]
rājyamāyuṣyapūjā ca guṇānāpnoti caiśvarān |
caturaśrīkṛte kṣetre bhakte ṣoḍaśabhiḥ padaiḥ || 158 ||
[Analyze grammar]
kartavyaḥ ṣaṭpadaḥ kando garbhasūtracatuṣpadaḥ |
catusṛṣvapi dikṣu syāttribhirbhāgairbhramantikā || 159 ||
[Analyze grammar]
dvipadā bāhyabhittiḥ syācchubhā kāryā caturdiśam |
karṇeṣu śṛṅgamekaikaṃ dve dve śṛṅge tu madhyage || 160 ||
[Analyze grammar]
dvyaṃśāni tāni vistārāddaśaśṛṅgāṇi dvikrayet |
ṣaṭśālāśca vidhātavyāḥ śubhā dikṣu tisṛṣvapi || 161 ||
[Analyze grammar]
yāmyena caturbhāgā bhāgadvitayanirgatāḥ |
talacchando'yamuddiṣṭo maṇḍapaḥ purato bhavet || 162 ||
[Analyze grammar]
vistārād dviguṇā sāsaḥ prāsādasyāsya cocchrayaḥ |
syāttrayodaśabhāgo'tra pramāṇena tulodayaḥ || 163 ||
[Analyze grammar]
ūrdhvaṃ ca viṃśatipadaṃ vedībandha padatrayam |
utsedhāt ṣaḍpadā jaṅghā bhāgena bharaṇaṃ bhavet || 164 ||
[Analyze grammar]
bhāgaistribhirmekhale dve śṛṅgaṃ ca kalaśaṃ tribhiḥ |
ucchrayeṇa vidhātavyaḥ siṃhakarṇacatuṣpadaḥ || 165 ||
[Analyze grammar]
daśa śṛṅgāṇi kurvīta ghaṇṭā ca vikraye |
caturdaśāṃśavistārā pañcagā mūlamañjarī || 166 ||
[Analyze grammar]
ūrdhvaṃ saptadaśāṃśā ca grīvocchrāyaḥ padadvayam |
aṇḍakaṃ dvipadaṃ kāryaṃ bhāgenaikena karparam || 167 ||
[Analyze grammar]
kalaśaṃ tripadaṃ mūrdhni vartayetsumanoramam |
lakṣmīdharākhyaṃ prāsādaṃ yaḥ kuryādvasudhātale || 168 ||
[Analyze grammar]
akṣaye sa pade tattve līyate nātra saṃśayaḥ |
lakṣmīdharaḥ ||
mahāvajramatha brūmaḥ pratya pāpaharaṃ śubham || 169 ||
[Analyze grammar]
prāsāde kāraye yatra surendraḥ parituṣyati |
aṣṭau hastān kanīyān syānmadhyo dvādaśa mānataḥ || 170 ||
[Analyze grammar]
uttamaḥ ṣoḍaśa proktastridhaivaṃ karasaṃkhyayā |
svavistārasya sūtreṇa kṣetra mālikhya vartulam || 171 ||
[Analyze grammar]
koṇeṣu lāñchitaṃ kṛtvā bhāgaiḥ ṣaṭtriṃśatā bhajet |
dvipadāḥ karṇikāśceha kāryā dvādaśasaṃkhyayā || 172 ||
[Analyze grammar]
karṇikādvayamadhye tu stambho bhāge ca vartulaḥ |
śatapatrākṛtiḥ kāryā dvau bhāgau mūrdhamānataḥ || 173 ||
[Analyze grammar]
adhastānmekhalāyāśca kamalodbhavavadbhavet |
stambhayetkarṇikāmadhye teṣu kūṭāni kārayet || 174 ||
[Analyze grammar]
kuryādālekhamupari karṇikāyāḥ suśobhanam |
kartavyā bhūmayaḥ pañca krameṇāyatayānvitā || 175 ||
[Analyze grammar]
syādbhāgārdhodayā grīvā vistāreṇa catuṣpadā |
aṇḍakaṃ sādhabhāgena vidhātavyaṃ sakarparam || 176 ||
[Analyze grammar]
bhāgadvayaṃ tu kalaśaḥ śṛṅgakarṇaiḥ sapallavaiḥ |
yaḥ karoti mahāvajraṃ prāsādaṃ purabhūṣaṇam || 177 ||
[Analyze grammar]
tuṣṭodivi sadāmpatyo ramate so'psarogaṇaiḥ |
mahāvajraḥ ||
ratidehamatha brūmaḥ prāsādaṃ sumanoramam || 178 ||
[Analyze grammar]
apsarogaṇasaṃkīrṇaṃ kāmadevasya mandiram |
aṣṭabhāgīkṛte kṣetre samabhāge samāyate || 179 ||
[Analyze grammar]
dvipadaṃ karṇakūṭaṃ syādvārimārgasamanvitam |
alindasya caturbhāgā vistārāyāmataḥ samāḥ || 180 ||
[Analyze grammar]
bhāgikī bāhyabhittistu śeṣaṃ garbhaṃ prakalpayet |
madhye catuṣkikā kāryā yatra stambhāḥ suśobhanāḥ || 181 ||
[Analyze grammar]
nekarakā trivaktraiśca haste sarvaiḥ sapatrakaiḥ |
pallavairnāgabandhaiśca sālabhañjibhiranvitāḥ || 182 ||
[Analyze grammar]
khellikrā tatra kartavyā makarāsyavinirgatā |
catvāro bāhyato'lindāḥ stambhadvitayabhūkulam || 183 ||
[Analyze grammar]
sadṛśaṃ prathamaṃ kāryaṃ bhavanaṃ karmayuktimat |
dvitīyaṃ bhavanaṃ kāryaṃ bāhyāliṅgavivarjitam || 184 ||
[Analyze grammar]
śeṣaṃ karma tathā kāryaṃ prathamāyāṃ yathā bhavati |
tṛtīyāyāṃ punaḥ kāryā catuḥstambhā catuṣkikā || 185 ||
[Analyze grammar]
khelikātoraṇanyastā samukhāśca varālakāḥ |
stambhānāṃ kuṭakān pūrvān siṃhakarṇaścamadhyataḥ || 186 ||
[Analyze grammar]
madhyallacchādyāni vāyārdhaṃ bhāgocchrāyānyanukramāt |
trīṇi kurvīta yuktāni śubhairantarapatrakaiḥ || 187 ||
[Analyze grammar]
ghaṇṭāṃ ca bhāginīṃ kuryādūrdhvanāmalasārakīm |
candri kāṃ bhāgapādena dvibhāgāṃ kalaśocchritim || 188 ||
[Analyze grammar]
evaṃvidhaṃ yaḥ kurute prāsādaṃ rativallabham |
santoṣayati kandarpaṃ syājjaneṣu sa puṇyabhāk |
ratidehaḥ ||
siddhikāmamatha brūmaḥ pramathairupaśobhitam |
dhanaputrakalatrāṇi kṛte yatrāpnuyānnaraḥ || 189 ||
[Analyze grammar]
caturaśrīkṛte kṣetre caturbhāgavibhājite |
garbhaṃ dvibhāgaṃ kurvīta bhittirbhāgena śobhanam || 190 ||
[Analyze grammar]
bhadraṃ dvibhāgavistāraṃ bhāgenaikena nirgatam |
karṇamekena bhāgena kuryātpratidiśaṃ budhaḥ || 191 ||
[Analyze grammar]
asyordhvaṃ dviguṇaṃ kuryātṣaṣṭhabhāgavibhājitam |
bhāge ca vedikābandhaṃ jaṅghā sārdhapadonnatā || 192 ||
[Analyze grammar]
mekhalāntaradra tre ca pādahīnaṃ padaṃ mate |
syāducchritīścāmā jaṅghā pādonaṃ padapañcakam || 193 ||
[Analyze grammar]
tribhāgavistṛtā grīvā bhāgapādasamucchritā |
padārdhamaṇḍakaṃ prāhuḥ padapādena caṇḍikām || 194 ||
[Analyze grammar]
bhāgasyārdhena kalaśasamucchrāyo mataḥ samaḥ |
guṇasūtrāsyā dvitīyāḥ pañcabhūtikāḥ || 195 ||
[Analyze grammar]
yaḥ siddhikāmaṃ kurute sarvapāpavimocanam |
sarve'sya kāmāḥ sidhyanti ye kecinmanasi sthitāḥ |
siddhikāmaḥ ||
athābhidhīyate'smābhiḥ prāsādaḥ pañcacāmaraḥ |
yo bhaktyā kārayatyenaṃ sa ciraṃ divi modate || 196 ||
[Analyze grammar]
bhakte dvādaśabhiḥ kṣetre caturaśre samantataḥ |
caturbhāge bhavedgarbho bhittiṃ bhāgena kalpayet || 197 ||
[Analyze grammar]
andhārikā tu bhāgau dvau bāhyabhittistu bhāgikī |
tribhāgairviniṣkrāntaṃ teṣu kāryāścatuṣkikāḥ || 198 ||
[Analyze grammar]
dviguṇaṃ kathite cordhvamānaṃ ghaṇṭāṇḍakānvitam |
pramāṇena vidhātavyo daśa bhāgāstulodayaḥ || 199 ||
[Analyze grammar]
tripado vedikābandho jaṅghā syāt ṣaḍaṃśakaḥ |
mekhalāntarapatre ca bhāgenaikena kārayet || 200 ||
[Analyze grammar]
padatrayeṇa sādūrdhvaṃ śṛṅgaṃ kalaśa cāṇḍakam |
śikharā viṃśatiḥ kāryāḥ sabhittāḥ sarvamaṇḍapaiḥ || 201 ||
[Analyze grammar]
śṛṅgādadho vidhātavyā mallacchādyaṃ manoharam |
evaṃ sarvacatuṣkeṣu mallacchādyāni kārayet || 202 ||
[Analyze grammar]
chādyakaiḥ pañcabhiḥ kāryo madhye prāsādanāyakaḥ |
ghaṭikānāṃ samucchrāyaḥ sapādaṃ padamiṣyate || 203 ||
[Analyze grammar]
ghaṇṭāyāḥ sārdhabhāgena grīvāyāśca padādikā |
kartavyāmalasārī tu pādonāṃśāyabaṇḍikām || 204 ||
[Analyze grammar]
dvipadaḥ kalaśaḥ kāryo bījasvarasamanvitaḥ |
pañcaghaṇṭāvṛtaṃ kṛtvā vimānā pañcacāmaram || 205 ||
[Analyze grammar]
atītavistvayānsarvān lokaḥ prāpnoti sambhava |
pañcacāmaraḥ ||
nandighoṣamatha brūmo vipakṣabhayanāśanam || 206 ||
[Analyze grammar]
ya enaṃ bhaktitaḥ kuryātsa bhavedajarāmaraḥ |
caturaśre same kṣetre caturbhāgavibhājite || 207 ||
[Analyze grammar]
bhadraṃ dvibhāgavistāraṃ kuryādbhāgavinirgamam |
bhittiratra na kartavyā diśi kasyāmapi dhruvam || 208 ||
[Analyze grammar]
kurvīta rājasenaṃ tu vedicandrā valokanam |
dikṣu kramo'yaṃ sarvāsu tyaktvā mārgacatuṣṭayam || 209 ||
[Analyze grammar]
vistārasadṛśocchrāyā kartavyā pūrvabhūmikā |
vakṣyamāṇairvibhāgaiśca viprabhajyāsaṇāḥ --- || 210 ||
[Analyze grammar]
bhāgena rājasenaṃ syādvedirbhāgadvayena ca |
bhāgena candrā lokaḥ syādardhenāsanapaṭṭakaḥ || 211 ||
[Analyze grammar]
stambhocchrāyastribhirbhāgaistato bhāgena śīrṣakam |
paṭṭocchrāyo bhāgamekaṃ syāccaturviṃśatirdharāḥ || 212 ||
[Analyze grammar]
nānāsaṅghaiḥ pallavaiśca cārukarmakarānanaiḥ |
dvitīyā bhūmikā kāryā stambhaiḥ ṣoḍaśabhiryutā || 213 ||
[Analyze grammar]
evaṃ bhūmau dvitīyāyāmapi karma vidhīyate |
stambhaiścaturbhiḥ saṃyuktā tṛtīyāyāṃ caturthikā || 214 ||
[Analyze grammar]
nandighoṣaḥ kṛto yena mūyaṃ tejo sa jāyate |
karmakṣayāttanuṃ tyaktvā prāpnoti paramaṃ padam || 215 ||
[Analyze grammar]
nandighoṣaḥ ||
prāsādamabhidhāsyāmo manūtkīrṇaṃ mahādrutam |
vimṛśya buddhyā nipuṇaṃ nirmitaṃ prāksvayambhuvā || 216 ||
[Analyze grammar]
kṣetre ṣaḍbhāgavistāre garbhe bhāgacatuṣṭaye |
kurvīta vṛttaṃ madhye ca navabhirvṛttimālikā || 217 ||
[Analyze grammar]
aṣṭau rathikāḥ kāryāḥ kṣetre dikṣu vidikṣu vā |
ūrdhvamānamatha brūmo dviguṇaṃ dvipadānvitam || 218 ||
[Analyze grammar]
chādyayāvadvidhātavyā tatsārdhāṅgaikapañcakam |
bhāgānaṣṭārdhasahitān kuryādūrdhvaṃ tulodayāt || 219 ||
[Analyze grammar]
sārdhabhāgena kartavyo vedībandhaśca śobhanaḥ |
bhāgadvayaṃ tataḥ sārdhaṃ kāryā jaṅghāsamucchritiḥ || 220 ||
[Analyze grammar]
bhāgārdhaṃ hīrakaṃ kuryānmanojñaṃ kartikānvitam |
mekhalāntarapatre ca bhāgenaikena kārayet || 221 ||
[Analyze grammar]
śṛṅgocchrāyastataḥ kāryaḥ sārdhabhāgadvayonmitaḥ |
madhyena sarvaśṛṅgāṇāṃ mastake vṛttamālikhet || 222 ||
[Analyze grammar]
ṣaḍbhāgavistṛtaṃ tasya ṣaḍbhāgasamucchritam |
yāvanmātrācaretproktā tāvatkāryā ca mañjarī || 223 ||
[Analyze grammar]
tribhaumaṃ pañcabhaumaṃ vicitraṃ kārayedimam |
grīvā syādbhāgapādena vistārāddvipadāyatā || 224 ||
[Analyze grammar]
pādahīnaṃ padaṃ kuryādaṇḍakaṃ manusaṃbhavet |
candri kā bhāgapādena pādonaṃ kuśalaḥ padam || 225 ||
[Analyze grammar]
prāsādaṃ manasāpyevaṃ manukīrtaṇaṃ karoti yaḥ |
sa gaṃdhyā bhavanaṃ śambhorgāṇapatyamavāpnuyāt || 226 ||
[Analyze grammar]
mānakīrṇaḥ ||
atha suprabhanāmānaṃ prāsādamabhidadhmahe |
yaṃ kṛtvā prabhayānyeṣāṃ prabhā hanti raviryathā || 227 ||
[Analyze grammar]
caturaśrīkṛte kṣetre dvādaśāṃśavibhājite |
kuryāccatuṣpadaṃ garbhaṃ vistāro yāmataḥ samaḥ || 228 ||
[Analyze grammar]
prāsādārdhaṃ bhavetkandaḥ kandabhadraṃ padadvayam |
bhramantī dvipadā dikṣu catasṛṣvapi śobhanā || 229 ||
[Analyze grammar]
padikā bāhyabhittistu dvipadā karṇavistṛtiḥ |
catuṣpadaṃ madhyabhadraṃ viniṣkrāntaṃ tribhiḥ padaiḥ || 230 ||
[Analyze grammar]
asyairvāta punaḥ kāryā dvipadā tu catuṣkikā |
solāyāḥ pārśvataḥ kuryādatibhadra dvayaṃ budhaḥ || 231 ||
[Analyze grammar]
tayoḥ pādena niṣkāsaṃ pārśvayorubhayorapi |
pārśvabhadra sya karṇasya cāntaraṃ padike nayet || 232 ||
[Analyze grammar]
jālairvicitritaṃ kuryānmadhye jyotiryathā bhavet |
evaṃ dikṣu samastāsu kurvītainamanukramāt || 233 ||
[Analyze grammar]
prāsādabhāgavidhinā puraḥ kurvīta maṇḍapam |
catasṛṣvapi mañjaryo dikṣu kāryā yathākramam || 234 ||
[Analyze grammar]
līyamūlasajaṅghātrā svasārdhā ca yathādimam |
ucchrāyo mūlavistārāddviguṇo dvikalādhikaḥ || 235 ||
[Analyze grammar]
tulodayo daśapado mañjarī ṣoḍaśāṃśikā |
vedībandhasamutsedhaḥ sārdhabhāgadvayonmitaḥ || 236 ||
[Analyze grammar]
pañcabhāgocchritā jaṅghā hīraṃ bhāgasamunnatam |
sārdhabhāgena kartavye mekhalāntarapatrake || 237 ||
[Analyze grammar]
karṇaśṛṅgasamutsedhaḥ kalaśāntastribhāgikaḥ |
diṅmañjarī tu kartavyā vistāreṇa catuṣpadā || 238 ||
[Analyze grammar]
udayena vidhātavyā pañcabhāgā pramāṇataḥ |
grīvā padasya pādena kalaśo'rdhapadaṃ bhavet || 239 ||
[Analyze grammar]
vistāro mūlamañjaryāḥ kartavyo daśabhāgikaḥ |
bhāgatrayotsedho grīvā pādena bhāgikā || 240 ||
[Analyze grammar]
aṇḍakaṃ sārdhabhāgena dvipadā kalaśocchritiḥ |
deśāṃśaṣaṭkato mūlāskandhoreṣo'ntako bhavet || 241 ||
[Analyze grammar]
vistāro mūlamañjaryāḥ kartavyo daśabhāgikaḥ |
navāṇḍako'yaṃ kartavyaḥ prāsādaḥ śubhalakṣaṇaḥ || 242 ||
[Analyze grammar]
yaḥ prāsādamimaṃ kuryātsuprabhaṃ bhaktimānnaraḥ |
divyate jāravahasyāsya dehānte muktimāpnuyāt || 243 ||
[Analyze grammar]
śubhalakṣaṇaḥ ||
surānandamatha brūmaḥ prāsādamatisundaram |
caturaśraṃ samaṃ kṣetre daśadhā pravibhājayet || 244 ||
[Analyze grammar]
ṣaḍbhāgo garbhavistāro dvau bhāgau bhittivistṛtiḥ |
kartavyā sārdhabhāgena bhāgārdhena jalāśrayaḥ || 245 ||
[Analyze grammar]
pratyaṅgasthānakaṃ kuryātsaprasaṃ vṛttabhāgikam |
śālāstribhiḥ padaiḥ kāryāḥ śubharūpāścaturdiśam || 246 ||
[Analyze grammar]
śālāyāḥ pārśvayoḥ kāryo vārimārgaḥ padārdhakaḥ |
parasparaṃ tu niṣkāso bhāgaṃ bhāgaṃ vidhīyate || 247 ||
[Analyze grammar]
ūrdhvamānaṃ vidhātavyaṃ vistārāddviguṇo budhaiḥ |
garbhacchādyaṃ padānyaṣṭau bhāgā dvādaśa mañjarī || 248 ||
[Analyze grammar]
vāstuvistārapādena vedībandho vidhīyate |
catuṣpadordhvato jaṅghā bhāgārdhaṃ grāsapaṭṭikā || 249 ||
[Analyze grammar]
mekhalāntarapatre ca vidhātavye padocchrite |
koṇā dra viḍakūṭasya vṛttastambhā varāṭakā || 250 ||
[Analyze grammar]
madhyāṅgatoraṇānāṃ syudviśatiścaturo bhavet |
ṣaṭpadaḥ skandhavistāro grīvā bhavati bhāgikī || 251 ||
[Analyze grammar]
śiraḥ sārdhaṃ padaṃ jñeyaṃ bhāgamekaṃ ca candri kā |
kalaśaoṃ'śadvayocchrāyaḥ kāryaḥ pallavabhūṣitaḥ || 252 ||
[Analyze grammar]
yaḥ karoti surānandaṃ varadāstasya mātaraḥ |
surāstasya hyanistāryamapamṛtyuṃ haranti ca || 253 ||
[Analyze grammar]
surānandaḥ ||
atha harṣaṃ pravakṣyāmi sarvalokapraharṣaṇam |
nityaṃ vasati yatra śrīḥ sthānaṃ yadviśvakarmaṇaḥ || 254 ||
[Analyze grammar]
caturaśrīkṛte kṣetre bhakte'ṣṭādaśabhiḥ padaiḥ |
pratikoṇaṃ vidhātavyāḥ karṇabhāgau stribhistribhiḥ || 255 ||
[Analyze grammar]
dvipadaṃ karṇabhadraṃ ca bhāgenaikena nirgatam |
vārimārgaṃ padaṃ kuryātpraveśyayāmataḥ samam || 256 ||
[Analyze grammar]
tribhāgamasya pratyaṅgaṃ padadvitayanirgamam |
vedicandrā valokābhyāṃ pratyaṅge karma kalpayet || 257 ||
[Analyze grammar]
catuṣpadaṃ madhyabhāgaṃ dvipadaṃ cāsya bhadra kam |
vinirgataṃ ca bhāgena vidadhīta vicakṣaṇaḥ || 258 ||
[Analyze grammar]
valabhyaśca dvibhāgāḥ syuḥ khānurūpāścaturdiśam |
garbho bhāgaiścaturbhistu valabhīnāṃ vidhīyate || 259 ||
[Analyze grammar]
dvipadā bāhyato bhittirdvipadā ca bhramantikā |
skandhaḥ syāddaśabhirbhāgairgarbhaḥ ṣaṭ triṃśatā padaiḥ || 260 ||
[Analyze grammar]
ūrdhvapramāṇametasya syāccatvāriṃśatā padaiḥ |
bhāgaiḥ ṣoḍaśabhiścāsya vidadhyācchādanaṃ śubham || 261 ||
[Analyze grammar]
vedībandhaḥ pañcapado jaṅghā cāṣṭapadā bhavet |
śālā cāntarapatraṃ ca kuryādbhāgatrayādbudhaḥ || 262 ||
[Analyze grammar]
ūrdhvamantarapatraṃ syādvidhātavyaṃ yathākramam |
valabhīsaṃvṛtiḥ prājñairucchrāyātpañcabhāgikī || 263 ||
[Analyze grammar]
sā śṛṅgaiḥ siṃhakarṇaiśca kāryo bhāgasamucchritiḥ |
vardhamānena kartavyā tripadā karṇamañjarī || 264 ||
[Analyze grammar]
ūrdhvaṃ padebhyastribhyaḥ syādbhāgena kalaśāṇḍakam |
vistārāt ṣoḍaśapadā kartavyā mūlamañjarī || 265 ||
[Analyze grammar]
ūrdhvaṃ viṃśatibhāgāsya skandho navapadāyataḥ |
grīvā sārdhapadaṃ kāryā tato dvipadamaṇḍakam || 266 ||
[Analyze grammar]
candri kaikena bhāgena kalaśastripadāttataḥ |
harṣaṇaḥ kriyate yatra sa deśaḥ sukhamedhate || 267 ||
[Analyze grammar]
kṣemaṃ gobrāhmaṇānāṃ syātpūrṇakāmaśca pārthivaḥ |
harṣaṇaḥ ||
idānīṃ durdharaṃ brūmaḥ prāsādaṃ śubhalakṣaṇam || 268 ||
[Analyze grammar]
caturaśre same kṣetre caturviṃśatibhājite |
karṇāḥ ṣaḍāpadāḥ kāryā pratirathaṃ ca dva bhavet || 269 ||
[Analyze grammar]
kartavyāṣṭapadā śālā nirgamo'sya catuṣpadaḥ |
padadvayaṃ viniṣkrāntā sarvataḥ karṇaśobhitā || 270 ||
[Analyze grammar]
dvipadā bāhyabhittiḥ syāccaturbhāgāndhakārikā |
dvipadā kandabhittistu garbhaścāṣṭapadāyataḥ || 271 ||
[Analyze grammar]
ṣaṭpadā kandaśālā ca kandakarṇāḥ padatrayam |
ūrdhvapramāṇaṃ vistārāddviguṇaṃ dvipadādhikam || 272 ||
[Analyze grammar]
viṃśatyama tulocchrāyāḥ śikharaṃ triṃśatā padaiḥ |
kumbhaḥ sārdhadvibhāgaśca kalaśo bhāgamucchritiḥ || 273 ||
[Analyze grammar]
bhāgārdhenāntaraṃ patraṃ bhāgenaikena mekhalā |
daśabhāgocchritā jaṅghā hīrakaṃ bhāgikaṃ bhavet || 274 ||
[Analyze grammar]
bhāgaiścaturbhiḥ kartavyaṃ mekhalādvitayaṃ tataḥ |
adhastādūrdhvapaṭṭasya talapaṭṭhasya copari || 275 ||
[Analyze grammar]
bhavet ṣoḍaśabhirbhāgairanayorantaraṃ dvayoḥ |
dvipado vedikābandho vedī kāyā catuṣpadā || 276 ||
[Analyze grammar]
āsanaṃ caiva bhāgena stambhaḥ pañcapadairbhavet |
bhāgenaikena bharaṇaṃ śīrṣakaṃ bhāgamunnatam || 277 ||
[Analyze grammar]
paṭṭo bhāgadvayotsedhaśchādyaṃ ca tripadāyatam |
mūlabharaṇāni catvāri koṇabhadrā ṇikaṃ bhavet || 278 ||
[Analyze grammar]
karṇaśṛṅgāṇi daśa ca dvayamathasmiṃścaturdiśam |
grīvāṃ bhagasantānāṃ śṛṅgāṇāṃ tripadocchritiḥ || 279 ||
[Analyze grammar]
ṣaṭpadāḥ karṇamañjaryaḥ saptabhāgasamucchritāḥ |
grīvārdhabhāgikī bhāgaḥ syāducchrāyo'ṇḍakasya tat || 280 ||
[Analyze grammar]
padatrayonnatā kāryā siṃhakarṇaścatuṣpadā |
madhye bhadre tadutsedho vistārādardhabhāgikaḥ || 281 ||
[Analyze grammar]
vistāro mūlamañjaryāḥ padaiḥ ṣoḍaśabhirbhavet |
aṣṭādaśabhirucchrāyo grīvā sārdhapadocchritā || 282 ||
[Analyze grammar]
aṇḍakaṃ dvipadaṃ kāryaṃ candri kā padamucchritā |
kalaśaṃ tripadaṃ vidyātsarvalakṣaṇasaṃyutam || 283 ||
[Analyze grammar]
aṇḍakaiḥ saptadaśabhiḥ prāsādo durdharo bhavet |
durdharaṃ yaḥ karotīha bhāgācchaktiṃ samāpnuyāt || 284 ||
[Analyze grammar]
kālena śivasāyujyaṃ nigadhiśca pradyate |
durdharaḥ ||
idānīṃ durjayaṃ brūmaḥ prāsādaṃ śatrumardanam || 285 ||
[Analyze grammar]
yaṃ kṛtvā durjayaṃ loke bhavetkrīḍati ca kṣitau |
caturaśrīkṛte kṣetre pañcabhāgavibhājite || 286 ||
[Analyze grammar]
garbhaṃ navapadaṃ kuryādbhittiḥ ṣoḍaśabhāgikī |
bhāgena karṇarathikā bhāgābhyāṃ madhyame rathaḥ || 287 ||
[Analyze grammar]
bhāgena nirgamaṃstasya vidhireṣa caturdiśam |
bhadra karṇāntare kuryādvārimārgaṃ padādhikam || 288 ||
[Analyze grammar]
ūrdhvamānaṃ vidhātavyaṃ tvamasmi daśabhāgikam |
vedibandhaḥ sapādāṃśau jaṅghāṃsau pādasaṃyutau || 289 ||
[Analyze grammar]
mekhalāntarapatre tu padārdhena prakalpayet |
śikharaḥ sārdhaṃ bhāgaṣaṭkochrito bhavet || 290 ||
[Analyze grammar]
tripadaḥ skandhavistāro rekhā padmadalākṛtiḥ |
bhūmayaḥ pañca kartavyā nyūnamānā yathākramam || 291 ||
[Analyze grammar]
prathamā sādhabhāgānyā padapādonitā kramāt |
skandha pādonabhāgena syād grīvārdhaṃ padena ca || 292 ||
[Analyze grammar]
aṇḍakaṃ tvekabhāgena karparaṃ cārdhabhāgikam |
bhāgotsedhastu kalaśaḥ samavṛttaḥ suśobhanaḥ || 293 ||
[Analyze grammar]
durjayaḥ kriyate yatra pure vā nagare'thavā |
na bhavet tatra durbhikṣaṃ na ca vyādhikṛtaṃ bhayam || 294 ||
[Analyze grammar]
durjayaḥ ||
brūmastrikūṭaṃ brahmādyaiḥ sevitaṃ tridaśaistribhiḥ |
phalaṃ kratusahasrasya yena mokṣaṃ ca vindati || 295 ||
[Analyze grammar]
sasādhyatulyannibhajaṃ kṣetramiṣṭapramāṇataḥ |
tato'sya bāhumekaikaṃ caturbhirvibhajetpadaiḥ || 296 ||
[Analyze grammar]
dvibhāgaṃ madhyamaṃ bhadraṃ bhāgikīṃ karṇapakṣikām |
ardhena garbhamardhena kuryādbhittitrayaṃ budhaḥ || 297 ||
[Analyze grammar]
vistāraṃ paścadhā bhaktā kuryād dviguṇamucchrayam |
vedibandho vidhātavyaḥ sapādaṃ bhāgamucchritaḥ || 298 ||
[Analyze grammar]
jaṅghā sapādau bhāgau dvau kāryā tasya samucchritiḥ |
mekhalāntarapatre ca bhāgasyārdhena kārayet || 299 ||
[Analyze grammar]
mañjarī bhāgaṣaṭkena pañcabhāgavibhājitā |
āsaprantātstambhaskandhaḥ kāryaḥ pūrvoktavartmanā || 300 ||
[Analyze grammar]
pādabhāgena tu grīvāmardhabhāgena cāṇḍakam |
candri kā bhāgapādena kalaśaṃ bhāgamucchritam || 301 ||
[Analyze grammar]
trikūṭaṃ kārayedyastu brahmeśānaharipriyam |
siddhā bhūtvā purīṃ teṣāṃ yātyasau nātra saṃśayaḥ || 302 ||
[Analyze grammar]
trikūṭaḥ ||
idānīmabhidhāsyāmaḥ prāsādaṃ navaśekharam |
caturaśraṃ bhajetkṣetraṃ viṃśatyakonayā padaiḥ || 303 ||
[Analyze grammar]
karṇāścatuṣpadā kāryāsteṣāṃ bhadraṃ dvibhāgikam |
vinirgataṃ padārdhena jalamārgasta--- || 304 ||
[Analyze grammar]
---bhāgāyatā kāryā sā bhavehi vicakṣaṇaiḥ |
śālā karṇapadādvatu pratyaṅgaṃ bhāgamānataḥ || 305 ||
[Analyze grammar]
tripado rathakaḥ kāryo mañjarīṇāṃ catuṣṭayam |
catuṣpadā bhavedbhittirgarbhaścaikādaśāṃśakaḥ || 306 ||
[Analyze grammar]
catvāriṃśatpadādūrdhvaṃ yāvatskandhaṃ samastakam |
tulodayaḥ ṣoḍaśabhirmañjarī cāṣṭakaistribhiḥ || 307 ||
[Analyze grammar]
catuṣpado vedibandho jaṅghā sāṣṭapadā bhavet |
bhāgena bharaṇe tryaṃśaṃ mekhalāntarapatrakam || 308 ||
[Analyze grammar]
ucchrāyataḥ pañcapadā kartavyā karṇamañjarī |
grīvādhabhāgena bhavedaṇḍakaṃ caiva bhāgikam || 309 ||
[Analyze grammar]
bhāgena candri kāmūrdhvaṃ bhāgena kalaśaṃ tathā |
sapādamudayaṃ śālā mañjaryā vistṛte viduḥ || 310 ||
[Analyze grammar]
grīvā pādena bhāgena sapādāsamatāṇḍakam |
bhāgāddhi candri kā bhāgadvayena kalaśodayaḥ || 311 ||
[Analyze grammar]
vistāro mūlamañjaryāḥ kāryaḥ pañcadaśāṃśakaḥ |
tathā saptadaśocchrāyaḥ skandhāyāmo navāṃśakaḥ || 312 ||
[Analyze grammar]
grīvā cāsyārdhabhāgena sārdhadvipadamaṇḍakam |
vaṇḍikā sārdhabhāgena tripadaḥ kalaśodayaḥ || 313 ||
[Analyze grammar]
evaṃ yaḥ kārayatyenaṃ prāsādaṃ navaśekharam |
navabhiḥ sahitāṃ khaṇḍaiḥ sa bhunakti vasundarām || 314 ||
[Analyze grammar]
navaśekharaḥ ||
puṇḍarīkamatha brūmo yaśaso vardhanaṃ param |
yasmin kṛte sthirā kīrtirbhavedyāvadvasundharā || 315 ||
[Analyze grammar]
caturaśraṃ samaṃ kṣetraṃ vibhajetpañcabhiḥ padaiḥ |
tripadaṃ kalpayedgarbhaṃ tasya bhittiṃ ca bhāgikām || 316 ||
[Analyze grammar]
tripadaṃ tasya bhadraṃ syātsādhabhāgavinirgamam |
bhadre ṣu vartulaṃ dikṣu rathikānāṃ catuṣṭayam || 317 ||
[Analyze grammar]
bhāgenaikena rathikā mūlacchando'yamīritaḥ |
ūrdhvamānaṃ bhavedyasya dviguṇo daśabhāgikam || 318 ||
[Analyze grammar]
bhāgenocchālakaṃ vidyādbhāgārdhena tu mekhalā |
vedibandhaṃ na kurvīta jaṅghā sārdhadvibhāgikā || 319 ||
[Analyze grammar]
mekhalā cārdhabhāgena bhavetsāntarapatrakā |
padāni pañca sārdhāni mañjaryāḥ syātsamucchritiḥ || 320 ||
[Analyze grammar]
tripadaḥ skandhavistāro grīvā vā padasādikāḥ |
aṇḍakaṃ syātpadārdhena bhāgapādena candri kā || 321 ||
[Analyze grammar]
bhāgocchrāyastu kalaśaḥ kartavyaḥ śubhalakṣaṇaḥ |
madhyena mūlamañjaryāstripadā bhadra mañjarī || 322 ||
[Analyze grammar]
sārdhā tripadocchrāyā grīvā bhāgasamucchritā |
aṇḍakaṃ ca tribhāgena kalaśo bhāgamucchritiḥ || 323 ||
[Analyze grammar]
pañcāṇḍaḥ puṇḍarīko'yaṃ kartavyaḥ śubhavardhanaḥ |
puṇḍarīkaḥ ||
sunābhamatha brūmo vandito devadānavaiḥ || 324 ||
[Analyze grammar]
vallabhaṃ lokapālānāṃ pṛṇyamutkṛṣṭalakṣaṇam |
vibhajet saptadaśabhiḥ samakṣetraṃ caturbhujam || 325 ||
[Analyze grammar]
pañcabhāgāyatāḥ koṇā garbhaḥ kāryastribhiḥ padaiḥ |
ubhayoḥ koṇayormadhye saptabhāgikamantaram || 326 ||
[Analyze grammar]
vyakṣepātkarṇayormadhye prāñchayet padamantaram |
bhāgapraveśaṃ bhāgārdhe vistāramudakāntaram || 327 ||
[Analyze grammar]
dvipadā bāhyabhittiḥ syāttripadātha bhramantikā |
pañcabhāgāyato madhye bhavetprāsādanāyakaḥ || 328 ||
[Analyze grammar]
tripadastasya garbhastu bhittirbhāgaṃ vidhīyate |
tripadaṃ karṇabhadraṃ ca bhāgenaikena nirgatam || 329 ||
[Analyze grammar]
padapramāṇakoṇāṃstu catvāropaniveśayet |
yathā kandastathā koṇo vibhāgaiḥ sa vidhīyate || 330 ||
[Analyze grammar]
pañca garbhāstu kartavyāḥ samamānaprakalpitāḥ |
dviguṇaṃ cordhvamānaṃ syād grīvāṇḍakavivarjitam || 331 ||
[Analyze grammar]
tribhiḥ padairvedibandho jaṅghā saptapadā bhavet |
padatrayeṇa kartavyaṃ mekhalādvitayaṃ budhaiḥ || 332 ||
[Analyze grammar]
ūrdhvato bāhyacchandasyā kartavyā karṇamañjarī |
ṣaṭpadāḥ karṇamañjaryo dvipadaṃ kalaśāṇḍakam || 333 ||
[Analyze grammar]
dvādaśā saptavistārā kartavyā mūlamañjarī |
trayodaśapadocchrāyā grīvāsyā bhāgamucchritā || 334 ||
[Analyze grammar]
aṇḍakaṃ dvipadotsedhaṃ bhāgotsedhā tu candri kā |
kalaśastripadotsedho vartulaḥ śubhalakṣaṇaḥ || 335 ||
[Analyze grammar]
yāvat kṣitiryāvadabdhiryāvacchaśidivākarau |
kartāsya tāvaddivyāste yāvatsuraguruḥ surāḥ || 336 ||
[Analyze grammar]
sunābhāḥ ||
māhendra matha vakṣyāmaḥ prāsādaṃ bhūṣaṇaṃ kṣiteḥ |
sevitaṃ yakṣagandharvaiḥ phaṇīndrai śca mahāprabhaiḥ || 337 ||
[Analyze grammar]
māhendraṃ pañcadaśabhirbhāgaiḥ prājño vibhājayet |
navabhāgāyataṃ garbhaṃ kuryādbhittiṃ tribhāgikīm || 338 ||
[Analyze grammar]
vistāreṇāsya vikhyātā tajjñaiḥ śālā padatrayam |
śālāyāḥ pārśvayoḥ kāryau rathau sārdhapadau budhaiḥ || 339 ||
[Analyze grammar]
rathaśālāntareṇaiva kartavyamudakāntaram |
rathasyāprātaḥ pañcāri gṛhakāryaṃ padārdhakam || 340 ||
[Analyze grammar]
pratyaṅgāni padaṃ sādhaṃ --- jalāntaram |
dvipadaṃ karṇamānaṃ ca kāryaṃ koṇacatuṣṭaye || 341 ||
[Analyze grammar]
bhāgenānyonyameteṣāṃ vidhātavyo vinirgamaḥ |
ūrdhvamānaṃ tu kartavyaṃ dviguṇaṃ sīmavistṛteḥ || 342 ||
[Analyze grammar]
tulodayo daśāṃśaḥ syādviṃśatyaṃśā ca mañjarī |
vedibandhaṃ prakurvīta sādhabhāgadvayaṃ budhaḥ || 343 ||
[Analyze grammar]
jaṅghayostu samucchrāyamardhapañcamabhāgikam |
bhāgena bharaṇaṃ kurgāllāñchitaṃ patrabhaṅgibhiḥ || 344 ||
[Analyze grammar]
tadūrdhvaṃ mekhalā kāryā bhāgadvitayamucchritā |
ūrdhvato mañjarī kāryā krameṇaiva manoharā || 345 ||
[Analyze grammar]
navabhāgāyataṃ ruddho grīvā bhāgasamunnatā |
aṇḍakaṃ dvipadotsedhaṃ candri kā bhāgamucchritā || 346 ||
[Analyze grammar]
dvipadaṃ kalaśaṃ kuryādvistārotsedhataḥ samāḥ |
latāḥ sapta vidhātavyā reṣā brūma kulākṛti || 347 ||
[Analyze grammar]
madhye latāyāḥ karṇasya velakaḥ ṣaḍvidhaḥ kramaḥ |
pratyaṅge tilakā kūṭāḥ pañcālārdhā dvipakṣakaḥ || 348 ||
[Analyze grammar]
koṇe varāṭakā kūṭāḥ kāryā māhendra mandire |
kṛtvā mahendraṃ rājā syādmāhendra sya vaseddivi || 349 ||
[Analyze grammar]
mahendraḥ ||
atho brūmo varāṭākhyaṃ prāsādaṃ śubhalakṣaṇam |
dayitaṃ kinnarendrā ṇāṃ nāgānāṃ cātivallabham || 350 ||
[Analyze grammar]
caturaśraṃ samaṃ kṣetraṃ vibhajeddaśabhiḥ padaiḥ |
kuryāt ṣaḍbhiḥ padairgarbhaṃ bhittiṃ bhāgadvayena ca || 351 ||
[Analyze grammar]
dvipadaṃ karṇavistāraṃ kuryātkoṇacatuṣṭayam |
udakāntaravistāramardhabhāgapraveśakam || 352 ||
[Analyze grammar]
pañcabhāgāyataṃ bhadra mantaraṃ vārimārgayoḥ |
vistārārdhena kartavyastasya bhadra sya nirgamaḥ || 353 ||
[Analyze grammar]
kuryānmadhye'ṣṭabhirbhāgaiḥ sapādairvṛttamuttamam |
sahito vārimārgeṇa talacchando'yamīritaḥ || 354 ||
[Analyze grammar]
ūrdhvapramāṇametasya vistārāddviguṇaṃ bhavet |
tulocchrāyo'ṣṭabhirbhāgaiḥ padāni dvādaśordhvataḥ || 355 ||
[Analyze grammar]
padatritayamutsedhātkartavyaṃ bhadra pīṭhakam |
vistārārdhārdhamutsedhaṃ vedibandhasya kārayet || 356 ||
[Analyze grammar]
caturbhāgocchritāṃ jaṅghāṃ hīrakaṃ cārdhabhāgikam |
mekhalāntarapatraṃ ca kuryādbhāgamucchritam || 357 ||
[Analyze grammar]
tripadaṃ śṛṅgamutsedhād grīvā ca kalaśāṇḍakam |
ṣatadūrdhvaṃ pañcavistārā syāduromañjarī śubhā || 358 ||
[Analyze grammar]
grīvā kāryā padārdhena bhāgenaikena cāṇḍakam |
kalaśaoṃ'śocchrito'ṣṭāṃśavistārā mūlamañjarī || 359 ||
[Analyze grammar]
tasyāḥ kāryaḥ samutsedhaḥ pramāṇānnavabhāgikāḥ |
skandhaḥ pañcapado grīvā pādahīnaṃ padaṃ bhavet || 360 ||
[Analyze grammar]
sapādaṃ padamañjaryā padasyārdhena candri kā |
kalaśo dvipadocchrāyaḥ prāsāde syādvarāṭake || 361 ||
[Analyze grammar]
varāṭaṃ kārayedyastu prāsādaṃ bhaktimānnaraḥ |
sa yāti yānairvividhaiḥ svargaṃ prāpnoti cākṣayam || 362 ||
[Analyze grammar]
varāṭaḥ ||
sumukhasyādhunā lakṣma prakāmāgatamucyate |
bhāgairekonaviṃśatyā caturaśre vibhājite || 363 ||
[Analyze grammar]
tatraikādaśabhirgarbhaścaturbhirbhittiraṃśakaiḥ |
koṇo dvibhāgikastatra bhāgapādo jalāntaram || 364 ||
[Analyze grammar]
bhāgārdhena praveśo'sya caturaṃśakavistṛtam |
bhadra mevaṃ vinirdiṣṭamardhabhāgena nirgatam || 365 ||
[Analyze grammar]
pādonabhāgadvitayādantare karṇabhadra yoḥ |
trayaḥ pratirathāḥ kāryāḥ sahitāḥ salilāntaraiḥ || 366 ||
[Analyze grammar]
ardhabhāgo'rdhabhāgaśca mithasteṣāṃ vinirgamaḥ |
ūrdhvamānaṃ bhavedasya dviguṇaṃ dvikalādhikam || 367 ||
[Analyze grammar]
aṃśakaiḥ pañcamaścaiva vidheyo'sya tulodayaḥ |
vibhāgaiḥ pañcaviṃśatyā tadūrdhvaṃ mañjarī bhavet || 368 ||
[Analyze grammar]
vedībandho vidheyo'sya sārdhabhāgacatuṣṭayāt |
jaṅghāśairaṣṭabhiḥ sādhaṃ varaṇḍī tu dvibhāgikā || 369 ||
[Analyze grammar]
latābhirnavabhiryuktā prāgvat kāryāsya mañjarī |
syaḍekādaśabhirbhāgairetatskandhasya vistṛtiḥ || 370 ||
[Analyze grammar]
caturguṇena sūtreṇa veṇukośaṃ samālikhet |
koṇāsannapratiratho drā viḍo'sya vidhīyate || 371 ||
[Analyze grammar]
bhūmikā nava kartavyāḥ śeṣaṃ kāryaṃ mahendra vat |
pādonabhāgadvitayā grīvāsya ca vidhīyate || 372 ||
[Analyze grammar]
sārdhabhāgadvayamitaṃ vidadhyādaṇḍakaṃ śubham |
caṇḍikā sārdhabhāgena kalaśaścāṇḍakaistribhiḥ || 373 ||
[Analyze grammar]
ityeṣa kathitaḥ samyakprāsādaḥ sumukhābhidhaḥ |
ya enaṃ kārayedbhaktyā sa kāmānaśnute'khilān || 374 ||
[Analyze grammar]
bhuktveha vipulān bhogān padamabhyeti śāśvatam ||
sumukhaprāsādaḥ ||
caturmukhā śrīdharādīnāṃ ye proktāstān pracakṣmahe || 375 ||
[Analyze grammar]
lakṣaṇairadhunā samyag devānāmanivartanāt |
yatsyādvijayabhadra sya rūpaṃ tasminnathāsthite || 376 ||
[Analyze grammar]
vijayo nāma kartavyaḥ prāsādo devatāpriyaḥ |
karṇe kesari -- sarvato bhadra kaḥ punaḥ || 377 ||
[Analyze grammar]
niveśanīyo rathakaiḥ sarvalakṣaṇasaṃyutaḥ |
tasyopari vidhātavyā mañjarī cārurūpiṇī || 378 ||
[Analyze grammar]
vistārādudayāttasyāḥ kurvītaikakalādhikam |
skandhastu ṣaṭpadaḥ kāryo grīvā bhāgasamucchritā || 379 ||
[Analyze grammar]
aṇḍakaṃ sārdhabhāgena candri kāpi ca tatsamā |
tasyā eva hi madhye tu kuryādāmalasārakam || 380 ||
[Analyze grammar]
sārdhabhāgadvayotsedhaṃ kalaśaṃ ca tadūrdhvataḥ |
drā viḍaiśca varāṭaiśca prakurvītāsya mañjarīm || 381 ||
[Analyze grammar]
---prapannā nāpi janmani janmani |
nandaḥ ||
mahāghoṣābhidhāno'tha prāsādaḥ kathyate'paraḥ || 382 ||
[Analyze grammar]
nandighoṣasya saṃsthāne rūpe cāsya vyavasthitaḥ |
asya kartṛṣu sarveṣu bhadrā ṇi viniveśayet || 383 ||
[Analyze grammar]
bhadre catuṣkikā kāryā dvipadāyāmanirgamā |
bhāgikī bhittirantaśca śeṣaṃ garbhagṛhaṃ smṛtam || 384 ||
[Analyze grammar]
śṛṅgāṇi karṇe kurvītetyeṣā prathamabhūmikā |
dvitīyā tu punaḥ kāryā bhittivinyāsavarjitā || 385 ||
[Analyze grammar]
caturdiśaṃ vidhātavyaṃ vedīcandrā valokanam |
vidadhīta catuḥstambhāṃ tṛtīyāmapi bhūmikām || 386 ||
[Analyze grammar]
chādyakairūrdhvena tasyā kāryā saṃvaraṇā budhaiḥ |
kārayennandighoṣaṃ yaḥ prāsādamimamuttamam || 387 ||
[Analyze grammar]
vibhūtirvāñchitā tasya kule'pi na vinaśyati |
mahāghoṣaḥ ||
prāsādo miśrakeṣveva vṛddhirāgo vidhīyate || 388 ||
[Analyze grammar]
strīnisasya saṃsthānaṃ yattadasyāpi kīrtitam |
garbhakandaṃ parityajya stambhaiḥ ṣoḍaśabhirvṛtam || 389 ||
[Analyze grammar]
asya madhyaṃ vidhātavyaṃ śeṣaṃ ca śrīnivāsavat |
uroghaṇṭābhiraṣṭābhiraśvaśālābhireva ca || 390 ||
[Analyze grammar]
asya bhadrā ṇi kurvīta sarvālaṅkāravanti ca |
vasundharasya ye bhedāstaiḥ sarvairanvitaḥ śubhaḥ || 391 ||
[Analyze grammar]
kalaśairekaviṃśatyā vṛddhirāmaḥ praśasyate |
prāsādasyāsya kartā ca yāvaccandrā rkatārakam || 392 ||
[Analyze grammar]
tāvadindra iva svarge krīḍatyapsarasāṃ gaṇaiḥ |
vṛddhirāmaḥ || 393 ||
[Analyze grammar]
vṛddhirāmasya saṃsthāne prāsādaḥ syādvasundharaḥ || 394 ||
[Analyze grammar]
bāhyabhittīḥ parityajya garbhabhittirvidhīyate |
vedikākālarūpādyo bhadra toraṇabhūṣitaḥ || 395 ||
[Analyze grammar]
etadbhedasamāyuktaḥ prāsādaḥ syādvasundharaḥ |
bhaktyā yaḥ kārayedenaṃ so'dhitiṣṭhatyasaṃśayam || 396 ||
[Analyze grammar]
duṣprāpamapi devānāṃ mahādevasya mandiram |
vasundharaḥ ||
prāsādaṃ mudganāmānamidānīmabhidadhmahe || 397 ||
[Analyze grammar]
caturaśrīkṛte kṣetre ṣaḍbhirbhāgairvibhājite |
kurvīta bhāgikīṃ bhittiṃ garbhaṃ caivāsya vartulam || 398 ||
[Analyze grammar]
bhadraṃ catuṣpadaṃ vṛttaṃ nirgameṇa padadvayam |
svastikaśca samākārāścatvāro rathikāḥ smṛtāḥ || 399 ||
[Analyze grammar]
karṇāśca sarve kartavyā aśribhiḥ ṣaḍbhirāvṛtāḥ |
jaṅghā vedī ca pīṭhaṃ ca tatra kīrtinibhāni ca || 400 ||
[Analyze grammar]
vistṛtānyekabhāgena dvibhāgotsedhavanti ca |
karṇakūṭāni kurvīta sapatrāmakarāṇi ca || 401 ||
[Analyze grammar]
bhadraṃ catuṣpadāyāmaṃ pañcabhāgasamucchritam |
grīvāṇḍakaṃ sakalaśaṃ kuryātsārdhapadadvayam || 402 ||
[Analyze grammar]
vistāraṃ mūlamañjaryāḥ ṣaṭpadaṃ ---mālikhet |
ucchrayaṃ daśabhirbhāgairgrīvākalaśasaṃyutam || 403 ||
[Analyze grammar]
mañjarīmatra kurvīta mannakīrtte yathā kṛtā |
prāsādraṃ --- yo bhaktitaḥ kārayedimam || 404 ||
[Analyze grammar]
gāyanti tasya kinnaryo divi candrā malaṃ yaśaḥ |
mudgaprāsādaḥ || 405 ||
[Analyze grammar]
idānīṃ ma--- hacchālaṃ surālayam || 406 ||
[Analyze grammar]
kamalodbhavasaṃsthāne kurvītemaṃ yathāsthitam |
diksūtre karṇasūtreṇa ratha---t || 407 ||
[Analyze grammar]
karṇānte bhadra madhye ca kārayedudakāntaram |
padapādena vistīrṇaṃ prakṣepeṇa padārdhakam || 408 ||
[Analyze grammar]
karṇādha --- tavyā ṣaḍbhiramṛliṅgavṛttāḥ |
pīṭhaṃ vedī ca jaṅghā ca mekhalāntarapatrakam || 409 ||
[Analyze grammar]
kamalodbhavavatkāryaṃ bahudhā ka---ṣitam |
kartavyaśikharaṃ kuryāt --- || 410 ||
[Analyze grammar]
ilikāmakaragrāsairvarālaiḥ sāsuraiścitā |
kathitā puṣpake yādṛgjaṅghātādṛgiheṣyate || 411 ||
[Analyze grammar]
ūrdhvapīṭhapramāṇasya tathāvacchādakasya ca |
yanmadhyaṃ tatra kurvīta ṣaḍdārukaniveśanam || 412 ||
[Analyze grammar]
ruṣṭikātoraṇaścārusālabhañjāvirājitam |
vedikārājasenāḍhyaṃ śamūtedvavalokanam || 413 ||
[Analyze grammar]
sastambhaśīrṣabharaṇaṃ paṭṭaraṅgopaśobhitam |
mlallaṃ cchādyaṃ vidhātavyaṃ siṃhakarṇavibhūṣitam || 414 ||
[Analyze grammar]
siṃharūpaiḥ samākrāntaṃ vicitraiśca varālakaiḥ |
tryaṃśocchritaṃ karṇakūṭaṃ kuryāddvipadavistṛtam || 415 ||
[Analyze grammar]
grīvāṇḍakasametaṃ ca varaṇḍyāṃ kalaśānvitam |
karṇāḥ pṛthakpṛthakceha syuḥ ṣaṭpañcāśadaṇḍakāḥ || 416 ||
[Analyze grammar]
uromañjarikābhiste tisṛbhiḥ syurvibhūṣitāḥ |
karṇānte mūlarekhā ca vistārātsaptabhāgikā || 417 ||
[Analyze grammar]
sārdhabhāgāṣṭakaṃ cāsyā vidhātavyā samucchritiḥ |
uromañjarikā kāryā catasro'nudiśaṃ tathā || 418 ||
[Analyze grammar]
prathamā syādurorekhā dvādaśāṇḍakabhūṣitā |
caturdaśāṇḍakā cānyā tṛtīyā ṣoḍaśāṃśakā || 419 ||
[Analyze grammar]
aṣṭādaśāṇḍakopetā caturthī parikīrtitā |
ṣaṭtriṃśatāṇḍakairyuktā mūlarekhā vidhīyate || 420 ||
[Analyze grammar]
grīvā padaṃ syātpādonaṃ sapādaṃ padamaṇḍakam |
lavalīphalatulyaṃ taccandri kā ca padocchritā || 421 ||
[Analyze grammar]
dvipadaṃ kalaśaṃ vidyātsamavṛttaṃ manoramam |
ardhotu dva vidhātavyaṃ bujaṃ tasya copari || 422 ||
[Analyze grammar]
vicitrabhūmike saptadaśammillikhyarākṣaṇaṇyapi |
stambhairvividhavinyāsairbahubhaṅgavinirmitaiḥ || 423 ||
[Analyze grammar]
bhūṣitaiḥ karmabhiścitraiḥ sarvatra śubhalakṣaṇaiḥ |
candra śālādisaṃyuktaistoraṇaiścārucāmaraiḥ || 424 ||
[Analyze grammar]
tathākṣatamukagrāsairghanarūpatayā sthitaiḥ |
vyālairvyālolajijhaiśca makaragrāsasaṃyutaiḥ || 425 ||
[Analyze grammar]
madāndhālikulākīrṇagajavakravibhūṣitaiḥ |
vidyādharavadhūvṛndaiḥ krīḍārambhavibhūṣitaiḥ || 426 ||
[Analyze grammar]
surāṇāṃ sundarībhiśca vīṇāhastaiśca kinnaraiḥ |
siddhagandharvayakṣāṇāṃ vṛndaiśca paritaḥ sthitaiḥ || 427 ||
[Analyze grammar]
apsarobhiśca divyābhirvimānāvalibhistathā |
cārucāmīkarāndolākrīḍāsaktaiśca niḥsarām || 428 ||
[Analyze grammar]
nāgakanyākadambaiśca sarvataḥ samalaṅkṛtam |
evaṃvidhābhiḥ sarvatra bhūmikābhirnirantaram || 429 ||
[Analyze grammar]
alaṅkṛto vidhātavyo meruḥ prāsādanāyakaḥ |
madhyamadviguṇairjyeṣṭhaḥ kartavyo meruraṇḍakaiḥ || 430 ||
[Analyze grammar]
kanīyān madhyamārdhenetyaṇḍakasthitirīritā |
uttameṣūttamaṃ nyasyenmadhyameṣu ca madhyamam || 431 ||
[Analyze grammar]
adhameṣvadhamaṃ liṅgamevamanyeṣu dhāmasu |
merostu trividhasyāpi liṅgamuttamamṛddhidam || 432 ||
[Analyze grammar]
anyathāvihita---diroṣakṛt |
meruṃ merūpamaṃ divyaṃ yaḥ kārayati pārthivaḥ || 433 ||
[Analyze grammar]
sa prāpnoti parāṃ muktiṃ --- sadāśivām |
meruṃ pradakṣiṇīkṛtya kāñcanaṃ yatphalarddhibhāk || 434 ||
[Analyze grammar]
śaileṣṭakādārumaye kṛte'smiṃstatphalarddhibhāk |
meruḥ || 435 ||
[Analyze grammar]
lakṣaṇaṃ mandarasyātha prāsādasyābhidhīyate || 436 ||
[Analyze grammar]
siddhipradasya puṇyastutasya tridaśairapi |
caturaśrīkṛtekṣetre --- bhāgavibhājite || 437 ||
[Analyze grammar]
garbhaḥ kāryaścaturbhāgo bhittirekāṃśavistṛtā |
andhārikaikabhāgena bāhyabhittistu bhāgikī || 438 ||
[Analyze grammar]
koṇeṣu rathikāḥ kāryāḥ padadvitayasaṃmitāḥ |
catvāro maṇḍapāḥ kāryāḥ ṣaṭtriṃśatpadasaṃmitāḥ || 439 ||
[Analyze grammar]
caturdiśamalindāśca vidhātavyāścatuṣpadāḥ |
bhāgena nirgatāste sarvataḥ śubhalakṣaṇāḥ || 440 ||
[Analyze grammar]
asyordhvamānaṃ kartavyaṃ vistarāddviguṇaṃ budhaiḥ |
karṇāvedhaśca vistārasīmā sarvatra gṛhyate || 441 ||
[Analyze grammar]
prāsāde mūlamānaṃ yattacca samyak prakalpayet |
dvipadaṃ pīṭhamutsedhātkāryaṃ prāṅmunato bahiḥ || 442 ||
[Analyze grammar]
tatpadmairaṅkitaṃ kāryaṃ siṃhairapi ca mandire |
padārdhaṃ khurakaḥ kāryaḥ prāsādasamavarjitaḥ || 443 ||
[Analyze grammar]
sārdhaṃ padadvayaṃ kāryo vedībandhaḥ suśobhanaḥ |
caturbhāgonnatā jaṅghā bhāgārdhaṃ rūpapaṭṭikā || 444 ||
[Analyze grammar]
mekhalāntarapatraṃ ca kāryaṃ padasamucchritam |
padadvayāyatāni syuḥ karṇe śṛṅgāṇi mānataḥ || 445 ||
[Analyze grammar]
ucchrayastripadasteṣāṃ grīvāṇḍakalaśaiḥ saha |
mūlarekhā vidhātavyā karṇakūṭasya copari || 446 ||
[Analyze grammar]
navabhāgocchritā śastā vistāreṇāṣṭabhāgikā |
vistāraṃ daśadhā kṛtvā taiḥ ṣaḍbhiḥ skandhavistṛtaiḥ || 447 ||
[Analyze grammar]
latāḥ pañca vidhātavyāḥ śrīvatse kathitā yathā |
kurvīta pañcabhaumaṃ vā saptabhaumamathāpi vā || 448 ||
[Analyze grammar]
grīvā pādonabhāgā syātsapadamaṇḍakam |
candri kaikapadā kāryā kalaśo dvipadodayaḥ || 449 ||
[Analyze grammar]
triśvaraṃ tripadaṃ kuryāttatraikaṃ bhāgamutsṛjet |
śukanāsotsṛtaṃ kuryātsiṃhasthānavibhūṣitam || 450 ||
[Analyze grammar]
kanakābharaṇairyuktaḥ pumānyadvadvirājate |
tathā prāsādarājo'yaṃ śobhate citrakarmabhiḥ || 451 ||
[Analyze grammar]
mañjarīṃ daśadhā kṛtvā karmaśobhāṃ prakalpayet |
bhāgairbhadra sya vistāraḥ ṣaḍbhirbhāgena nirgamaḥ || 452 ||
[Analyze grammar]
bhāgikyau rathike tatra kuryādbhāgādvinirgamaḥ |
bhāgadvayamitān karṇān vidikṣu ca niveśayet || 453 ||
[Analyze grammar]
śālāścatasraḥ kartavyā yuktāḥ kūṭairmanoramaiḥ |
nīrāntarāṇi tā aṣṭau mañjaryā dviguṇānvitā || 454 ||
[Analyze grammar]
kūṭe'rdhe prathamā bhūmiḥ kāryā bhāgadvayocchritā |
padapādavihīnāstu krameṇopari bhūmikāḥ || 455 ||
[Analyze grammar]
ardhabhāgocchritā grīvā bhāgikocchrāyamaṇḍakam |
bhāgena kalaśaḥ kāryaḥ sarvalakṣaṇasaṃyutaḥ || 456 ||
[Analyze grammar]
vistārārdhena kartavyo vedībandho vibandhuraḥ |
ṣaḍguṇenaiva sūtreṇa madhyarekhāṃ samālikhet || 457 ||
[Analyze grammar]
dvitīyāmālikhetpañcaguṇitena vicakṣaṇaḥ |
sārdhatriguṇasūtreṇa --- rekhāṃ samālikhet || 458 ||
[Analyze grammar]
mañjarībhirvicitrābhiḥ sarvatraiva virājitaḥ |
prāsādo mandaraḥ kāryaḥ pramāṇenāmunā śubhaḥ || 459 ||
[Analyze grammar]
mandaraṃ mandarākāraṃ kṛtvā prāsādamuttamam |
prāpnotīha paraṃ saukhyaṃ paratra ca śubhāṃ gatim || 460 ||
[Analyze grammar]
mandaraḥ ||
kathayāmo'tha kailāsamaśeṣasurasevitam |
pramathapravarairjuṣṭaṃ prāsādaṃ puṇyavardhanam || 461 ||
[Analyze grammar]
caturaśrīkṛte kṣetre śatadhā pravibhājite |
śālā ṣaḍbhāgavistārā kartavyā bhāganirgamā || 462 ||
[Analyze grammar]
kalātribhāgikā kuryātsalilāntarasaṃyutān |
ārabhya brahmaṇaḥ sthānātsamā iva pādadvayam || 463 ||
[Analyze grammar]
bhramayitvā samaṃ vṛttaṃ garbhamaṃśaṃ prakalpayet |
tathā bhittirvidhātavyā samantādardhabhāgikā || 464 ||
[Analyze grammar]
bhāgikā bāhyabhittiḥ syātbhadra bhūṣitā |
antarāle tu sarvatra vidadhyādandhakārikām || 465 ||
[Analyze grammar]
alindakāścaturbhāgāḥ kartavyā diktraye budhaiḥ |
bhāgadvayena niṣkrāntāḥ sarvataḥ śubhalakṣaṇāḥ || 466 ||
[Analyze grammar]
caturthokāṃ vidhātavyāsteṣu stambhadvayānvitāḥ |
mukhe tu maṇḍapaḥ kāryaḥ stambhapaṅktivirājitaḥ || 467 ||
[Analyze grammar]
athordhvamānaṃ vakṣyāmaḥ kailāsasya yathāsthitam |
pīṭhaṃ tasya pade dve tu kartavyaṃ gaṇabhūṣitam || 468 ||
[Analyze grammar]
padasyārdhena kartavyaḥ khurakastu khurāditi |
tadūrdhvaṃ dviguṇā jñeyā prāsādasya samucchritiḥ || 469 ||
[Analyze grammar]
ekena kumbhakaḥ kāryo bhāgena samavarjitaḥ |
masūrakastu bhāgena pādonena vidhīyate || 470 ||
[Analyze grammar]
kāryaṃ padasya pādena tataścāntarapatrakam |
mekhalārdhapadena syāccandra śālāvibhūṣitā || 471 ||
[Analyze grammar]
jaṅghā tadūrdhvaṃ kartavyā sārdhaṃ padacatuṣṭayam |
bhāgenaikena kurvīta mekhalāntarapatrakam || 472 ||
[Analyze grammar]
karṇaśṛṅgaṃ tribhirbhāgaiḥ kuryātsakalaśāṇḍakam |
tadūrdhvaṃ dvipadāni syuḥ kūṭānyucchrāyamānataḥ || 473 ||
[Analyze grammar]
pūrvoktānāmamīṣāṃ ca prakṣepaḥ syātpadāṃśataḥ |
caturdhā kūṭavistāraṃ saṃvibhajya padadvaye || 474 ||
[Analyze grammar]
saṃdra syāditiktayani siṃhakrāntāni kārayet |
vistāraṃ mūlamañjaryāḥ kuryāt ṣaḍbhāgasaṃmitam || 475 ||
[Analyze grammar]
saptabhāgikamucchrāyaṃ kailāse'syāḥ prakalpayet |
bhāgārdhena bhavedbhāgikocchrāyamaṇḍakam || 476 ||
[Analyze grammar]
caṇḍikāmardhabhāgena kalaśaṃ sārdhabhāgikam |
kurvīta śikharaṃ cāsya svastikasya yathoditam || 477 ||
[Analyze grammar]
yuktaṃ bhūmībhiraṣṭābhirmañjarībhiralaṅkṛtam |
siṃhakarṇairvicitraiśca bhadrā ṇyasya vibhūṣayet || 478 ||
[Analyze grammar]
kartavyaḥ skandhavistārastasminpadacatuṣṭayam |
vidadhīta samālekhasūtreṇa triguṇena ca || 479 ||
[Analyze grammar]
evaṃ --- kailāsaṃ vidadhāti yaḥ |
vibhūtiṃ labhate so'tra sukhasaubhāgyasaṃyutām || 480 ||
[Analyze grammar]
kāmānavāpya vividhān kīrtimārogyameva ca |
bhuktvā bhogāṃśca kailāse kalpānte yāvadīpsitam || 481 ||
[Analyze grammar]
śārvaṃ padamavāpnoti śāntaṃ dhruvamanāmayam |
kailāsaḥ ||
triviṣṭapamatha brūmaḥ prāsādamamarapriyam || 482 ||
[Analyze grammar]
sevitaṃ yakṣagandharvasiddhavidyādharādibhiḥ |
caturaśrīkṛte kṣetre viṃśatyaṃśavibhājite || 483 ||
[Analyze grammar]
ṣaḍbhāgavistṛtā śālā syāccaturbhāganirgamā |
caturaṃśatī koṣṭhakānāṃ dvāsaptatyadhikā bhavet || 484 ||
[Analyze grammar]
āśātrayasthitairbhadraiḥ sārdhamevaṃ prajāyate |
kuryādgarbhagṛhāṇyaṣṭau dikṣuṣvāsvapi tāni tu || 485 ||
[Analyze grammar]
koṇe tu ṣoḍaśāṃśāni tanmadhye caturaoṃ'śakān |
bhittirdvādaśabhirbhāgairgarbhāṇāmiti nirṇayaḥ || 486 ||
[Analyze grammar]
catuḥṣaṣṭipadaḥ kāryo madhye prāsādanāyakaḥ |
padaiḥ ṣoḍaśabhistasya madhye garbhaṃ prakalpayet || 487 ||
[Analyze grammar]
dvibhāgavistṛtā bhittiḥ kartavyā tasya bāhyataḥ |
catudviśatiṃ bhramantī sya --- pañcapadāyatā || 488 ||
[Analyze grammar]
valabhīḥ kārayettadvaddvibhāgeṣu caturṣvapi |
pratyaṅgaṃ dvipadaṃ karṇaśālāvalabhikāntare || 489 ||
[Analyze grammar]
tacca dvipadamuddiṣṭaṃ jalamārge padārdhike |
padairdvādaśabhirdikṣu catasṛṣvapi maṇḍapān || 490 ||
[Analyze grammar]
prāsādasya prakurvīta karmaśobhāvibhūṣitān |
mūlāprāsādagarbhasya kuryāddvāracatuṣṭayam || 491 ||
[Analyze grammar]
vijñeye tacca digbhadre sūtramārgānusārataḥ |
jalāntarāṇi kurvīta pratyaṅge pārśvayorapi || 492 ||
[Analyze grammar]
bāhyabhittiṃ tu kurvīta bhāgenaikena saṃmitām |
evaṃ vibhajya kurvīta purato mukhamaṇḍapam || 493 ||
[Analyze grammar]
ūrdhvamānamathastriṃśā tatra pīṭhaṃ catuṣpadam |
madhyaprāsādajaṅghā ca tadvadeva samucchritā || 494 ||
[Analyze grammar]
ataḥ padaiḥ syādvistārāddviguṇā śikharonnatiḥ |
tasyāśca madhye kurvīta ṣoḍaśāṃśaṃ tulodayam || 495 ||
[Analyze grammar]
tulodayasya madhye dve vedībandhaṃ sapañcakām |
jaṅghā cāṣṭapadā kāryā madhye cāsanapaṭṭikā || 496 ||
[Analyze grammar]
eṣāmantarapatraṃ ca kartavyaṃ tripadocchritam |
tulodayasyopariṣṭāt pramāṇamatha kathyate || 497 ||
[Analyze grammar]
catuṣpadeṣu karṇeṣu kūṭaṃ pañcapadodayam |
grīvā padasya pādonatribhiḥ pādaistathāṇḍakam || 498 ||
[Analyze grammar]
candri kākalaśotsedhaṃ pāḍenaikena kalpayet |
pratyaṅge tilakāstryaṃśā ghaṇṭākalaśasaṃyutāḥ || 499 ||
[Analyze grammar]
madhye tu valabhīśṛṅgamunnataṃ saptabhiḥ padaiḥ |
ūrdhvatastilakānāṃ syāduromañjarikā daśa || 500 ||
[Analyze grammar]
vistāreṇa padānyūrdhvaṃ bhaveddvādaśabhāgikā |
skandhapaṭṭādivistāro grīvā pādonabhāgikā || 501 ||
[Analyze grammar]
aṇḍakaṃ sārdhabhāgena candri kā bhāgamucchritā |
dvipadaḥ kalaśocchrāyastadvadbījapūrakam || 502 ||
[Analyze grammar]
vistāro mūlamañjaryāḥ kāryaḥ ṣoḍaśabhiḥ padaiḥ |
ucchrāyaḥ saptadaśabhiḥ skandho navapadaḥ smṛtaḥ || 503 ||
[Analyze grammar]
kāryā saptalatopetā praśastā mūlamañjarī |
grīvāsya bhāgikā bhāgadvayamāmalasārakam || 504 ||
[Analyze grammar]
candri kā bhāgamekaṃ syāttripadā kalaśocchritiḥ |
uktā yā mūlamañjaryaḥ prākprāsādeṣu tāsviyam || 505 ||
[Analyze grammar]
kārye māhāmākārā cārukarmopaśobhitā |
bāhyabhittisamāyuktaṃ prāsādasya caturdiśam || 506 ||
[Analyze grammar]
mallacchādyaṃ prakurvīta yathāśobhaṃ vicakṣaṇaḥ |
sarvataścārurūpādyairvicitraiḥ śubhalakṣaṇaiḥ || 507 ||
[Analyze grammar]
vibhūṣayetsiṃhakarṇairmallacchādyaṃ manoharaiḥ |
valabhītrayasaṃyuktaṃ karṇakūṭacatuṣṭayam || 508 ||
[Analyze grammar]
yathāśobhaṃ vidhātavyaṃ prāsāde'smiṃstriviṣṭape |
vāstau śatapade yāni marmāṇyuktāni sarvataḥ || 509 ||
[Analyze grammar]
utsṛjya tāni yatnena parikarmātra kārayet |
prāsādaṃ kārayitvainamuktarūpaṃ triviṣṭapam || 510 ||
[Analyze grammar]
labheteha yaśo rājyaṃ paratrānantyameva ca |
kṛtvā triviṣṭapaṃ divyaṃ prāsādaṃ purabhūṣaṇam || 511 ||
[Analyze grammar]
vasettriviṣṭape tāvadyāvadābhūtasaṃplavam |
tasyānte tu pare tattve layamāpnoti mānavaḥ || 512 ||
[Analyze grammar]
triviṣṭapaḥ ||
athābhidhīyate samyakprāsādaḥ pṛthivījayaḥ |
kinnarāsurayakṣādyairvanditaḥ surasattamaiḥ || 513 ||
[Analyze grammar]
caturaśrīkṛte kṣetre vibhāgāṣva vibhājite |
caturbhāgā bhavecchālā sapādāṃśavinirgatā || 514 ||
[Analyze grammar]
karṇaśṛṅgadvayaṃ kāryaṃ pratyekaṃ bhāgavistṛtam |
pādonapadaniṣkrāntaṃ --- || 515 ||
[Analyze grammar]
bhāgaiścaturbhirgarbhaḥ syādbhittiḥ kāryā tu bhāgikā |
bhramantikāpi bhāgena bāhyabhittiśca bhāgikī || 516 ||
[Analyze grammar]
bhāgadvayena kurvīta diktraye'sya catuṣkikām |
purato maṇḍapaṃ kuryādupetaṃ karmaśobhayā || 517 ||
[Analyze grammar]
evaṃ vibhāgān saṃkalpya yathoddeśaṃ vicakṣaṇaḥ |
mandarasyeva kurvīta karmaśobhāṃ samantataḥ || 518 ||
[Analyze grammar]
ūrdhvato yatpramāṇaṃ syāttadasyehābhidhīyate |
adhastānnāgapīṭhaḥ syātpramāṇena padadvayam || 519 ||
[Analyze grammar]
hīrakaṃ bhāgapādena tasya madhye niveśayet |
vistārāddviguṇaṃ cordhvamānaṃ bhāgārdhasaṃyutam || 520 ||
[Analyze grammar]
ūrdhvamānasya madhye syātṣaṭpadānibarhaṇādayaḥ |
vedībandhaśca tanmadhye kartavyaḥ sārdhabhāgikaḥ || 521 ||
[Analyze grammar]
tato hīrakasaṃyuktā jaṅghā padacatuṣṭayā |
mekhalāntarapatraṃ ca kāryaṃ bhāgārdhasaṃmitam || 522 ||
[Analyze grammar]
bhāgadvayena kartavyaṃ vedikā rājaserakā |
candrā valokaṃ bhāgena vidadhīta vicakṣaṇaḥ || 523 ||
[Analyze grammar]
kuryātpadasya pādena tatraivāsanapaṭṭakam |
padadvayena sāṃśena stambhamūrdhvaṃ niveśayet || 524 ||
[Analyze grammar]
ardhabhāgena kurvīta bharaṇaṃ stambhaśīrṣake |
ardhabhāgena paṭṭaṃ ca chādyaṃ sārdhapadāyatam || 525 ||
[Analyze grammar]
dve santa paṭhikā kāryā tato bhāgārdhasaṃmitā |
ūrdhvamantarapatrasya kathamotha yathākramam || 526 ||
[Analyze grammar]
kuryād grīvāṇḍakalaśaṃ candri kābhiḥ samaṃ budhaḥ |
ucchrāyaṃ karṇaśṛṅgāṇāṃ sārdhabhāgaṃ pramāṇataḥ || 527 ||
[Analyze grammar]
stambhasūtreṇa kartavyaṃ naṣṭaśṛṅgaṃ vicakṣaṇaiḥ |
kūṭāni pañca kurvīta yathāvatprathamakṣitau || 528 ||
[Analyze grammar]
prā trīṇi bhūmau dvitīyāyāṃ tṛtīyāyāṃ tu kūṭakam |
kuryāttulyasamucchrāyavistāraṃ tacca mānataḥ || 529 ||
[Analyze grammar]
karṇe karṇe tu kūṭāni bhavantyevaṃ pṛthaṅnava |
śukanāsonnatiḥ kāryā sārdhabhāgadvayaṃ budhaiḥ || 530 ||
[Analyze grammar]
syāduromañjarī pūrvā naṣṭaśṛṅgasya copari |
vistārāttripadā sā syātsārdhabhāgatrayonnatā || 531 ||
[Analyze grammar]
bhāgaṃ sapādaṃ kurvīta grīvāṃ sakalaśāṇḍakam |
dvitīyaśṛṅgasyordhvaṃ syāduromañjarikāparā || 532 ||
[Analyze grammar]
vistīrṇā caturo bhāgānkāryā pañcapadocchritā |
skandhāvarohaṇagrīvācandri kākalaśaiḥ saha || 533 ||
[Analyze grammar]
eteṣāṃ tu samucchrāyaḥ sādhabhāgaṃ vidhīyate |
uraḥśikharakāṇyaṣṭāvevaṃ kuryāccaturdiśam || 534 ||
[Analyze grammar]
tṛtīyakarṇaśṛṅgasya syādūrdhvaṃ mūlamañjarī |
sā bhavetṣaṭpadocchrāyā padapañcakavistṛtā || 535 ||
[Analyze grammar]
tripadaḥ skandhavistāro dikṣu syāccatasṛṣvapi |
kūṭaiśca vividhanyāsairalaṅkurvīta mañjarīm || 536 ||
[Analyze grammar]
ardhabhāgocchritā grīvā sārdhāṃśadvayavistṛtā |
aṇḍakasya samucchrāyastribhāgonapadaṃ bhavet || 537 ||
[Analyze grammar]
karparaṃ cārdhabhāgena kalaśaḥ padamucchritaḥ |
navabhiḥ śikharairyuktaḥ kartavyo'yaṃ samantataḥ || 538 ||
[Analyze grammar]
vedībandhastu sarvatra kartavyaḥ śatavāstuvat |
kuryāttena vibhāgena kalaśānapi śobhanān || 539 ||
[Analyze grammar]
mañjarīḥ padmapatrāgratulyāḥ sarvatra kārayet |
aṇḍakāni bhavantyatra catvāriṃśacca pañca ca || 540 ||
[Analyze grammar]
evaṃvidhaṃ vidhatte yaḥ prāsādaṃ pṛthivījayam |
pṛthvīṃ vijayate kṛtsnāṃ nirgitāriḥ sa pārthivaḥ || 541 ||
[Analyze grammar]
anyo'pi kaścidyaḥ kuryādvarṇācchatabhaktimānimam |
so'pi saukhyamavāpnoti paścādante paraṃ padam || 542 ||
[Analyze grammar]
pṛthivījayaḥ ||
ataḥ paraṃ pravakṣyāmi prāsādaṃ kṣitibhūṣaṇam |
amarairvanditaṃ sarvaistathā cāpsarasāṃ gaṇaiḥ || 543 ||
[Analyze grammar]
caturaśrīkṛte kṣetre dvādaśāṃśavibhājite |
bhadre pañca padāni syuḥ koṇe kāryaṃ padatrayam || 544 ||
[Analyze grammar]
garbhaṃ ṣodaśabhirbhāgaistasya kuryādvicakṣaṇaḥ |
kartavyā padaviṃśatyā kandabhittiḥ samantataḥ || 545 ||
[Analyze grammar]
prāsādasyāsya kartavyā ramaṇī tu padadvayam |
paṭṭikā bāhyabhittiḥ syāddvipado bhadra nirgamaḥ || 546 ||
[Analyze grammar]
jalāntaraṃ tu bhāgastu---gavākṣakāḥ |
bhadrā ṇāṃ madhyataḥ pañca prakāśāḥ sumanoramāḥ || 547 ||
[Analyze grammar]
bāhyālindaṃ prakurvīta vedījālavibhūṣitam |
tasyopariṣṭātkurvīta mālyucchrāyaṃ suśobhanam || 548 ||
[Analyze grammar]
ūrdhvamānamatha brūmaḥ prāsāde kṣitibhūṣaṇe |
kṣurakaṃ tasya kurvīta tripadaṃ pīṭhasaṃyutam || 549 ||
[Analyze grammar]
asyocchrāyastataḥ sārdhapadāḥ syāt pañcaviṃśatiḥ |
etanmadhye tu daśabhiḥ padaiḥ kāryastulodayaḥ || 550 ||
[Analyze grammar]
rekhā pañcadaśāṃśā syātskandhaśīrṣaṃ padārdhakam |
vedībandhastu kartavyaḥ sādhabhāgadvayaṃ budhaiḥ || 551 ||
[Analyze grammar]
jaṅghā ṣaḍbhāgikocchrāyā bhāgārdhe ṣecarāḥ śubhāḥ |
mekhalāntarapatraṃ ca padenaikena kārayet || 552 ||
[Analyze grammar]
kāryā catuṣkikā pañcavistārā tripadocchritā |
tadūrdhvataḥ kramaḥ kāryo dvipado'nyo'dhikaṃ padam || 553 ||
[Analyze grammar]
bhūmayaḥ pañca kartavyā nyūnā ca yathottaram |
prathamā bhūmikā kāryā sārdha dvibhāgāstu gavākṣa bhāgatrayaṃ budhaiḥ || 554 ||
[Analyze grammar]
sapādāstu trayo bhāgā dvitīyāyā samudāhṛtā |
tṛtīyā tripadā--- parā || 555 ||
[Analyze grammar]
--- pañcamī bhūmiriṣyate |
pādahīnapadaṃ grīvā sapādapadamaṇḍakam || 556 ||
[Analyze grammar]
candri kā bhāgamekaṃ syātpadmapatranibhā śubhā |
tripadaṃ kalaśaṃ vidyānmātuliṅgasamanvitam || 557 ||
[Analyze grammar]
drā viḍaṃ nāgaraṃ vāpi vārāṭaṃ vāstu śobhanam |
yadekaṃ tevate kartuṃ tadrū paṃ taṃ prakalpayet || 558 ||
[Analyze grammar]
nānāprakāraiḥ stambhaiśca nānābhūṣaṇabhūṣitaiḥ |
kalaśaiḥ padmapatraiśca hīrakaiścopaśobhitam || 559 ||
[Analyze grammar]
kṛtrimagrāsayuktābhiścandra śālābhiranvitam |
makaragrāsasaṃyuktaistoraṇairlakṣaṇānvitaiḥ || 560 ||
[Analyze grammar]
koṇotkaṇṭhairvicitraiśca rūpaiścitraiśca śobhitam |
karma ramyaṃ prakurvīta yathāvadvittavistṛtam || 561 ||
[Analyze grammar]
guṇavān nṛpatiryadvadbhūṣayatyakhilāṃ mahīm |
kṣitiṃ vibhūṣayatyevaṃ prāsādaḥ kṣitibhūṣaṇaḥ || 562 ||
[Analyze grammar]
dra vyeṣu reṇusaṃkhyā yā sudhāyāmapi yāvatī |
tāvadyugasahasrāṇi kartā śivapade vaset || 563 ||
[Analyze grammar]
kṣitibhūṣaṇaḥ ||
saṃsthānaṃ sarvatobhadra syādhunā parikīrtyate |
caturaśrīkṛtaṃ kṣetraṃ vibhajeddaśabhiḥ padaiḥ || 564 ||
[Analyze grammar]
tatra garbho bhavettāvān yāvatsyādbrahmaṇaḥ padam |
bhittiśceti padaṃ padam || 565 ||
[Analyze grammar]
bhāgaṣaṭkena bhadraṃ syātsārdhabhāgavinirgatam |
karṇaṃ dvibhāgikaṃ kuryāt---lamāgrasamanvitam || 566 ||
[Analyze grammar]
padapādasya pādena vistāro jalavartmanaḥ |
yatraikameva bhadraṃ syāccārustambhairalaṅkṛtam || 567 ||
[Analyze grammar]
saṃmodadaṃ syāṭtadvastu dhanadhānyasukhāvaham |
caturbhirvistṛtaṃ bhāgaiḥ sārdhabhāgavinirgatam || 568 ||
[Analyze grammar]
bhadra syaivāgrato bhadraṃ tacchā bāhyodaraṃ viduḥ |
vistārāddviguṇaścāsya samucchrāyaḥ prakīrtitaḥ || 569 ||
[Analyze grammar]
kumbhakaṃ bhāgikaṃ kuryādbhāgārdhena masūrakam |
bhāgapādena kurvīta tataścāntarapatrakam || 570 ||
[Analyze grammar]
mekhalāyāḥ samucchrāyamardhabhāgena kārayet |
caturbhāgonnatā jaṅghā prāsakiṅkiṇikānvitā || 571 ||
[Analyze grammar]
padaṃ pādavihīnaṃ syātsthāneṣu hīrakam |
mekhalāntarapatraṃ ca padādhena samughṛcchritam || 572 ||
[Analyze grammar]
tribhāgavinataṃ kuryādbhāge candrā valokanam |
ūrdhvamāsanapaṭṭasya stambhaṃ kuryātpadadvayam || 573 ||
[Analyze grammar]
hīragrahaṇaśīrṣāṃ ca padenaikena kārayet |
bhāgenaikena kurvīta paṭṭapiṇḍaṃ vicakṣaṇaḥ || 574 ||
[Analyze grammar]
dvipadaṃ chādyavistāraṃ tadardhena tulasvanamaḥ |
jaṭharaṃ bāhyasīmā ca bhittayaścāndhakārikā || 575 ||
[Analyze grammar]
jaṅghotsedhaśca karṇaśca---yathā bhavet |
koṇeṣu rathikāḥ kāryāḥ kalaśāntāḥ padatrayam || 576 ||
[Analyze grammar]
dvitīyā dvipadocchrāyā rathikā parikīrtitā |
ucchrāyaḥ siṃhakarṇasya prathamasya padatrayam || 577 ||
[Analyze grammar]
padadvayaṃ dvitīyasya tata eva samunnatiḥ |
śṛṅgāṇāṃ syānmithaḥ kṣepo bhāgaṃ pa--- yathottaram || 578 ||
[Analyze grammar]
bhāgānsaptocchritaṃ kuryācchikharaṃ vistṛtaṃ ṣaṭ |
ardhabhāgocchritā grīvā syādekaṃ bhāgamaṇḍakam || 579 ||
[Analyze grammar]
candri kārdhapadena syātsārdhaṃ tu kalaśaḥ padam |
mañjarīḥ padmapatrāgre tulyāḥ sarvatra kārayet || 580 ||
[Analyze grammar]
adhastādbhadra pīṭhaṃ tu vāstupādena śobhanam |
yaḥ kuryātsarvatobhadraṃ sarvalakṣaṇasaṃyutam || 581 ||
[Analyze grammar]
jayaśrīrjāyate tasya --- |
sarvatobhadraḥ ||
brūto vimānaṃ dasyā sādasyātha lakṣaṇam || 582 ||
[Analyze grammar]
gaṇagandharvajuṣṭasya vallabhasya divaspateḥ |
caturaśrīkṛte kṣetre śatadhā pravibhājite || 583 ||
[Analyze grammar]
vimānaṃ vibhajet prājñaḥ śreyaḥpuṣṭisukhāvaham |
bhadaiścaturbhistaṃ kuryātkarṇaprāggrīvakaistathā || 584 ||
[Analyze grammar]
vistārādhaṃ bhavedgarbho yaccheṣaṃ tena bhittayaḥ |
triṃśadvā mato jyeṣṭho madhyamaḥ pañcaviṃśatiḥ || 585 ||
[Analyze grammar]
kanīyāṃstu vidhātavyaḥ ṣoḍaśāpyekaviṃśatiḥ |
jātiśuddho bhavedeko mañjarībhistathāparaḥ || 586 ||
[Analyze grammar]
miśrakasya vimānasya traividhyamiti kīrtitam |
jyeṣṭho miśrako nirmāgeḥ sarvaḥ kailāsa dra vān || 587 ||
[Analyze grammar]
madhyamo jātiśuddhastu mañjarībhirvivarjitaḥ |
kanīyāṃśca vidhātavyo mañjarībhiralaṅkṛtaḥ || 588 ||
[Analyze grammar]
karṇaprāggrīvavistāraḥ kartavyo bhāgasammitaḥ |
bhāgārdhaṃ kṣobhaṇā kāryā yaccheṣaṃ tacca karṇavat || 589 ||
[Analyze grammar]
bhāgasyārdhena kurvīta tasmādbhadra sya nirgamam |
miśrakasya caturbhāgaḥ prāggrīvo vistareṇa tu || 590 ||
[Analyze grammar]
mūlasūtrānusāreṇa pārśvayoḥ padikau rathau |
ūrdhvamānaṃ vimānasya yathāvadatha kathyate || 591 ||
[Analyze grammar]
dvipadaṃ pīṭhamākhyātaṃ kinnarairupaśobhitam |
skandhaṃ yāvacca bhāgānāṃ dvāviṃśatirudāhṛā || 592 ||
[Analyze grammar]
vedībandho tu --- sārdhabhāgadva --- bhavet |
caturbhāgo'tra --- chādyā bhāgārdhena --- kinnarāḥ || 593 ||
[Analyze grammar]
mekhalāntarapatraṃ ca padamekaṃ samunnatam |
rūpāṇi jaṅghāgātre syurvā cāriṇāṃ rathake || 594 ||
[Analyze grammar]
starasekā tasya madhye syānmakaragrāsabhūṣitā |
bhallikātoraṇaiścārughaṇṭācamarakinnaraiḥ || 595 ||
[Analyze grammar]
ūrdhvaṃ tulāpramāṇasya caturbhomaṃ tu prathama |
bhūmikāyāṃ caturbhāgasamunnatā || 596 ||
[Analyze grammar]
sordhabhāgā tvaparā vistārā sārdhabhāgikī |
saṃkṣepaḥ prathamo'syāḥ kalaśānte padaṃ bhavet || 597 ||
[Analyze grammar]
tṛtīyā tripadā kāryā sapādapadavistṛtā |
padārdhena tu saṃkṣepastasyāḥ kāryo vicakṣaṇaiḥ || 598 ||
[Analyze grammar]
caturthī tripadā kāryā bhūmirmekhalayā saha |
lalitā mañjarībhiśca nīlotpaladalākṛtiḥ || 599 ||
[Analyze grammar]
sīmnaḥ pañcaguṇaṃ sūtraṃ rekhāntaṃ tatra vartayet |
vyāsahavasamamātrā praveśaḥ prathamo bhuvaḥ || 600 ||
[Analyze grammar]
tato'rdhavṛddhivṛddhau dvāvanyasturyastu tatsamaḥ |
padārdhaṃ vedikotsedha vistārātpañcabhāgikī || 601 ||
[Analyze grammar]
grīvā pādonabhāgaṃ syātsapādaṃ bhagamaṇḍakam |
kaṅkatīphalarūpaṃ ca mandārakusumākṛti || 602 ||
[Analyze grammar]
candri kā grīvayā tulyā kalaśo dvipadonnataḥ |
vimānaṃ chandakaṃ kuryātsarvalakṣaṇasaṃyutam || 603 ||
[Analyze grammar]
aśvamedhapradhānairyadiṣṭaiḥ kratuśatairbhavet |
tadekena vibhānena phalamāpnoti mānavaḥ || 604 ||
[Analyze grammar]
vimānam ||
nandanasyātha vakṣyāmaḥ prāsādasyeha lakṣaṇam |
dvāviṃśatikaraṃ kṣetramaṣṭadhā pravibhājayet || 605 ||
[Analyze grammar]
caturbhāgapravistāraṃ tasya bhadraṃ prakalpayet |
bhāgenaikena niṣkrāntaṃ prāgrīvaṃ cāsya śobhanam || 606 ||
[Analyze grammar]
mūlakarṇasya padikau kartavyau pārśvagau rathau |
ṣaḍaṅgulaṃ tryaṅgulaṃ vā caturaṅgulameva ca || 607 ||
[Analyze grammar]
jalāntaraṃ prakurvīta dīyate tatra mañjarī |
gabhaścaturbhirbhāgaiḥ syāccheṣaṃ bhittyandhakārikā || 608 ||
[Analyze grammar]
dvipadaṃ kandabhadraṃ syātpadapādena nirgatam |
purato maṇḍapaṃ cāsya sugrīvaṃ nāma kārayet || 609 ||
[Analyze grammar]
dvaiguṇyaṃ mūrdhavistārārdhe bha---vedikā |
rekhāmasya tathā kuryātkailāsasya yathoditā || 610 ||
[Analyze grammar]
bhūmayaḥ ṣaḍ vidhātavyā dvādaśāṇḍāḥ pṛthakpṛthak |
nandayatyeṣa kartāramiha loke pare ca yat || 611 ||
[Analyze grammar]
nandano nāma tenoktaḥ prājñaiḥ prāsādasattamaḥ |
nandanaḥ ||
abhidadhmaḥ prāsādaṃ svastikaṃ svastidāyakam || 612 ||
[Analyze grammar]
devāsuragaṇairvandya pakṣasiddhamahoragaiḥ |
jyeṣṭhamadhyakaniṣṭhasya talacchando'sya yadeśaḥ || 613 ||
[Analyze grammar]
yādṛgūrdhvapramāṇaṃ ca tatsamyagihakathyate |
caturaśre same kṣetre pañcaviṃśatihastake || 614 ||
[Analyze grammar]
sūtrapātaṃ prakurvīta karṇatiryaṅmukhāyatam |
tataḥ sīmārdhasūtreṇa vṛttamālikhya niścitam || 615 ||
[Analyze grammar]
dvātriṃśatā samantādre khābhirvibhajettataḥ |
vṛttaṃ tathomughātākṣirdirvidasthābhiraṅkayet || 616 ||
[Analyze grammar]
dikkarṇasūtrayormadhyaṃ tato sevatrayaṃ budhaḥ |
kuryāddvātriṃśadevaṃ syurbhāgāstulyapramāṇakāḥ || 617 ||
[Analyze grammar]
aindra yādiṣvīśaparyantāsvaṣṭau śālāḥ prakalpayet |
śālāntareṣu kurvīta koṇānaṣṭau yathākramam || 618 ||
[Analyze grammar]
koṇātkoṇaṃ nayetsūtraṃ tyaktvā śālādvayaṃ muhuḥ |
vidikṣvaṣṭasu sūtrāgraṃ padmapatravadānayet || 619 ||
[Analyze grammar]
koṇāśca rathikāścaiva bhavantyevaṃ sulakṣaṇāḥ |
caturaśrā bhavantyaṣṭau śālā bhāgadvayāyatāḥ || 620 ||
[Analyze grammar]
dvyaṃśāni karṇabhadrā ṇi padmapatranibhāni ca |
ūrdhvamānaṃ bhavatyasya dviguṇaṃ hyūrdhvamā---nāt || 621 ||
[Analyze grammar]
viṃśatyā vibhajedūrdhvaṃ tatrāṣṭa ṣṭāṃśastulodayaḥ |
śeṣāṃ tu mañjarīṃ kuryādāskandhāvadhi buddhimān || 622 ||
[Analyze grammar]
vistārapañcamāṃśena pīṭhocchrāyaṃ prakalpayet |
tripadaṃ vedikābandhaṃ suekeṇa samanvitam || 623 ||
[Analyze grammar]
jaṅghāṃśalaṃbanāṃ kuryāccaturbhāgasamucchritām |
mekhalāntarapatraṃ ca bhāgenaikena kārayet || 624 ||
[Analyze grammar]
dvādaśāṃśocchritā rekhā kāryā sapta ca bhūmayaḥ |
ardhabhāgocchritā grīvā vistāreṇa catuṣpadā || 625 ||
[Analyze grammar]
skandhaḥ ṣaḍbhāgavistāraḥ kāryo vṛttaḥ suśobhanaḥ |
samālikhedeṣu kośaṃ vistārāttriguṇātmanā || 626 ||
[Analyze grammar]
sūtreṇa yena vā skandho bhavet ṣaḍbhāgavistṛtaḥ |
hastaiḥ syātpañcaviṃśatyā jyeṣṭhaḥ ṣoḍaśabhiḥ paraḥ || 627 ||
[Analyze grammar]
kanīyān svastiko jñeyaḥ karairdvādaśabhiḥ punaḥ |
bhāgaṣaṭkasamucchrāyā jaṅghā jyeṣṭhasya kīrtitā || 628 ||
[Analyze grammar]
madhyamādhamayoḥ pañcacaturbhāgocchritā kramāt |
svastike kārite svasti sarvalokasya jāyate || 629 ||
[Analyze grammar]
viśeṣataśca bhūpānāṃ kartuśca syāt samīhitam |
svastikam ||
muktakoṇamatha brūmaḥ prāsādaṃ syātsa ca tridhā || 630 ||
[Analyze grammar]
hastaiḥ krameṇa jyeṣṭhādiḥ ṣoḍaśadvādaśāṣṭabhiḥ |
jyeṣṭho daśa bhāgānsyānmadhyamastu caturdaśa || 631 ||
[Analyze grammar]
kanīyān daśa bhāgānsyātsadastasyābhidhīyate |
caturaśrīkṛte kṣetre bhakte'ṣṭādaśabhiḥ padaiḥ || 632 ||
[Analyze grammar]
koṣṭhakānāṃ vidhātavyaṃ caturviṃśaṃ śatatrayam |
bhāgaṣaṭtriṃśatā kuryānmadhye garbhagṛhaṃ śubham || 633 ||
[Analyze grammar]
bāhyabhittistathāndhārī madhyabhittiriti trayam |
pṛthakpṛthak syāddvipadavistāraṃ parimāṇataḥ || 634 ||
[Analyze grammar]
caturbhāgāyatā śālā bhāgenaikena nirgatā |
śālāyā bhūṣaṇaṃ bhadraṃ vidhāyaitatpadadvayam || 635 ||
[Analyze grammar]
tatpārśvadvitaye kuryāttvadhike bhāgike budhaḥ |
vāryantarāṇi kurvīta dikṣvaṣṭacatasṛṣvapi || 636 ||
[Analyze grammar]
vāryantarānantaraṃ tu bhāgadvitayasaṃmitān |
aṣṭau kurvīta rathikāṃścaturdiśamanuttamān || 637 ||
[Analyze grammar]
koṇe dvibhāgikaiḥ kuryādra thānāmāṃsasaṃmitā |
koṇe rathānparityajya śeṣaṃ kuryādyathoditam || 638 ||
[Analyze grammar]
madhyamo'yaṃ samākhyātaḥ kanīyān kathyate'dhunā |
caturaśrīkṛte kṣetre daśabhāgavibhājite || 639 ||
[Analyze grammar]
caturbhāgā bhavecchālā bhāgenaikena nirgatā |
ekabhāgapramāṇāni pārśve vāryantarāṇi ca || 640 ||
[Analyze grammar]
teṣāṃ madhye prakurvīta sarojadalasaṃnibham |
rathakarṇonyarṇe yathāvacca salilāntarabhūṣaṇam || 641 ||
[Analyze grammar]
bhāgārdhaṃ kṣobhaṇā kāryā catuṣkoṇe vyavasthitā |
sādhabhāgonmitānkuryātkarṇaprāggrīvakānśubhān || 642 ||
[Analyze grammar]
vāryantarāṇāṃ proktā bhūṣaśrobhikanīyasi |
prāsāde madhyame'pyeṣā jyāyasyapi ca kalpyavai || 643 ||
[Analyze grammar]
trividho'yaṃ samākhyāto muktakoṇaḥ samāsataḥ |
ūrdhvamānaṃ bhavedasya vistārāddviguṇocchrayam || 644 ||
[Analyze grammar]
asistu paścadaśabhistanmadhyaṃ syāttulodayaḥ |
catuṣpado vedibandho jaṅghā sārdhaiśca saptabhiḥ || 645 ||
[Analyze grammar]
mekhalāntarapatraṃ cārdhahīrakaṃ padam |
tripadā karṇaśṛṅgāsya kalaśāntasamucchrayān || 646 ||
[Analyze grammar]
siṃhakarṇaśca kartavyaḥ sva---bhāge samunnataḥ |
ūrdhvataḥ karṇaśṛṅga vidheyā mūlamañjarī || 647 ||
[Analyze grammar]
sāvaṣo vistaro---padānyaṣṭādaśocchritāḥ |
caturdiśaṃ samāyāmaḥ skandhaḥ syānnavabhāgikaḥ || 648 ||
[Analyze grammar]
mañjaryāstryaṃśapuremanaḥ śukanāsasamucchritiḥ |
grīvā--mena bhāgena kuryāddvipadamaṇḍakam || 649 ||
[Analyze grammar]
caṇḍikāṃ sārdhabhāgena tripadaṃ kalaśocchrayam |
yannaraḥ kaścinmuktakoṇaṃ mahāyaśāḥ || 650 ||
[Analyze grammar]
saṃprāpno te mahāsaukhyaṃ vimuktaḥ sarvapātakaiḥ |
sarvadvandvavinirmuktaḥ sarvakilbiṣavarjitaḥ || 651 ||
[Analyze grammar]
sarvapāpavinirmukto bhogaṃ mokṣaṃ ca vindati |
muktakoṇaḥ ||
śrīvatsamatha vakṣyāmaḥ prāsādaṃ surapūjitam || 652 ||
[Analyze grammar]
caturaśrīkṛte kṣetre daśadhā pravibhājite |
ṣaḍbhirbhāgairbhavedgarbho bhittiḥ kāryā dvibhāgikī || 653 ||
[Analyze grammar]
rathakaṃ tripadaṃ kuryātpratyaṅgātsārdhabhāgikāt |
dvipadaṃ karṇamasyāhurvidikṣu catasṛṣvapi || 654 ||
[Analyze grammar]
bhāgārdhaṃ kṣobhaṇā kṣepāttadardhārdhaṃ jalāntaram |
prakṣepaḥ syātpadārdhena padamānasya bāhyataḥ || 655 ||
[Analyze grammar]
dve pade nirgataṃ cāsya śukanāsaṃ niveśayet |
vāstuvistārapādena kartavyā dvāravistṛtiḥ || 656 ||
[Analyze grammar]
dvārocchrāya vistārātkartavyo dviguṇo budhaiḥ |
ūrdhvamānamatha brūmaḥ śrīvatsasya yathoditam || 657 ||
[Analyze grammar]
pīṭhaṃ prāsādapādena khurakaśca padārdhakaḥ |
vistārāddviguṇaṃ kartavyaṃ kumbhakāditaḥ || 658 ||
[Analyze grammar]
aṃśairdvādaśabhisteṣu kuryācchikharamāyatam |
aṣṭabhāgaṃ tulocchrāyaṃ vedī sārdhadvibhāgikī || 659 ||
[Analyze grammar]
kumbhakaṃ padikaṃ kuryātpādonāṃśaṃ masūrakam |
pādonaṃ pādena syāt mekhalāntarapatrakam || 660 ||
[Analyze grammar]
caturbhāgocchritā jaṅghā bhāgārdhaṃ hīrakaṃ bhavet |
mekhalāntarapatraṃ tu bhāgenaikena kārayet || 661 ||
[Analyze grammar]
ṣaḍbhāgavistṛtaṃ skandhaṃ bhājayeddaśabhiḥ padaiḥ |
yathā mūle tathā skandhe'pyaṅgapratyaṅgakalpanā || 662 ||
[Analyze grammar]
skandhapārśve tu yā rekhā vyaktāśca skandhabāhyataḥ |
bhajettā daśabhirbhāgai rūḍhamevaṃ vibhājayet || 663 ||
[Analyze grammar]
ūrdhvādhaḥ pratibhāgastatrāsyātpatrasaṃhatiḥ |
tadākṛtiṃ bāhyarekhāṃ gātre gātre prakalpayet || 664 ||
[Analyze grammar]
anumātraguṇaṃ sūtraṃ tribhāgena samanvitam |
bhramayetkoṇarekhā syātpratyaṅgestatrapañcakān || 665 ||
[Analyze grammar]
ṣaḍguṇena tu sūtreṇa ratharekhāṃ samālikhet |
atra syurbhūmayaḥ sapta prathamāṃśadvayocchritā || 666 ||
[Analyze grammar]
dvitīyā padapādārdhahīnā bhūmistato bhavet |
pādadvayaṃ bhāgahīnaṃ tṛtīyāyāṃ bhavedbhuvi || 667 ||
[Analyze grammar]
sārdhabhāgavihīnaṃ ca caturthī syātpadadvayam |
pañcamā sārdhabhāgena padaṃ syātskandhaśīrṣakam || 668 ||
[Analyze grammar]
evaṃ parasparaṃ bhāgaṃ pādārdhena jitā bhuvaḥ |
tribhāgīkṛtya śikharaṃ tatraikaṃ bhāgamutsṛjet || 669 ||
[Analyze grammar]
śukanāsocchritiḥ śeṣaṃ siṃhenādhiṣṭhitā bhavet |
pādonabhāgā grīvāṇḍaṃ sapādaṃ padamucchritam || 670 ||
[Analyze grammar]
rekhā --- vidhātavyaṃ --- nyūnādhikamaṇḍakam |
sapādabhāgamānena kartavyaṃ candri kādvayam || 671 ||
[Analyze grammar]
padmapatrākṛtiṃ kuryānmadhye cāmalasārikām |
dvipadaṃ kalaśaṃ kuryādbījapūrakavarjitam || 672 ||
[Analyze grammar]
śrīvatsaṃ kārayedyastu prāsādamatisundaram |
kulānāṃ śatamuddhṛtya sa vrajatyamarāvatīm || 673 ||
[Analyze grammar]
śrīvatsaḥ ||
atha haṃsasya vakṣyāmaḥ prāsādasyeha lakṣaṇam |
caturaśrīkṛte kṣetre caturbhirvibhajet padaiḥ || 674 ||
[Analyze grammar]
bhāgaiścaturbhirgarbhaḥ syādbhittirdvādaśabhāgikī |
bhāgadvayena bhadrā ṇi tataśca parikalpayet || 675 ||
[Analyze grammar]
caturbhāgena niṣkrāmasteṣāṃ garbhasya śasyate |
bhāgasya ṣoḍaśāṃśena kuryād nīrantarāṇi ca || 676 ||
[Analyze grammar]
pīṭhikā vedikābandho jaṅghā mekhalayā saha |
ūrdhvamānaṃ ca kartavyaṃ svastikasya yathoditam || 677 ||
[Analyze grammar]
madhye kinnararūpāṇi padmapatrāṇi cāpyadhaḥ |
upari vyālahārāśca pīṭhamevaṃ vibhūṣayet || 678 ||
[Analyze grammar]
tribhaumaṃ pañcabhaumaṃ vā kuryādenaṃ vicakṣaṇaḥ |
nāgaraṃ drā viḍeśceti karṇe karṇe niveśayet || 679 ||
[Analyze grammar]
bhūmikābhāñji kūṭāni kuryādekāntarāṇi ca |
rathike rathikā kuryād vinyanāgarakarmaṇā || 680 ||
[Analyze grammar]
vistārārdhena vedī syād grīvā cāsya padārdhikā |
aṇḍakaṃ padikaṃ kāryaṃ kaṅkatīphalasannibham || 681 ||
[Analyze grammar]
--- caṇḍikā kalaśaḥ syātpadocchritaḥ |
yathā virājate haṃsomāśirasi sthitaḥ || 682 ||
[Analyze grammar]
prāsādo'pi tathā haṃsaḥ puramadhye virājate |
haṃsākhyamenaṃ prāsādaṃ kārayedyo bharottamā || 683 ||
[Analyze grammar]
tāvatsvarge vasecchrīmān yāvadindrā ścaturdaśa |
haṃsaḥ ||
rucakākhyamatha brūmaḥ prāsādaṃ purabhūṣaṇam || 684 ||
[Analyze grammar]
ādau samastavastūnāṃ kalpitaṃ padmajanmanā |
caturaśrīkṛte kṣetre caturbhirbhājite padaiḥ || 685 ||
[Analyze grammar]
bhāgamekaṃ bhavedbhittistasya garbhaḥ padadvayam |
vedībandhaṃ tathā jaṅghāṃ mekhalāmūrdhvamekhalām || 686 ||
[Analyze grammar]
mānamūrdhvamadhaścāsya śrīvatsasyeva kārayet |
koṇeṣu stambhakāḥ kāryā hāi hīisārṣasamanvitā || 687 ||
[Analyze grammar]
madhye tu rathikā kāryā cārakarmavibhūṣitā |
caturbhaumamidaṃ kāryaṃstavaivasaṭa karmaṇā || 688 ||
[Analyze grammar]
yuktaṃ madhye tu rathikā pratibhūmi vidhīyate |
rucakaḥ kārito yena prāsādaḥ śubhavāstuni || 689 ||
[Analyze grammar]
kulānāṃ tāritaṃ tena śatamātmā tathoddhṛtaḥ |
rucakaḥ ||
vardhamānamatha brūmo dharmārogyayaśaskaram || 690 ||
[Analyze grammar]
tasyāṣṭhaguṇamaiśvaryaṃ bhavedyaḥ kārayedyadi |
caturaśraṃ samaṃ kṣetraṃ bhājayeddaśabhiḥ padaiḥ || 691 ||
[Analyze grammar]
tato bhāgacatuṣkeṇa kartavyo madhyamo rathaḥ |
ekaikena vibhāgena dvau rathau vāmadakṣiṇau || 692 ||
[Analyze grammar]
karṇāstu padā kāryā varjaṃ cāridharmabhiḥ |
bhadra sya nirgamaṃ tatra bhāgenaikena kārayet || 693 ||
[Analyze grammar]
bhāgasyārdhena pārśvastharathakānāṃ vinirgatam |
vistārārdhena garbhaḥ syādyaccheṣaṃ tena bhittayaḥ || 694 ||
[Analyze grammar]
ūrdhvamānaṃ bhavedasya svastikasya yathoditam |
vardhamāno'yamākhyāto yaśolakṣmīvivardhanaḥ || 695 ||
[Analyze grammar]
vardhamānaḥ ||
garuḍasyādhunā brūmaḥ prāsādasyeha lakṣaṇam |
prāsādaḥ sarvadaivāyaṃ garuḍadhvajavallabhaḥ || 696 ||
[Analyze grammar]
dvāviṃśatipadaṃ kṣetraṃ bhaktālyā samāyatam |
pūrvāpareṇa daśabhirbhāgairbhūyo vibhājitam || 697 ||
[Analyze grammar]
kurvīta madhye prāsādaṃ tasmiñśatapadaṃ budhaḥ |
dvipadaṃ bhittivistāraṃ karṇāṃścāpi dvibhāgikān || 698 ||
[Analyze grammar]
utsṛṣṭamūlaprāsādamubhayorapi pakṣayoḥ |
agrataḥ pṛṣṭhataścāpi dvau dvau bhāgau parityajet || 699 ||
[Analyze grammar]
śeṣeṇa ṣaṭpadau --- sahasāyāmavistṛtī |
garbhaḥ ṣoḍaśabhirbhāgairbhittiḥ syātpadametayoḥ || 700 ||
[Analyze grammar]
rīvatsahaṃsarucakavardhamāneṣu ko'pi yaḥ |
rocate garuḍaṃ kuryāttamekaṃ svecchayā budhaḥ || 701 ||
[Analyze grammar]
tasya pakṣau vidhātavyau nirgatau vāmadakṣiṇam |
evamete trayo garbhā garuḍe parikīrtitāḥ || 702 ||
[Analyze grammar]
garuḍaḥ ||
prāsādasya gajasyātha lakṣaṇaṃ sampracakṣmahe |
catuḥṣaṣṭipadaṃ kṣetraṃ vidhāya vibhajedgajam || 703 ||
[Analyze grammar]
tataḥ sīmādhasūtreṇa pṛṣṭhato vṛttamālikhet |
garbhaṃ kuryāttadardhena --- rekhākṛtiṃ ta --- || 704 ||
[Analyze grammar]
ūrdhvapramāṇamadhunā gajasya spaṣṭamucyate |
stambhāścatuṣpadocchrāyāḥ kāryāḥ koṇacatuṣṭaye || 705 ||
[Analyze grammar]
jaṅgheyamasya nirdiṣṭā khallastambhāntaraṃ bhavet |
paṭṭikāntarapatrābhyāṃ samabhāgena mekhalā || 706 ||
[Analyze grammar]
agrataḥ śūrasenaṃ syātpṛṣṭhatastu gajākṛtiḥ |
gajaḥ ||
prāsādasyādhunā lakṣma siṃhasaṃjñasya kathyate || 707 ||
[Analyze grammar]
caturaśraṃ samaṃ kṣetraṃ vibhajennandane yathā |
garbho bhāgaiścaturbhiḥ syātkañcabhittistu bhāgikī || 708 ||
[Analyze grammar]
bhāgenāndhārikā kāryā bāhyabhittiśca bhāgikī |
bhadraṃ bhāgaiścaturbhiḥ syādbhāgenaikena nirgatam || 709 ||
[Analyze grammar]
karṇastu dvipadaḥ kāryo jalamārgasamanvitaḥ |
dvipadaṃ pīṭhamutsedhātsiṃharūpairadhiṣṭitam || 710 ||
[Analyze grammar]
khurakaṃ ca padārdhena kuryātpīṭhasya madhyataḥ |
kuryādūrdhvaṃ ---vistārāddviguṇaṃ kalayādhikam || 711 ||
[Analyze grammar]
dvipadaṃ vedikābandhaṃ jaṅghā cāsya catuṣpadam |
mekhalāntarapatraṃ ca vidadhyādbhāgikodayam || 712 ||
[Analyze grammar]
tryaṃśāni karṇaśṛṅgāṇi grīvāṇḍakalaśaiḥ saha |
siṃhakarṇastu kartavyaḥ samucchrāyāccatuṣpadaḥ || 713 ||
[Analyze grammar]
siṃharūpasamākrānte prāsāde siṃhasaṃjñite |
ūrdhvataḥ karṇaśṛṅgasya ṣaṭpadā mūlamañjarī || 714 ||
[Analyze grammar]
saptabhāgasamutsedhā latābhiḥ pañcabhiryutā |
grīvocchrāyastu kartavyaḥ padaṃ pādena varjitam || 715 ||
[Analyze grammar]
aṇḍakaṃ tu padotsedhaṃ rekhāyāṃ ca dvinissṛtam |
pādonabhāgamucchrāyaścandri kāyāḥ prakīrtitaḥ || 716 ||
[Analyze grammar]
dvipadaṃ kalaśaṃ kuryādbījapūrakasaṃyutam |
yadāmaṃ kārayetsa syādajeyaḥ puruṣo dhruvam || 717 ||
[Analyze grammar]
vyavahāre nṛpakule saṅgrāme śakrasaṃsadi |
siṃhaḥ ||
idānīṃ padmakaṃ brūmaḥ prāsādaṃ padamasannibham || 718 ||
[Analyze grammar]
yaḥ kasān kārayatyenaṃ sa kāmāllaṃ bhate'khilān |
caturaśrīkṛte kṣetre --- dikṣu vidikṣu vā || 719 ||
[Analyze grammar]
nyasyetpṛthakpṛthaksūtrāṇyatha vṛttaṃ prasādhayet |
didhisūtrayormadhye caturaśraṃ tu romakam || 720 ||
[Analyze grammar]
tulyaprāmāṇyavinyasyetsyurdvātriṃśadamīritaḥ |
vistṛtānyatha bhāgau dvau karṇapatrāṇi ṣoḍaśa || 721 ||
[Analyze grammar]
padmapatrasamānāni vārimārgānvitāni ca |
garbhaḥ syādbāhya saṃmohā sīmādhaṃ yaccheṣaṃ tena bhittayaḥ || 722 ||
[Analyze grammar]
ṣaḍaṣṭadvādaśakaraḥ padmo jyeṣṭhādikaḥ kramāt |
dvātriṃśat ṣoḍaśāṣṭau ca tasya syū rathakāḥ kramāt || 723 ||
[Analyze grammar]
jalāntarāṇi caitasya śrīvatsasyeva kārayet |
pīṭhakaṃ vedikābandhaṃ jaṅghāśekharacandri kāḥ || 724 ||
[Analyze grammar]
aṇḍakaṃ kalaśaṃ grīvāmetasyocchrayamānataḥ |
kurvīta svastikasyeva svavistārānusārataḥ || 725 ||
[Analyze grammar]
padmaḥ ||
athābhidhīyate samyak prāsādo nandivardhanaḥ |
nandayatyeṣa kartāraṃ putradāradhanādibhiḥ || 726 ||
[Analyze grammar]
caturaśrīkṛte kṣetre bhajet ṣoḍaśabhiḥ padaiḥ |
śatadvayaṃ vibhāgāḥ syuḥ ṣaṭpañcāśattathā paraiḥ || 727 ||
[Analyze grammar]
garbhaḥ śatapadaḥ kāryo bhittiśca tripadāyatā |
karṇapramāṇaṃ tripadaṃ vavabandhasamanvitam || 728 ||
[Analyze grammar]
bhāgāyataṃ bhāgapadaṃ vistīrṇaṃ vārivartma ca |
vibhajetpañcadhā karṇaṃ tasya bhadraṃ tribhiḥ padaiḥ || 729 ||
[Analyze grammar]
bhāgaṃ bhāgaṃ bhavetkarṇe bhāgārdhaṃ bhadra nirgamaḥ |
pratyaṅgaṃ dvipadaṃ kuryādvārimārgeṇa saṃyutam || 730 ||
[Analyze grammar]
nirgamāṃ sārdhabhāgena pārśvayorubhayorapi |
śālāṣaṭpadavistārā pratyaṅgā bhāganirgatam || 731 ||
[Analyze grammar]
bhadraṃ tadagrataḥ kuryādvistāreṇa catuṣpadam |
bhāgārdhanirgamaṃ samyagdikṣu sarvāsvayaṃ vidhiḥ || 732 ||
[Analyze grammar]
karṇasyārdhe nayedgarbhādvṛttaṃ tatpūrvamālikhet |
anusāreṇa vitaredaṅgapratyaṅganirgamam || 733 ||
[Analyze grammar]
sārdhabhāgaṃ gajādhāraṃ sābjapatraṃ samekhalam |
kuryātpadaṃ pādahīnaṃ jaṅghākumbhasamucchritam || 734 ||
[Analyze grammar]
bhāgapādena kaṇakaṃ pādonāntarapatrakam |
tadardhaṃ grāsahāraṃ ca bhāgārdhaṃ khurakaṃ tathā || 735 ||
[Analyze grammar]
khurakeṇa samaṃ proktā pīṭhasyaiṣā samucchritiḥ |
vistārāddviguṇaścāyaṃ syādūrdhvakalpayādhakaḥ |
tulodayo vidhātavyastrayodaśabhiraṃśakaiḥ |
viṃśatyaṃśaṃ tu śikharaṃ --- ścatuṣpadam || 736 ||
[Analyze grammar]
pādonabhāgadvitayaṃ kumbhakaṃ teṣu kārayet |
bhāgenaikena kalaśamardhenāntarapatrakam || 737 ||
[Analyze grammar]
pādahīnapadaṃ kāryā mekhalāsya suśobhanā |
jaṅghā ṣaḍbhāgikocchrāyā bhāgārdhaṃ grāsapaṭṭikā || 738 ||
[Analyze grammar]
hīrakaṃ caikabhāgena karṇasthaṃ parikīrtitam |
mekhalāntarapatraṃ ca sādhabhāgasamunnatam || 739 ||
[Analyze grammar]
jaṅghāmadhye tu kartavyā rathakā rathakāstathā |
vṛttastambhaiḥ samakarairgrāsairmuktāvarālakaiḥ || 740 ||
[Analyze grammar]
jaṅghā tu saṃvṛtā kāryā mallacchādyairvibhūṣitā |
jalāntareṣu rūpāṇi kuryātsaṅghāṭakaiḥ śubhaiḥ || 741 ||
[Analyze grammar]
kuryāttulodayasyordhvamimi bhūmibhiraṣṭabhiḥ |
skandhāṣṭāṃśo'sya dūrādyā---sapadatrayam || 742 ||
[Analyze grammar]
dvitīyā tripadā proktā tṛtīyā pādavarjitā |
sārdhadvyaṃśā caturthī ca pādonā pañcamī tataḥ || 743 ||
[Analyze grammar]
ṣaṣṭhī tu dvipadā kāryā pādonā saptamī tataḥ |
aṣṭamī tu kṛtiḥ kāryā sārdhabhāgena saṃmitā || 744 ||
[Analyze grammar]
ekaikasyāḥ padārdhena prakṣepaḥ syātparasparam |
koṇe kūṭāni kurvīta pratyaṅge tikā lakāni ca || 745 ||
[Analyze grammar]
bhadre kurvīta rathikā vividhāḥ karmasaṅkulāḥ |
rathasya pārśvayorlekhāḥ kartavyāścobhayorapi || 746 ||
[Analyze grammar]
vedikāsya vidhātavyā bhāgamekaṃ samunnatā |
grīvā tāvadbhāgamekamaṇḍakaṃ dvipadodayam || 747 ||
[Analyze grammar]
kuryātsāmalasāriṃ ca candri kāṃ sārdhabhāgikām |
kalaśastripadaḥ kāryo bījapūraṃ bahistataḥ || 748 ||
[Analyze grammar]
purataḥ śūrasenaṃ syānmadhye rūpasamākulam |
miśrakasya vimānasya sadṛśaṃ kārayedamum || 749 ||
[Analyze grammar]
bhūṣaṇaṃ bhavanasyāsya prāsādaṃ nandivardhanam |
prāsādaviṃśatiriyaṃ parikīrtiteha |
mervādikā sakalanākasadāmabhīṣṭā ||
tattvena vetti ya imāṃ sa samagraśilpi- |
vargāgraṇīrbahumataśca bhavennṛpāṇām || 750 ||
[Analyze grammar]
Other editions:
Also see the following editions of the Sanskrit text or (alternative) English translations of the Chapter 57b: (appendix)
Samarangana Sutradhara of Bhojadeva
by Sudarshan Kumar Sharma (2007)
An Ancient Treatise on Architecture (In Two Volumes); With An Introduction, Sanskrit Text, Verse by Verse English Translation and Notes.
Buy now!
Samrangana Sutradhara: Treatise of Housing Architecture, Machines, Inconography and Dance
by Maharajdhiraj Shri Bhoj Dev (2011)
Sanskrit text with Hindi Transalation; Set of two volumes.
Buy now!